Sáng kiến kinh nghiệm Một số giải pháp nâng cao công tác chủ nhiệm lớp

 PHÒNG GIÁO DỤC ĐÀO TẠO TP TAM ĐIỆP
 TRƯỜNG TIỂU HỌC YÊN SƠN
 SÁNG KIẾN
 MỘT SỐ GIẢI PHÁP
NÂNG CAO CÔNG TÁC CHỦ NHIỆM LỚP
 Trần Thị Như Quỳnh
 Nguyễn Thị Dung
 Đồng tác giả:
 Nguyễn Thị Nhung
 Trần Thị Thái
 Chức vụ: Giáo viên
 Đơn vị công tác: Trường Tiểu học Yên Sơn
 Yên Sơn, tháng 4 năm 2019 Vì vậy, việc phối kết hợp giữa gia đình, nhà trường và xã hội là công tác 
đặc biệt quan trọng trong công tác giáo dục để trẻ tiếp thu sự giáo dục được 
thuận lợi hơn. Từ đó giúp trẻ đạt kết quả cao trong hoạt động học tập và phát 
triển năng lực, phẩm chất. Giáo viên chủ nhiệm lớp ở Tiểu học có một vị trí đặc 
biệt quan trọng. Lao động của một giáo viên chủ nhiệm lớp ở Tiểu học là lao 
động sáng tạo không ngừng, sự sáng tạo đó đòi hỏi phải toàn diện: sáng tạo 
trong soạn giảng, trong tổ chức các hoạt động học tập, vui chơi, trong sinh hoạt 
tập thể và đặc biệt là trong các biện pháp giáo dục, rèn luyện năng lực, phẩm 
chất cho học sinh. 
 Ngoài việc tổ chức, hướng dẫn các hoạt động học tập của học sinh , giáo 
viên chủ nhiệm lớp còn phải thường xuyên theo dõi các hoạt động trong giờ 
chơi, trong các buổi sinh hoạt, giao lưu tập thể,nhằm phát triển năng lực toàn 
diện cho các em.
 Đặc điểm tâm lý và nhận thức của học sinh lớp 1 
 Học sinh lớp 1 còn rất non nớt, các em sống trong những gia đình có hoàn 
cảnh khác nhau, nếp sống khác nhau nên nhận thức và nếp sống cũng khác nhau. 
Đặc biệt tư duy trẻ lớp 1 cũng rất cụ thể cảm tính. Các em rất ham hiểu biết, 
thích bắt chước, hiếu động chưa biết tập chung lâu sự chú ý vào một cái gì đó. 
Năm đầu tiên của đời học sinh, trẻ rất bỡ ngỡ với việc chuyển hoạt động chủ đạo 
từ chơi sang hoạt học tập, đặc biệt rất dễ xúc động với các yêu cầu và quy tắc 
của trường học.
 Qua thực tế làm công tác chủ nhiệm lớp và quá trình tìm hiểu, nghiên cứu 
những giải pháp cũ đã thực hiện trong những năm qua, chúng tôi nhận thấy thực 
trạng công tác chủ nhiệm lớp ở tiểu học trước đây chưa thực sự được coi trọng, 
giáo viên chủ yếu tập trung nhiều vào việc dạy kiến thức nên việc rèn các kỹ năng 
cho học sinh còn lơi lỏng, chưa có nhiều hoạt động ngoại khóa, trải nghiệm, học 
sinh chưa được làm chủ trong mọi hoạt động,Xuất phát từ thực trạng đó chúng 
tôi xin đưa ra “Một số giải pháp mới trong công tác chủ nhiệm lớp” mà chúng 
tôi đã áp dụng thành công trong năm học 2018 – 2019 và năm học 2019 - 2020.
 1. Giải pháp cũ thường làm:
 * Ưu điểm của giải pháp cũ
 Những năm trước đây trong công tác chủ nhiệm lớp của mình chúng tôi 
vẫn tiến hành theo các bước:
 + Nắm tình hình, phân loại đối tượng học sinh: Việc nắm tình hình học 
sinh còn chưa sâu, chưa sát
 + Bầu ban cán sự của lớp: Ban cán sự lớp chỉ xoay quanh một số em, chưa 
có sự luân phiên, thay đổi theo từng kì.
 + Lập kế hoạch năm học, đề ra chỉ tiêu thi đua và biện pháp thực hiện để 
đạt được chỉ tiêu đề ra: Các tiêu chí thi đua chủ yếu là do giáo viên tự xây dựng 
và đề ra cho học sinh mà chưa có tính dân chủ, còn gây áp lực cho học sinh.
 * Nhược điểm của giải pháp cũ
 - Giáo viên quan tâm nhiều đến việc dạy kiến thức nên việc rèn các kỹ 
năng cho học sinh còn có phần hạn chế. được khả năng quản lí lớp của từng em, động viên khen ngợi những việc các em 
đã làm tốt, đồng thời chỉ rõ những thiếu sót và hướng dẫn các em cách khắc 
phục.
 * Bồi dưỡng năng lực cho đội ngũ cán bộ của lớp
 Để làm tốt công tác tự quản, trước hết giáo viên chủ nhiệm phải tập huấn 
cho đội ngũ cán bộ của lớp, các tổ trưởng , nhóm trưởng và giao nhiệm vụ cho 
từng thành viên, sau khi các em đã nhận biết vai trò trách nhiệm của mình các 
em sẽ có ý thức tự quản tốt. Nhưng trong thời gian đầu năm học giáo viên chủ 
nhiệm phải theo dõi sát sao, ghi nhật kí cụ thể các hoạt động của đội ngũ cán bộ 
lớp để phát hiện mặt còn hạn chế và uốn nắn kịp thời. Bám sát kế hoạch của Nhà 
trường, của Đội để vạch ra kế hoạch từng tuần, từng tháng theo từng chủ điểm, 
từng đợt thi đua để các em có kế hoạch theo dõi, hướng dẫn các bạn thực hiện.
 * Xây dựng kế hoạch chủ nhiệm ngay từ đầu năm học
 Tiếp theo chúng tôi xây dựng kế hoạch chủ nhiệm: Việc lập kế hoạch giúp 
giáo viên chủ nhiệm lớp có tầm nhìn xa, bao quát hơn trong công tác chủ nhiệm 
lớp, vì thế dựa trên sự tìm hiểu và nắm bắt đặc điểm tình hình học sinh, dựa vào 
kế hoạch nhà trường tôi lập kế hoạch tỉ mỉ sát thực. Phần chung tình hình lớp, có 
kế hoạch và biện pháp thực hiện, tiêu chí thi đua cụ thể cho từng tháng, từng chủ 
điểm trong tháng. Có đánh giá, nhận xét từng tháng và sơ kết học kỳ, tổng kết 
năm học. 
 Phần cuối theo dõi học sinh, phần này cần phải được theo dõi thường 
xuyên và chặt chẽ có ghi chép, đánh giá mọi sự tiến bộ cũng như những tồn tại 
chưa khắc phục được của từng em. Để có biện pháp khắc phục kịp thời. 
 b) Giải pháp 2: Xây dựng kỷ cương, kỉ luật trong lớp
 * Dựa trên nội quy nhà trường để xây dựng nội quy lớp học:
 - Đi học đầy đủ, đúng giờ; không nghỉ học tùy tiện, nghỉ học phải có giấy 
xin phép hoặc phụ huynh điện xin phép.
 - Thực hiện tốt năm điều Bác Hồ dạy và các nhiệm vụ học tập rèn luyện 
theo chương trình quy định.
 - Giữ gìn vệ sinh cá nhân, bảo vệ môi trường xanh - sạch - đẹp.
 - Giữ gìn, bảo vệ tài sản của lớp, của trường.
 - Tham gia tích cực các phong trào thi đua, các hoạt động tập thể ngoài 
giờ.
 - Không nói tục, chửi bậy; gọi bạn xưng tôi, mình,... giúp đỡ nhau cùng 
tiến bộ.
 c) Giải pháp 3: Xây dựng nề nếp học tập 
 - Tổ chức tốt 15 phút truy bài đầu giờ để các em có thời gian ôn lại kiến 
thức của bài trước khi vào giờ học và nề nếp xếp hàng ra và lớp của học sinh. Hình ảnh trong một tiết dạy Giáo dục lối sống thể hiện sự giúp đỡ nhau trong học tập của HS
 - Lập thời gian biểu học tập cụ thể. Đồng thời phân nhóm học sinh theo 
thôn để tiện trao đổi việc học. Mỗi nhóm đều cử nhóm trưởng để giúp thầy cô 
giáo hướng dẫn việc học. Việc làm này cũng có nhiều ưu điểm, các em có thể 
giúp nhau được ở mọi lúc, mọi nơi; Mặt khác các em học còn hạn chế cũng 
tránh được mặc cảm với thầy cô. Giáo viên kiểm tra thường xuyên để đôn đốc 
nhắc nhở các nhóm học tập hiệu quả. 
 d) Giải pháp 4: Xây dựng “Lớp học thân thiện, học sinh tích cực”
 “Xây dựng lớp học thân thiện” là tạo ra môi trường học tập thân thiện, an 
toàn, gần gũi với học sinh, đưa thiên nhiên hòa vào trong lớp học, làm cho học 
sinh cảm thấy “mỗi ngày đến trường là một niềm vui”. Xây dựng được “lớp học 
thân thiện” thì sẽ có “học sinh tích cực”, sẽ nâng cao được chất lượng giáo dục 
cho học sinh.
 10 YÊU CẦU CƠ BẢN CỦA MỘT “LỚP HỌC THÂN THIỆN, HỌC 
 SINH TÍCH CỰC” phẩm chất một cách nhẹ nhàng, tự nhiên, không gây căng thẳng, gò bó đối với 
các em. Ngoài ra, tổ chức sinh hoạt tập thể và vui chơi còn giúp các em phát 
triển và hoàn thiện nhân cách, bồi dưỡng năng khiếu và tài năng sáng tạo.
 Học sinh của nhà trường tham gia chơi trò chơi dân gian
 Học sinh của nhà trường tham gia múa hát cùng các thầy cô giáo 
 Chúng tôi đã tổ chức ngay trong mỗi buổi học chính khóa và cả các buổi 
sinh hoạt ngoài giờ lên lớp các hoạt động tập thể và một số trò chơi đơn giản, 
gọn nhẹ, Thông qua các hoạt động vui chơi, các em được “làm”, “được trải 
nghiệm” như trong cuộc sống thực, điều đó giúp các em lĩnh hội kiến thức và 
rèn luyện kĩ năng sống một cách nhẹ nhàng, nhưng lại hiệu quả.
 e) Giải pháp 6: Phối hợp các hình thức giáo dục khác
 - Tổ chức các hoạt động nhân đạo từ thiện như: Mua tăm ủng hộ người 
mù; Thăm bà mẹ Việt Nam anh hùng ở địa phương; Quyên góp áo ấm tặng bạn; 
Tổ chức cho học sinh tham gia hoạt động trải nghiệm cùng với nhà trường nhằm 
rèn các kỹ năng sống cho học sinh. lớp. Từ trước đến nay, cách điều hành, điện thoại và sổ liên lạc điện tử, tin 
chỉ đạo, quản lý lớp truyền thống là: nhắn hệ thống gửi đến phụ huynh, sử 
trực tiếp theo dõi, nhắc nhở HS, chỉ đạo dụng Zalo nhóm lớp, facebook để liên 
qua đội ngũ cán bộ lớp, qua một số em lạc với phụ huynh. 
thân cận để giám sát và nắm thông tin 
tình hình của lớp
 - Lâu nay, các hoạt động ngoại - GVCN là người cần chủ động 
 ngoại khóa, trải nghiệm, hoạt động vui đề xuất thực hiện một số kế hoạch 
 chơi, giải trí chỉ tiến hành một chiều là của lớp với Đoàn trường để cùng 
 Đoàn trường đề ra kế hoạch rồi GVCN Đoàn trường thực hiện một cách phù 
 đồng hành. hợp nhất đồng thời mang lại hiệu 
 quả cao nhất với lớp mình chủ 
 nhiệm và có sự lan tỏa sâu rộng hơn, 
 có sự nối kết với tuổi trẻ toàn 
 trường... 
 III. HIỆU QUẢ KINH TẾ, XÃ HỘI DỰ KIẾN ĐẠT ĐƯỢC
 Qua hai năm áp dụng sáng kiện kinh nghiệm với mục tiêu nâng cao hiệu 
quả công tác chủ nhiệm lớp cho học sinh Tiểu học, chúng tôi nhận thấy ý thức 
tham gia giao thông của học sinh trong trường Tiểu học Yên Sơn có những thay 
đổi căn bản và đạt được một số hiệu quả sau:
 1. Hiệu quả kinh tế:
 Việc áp dụng một số giải pháp đổi mới trong công tác chủ nhiệm lớp đến 
với học sinh Tiểu học không làm giáo viên và học sinh phải tốn kém kinh phí, 
chỉ cần đầu tư thời gian hợp lí cho việc nghiên cứu áp dụng một cách hiệu quả 
giải pháp vào các hoạt động dạy học.
 Thông qua các hoạt động ngoại khóa như: Giao lưu văn nghệ, vệ sinh 
trường lớp,... Phụ huynh, học sinh, giáo viên kết hợp rất chặt chẽ và dạt dược 
hiệu quả như mong muốn.
 2. Hiệu quả xã hội:
 Từ những kinh nghiệm trong thời gian qua mà chúng tôi đã nêu, nhận 
thấy từ bản thân mỗi chúng tôi cùng với nhiều bạn đồng nghiệp trong trường đã 
áp dụng. Thông tin phản hồi cho thấy: Tất cả những đồng nghiệp đã áp dụng giải 
pháp trong sáng kiến cho rằng kinh nghiệm nêu trên dễ áp dụng và mang lại hiệu 
quả cao. Đó cũng là một bước tiến mới của việc nâng cao hiệu quả về công tác 
chủ nhiệm lớp.
 Trong những giờ chào cờ đầu tuần, các em được nghe về những tấm 
gương người tốt việc tốt để noi theo. Những tâm gương ấy đã góp phần đắng kể 
vào việc hình thành nhân cách của các em. 
 Học sinh hào hứng và sôi nổi tham gia vào các hoạt động. Phụ huynh 
nhiệt tình hưởng ứng. Chăm học, chăm 
 25 71.4 10 28.6 29 78.4 8 21.6 0
 làm
 Tự tin, trách nhiệm 22 62.9 13 37.1 28 75.7 9 24.3 0
Phẩm 
 Trung thực, kỉ luật 25 71.4 10 28.6 29 78.4 8 21.6 0
 chất
 Đoàn kết, yêu 
 29 82.9 6 17.1 37 100 0 0
 thương
 * Tham gia các hội thi, sân chơi trí tuệ, câu lạc bộ
 Trước khi áp dụng Sau khi áp dụng
 Năm học 2017-2018 Năm học 2018-2019
 Giải toán qua Internet Giải toán qua Internet
 Trạng nguyên Trạng nguyên 
 Bằng tiếng Bằng tiếng 
 Bằng tiếng anh TV Bằng tiếng anh TV
 việt việt
 2 1 5 8 4 7
 IV. ĐIỀU KIỆN VÀ KHẢ NĂNG ÁP DỤNG SÁNG KIẾN
 1. Điều kiện áp dụng:
 * Đối với GVCN lớp: 
 - Điều quan trọng để thực hiện hiệu quả công tác của người giáo viên 
chủ nhiệm lớp là tình yêu trẻ, tâm huyết với nghề, phải có trình độ chuyên môn, 
sự mẫu mực, sáng tạo trong phương pháp để thu hút học sinh, phải dạy dỗ bằng 
cả nhiệt huyết của mình “tất cả vì học sinh thân yêu”.
 - Hiểu đặc điểm, tình hình, hoàn cảnh từng học sinh.
 - Phối hợp kịp thời và chặt chẽ với phụ huynh học sinh cũng như các 
giáo viên bộ môn và các đoàn thể trong trường, địa phương.
 * Đối với học sinh: 
 - Thực hiện tốt nội quy của trường, của lớp.
 * Đối với nhà trường: 
 - Đảm bảo đủ cơ sở vật chất, trang thiết bị phục vụ dạy và học.
 * Đối với tổ chuyên môn:
 - Trao đổi, thảo luận trong với đồng nghiệp để tháo gỡ vướng mắc trong 
quá trình lên lớp và chia sẻ kinh nghiệm dạy học cho nhau, đặc biệt là trong các 
buổi sinh hoạt chuyên môn.
 - Tổ chức các chuyên đề dạy học nhằm góp ý, tìm ra giải pháp và nhân 
rộng phương pháp mới.
 * Đối với các cấp quản lí:
 - Tổ chức các buổi tập huấn nâng cao trình độ, năng lực của giáo viên, 
đáp ứng yêu cầu giáo dục trong thời kì đổi mới. 
 - Tạo điều kiện về cơ sở vật chất phục vụ cho môn học đạt hiệu quả tốt 
hơn.
 - Tổ chức các buổi hoạt động ngoại khóa mời các cơ quan chuyên môn 
về an toàn giao thông và các bậc phụ huynh cùng tham gia để phối kết hợp giáo 
dục đạt hiệu quả tốt hơn.
 * Đối với phụ huynh: