Sáng kiến kinh nghiệm Một số giải pháp nâng cao chất lượng giáo dục đại trà ở trường THCS Tích Sơn

 BÁO CÁO KẾT QUẢ 
 NGHIÊN CỨU, ỨNG DỤNG SÁNG KIẾN
 1. Lời giới thiệu 
 Giáo dục là nền móng của sự phát triển, mỗi quốc gia hưng thịnh đều phải 
trọng công tác giáo dục. Với Việt nam giáo dục luôn là quốc sách hàng đầu, 
nhất là trong thời kỳ đổi mới hiện nay, điều đó được thể hiện trong các kỳ Đại 
hội đại biểu của Đảng Cộng sản Việt Nam. Tại Hội nghị lần thứ 2 Ban chấp 
hành Trung ương Đảng khoá VIII và điều 2 luật giáo dục đã khẳng định: Mục 
tiêu giáo dục là đào tạo con người Việt Nam phát triển toàn diện, những con 
người có đạo đức, có tri thức, có sức khỏe, thẩm mỹ và nghề nghiệp; trung thành 
với lý tưởng độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội; hình thành và bồi dưỡng nhân 
cách, phẩm chất và năng lực của công dân, đáp ứng yêu cầu của sự nghiệp xây 
dựng và bảo vệ Tổ quốc. Công việc này không ai có thể làm được ngoài những 
nhà giáo dục và quản lý giáo dục.
 Trong hệ thống giáo dục và đào tạo, giáo dục phổ thông đóng vai trò đặc 
biệt quan trọng, nó đặt nền móng cho việc nâng cao dân trí, đào tạo nhân lực, 
bồi dưỡng nhân tài. Trong hệ thống đó, giáo dục THCS là một điểm chiến lược 
phát triển giáo dục, đào tạo, là mắt xích quan trọng trong hệ thống giáo dục phổ 
thông hoàn chỉnh. Nếu Giáo dục phổ thông là nền tảng của sự hình thành nhân 
cách, thì giáo dục THCS có ý nghĩa quyết định đến việc hình thành nhân cách 
học sinh vì lứa tuổi này, học sinh bộc lộ rõ tài năng và hình thành hướng đi cho 
bản thân. Đây là một cấp học giúp cho các em có chí hướng phấn đấu học lên 
bậc trung học phổ thông để tạo nguồn nhân tài cho đất nước.
 Từ thực tế nhà trường cùng với sự phát triển đi lên của ngành giáo dục 
cũng đã đạt được nhiều thành tích. Tuy nhiên những bất cập về chuyên môn 
vẫn còn tồn tại. đó chính là sự chênh lệch chất lượng giáo dục giữa các các học 
sinh trong lớp, trong khối. Tỉ lệ học sinh yếu kém còn cao, chất lượng mũi nhọn, 
chất lượng đại trà bấp bênh không ổn định vì vậy việc lựa chọn hướng đi, giải 
pháp phù hợp là suy nghĩ và trăn trở cuả tôi: “Làm thế nào để nâng chất lượng 
giáo dục đại trà trong nhà trường”? 
 Với nhiều năm làm công tác quản lý, tôi nhận thấy, ngoài việc phát hiện và 
bồi dưỡng học sinh giỏi, phát hiện nhân tài thì việc nâng cao chất lượng đại trà 
lại cực kỳ quan trọng. Với học sinh phải có kiến thức cơ bản thì mới có kiến 
thức học tập nâng cao, có tìm tòi và hiểu biết xã hội. Tôi đã mạnh dạn đổi mới 
trong công tác quản lý và nhận thấy chất lượng giáo dục đại trà của nhà trường 
 1 con người thì phải gắn liền với đòi hỏi của xã hội. Theo quan niệm hiện đại, chất 
lượng giáo dục phải bảo đảm hai thuộc tính cơ bản: tính toàn diện và tính phát triển.
 PGS.TSKH Bùi Mạnh Nhị (Trường đại học Sư phạm TP Hồ Chí Minh) cho 
rằng, chất lượng giáo dục là sự đáp ứng mục tiêu đề ra của giáo dục. Vậy với 
mỗi nhà trường chất lượng giáo dục được đặt lên hàng đầu, đặc biệt là chất 
lượng giáo dục đại trà. Chất lượng đại trà là tiền đề để nâng cao dân trí, là động 
lực thúc đẩy sự phát triển chất lượng toàn diện, chất lượng mũi nhọn. 
 7.1.2. Các giải pháp cụ thể
 7.1.2.1. Bồi dưỡng đội ngũ nâng cao nhận thức tư tưởng chính trị, lòng 
nhân ái sư phạm, tình yêu nghề nghiệp.
 Tiến hành thường xuyên việc học tập nghiêm túc Luật giáo dục - Điều lệ 
trường phổ thông, các nội quy, quy chế chuyên môn, các quy định về kỷ cương 
nề nếp để mỗi giáo viên hiểu rõ trách nhiệm, nghĩa vụ và quyền hạn của mình. 
học tập các chỉ thị, nghị quyết, các chủ trương chính sách của Đảng và Nhà 
nước. Các văn bản pháp quy về giáo dục nhằm nâng cao nhận thức về mọi mặt 
cho giáo viên, từ đó làm cho mỗi giáo viên vững vàng hơn, tự tin hơn và trách 
nhiệm hơn trong công tác. 
 Làm cho mỗi giáo viên thấy được lòng nhân ái là cái gốc của đạo lý làm 
người, là phẩm chất đầu tiên cần có, là điểm xuất phát của mọi sáng tạo sư 
phạm. Mỗi Giáo viên có trách nhiệm “Tất cả vì học sinh thân yêu”, có lòng 
thương yêu học sinh, gắn bó với nghề , thực hiện phương châm: “Dân chủ, kỷ 
cương, tình thương, trách nhiệm”. 
 Giáo viên gắn bó với nhà trường, đoàn kết thương yêu giúp đỡ lẫn nhau, 
coi nhà trường như ngôi nhà thứ hai của mìnhcùng nhau xây dựng “Càng yêu 
người bao nhiêu, càng yêu nghề bấy nhiêu”. Có yêu nghề thì người giáo viên 
mới dốc hết năng lực, trí tuệ, tình cảm của mình cho sự nghiệp “trồng người”. 
Đó chính là tâm đức. Là trách nhiệm cao cả của người thầy giáo.
 7.1.2.2 Giáo dục ý thức học tập cho học sinh: Học sinh có ý thức học 
tập, có hứng thú với bộ môn từ đó có ý thức vươn lên. Người giáo viên trong 
mỗi tiết dạy biết liên hệ nhiều kiến thức vào thực tế để học sinh thấy được ứng 
dụng và tầm quan trọng của môn học trong thực tiễn. Tạo không khí lớp học 
thoải mái nhẹ nhàng, sự gần gũi thân thiện để học sinh thấy được thương yêu, 
tôn trọng mình. Tìm hiểu từng đối tượng học sinh, thường xuyên theo dõi để 
kịp thời giáo dục, uốn nắn. Xác định mục tiêu của người giáo viên là vừa dạy 
 3 cho học sinh, tăng cường liên hệ thực tế, tích cực ứng dụng công nghệ thông tin 
phù hợp với nội dung bài học.
 Thực hiện nghiêm túc việc đổi mới kiểm tra đánh giá; đề thi phải đảm bảo 
các yêu cầu đánh giá về kiến thức và tiệm cận đánh giá năng lực học sinh nâng 
cao yêu cầu vận dụng kiến thức vào thực tiễn. Tiếp tục xây dựng "Nguồn học 
liệu mở" (thư viện) câu hỏi, bài tập, đề thi, kế hoạch bài dạy, tài liệu tham khảo 
có chất lượng trên Website của mỗi nhà trường, của Phòng Giáo dục, Sở 
GD&ĐT và của Bộ. 
 Tổ chức dạy học tự chọn hợp lý đồng thời xây dựng phân phối chương 
trình chi tiết cho phù hợp với điều kiện của nhà trường.
 Chủ động xây dựng kế hoạch bồi dưỡng học sinh yếu kém, chú trọng việc 
phân công giáo viên có kinh nghiệm bồi dưỡng, phối hợp với các đoàn thể của 
trường và Ban đại diện cha mẹ học sinh để quản lý, hỗ trợ và tổ chức bồi dưỡng 
học sinh yếu kém ngay đầu năm học.
 Thực hiện tốt việc bảo quản và sử dụng thiết bị dạy học: Sự hỗ trợ của các 
phương tiện, thiết bị dạy học mang lại hiệu quả cao cho các giờ học trong các 
hoạt động như: nêu vấn đề; tìm kiếm thông tin; mở rộng kiến thức; củng cố, ôn 
tập và hệ thống hóa kiến thức; kích thích trí tò mò, lòng ham hiểu biết; kích 
thích hứng thú học tập
 Giáo viên phải sử dụng triệt để, có hiệu quả tranh ảnh có trong sách giáo 
khoa cộng với tranh ảnh, đồ dùng, thiết bị dạy học được cung cấp, sư tầm và tự 
làm, ứng dụng khéo léo CNTT cho bài dạy sinh động, hấp dẫn thu hút học sinh 
nâng cao chất lượng dạy và học trong nhà trường. 
 7.1.2.6. Phối hợp với chính quyền địa phương tổ chức các hoạt động 
giáo dục học sinh
 Phối hợp với Mặt trận tổ quốc, các đoàn thể và các cơ quan chức năng thực 
hiện vận động học sinh đến trường. Đẩy mạnh các hoạt động xã hội hoá giáo 
dục, xây dựng xã hội học tập.
 Thiết lập chặt chẽ mối quan hệ “Nhà trường – Gia đình – Xã hội” nâng cao 
kết quả giáo dục học sinh, đặc biệt giúp đỡ học sinh yếu kém, xây dựng quy chế 
phối hợp giữa “Nhà trường – Gia đình – Chính quyền và các Hội đoàn thể xã 
hội” để nâng cao nhận thức của cộng đồng về trách nhiệm chăm lo công tác giáo 
dục, huy động các nguồn lực để phát triển giáo dục, tạo điều kiện và cơ hội học 
tập tốt cho học sinh thực hiện có hiệu quả phong trào thi đua “Xây dựng trường 
học thân thiện, học sinh tích cực”.
 5 * Với Tổ chuyên môn
 Xây dựng kế hoạch hoạt động của tổ theo sự chỉ đạo của ban giám hiệu.
 Giám sát, kiểm tra việc giảng dạy của giáo viên về chương trình, nội dung 
kế hoạch giảng dạy. 
 Theo dõi công tác bồi dưỡng học sinh giỏi, phụ đạo học sinh yếu, kém; việc 
dạy thêm học thêm, chấm chữa bài kiểm tra của các thành viên trong tổ, nhắc 
nhở kịp thời.
 Chỉ đạo tập trung nâng cao chất lượng đại trà và mũi nhọn các môn có tiềm 
năng trong tổ. 
 Chỉ đạo giáo viên tích cực thực hiện đổi mới phương pháp dạy học, tham 
gia các đợt hội giảng do nhà trường phát động; 
 Góp ý thiết kế bài dạy và rút kinh nghiệm cho đồng nghiệp trong các giờ 
hội giảng, các giờ thi giáo viên dạy giỏi.
 Thống nhất nội dung chương trình ôn tập cho học sinh trước các kỳ thi, 
thống nhất việc xây dựng đề kiểm tra cho mỗi bộ môn. 
 Xây dựng tiêu chuẩn xếp loại thi đua hàng tháng đối với các tổ viên, chỉ 
đạo thực hiện nghiêm túc nề nếp cơ quan.
 Động viên tổ viên không ngừng nâng cao phẩm chất chính trị, trau dồi đạo 
đức nghề nghiệp, hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao.
 * Với giáo viên bộ môn
 Xây dựng kế hoạch cá nhân trong nội dung chương trình môn mình giảng 
dạy đúng với quy định, thực hiện tốt nhiệm vụ chuyên môn, đổi mới cách soạn 
bài, đổi mới phương pháp dạy học sao cho phù hợp với từng kiểu bài, từng lứa 
tuổi và từng đối tượng học sinh ở những lớp mình giảng dạy.
 Thực hiện nghiêm túc bồi dưỡng năng lực chuyên môn nghiệp vụ qua các 
khóa học, lớp học chuyên môn của ngành. 
 Thường xuyên trau dồi kiến thức qua các tài liệu, qua các giờ dạy của đồng 
nghiệp, qua các tiết dạy của bản thân được đồng nghiệp rút kinh nghiệm hoặc tự 
rút kinh nghiệm.
 Chuẩn bị kỹ nội dung bài trước khi lên lớp, xác định đúng mục đích yêu 
cầu, trọng tâm của bài để khắc sâu kiến thức cơ bản, các kĩ năng cần thiết cho 
học sinh. 
 Tăng cường liên hệ thực tế, ứng dụng công nghệ thông tin vào các giờ dạy, 
kết hợp tốt các phương pháp dạy học, chú trọng phát huy tính tích cực cho học sinh 
 7 Thực hiện chống tiêu cực trong kiểm tra, thi cử và chống bệnh thành tích 
trong học tập.
 7.2. Về khả năng áp dụng sáng kiến:
 Sáng kiến có thể được áp dụng trong các nhà trường, đặc biệt phát huy kết 
quả cao nếu được áp dụng với những trường đại trà, có tỷ lệ học sinh đầu vào 
thấp, trình độ nhận thức chênh lệch cao.
 Khi áp dụng phương pháp này chất lượng đại trà mỗi nhà trường sẽ 
được nâng lên đồng thời chất lượng toàn diện và chất lượng mũi nhọn 
thúc đẩy phát triển. 
 8. Những thông tin cần được bảo mật: Không
 9. Các điều kiện cần thiết để áp dụng sáng kiến
 Cán bộ quản lý : Nâng cao năng lực quản lý chỉ đạo. 
 Giáo viên: Có trình độ đạt chuẩn, nhiệt tình, biết ứng dụng CNTT trong giảng dạy
 Học sinh: thực hiện tốt nhiệm vụ của người học sinh.
 Cơ sở vật chất: Đảm bảo đủ điều kiện về phòng học và trang thiết bị.
 10. Đánh giá lợi ích của sáng kiến
 Qua thử nghiệm tại trường THCS Tích Sơn thời gian từ tháng 9 năm 2018 
đến nay chất lượng đại trà và chất lượng mũi nhọn nhà trường đã tăng lên rõ rệt, bản 
thân đã hoàn thành và vượt các chỉ tiêu đề ra. Công tác bồi dưỡng đội ngũ của 
giáo viên được chú trọng, nhiều số giáo viên đạt kết quả cao trong các cuộc thi, 
tạo được niềm tin trong nhân dân và đưa nhà trường trở thành địa chỉ tin cậy để 
phụ huynh gửi con em mình. Cụ thể: 
 * Về chất lượng đại trà:
 Kết quả khảo sát đầu năm 2018-2019( Trước khi áp dụng sáng kiến)
 Khối Học lực
 lớp/ HS Lớp 6 Lớp7 Lớp8 Lớp9 Toàn trường
 (334) (268) (249) (217) (1068)
 SL % SL % SL % SL % SL %
 Loại giỏi 23 7 21 8 25 10 22 10 75 7
 Loại khá 87 26 54 20 55 22 76 35 320 30
 Loại T.bình 134 40 91 34 75 30 65 30 299 28
 Loại yếu 67 20 75 28 75 30 43 20 246 23
 Loại kém 23 7 0 0 20 8 11 5 128 12
 9 11