Sáng kiến kinh nghiệm Một số giải pháp nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ quản lý trường TH, THCS Phòng Giáo dục và Đào tạo huyện Than Uyên

 PHẦN MỞ ĐẦU
 I. Lý do chọn đề tài.
 Như chúng ta đã biết Giáo dục cùng với Khoa học và công nghệ là nhân tố quyết định 
tăng trưởng kinh tế và phát triển xã hội. Sự phát triển của một quốc gia trong thế kỷ XXI phụ 
thuộc lớn vào tiềm năng tri thức của dân tộc đó nên Đảng và Nhà nước ta đã đặt giáo dục và 
đào tạo vào vị trí quốc sách hàng đầu. Đảng ta coi con người vừa là động lực vừa là mục tiêu 
của sự phát triển. Để giáo dục và đào tạo phát triển mạnh mẽ thì một trong những nhân tố quan 
trọng hàng đầu là cần nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ quản lý.
 Trong chiến lược “trồng người”, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã chỉ rõ: “Cán bộ là cái gốc 
của mọi công việc, mọi việc thành công hay thất bại đều do cán bộ tốt hoặc kém”.
 Từ định hướng chiến lược phát triển giáo dục trong thời kỳ công nghiệp hóa, hiện đại 
hóa đất nước, căn cứ vào Kế hoạch phát triển giáo dục giai đoạn 2010-2014 của Phòng Giáo 
dục và Đào tạo huyện Than Uyên thì giải pháp đoi mới quản lý giáo dục là một trong những 
giải pháp quan trọng mà ngành giáo dục cần tập trung giải quyết.
 Trong những năm qua trên địa bàn huyện Than Uyên tỉnh Lai Châu cho thấy đơn vị nào 
có cán bộ quản lý có tâm huyết, có năng lực, trình độ, có phương pháp tổ chức, chỉ đạo điều 
hành hoạt động nhà trường, một cách khoa học, sáng tạo, hiệu quả thì đơn vị đó hoạt động có 
hiệu quả, có nhiều thành công.
 Vai trò của người quản lý là đảm bảo sự chỉ đạo toàn diện, phối hợp nhịp nhàng với 
hoạt động của các tổ chức đoàn thể, huy động toàn bộ lực lượng tham gia vào giáo dục. Lao 
động của người quản lý đòi hỏi phải có tính sáng tạo đó là nghệ thuật điều hành.
 “Ưu tiên nâng cao chất lượng đào tạo nhân lực đặc biệt là chú trọng nhân lực khoa học-
công nghệ trình độ cao, cán bộ quản lý là một trong ba mục tiêu chung về sự phát triển giáo 
dục đã định ra trong chiến lược phát triển giáo dục”.
 Để thực sự đổi mới quản lý giáo dục thì một trong những nhiệm vụ quan trọng, cấp bách 
là nâng cao năng lực quản lý cho đội ngũ cán bộ quản lý nói chung, trong đó đội ngũ các trường 
Tiểu học, Trung học cơ sở là hết sực quan trọng. Đội ngũ cán bộ quản lý phải biết xây dựng kế 
hoạch, vận hành hệ thống quản lý, tổ chức lao động của đội ngũ giáo viên, sử dụng có hiệu quả 
mọi nguồn lực (vật lực, tài lực, nhân lực ...) để đảm bảo nâng cao chất lượng giáo dục, đáp ứng 
tình hình mới, bên cạnh đó còn phải biết động viên tư tưởng chính trị, chuẩn bị mọi điều kiện 
lao động...để mọi người có thái độ lao động đúng đắn, chấp hành tốt kỷ luật lao động. Từ lý 
luận và thực tiễn nêu trên có thể khẳng định việc xây dựng bồi dưỡng cán bộ quản lý các đơn 
vị trường học trong giai đoạn hiện nay là việc làm cấp bách và vô cùng quan trọng đối với 
ngành giáo dục và đào tạo, bởi vì đội ngũ cán bộ quản lý này chính là người trực tiếp triển khai 
to chức và điều hành mọi hoạt động giáo dục nói chung, hoạt động dạy học nói riêng đảm bảo 
các yêu cầu, mục tiêu giáo dục theo chủ trương đường lối của Đảng và Nhà nước ta góp phần 
đưa nước ta ngày một phát triển vững chắc, thực hiện thành công nhiệm vụ cách mạng trong 
thời đại mới, phấn đấu vì mục tiêu dân giầu, nước mạnh, xã hội công bằng, dân chủ, văn minh. 
Đội ngũ cán bộ quản lý ở các trường Tiểu học, Trung học cơ sở thuộc huyện Than Uyên cũng 
có vị trí quan trọng như vậy trong sự nghiệp giáo dục của huyện. Đội ngũ này làm việc có hiệu 
quả sẽ là cơ sở vững chắc nâng cao chất lượng giáo dục của toàn huyện, góp phần ổn định và 1.1. Khái niệm về quản lý
 Quản lý là sự tác động liên tục có to chức, có tính định hướng của chủ thể lên khách thể 
về các mặt chính trị, văn hóa, xã hội, kinh tế... bằng hệ thống các luật lệ, chính sách, các nguyên 
tắc, phương pháp, biện pháp cụ thể nhằm tạo ra môi trường và điều kiện cho sự phát triển của 
đối tượng. Đối tượng quản lý có thể trên quy mô rộng lớn (toàn cầu, khu vực, quốc gia, ngành, 
đơn vị có thể là một con người cụ thể).
 Quản lý thể hiện việc tổ chức, điều hành tập hợp người, công cụ, phương tiện, tài chính 
để kết hợp các yếu tố đó lại với nhau nhằm đạt được mục tiêu đạt trước.
 Quản lý là công tác phối hợp có hiệu quả các hoạt động của những người cộng sự khác 
cùng chung một tổ chức.
 Quản lý là một hoạt động thiết yếu đảm bảo phối hợp những nỗ lực cá nhân nhằm đạt 
được những mục đích của nhóm.
 Khái niệm quản lý tuy có nhiều cách diễn đạt khác nhau nhưng quản lý phải gồm các 
yếu tố sau:
 - Phải có ít nhất một chủ thể quản lý là tác nhân tạo ra các tác động và ít nhất là một đối 
tượng bị quản lý tiếp nhận trực tiếp các tác động của chủ thể quản lý và các khách thể khác 
hoặc chịu sự tác động gián tiếp của chủ thể quản lý.
 - Phải có một mục tiêu đặt ra cho tất cả các đối tượng và chủ thể, mục tiêu này là căn 
cứ để chủ thể tạo ra các tác động.
 - Chủ thể phải thực hành việc tác động
 - Chủ thể có thể là một người, nhiều người; đối tượng có thể là một người hoặc nhiều 
người.
 Chúng ta có thể thấy mối liên hệ mang tính chất toàn diện, cân bằng, tích hợp giữa các 
yếu tố: Chủ thể quản lý, khách thể quản lý, công cụ quản lý và phương pháp quản lý là rất mật 
thiết, tác động và phụ thuộc lẫn nhau nhằm đạt được mục tiêu quản lý.
 1.2. Quản lý giáo dục
 Nội dung khái niệm quản lý giáo dục có nhiều cách hiểu khác nhau:
 Quản lý giáo dục theo nghĩa tong quan là hoạt động điều hành, phối hợp các lực lượng 
xã hội nhằm đẩy mạnh công tác đào tạo thế hệ trẻ theo yêu cầu phát triển của xã hội. Ngày nay, 
với sứ mệnh phát triển giáo dục thường xuyên, công tác giáo dục không chỉ giới hạn ở thế hệ 
trẻ mà cho tất cả mọi người tuy nhiên trọng tâm vẫn là giáo dục thế hệ trẻ cho nên quản lý giáo 
dục được hiểu là sự điều hành hệ thống giáo dục quốc dân, các trường trong hệ thống giáo dục 
quốc dân.
 Quản lý giáo dục là hệ thống những tác động có mục đích, có kế hoạh hợp quy luật của 
chủ thể quản lý nhằm làm cho hệ vận hành theo đường lối và nguyên lý giáo dục của Đảng, 
thực hiện được các tính chất của nhà trường xã hội chủ nghĩa và tiêu điểm tụ hội là quá trình 
dạy học-giáo dục thế hệ trẻ, đưa giáo dục đạt tới mục tiêu dự kiến, tiến lên trạng thái mới. Các 
chức năng này có mối quan hệ chặt chẽ với nhau tạo nên một chu trình quản lý khép kín.
 1.3. Quản lý nhà trường
 Trường học là một hệ thống xã hội nằm trong môi trường xã hội có tác động qua lại với 
môi trường, do đó: “Quản lý nhà trường là thực hiện đường lối giáo dục của Đảng trong phạm bao gồm tất cả những đặc điểm, những phẩm chất có ý nghĩa xã hội. Bác Hồ cũng đã dạy: nhân 
cách của con người bao gồm: “Nhân nghĩa, trí, dũng, liêm” và cốt lõi của nhân cách là “Tài” 
và “Đức” và Bác đã nói “Có đức mà không có tài thì làm việc gì cũng khó, có tài mà không có 
đức thì là người vô dụng”. Đồng thời Bác cũng nêu lên phẩm chất của người cán bộ: “Cần, 
kiệm, liêm, chính, trí công vô tư”.
 Về nhân cách cán bộ quản lý trường học Phó Giáo sư Tiến sỹ Đặng Quốc Bảo đã nói: 
“Nhân cách người cán bộ quản lý giáo dục phải thể hiện được đặc trưng nghề nghiệp của người 
cán bộ quản lý giáo dục nói chung và người quản lý giáo dục nói riêng”.
 Chỉ thị số 40/CT-TW ngày 15/6/2004 của Ban bí thư Trung ương đảng đã chỉ rõ: “phải 
tăng cường xây dựng đội ngũ nhà giáo và cán bộ quản lý giáo dục một cách toàn diện. Đây là 
nhiệm vụ vừa đáp ứng yêu cầu trước mắt, vừa mang tính chiến lược lâu dài, nhằm thực hiện 
thành công Chiến lược phát triển giáo dục 2001-2010 và chấn hưng đất nước. Mục tiêu là xây 
dựng đội ngũ nhà giáo và cán bộ quản lý giáo dục được chuẩn hoá, đảm bảo chất lượng, đủ về 
số lượng, đồng bộ về cơ cấu, đặc biệt chú trọng nâng cao bản lĩnh chính trị, phẩm chất, lối sống, 
lương tâm, tay nghề của nhà giáo; thông qua việc quản lý, phát triển đúng định hướng và có 
hiệu quả sự nghiệp giáo dục để nâng cao chất lượng đào tạo nguồn nhân lực, đáp ứng những 
đòi hỏi ngày càng cao của sự nghiệp công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước. ”, “Chú trọng đào 
tạo, bồi dưỡng năng lực chuyên môn, nghiệp vụ cho đội ngũ cán bộ quản lý giáo dục trong các 
cơ sở giáo dục theo hướng chuyên nghiệp hoá; bố trí, sắp xếp cán bộ quản lý giáo dục các cấp 
phù hợp với yêu cầu, nhiệm vụ và năng lực của cán bộ, có cơ chế thay thế khi không đáp ứng 
yêu cầu”. Như vậy phẩm chất và năng lực công tác là những nội dung đánh giá nhân cách của 
người cán bộ quản lý trường học. Đây chính là cơ sở lý luận để điều tra làm rõ thực trạng và đề 
xuất biện pháp nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ quản lý trong trường Tiểu học, Trung học 
cơ sở.
 u. THỰC TRẠNG ĐỘI NGŨ CÁN BỘ QUẢN LÝ TRONG TRƯỜNG TIỂU 
 HỌC, TRUNG HỌC CƠ SỞ THUỘC PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO HUYỆN THAN 
 UYÊN.
 1. Tình hình đội ngũ cán bộ quản lý bậc học Tiểu học, Trung học cơ sở thuộc 
Phòng Giáo dục và đào tạo của huyện Than Uyên năm học 2011-2012.
 Tong số cán bộ quản lý là: 81 người
 * Trường Tiểu học: 48 người, trong đó:
 - Hiệu trưởng: 14 người; Phó hiệu trưởng: 34 người;
 -Độ tuổi từ 30-35: 16 người, từ 36-40: 20 người, từ 41-45: 4 người, từ 46-50: 05 người, 
từ 51-55: 03 người.
 -Trình độ đào tạo: Đại học: 31 người, Cao đẳng: 16 người, Trung cấp: 11 người
 - Đảng viên: 48 người.
 * Trường Trung học cơ sở: 33 người, trong đó:
 - Hiệu trưởng: 11 người; Phó hiệu trưởng: 22 người;
 - Độ tuổi từ 30-35: 26 người, từ 36-40: 0 người, từ 41-45: 4 người, từ 46-50: 2 người, 47 giải
 + Năm học 2011-2012
 Bậc học Kết quả xếp loại về hạnh kiểm Kết quả xếp loại về học lực
 Tiểu học Thực hiện đầy đủ: 96,8 % TB trở lên: 92,3% (khá, giỏi 
 46,7%)
 Trung học cơ TB trở lên: 93,7% 9 ( khá, tốt 
 sở 91,1%) TB trở lên 85,2% (khá, giỏi 28,1%)
 - Chất lượng mũi nhọn:
 + Học sinh đạt giải học sinh giỏi cấp huyện: bậc Tiểu học: đạt 89 giải, bậc THCS: đạt 
72 giải
 3. Một số tồn tại của đội ngũ cán bộ quản lý và nguyên nhân.
 - Phần lớn đội ngũ cán bộ quản lý có độ tuổi còn trẻ, kinh nghiệm công tác còn ít nên 
công tác chỉ đạo còn hạn chế. Số cán bộ quản lý có tuổi nghề, tuổi đời lâu năm thì việc đáp ứng 
với những yêu cầu đổi mới lại chậm chạp thiếu nhạy bén.
 - Năng lực của một số cán bộ quản lý chưa thực sự đáp ứng được yêu cầu nhiệm vụ 
hiện nay, còn có cán bộ quản lý xếp loại trung bình. Công tác tham mưu với chính quyền địa 
phương ở một số đơn vị còn hạn chế nhất là trong công tác vận động duy trì số lượng học sinh, 
công tác huy động xây dựng cơ sở vật chất trường học do chưa làm tốt công tác dân vận, tuyên 
truyền vận động nhân dân. Một vài đơn vị trường công tác tự bồi dưỡng của cán bộ quản lý 
chưa đảm bảo hiệu quả cao. Khả năng ứng dụng công nghệ thông tin của một số cán bộ quản 
lý còn hạn chế, yếu kém. Trong công tác vẫn còn có những sai sót, khuyết điểm. Trong thực 
thi nhiệm vụ quản lý do lơ là chủ quan, thiếu kinh nghiệm giải quyết công việc. Nguyên nhân 
của tồn tại này là do không thực hiện tốt việc quy hoạch tạo nguồn đội ngũ cán bộ quản lý, kế 
hoạch đào tạo bồi dưỡng trước khi bổ nhiệm. Chỉ khi cần thì lựa chọn trong số giáo viên những 
cá nhân tích cực về chuyên môn để bổ nhiệm ngay chức vụ Hiệu trưởng hoặc Phó hiệu trưởng 
nên họ có thể không đạt được yêu cầu về năng lực quản lý, không có trình độ lý luận chính trị, 
không được bồi dưỡng về năng lực quản lý giáo dục...
 - Cơ chế thị trường có ảnh hưởng không nhỏ đến tinh thần và thái độ làm việc của cán 
bộ quản lý đó là mặt trái của cơ chế thị trường mà chúng ta cần có biện pháp để khắc phục.
 - Trong công tác kiểm tra, đánh giá cán bộ quản lý chưa được coi trọng còn nể nang, 
né tránh khuyết điểm, nâng đỡ để chạy theo thành tích , ở một vài đơn vị còn mang tính cục bộ, 
bè phái.
 m. MỘT SỐ GIẢI PHÁP NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG ĐỘI NGŨ CÁN BỘ 
QUẢN LÝ CÁC TRƯỜNG TIỂU HỌC VÀ TRUNG HỌC CƠ SỞ THUỘC PHÒNG 
GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO HUYỆN THAN UYỂN.
 1. Mục đích chung
 Hướng tới xây dựng đội ngũ cán bộ quản lý các trường Tiểu học, Trung học cơ sở đảm