Sáng kiến kinh nghiệm Một số giải pháp huy động nguồn lực xã hội hóa giáo dục hướng tới chương trình GDPT mới

 SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO NGHỆ AN
 TRƯỜNG THPT DIỄN CHÂU 3 - NGUYỄN XUÂN ÔN
 SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
 LĨNH VỰC: QUẢN LÝ GIÁO DỤC
 Đề tài:
 GIẢI PHÁP HUY ĐỘNG NGUỒN LỰC XÃ HỘI HÓA
GIÁO DỤC HƯỚNG TỚI CHƯƠNG TRÌNH GIÁO DỤC
 PHỔ THÔNG MỚI
 Người thực hiện:
 1. PHAN TRỌNG ĐÔNG
 Chức vụ: Hiệu trưởng
 Đơn vị: trường THPT Diễn Châu 3 - Nghệ An Điện 
 thoại: 0915249666
 Email: [email protected]
 2. NGUYỄN THỊ HÀ
 Chức vụ: Hiệu trưởng
 Đơn vị: trường THPT Nguyễn Xuân Ôn - Nghệ An 
 Điện thoại: 0912884908
 Email:
 3. CAO THỊ HẢI AN
 Chức vụ: Phó hiệu trưởng
 Đơn vị: trường THPT Diễn Châu 3 - Nghệ An Điện 
 thoại: 0984067667
 Email: [email protected]
 Diễn Châu, tháng 04 năm 2022 Phần I. ĐẶT VẤN ĐỀ
 1.1. Lý do chọn đề tài
 Xã hội hoá giáo dục là một chủ trương lớn, có tầm chiến lược của Đảng và 
Nhà nước, tạo động lực và phát huy mọi nguồn lực để phát triển một nền giáo dục 
tiên tiến, chất lượng ngày càng cao trên cơ sở có sự tham gia của toàn xã hội. Là 
một trong những phương thức thực hiện để mọi người dân đều có cơ hội được học 
tập. Quan điểm của Đảng "Đẩy mạnh xã hội hoá giáo dục, coi giáo dục là sự nghiệp 
của toàn dân là một giải pháp quan trọng để tiếp tục phát triển giáo dục". Chủ 
trương xã hội hoá giáo dục là xuất phát từ quan điểm coi giáo dục là sự nghiệp của 
Đảng, của Nhà nước và của nhân dân.
 Đất nước ta đang bước vào thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hoá, hiện đại hoá, 
đòi hỏi phải đào tạo một nguồn nhân lực rất lớn có chất lượng cao. Vì vậy, phải 
phát triển mạnh mẽ quy mô giáo dục đào tạo, đáp ứng nhu cầu học tập ngày càng 
cao của nhân dân. Trong điều kiện Nhà nước chưa đủ sức và không thể bao cấp 
toàn bộ sự nghiệp phát triển giáo dục thì xã hội hoá giáo dục là một trong những 
phương thức cơ bản để phát triển giáo dục.
 Vì vậy, cùng với việc tăng cường đầu tư cho giáo dục từ nguồn ngân sách 
Nhà nước, cần làm tốt công tác xã hội hoá giáo dục nhằm tạo sự chuyển biến mạnh 
mẽ, toàn diện và vững chắc đối với sự nghiệp giáo dục, thể hiện quan điểm của 
Đảng "Coi giáo dục - đào tạo là quốc sách hàng đầu".
 Trong những năm qua kết quả giáo dục của trường THPT Diễn Châu đã đạt 
được kết quả cao, đáng ghi nhận và đang trên đà tiếp tục phát triển. Tuy nhiên công 
tác giáo dục vẫn còn gặp nhiều khó khăn khi thực hiện nhiệm vụ trong tình hình 
mới, cơ sở vật chất trang thiết bị còn thiếu, đội ngũ giáo viên chưa đảm bảo cơ cấu 
giữa các môn, đời sống giáo viên còn gặp khó khăn. Một bộ phận cha mẹ học sinh 
chưa nhận thức đầy đủ về vị trí tầm quan trọng của giáo dục. Nhận thức trong một 
số cán bộ nhân dân về công tác xã hội hoá giáo dục còn phiến diện nên chưa huy 
động được các nguồn lực các lực lượng xã hội tham gia phối hợp trong công tác 
giáo dục. Thực tế các văn bản hướng dẫn chưa cụ thể hóa, nên các nhà trường đang 
thật sự lúng túng trong việc triển khai thực hiện. Chính vì thế, nhằm thực hiện tốt 
chủ trương của ngành, cũng như mục tiêu nhiệm vụ mà nhà trường hướng tới vì 
chất lượng giáo dục học sinh. Từ nghiên cứu và thực tiễn công tác quản lý, nhóm 
tác giả đã xây dựng đề tài sáng kiến kinh nghiệm “Một số giải pháp huy động 
nguồn lực xã hội hóa giáo dục hướng tới chương trình giáo dục phổ thông mới”.
 1.2. Mục tiêu, ý nghĩa, tính mới của đề tài
 1.2.1. Mục tiêu
 Xác định những giải pháp căn bản trong thực hiện huy động nguồn lực xã 
hội hóa giáo dục hướng tới chương trình giáo dục phổ thông mới.
 1.2.2. Ý nghĩa Phần II. NỘI DUNG
 2.1.CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ VIỆC TRIỂN KHAI XÃ HỘI HÓA GIÁO 
DỤC PHỔ THÔNG
 2.1.1. Quan điểm, tư tưởng xã hội hoá giáo dục trong công tác quản lý 
giáo dục
 2.1.1.1. Xã hội hoá giáo dục là một tư tưởng chiến lược để phát triển giáo 
dục trong bối cảnh hiện nay
 Với quan điểm lấy con người làm “Trung tâm của sự phát triển”, giáo dục 
và đào tạo là “Quốc sách hàng đầu”, Huy động toàn xã hội làm giáo dục, động 
viên các tầng lớp nhân dân góp sức xây dựng nền giáo dục quốc dân dưới sự quản 
lý của nhà nước, chủ trương này là hoàn toàn đúng đắn, là thực hiện Nghị quyết 
của Đảng về công tác giáo dục. “Giáo dục là sự nghiệp của quần chúng” quá trình 
giáo dục thế hệ trẻ trở thành người lao động có tri thức, có năng lực đáp ứng sự 
phát triển của nền kinh tế- xã hội không chỉ là trách nhiệm của ngành giáo dục, mà 
là trách nhiệm của toàn Đảng, toàn dân, phải có sự tham gia tích cực phối hợp chặt 
chẽ của toàn xã hội. Sự tham gia phối hợp ấy phải được tiến hành có tổ chức, khoa 
học, liên tục mới mang lại hiệu quả.
 Xác định vị trí, vai trò, tầm quan trọng, sự cần thiết thực hiện công tác xã 
hội hoá giáo dục, nhiều Nghị quyết, Văn kiện của Đảng đã chỉ đạo thực hiện xã 
hội hoá giáo dục:
 Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc Đảng cộng sản Việt nam lần thứ VII 
có ghi: “Khoa học và giáo dục đóng vai trò then chốt trong toàn bộ sự nghiệp xây 
dựng chủ nghĩa xã hội và bảo vệ tổ quốc là động lực đưa đất nước thoát khỏi nghèo 
nàn lạc hậu, vươn lên trình độ tiên tiến của thế giới”... “Đẩy mạnh hơn nữa sự 
nghiệp giáo dục và đào tạo, khoa học và công nghệ, coi đó là quốc sách hàng đầu, 
để phát huy nhân tố con người, động lực trực tiếp của sự phát triển đổi mới nhanh 
cơ chế quản lý giáo dục- đào tạo, khoa học và công nghệ phù hợp với nền kinh tế 
nhiều thành phần theo định hướng xã hội chủ nghĩa, gắn chặt sự phát triển các lĩnh 
vực này với sản xuất và mục tiêu kinh tế - xã hội. Một mặt Nhà nước đầu tư, mặt 
khác có chính sách để toàn dân, các thành phần kinh tế cùng làm và đóng góp vào 
sự nghiệp này”.
 Đại Hội Đảng toàn quốc lần thứ VIII, xã hội hóa được Đảng ta xác định là 
cơ sở để hoạch định hệ thống chính sách xã hội: “Các vấn đề chính sách xã hội 
đều giải quyết theo tinh thần xã hội hóa. Nhà nước giữ vai trò nòng cốt, đồng thời 
động viên mỗi người dân, các doanh nghiệp, các tổ chức xã hội, các cá nhân và 
các tổ chức nước ngoài cùng tham gia giải quyết những vấn đề xã hội”. Trên tinh 
thần ấy, văn kiện Đại hội VIII về GD&ĐT đã nêu: “Cụ thể hóa chủ trương chính 
sách của Đảng và Nhà nước về xã hội hóa sự nghiệp Giáo dục và Đào tạo, trước 
hết là vấn đề đầu tư phát triển và bảo đảm kinh phí hoạt động. Ngoài việc ngân 
sách dành một tỷ lệ thích đáng cho sự phát triển Giáo dục và Đào tạo, cần thu hút Trên thế giới tuy tên gọi khác nhau, hình thức tổ chức thực hiện khác nhau, 
nhưng việc đưa giáo dục đến với mọi người và mọi người trong xã hội, mọi tổ 
chức trong cộng đồng đều phải tham gia xây dựng phát triển giáo dục. Như ta đã 
thấy các nước phát triển thì trách nhiệm của mọi người, của cộng đồng đến giáo 
dục tốt hơn. Các nhà khoa học đã khẳng định bản chất của công tác giáo dục: Giáo 
dục chỉ tồn tại và phát triển được khi toàn xã hội cùng tham gia và được hưởng 
giáo dục. Xã hội hoá công tác giáo dục là một việc làm tất yếu của quá trình giáo 
dục. bởi vậy để việc tổ chức thực hiện XHHGD sao cho hiệu quả cao nhất là tuỳ 
thuộc vào nhận thức của mỗi chúng ta.
 2.1.2. Lý luận về công tác xã hội hoá giáo dục
 2.1.2.1. Khái quát về công tác xã hội hoá giáo dục
 Giáo dục là một nhân tố quan trọng đảm bảo cho sự tồn tại và phát triển của 
xã hội loài người. Điều này chứng tỏ không thể tách giáo dục ra khỏi đời sống xã 
hội. Giáo dục chính là một phương tiện để xã hội đổi mới và phát triển.
 Xã hội hóa giáo dục là quá trình giáo dục gia nhập và hòa nhập vào cộng 
đồng; đồng thời xã hội tiếp nhận giáo dục như là một công việc chung mà mọi cá 
nhân, đoàn thể, tổ chức, bộ máy đều có trách nhiệm tham gia.
 Xã hội hóa giáo dục có tác dụng tích cực đến quá trình xã hội hóa con người, 
xã hội hóa cá nhân. Thực hiện xã hội hóa giáo dục là duy trì mối liên hệ phổ biến 
có tính quy luật giữa cộng đồng và xã hội, làm cho giáo dục phát triển phù hợp với 
sự vận động của xã hội. Nội dung quy luật này là ở chỗ: Mọi người phải làm giáo 
dục để giáo dục cho mọi người. Nghĩa là xã hội hóa giáo dục có hai phương diện: 
Mọi người có trách nhiệm, nghĩa vụ chăm lo phát triển giáo dục và giáo dục là 
nhằm mục đích phục vụ cho mọi người, tạo điều kiện để mọi người ở mọi độ tuổi, 
ở mọi vùng được học tập, học thường xuyên, học suốt đời nhằm nâng cao chất 
lượng cuộc sống.
 Là cuộc vận động lớn trong xã hội với sự tham gia đóng góp của các tổ 
chức, cá nhân và toàn xã hội. Tập thể, các tổ chức Đảng, Nhà nước, đoàn thể, cơ 
quan, đơn vị và quần chúng có sự cộng đồng trách nhiệm trong công tác giáo dục. 
Là trách nhiệm chung của toàn Đảng, toàn dân, trong đó ngành giáo dục là nòng 
cốt, đa dạng hóa các nguồn đầu tư: nhân lực, vật lực, tài lực, trí lực cho giáo dục, 
phát triển đa dạng các loại hình giáo dục chính quy và phi chính quy: Công lập, 
dân lập, tư thục. Mọi người đều có trách nhiệm đối với sự phát triển của sự nghiệp 
giáo dục vừa có quyền lợi được thụ hưởng những thành quả do giáo dục mang lại. 
Mọi người đều được học tập, học thường xuyên, học suốt đời; tiến tới một xã hội 
học tập.
 Xã hội hóa giáo dục là một tư tưởng chiến lược nhằm phát huy sức mạnh 
tổng hợp của toàn dân, của xã hội vào việc tham gia công tác giáo dục. Đây là điều 
kiện tiên quyết để phát triển toàn diện và phát triển có hiệu quả sự nghiệp giáo dục 
thế hệ trẻ nói riêng và nền giáo dục toàn dân nói chung. Nói rằng đó là đến xây dựng các mục tiêu giáo dục, đều cần đến sức mạnh của nguồn lực, tiềm 
năng to lớn của xã hội. Khi phát huy được sức mạnh này có thể trở thành lực lượng 
vật chất thúc đẩy giáo dục phát triển.
 Huy động vật lực là tạo điều kiện vật chất, tinh thần cho các hoạt động giáo 
dục. Không thể có hoạt động giáo dục nếu không có các phương tiện, không có 
những điều kiện vật chất. Nguồn lực này nằm trong tiềm lực của nhân dân, của xã 
hội. Thực hiện Nhà nước và nhân dân cùng làm: đất đai xây dựng trường, làm 
vườn thí nghiệm, trang thiết bị dạy học, phương tiện tham quan, du lịch...
 Huy động tài lực cùng với cơ sở vật chất tinh thần, thì tài chính là điều kiện 
cần thiết để phát triển giáo dục, tuy nhiên những koản thu có tính tự nguyện mà để 
các tổ chức ngoài trường vận động thu, chi và quản lý trực tiếp dưới dạng quỹ bảo 
trợ giáo dục, nhà trường có thể tham gia tư vấn, giám sát.
 Giáo dục và kinh tế - xã hội có mối quan hệ chặt chẽ với nhau, mối quan hệ 
mang tính quy luật- tức là mang tính khoa học, tính tất yếu, tính phổ biến. Trong 
XHHGD cần phải coi trọng tính chất địa phương, XHHGD đã khai thác sức mạnh 
của địa phương theo quy luật giáo dục phục vụ đắc lực vào sự phát triển kinh tế - 
xã hội ở địa phương. Từng địa phương có chiến lược phát triển kinh tế riêng, trong 
chiến lược phát triển kinh tế nhất thiết phải cần có lực lượng lao động có đào tạo, 
lực lượng đó chủ yếu đang ở trong nhà trường, và đang được hưởng lợi từ 
XHHGD.
 2.1.2.3. Mục tiêu, nội dung, hình thức thực hiện công tác xã hội hoá 
giáo dục
 a. Mục tiêu
 Mục tiêu của XHHGD là tạo ra một " xã hội học tập" góp phần nâng cao 
dân trí, đào tạo nhân lực và bồi dưỡng nhân tài cho cộng đồng.
 Mở rộng hình thức giáo dục tự học, tăng cuờng quy mô giáo dục hướng 
nghiệp nghề bằng mọi hình thức.
 Đối với học sinh phổ thông, phấn đấu thực hiện tốt giáo dục toàn diện : đức, 
trí, thể, mỹ, lao động. Coi trọng giáo dục tư tưởng chính trị, chú ý hình thành tư 
duy sáng tạo và năng lực thực hành cho học sinh.
 Tăng cường các điều kiện phục phụ vụ hoạt động giáo dục trong nhà trường.
 b. Nội dung
 Tạo lập phong trào học tập sâu rộng trong toàn xã hội, vận động người học 
(học sinh) trong độ tuổi tham gia học tập thường xuyên, học tập liên tục, học tập 
suốt đời làm cho xã hội ta trở thành “một xã hội học tập” để làm việc tốt hơn, đáp 
ứng sự di chuyển nghề nghiệp trong thời kỳ đẩy mạnh sự nghiệp CNH, HĐH đất 
nước.