Sáng kiến kinh nghiệm Một số giải pháp giúp GVCN giáo dục HS cần quan tâm tại trường THPT Tân Kỳ

 SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO NGHỆ AN
 TRƯỜNG THPT TAN KỲ
 SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
ĐỀ TÀI
MỘT SỐ GIẢI PHÁP GIÚP GIÁO VIÊN CHỦ NHIỆM
 GIÁO DỤC HỌC SINH CẦN QUAN TÂM TẠI
 TRƯỜNG THPT TÂN KỲ
 Lĩnh vực: CHỦ NHIỆM
 Nhóm tác giả: - Nguyễn Thị Khánh Vân
 - Nguyễn Thị Hằng
 Tổ bộ môn: Văn - Ngoại
 Số điện thoại: 0912448204 - 0397466599
 Tân Kỳ, năm 2022 MỤC LỤC
PHẦN I. ĐẶT VẤN ĐỀ..........................................................................................1
 1. Lý do chon đề tài...........................................................................................1
 2. Đóng góp mới của đề tài...............................................................................2
 3. Mục đích nghiên cứu ....................................................................................2
 4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu.................................................................3
 5. Phương pháp nghiên cứu ..............................................................................3
PHẦN II. NÔI DUNG NGHIÊN CỨU ................................................................3
 1. Cơ sở lý luân .................................................................................................3
 1.1. Đặc điểm tâm lí lứa tuổi học sinh THPT...............................................3
 1.2. Khái niệm “Học sinh cần quan tâm’” ..................................................4
 1.3. Phân loại HSCQT.................................................................................4
 1.3.1. HSCQT về học tâp .............................................................................4
 1.3.2. HSCQT về đạo đức, lối sống .............................................................4
 2. Cơ sở thực tiễn ..............................................................................................5
 2.1. Những thuận lợi và khó khăn trong công tác giáo dục HSCQT ở các
Trường THPT hiện nay.............................................................................................5
 2.1.1. Thuận lợi.............................................................................................5
 2.1.2. Khó khăn.............................................................................................5
 2.2. Những biểu hiện của HSCQT ở Trường THPT Tân Kỳ.....................6
 2.2.1. Qua lời nói ..........................................................................................6
 2.2.2. Qua cử chỉ, hành động .......................................................................6
 2.2.3. Qua mối quan hệ với bạn bè và người khác........................................7
 2.3. Nguyên nhân hình thành đối tượng HSCQT.......................................7
 2.3.1. Nguyên nhân khách quan...................................................................7
 2.3.2. Nguyên nhân chủ nhân........................................................................8
 2.4. Thực trạng về công tác giáo dục HSCQT tại Trường THPT Tân
Kỳ ....................................................................................................................... 8
 2.4.1. Ưu điểm ..............................................................................................8
 2.4.2. Tồn tại .................................................................................................8 DANH MỤC CÁC CHỮ CÁI VIẾT TẮT
TT Viết tắt Nội dung
1 BCS Ban cán sự
2 BGH Ban giám hiệu
3 ĐVTN Đoàn viên thanh niên
4 GD Giáo dục
5 GDPT Giáo dục phổ thông
6 GD&ĐT Giáo dục và đào tạo
7 GV Giáo viên
8 GVBM Giáo viên bộ môn
9 GVCN Giáo viên chủ nhiệm
10 HS Học sinh
11 HSCQT Học sinh cần quan tâm
12 KTĐG Kiểm tra đánh giá
13 PPDH Phương pháp dạy học
14 TDTT Thể dục thể thao
15 THPT Trung học phổ thông Từ những lý do nêu trên, chúng tôi đã lựa chọn đề tài “Một số giải pháp giúp 
GVCNgiáo dục HS cần quan tâm tại trường THPT Tân Kỳ” làm nội dung nghiên 
cứu của mình.
 2. Đóng góp mới của đề tài
 Công tác chủ nhiệm có vai trò quan trọng trong việc thực hiện mục tiêu, nhiệm 
vụ giáo dục của nhà trường, có ảnh hưởng lớn đến sự hình thành và phát triển nhân 
cách HS nhất là đối với HS bậc phổ thông. Từ lâu, công tác chủ nhiệm lớp trong nhà 
trường đã được chú trọng. Nhiều GV tâm huyết với nghề, với HS đã có những thành 
công nhất định trong lý luận và thực tiễn. Bản thân chúng tôi cũng đã đọc, tham khảo 
một số đề tài của đồng nghiệp viết về công tác chủ nhiệm lớp. Mỗi đề tài có một cách 
tiếp cận khác nhau, đưa ra nhiều phương pháp hay. Điều đó, chứng tỏ công tác chủ 
nhiệm lớp rất được đội ngũ GV quan tâm, chú trọng. Tuy nhiên, vấn đề đặt ra đối với 
GVCN ở các lớp có HS chưa ngoan là cần có những giải pháp “đặc biệt”, phù hợp 
với đối tượng HS “đặc biệt” để giáo dục toàn diện HS THPT'
 Với đề tài này, chúng tôi đưa ra các giải pháp cụ thể, thiết thực phù hợp với 
từng đối tượng HS cần quan tâm, nhằm góp phần nâng cao hiệu quả giáo dục HS 
chưa ngoan ở Trường THPT Tân Kỳ, đáp ứng yêu cầu đổi mới căn bản và toàn diện 
giáo dục.
 3. Mục đích nghiên cứu
 Với đề tài nêu trên, bản thân chúng tôi muốn làm thế nào để giúp những HS 
cần quan tâm tại Trường THPT Tân Kỳ từng bước thay đổi thái độ học tập theo hướng 
tích cực. Đồng thời qua đó giáo dục, uốn nắn, bồi dưỡng các em từ những HS cá biệt, 
quậy phá, lười học... trở thành người có ích cho xã hội.
 Xác định được các nguyên nhân chính dẫn đến một số em có hành vi chưa 
đúng, chưa có động cơ học tập, có phẩm chất đạo đức chưa tốt. Qua đó, giúp các em 
nhận thức được ý nghĩa của cuộc sống, định hướng được hành vi và có động cơ học 
tập tốt hơn.
 Bên cạnh đó, để giúp cho các thầy cô quan tâm hơn về vai trò, trách nhiệm của 
mình đối với nghề nghiệp, đặc biệt là trong công tác chủ nhiệm. Nghề dạy học là một 
nghề thiêng liêng và cao quý, không phải ai cũng làm được như cố Thủ tướng Phạm 
Văn Đồng đã từng nói “Nghề dạy học là nghề cao quý nhất trong những nghề cao 
quý”. Đồng thời giúp cho một số thầy cô xóa bỏ tư tưởng kỳ thị, phân biệt đối với 
những HS không ngoan mà phải xác định “tất cả vì các em HS thân yêu” để góp 
phần tạo dựng một môi trường học tập “Trường học thân thiện, học sinh tích cực”.
 4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
 Đối tượng nghiên cứu: Một số giải pháp giúp GVCN giáo dục HS cần quan
tâm PHẦN II. NỘI DUNG
 1. Cơ sở lý luận
 1.1. Đặc điểm tâm lí lứa tuổi HS THPT
 Đối với HS THPT, hầu hết các em bước sang giai đoạn phát triển toàn diện về 
thể chất nên tâm lí của các em rất dễ bị kích động do chịu nhiều tác động từ yếu tố 
bên ngoài xã hội, bởi lứa tuổi này vừa có cá tính tò mò khám phá, vừa nhạy cảm, 
thích làm người lớn. Các em thường tự khẳng định mình là người lớn mà không còn 
là HS THCS nữa. Các em thấy mình có quyền giải quyết các vấn đề theo kiểu người 
lớn, tự quyết định cho bản thân mà không nghe theo sự chỉ bảo của người khác kể cả 
cha mẹ. Một số em nghĩ rằng thầy cô sẽ không làm gì được mình ngoài việc nhắc 
nhở, hăm dọa, mời phụ huynh ... từ đó dẫn đến các biểu hiện cá biệt dần dần xuất 
hiện.
 Đối với thầy cô làm công tác chủ nhiệm trước hết phải hiểu biết về tâm lí lứa 
tuổi của các em để có các giải pháp xử lí tình huống cho thích hợp. Trong lớp học có 
rất nhiều đối tượng HS: HS giỏi, HS khá, HS yếu kém. Đối với HS khá, giỏi các em 
thường rất có ý thức, nghe lời thầy cô. Các em cảm thấy hối hận khi mình lỡ vi phạm 
và sẽ tự sửa đổi những khuyết điểm của mình một cách tự giác. Nhưng đối với HS 
yếu, kém khi vi phạm các em sửa đổi rất chậm, thậm chí không hề sửa đổi mà vi 
phạm ngày càng tăng, dẫn đến học lực ngày càng sa sút và kết quả phải lưu ban hoặc 
bỏ học giữa chừng. Do đó, GV khi làm công tác chủ nhiệm phải nắm rõ các đối tượng 
HS của lớp mình để có hướng giáo dục cho phù hợp. Từ đó, làm thay đổi thái độ học 
tập của HS từ “xấu” chuyển sang “tốt” góp phần nâng cao chất lượng giáo dục của 
nhà trường và giảm tỷ lệ bỏ học hàng năm.
 Như vậy, GVCN là người đóng vai trò quan trọng để giáo dục thành công 
những HS cần quan tâm trong nhà trường phổ thông. Để thực hiện tốt nhiệm vụ, chức 
trách của mình, việc học hỏi và không ngừng trau dồi bản thân là yếu tố tiên quyết 
của một GVCN.
 1.2. Khái niệm “HS cần quan tâm”
 HS cần quan tâm hay còn gọi là HS cá biệt là một thuật ngữ thường được sử 
dụng đối với những em HS nghịch ngợm, quậy phá, hay đánh nhau, gây mất trật tự 
trong giờ học. Những em này thường trốn tiết, bỏ học. Hầu hết các em thường không 
tuân thủ các nội quy của lớp, của trường và đa phần thường làm theo ý thích của bản 
thân. Mặc dù được thầy cô, tập thể lớp xây dựng, góp ý nhiều lần nhưng “chừng nào 
tật ấy” không thay đổi. Do vậy, nếu gia đình, nhà trường không kịp thời đưa ra 
phương hướng giải quyết hoặc biện pháp giáo dục thì những HS này sẽ dễ dàng bị 
người xấu lôi kéo dẫn đến các tệ nạn xã hội.
 Thực tế hiên nay, HS cần quan tâm không chỉ là những em học kém, thường 
xuyên vi phạm nội quy mà HS cần quan tâm còn biểu hiện ở một số ít em học khá, 2.1.1. Thuận lợi
 Cùng với những bước chuyển mình của xã hội hiện đại, của thời kì công nghệ 
4.0, lĩnh vực giáo dục Việt Nam đã có những bước tiến dài. Đặc biệt, chúng ta đã có 
những bước đi đúng đắn khi chú trọng việc dạy chữ song hành với việc dạy người. 
Cùng với đổi mới chương trình và phương pháp giảng dạy, phương pháp kiểm tra 
đánh giá, ngành giáo dục đã có nhiều đổi mới về công tác chủ nhiệm. GVCN có trình 
độ đạt chuẩn, có tinh thần trách nhiệm cao, nhiệt tình với HS. Đội ngũ GVCN nhìn 
chung đã nhận thức đúng đắn vai trò của người thầy đối với quá trình giáo dục, hình 
thành thành nhân cách HS. Họ có khả năng nắm bắt được mục tiêu, kiến thức giáo 
dục, dạy tốt lớp mình phụ trách, lập được kế hoạch chủ nhiệm lớp. Ban giám hiệu 
các trường THPT đã quan tâm đến công tác chủ nhiệm lớp thông qua việc: chỉ đạo 
GV lập kế hoạch chủ nhiệm, duyệt và góp ý cho GV về kế hoạch chủ nhiệm, giao 
chất lượng giáo dục HS cho GV, định ra các tiêu chí thi đua cho các lớp và cho GV, 
khen thưởng cho GV đạt thành tích lao động tiên tiến, lớp tiên tiến, lớp xuất sắc... 
trong năm học. Đồng thời nhà trường luôn chú ý kết hợp với các tổ chức đoàn thể 
trong trường để tổ chức cho các em tham gia các phong trào như quyên góp, ủng hộ, 
tổ chức các phong trào thể thao giữa các khối vào dịp các ngày lễ giúp HS nâng cao 
ý thức đạo đức ngày càng cao.
 2.1.2. Khó khăn
 Bên cạnh những thuận lợi nêu trên, công tác giáo dục HS cần quan tâm ở các 
trường phổ thông cũng gặp không ít khó khăn. Một số hiện tượng tiêu cực vẫn diễn 
ra trong ngành giáo dục nước nhà khiến chúng ta phải trăn trở, quan tâm nhiều hơn 
đối với sự nghiệp “trồng người ” nhất là trong việc giáo dục đạo đức HS nói chung 
và HS cần quan tâm nói riêng, bồi dưỡng cho các em lý tưởng, quan điểm sống đúng 
đắn. Có nhiều nguyên nhân khách quan lẫn chủ quan từ phía gia đình và xã hội khiến 
cho đôi lúc uy tín người thầy bị giảm sút, các giá trị truyền thống “Tôn sư trọng đạo” 
bị nhìn nhận một cách méo mó, bị vật chất hóa, thực dụng. Có trường hợp người thầy 
không giữ được nhân cách đáng trọng trong quan hệ thầy trò. Đâu đó, còn có những 
hiện tượng suy thoái về đạo đức, mờ nhạt về lý tưởng, thích chạy theo lối sống thực 
dụng, vô cảm, thờ ơ...Điều đó, đã tác động trực tiếp đến sự hình thành và phát triển 
nhân cách người học, đến trật tự an ninh xã hội. Nhiều vụ việc về bạo lực học đường, 
xâm hại tình dục, suy đồi đạo đức, lối sống của HS diễn ra trong thời gian gần đây 
đã làm cho xã hội nhức nhối và mỗi chúng ta thực sự lo lắng về vấn đề giáo dục đạo 
đức cũng như hình thành phẩm chất và năng lực cho người học.
 Có nhiều giải pháp đã được đề cập đến trong các đề tài liên quan đến công tác 
công tác chủ nhiệm. Tuy nhiên, các giải pháp để giáo dục HS cần quan tâm chưa 
được chú trọng, vẫn còn tản mạn, cảm tính và chưa được xây dựng thành một hệ 
thống toàn diện. Công tác tư vấn, hỗ trợ tâm lí cho các em HS ở một số GVCN còn 
hời hợt, thờ ơ. Bên cạnh đó, nhiều GVCN chưa chú trọng đổi mới cách thức chủ 
nhiệm để mang lại hiệu quả cao. Vẫn còn tình trạng GVCN lên lớp một