Sáng kiến kinh nghiệm Một số biện pháp Xây dựng Thư viện đề kiểm tra trong trường tiểu học

 Một số biện pháp Xây dựng Thư viện đề kiểm tra trong trường Tiểu học
 MỤC LỤC
 Tên nội dung Trang
I. Phần mở đầu
 1. Lí do chọn đề tài 2
 2. Mục đích, nhiệm vụ 2
 3. Đối tượng nghiên cứu 2
 4. Phạm vi nghiên cứu 3
 5. Phương pháp nghiên cứu 3
II. Phần nội dung
 1. Cơ sở lí luận 4
 2. Thực trạng 4
 3. Những giải pháp, biện pháp tiến hành 6
 a) Mục tiêu của giải pháp và biện pháp 6
 b) Nội dung và cách thức thực hiện giải pháp, biện pháp 6
 b.1. Bồi dưỡng kĩ năng xây dựng Thư viện đề kiểm tra ...................... 6
 b.2. Quy trình xây dựng thư viện câu hỏi và đề kiểm tra định kì 9
 b.3. Tổ chức thực hiện 22
 b.4. Cách sử dụng và lưu trữ thư viện đề kiểm tra 23
 c) Điều kiện thực hiện các giải pháp, biện pháp 24
 d) Mối quan hệ giữa các giải pháp, biện pháp 24
 e) Kết quả khảo nghiệm, giá trị khoa học của vấn đề nghiên cứu 25
 4. Kết quả thu được qua khảo nghiệm 25
III. Phần kết luận, kiến nghị
 1. Kết luận 26
 2. Kiến nghị 26
 Tài liệu tham khảo 28
 Người thực hiện: Lê Thị Liên , Dương Thị Lời, Đinh Thị Minh Phượng 
 Đơn vị: Trường TH Y Ngông, TH Trần Quốc Toản, TH Trần Phú 
 1 Một số biện pháp Xây dựng Thư viện đề kiểm tra trong trường Tiểu học
 Công tác kiểm tra, đánh giá học sinh của giáo viên trường tiểu học Y 
Ngông,
trường tiểu học Trần Quốc Toản và trường tiểu học Trần Phú. 
 4. Giới hạn phạm vi nghiên cứu 
 Nghiên cứu thực trạng kĩ năng ra đề kiểm tra, đánh giá học sinh; Quy 
trình xây dựng và việc ứng dụng Thư viện đề kiểm tra của giáo viên trong công 
tác kiểm tra, đánh giá kết quả học tập của học sinh tại trường tiểu học Y Ngông, 
trường tiểu học Trần Quốc Toản, trường tiểu học Trần Phú và đề xuất một số 
giải pháp nhằm nâng cao kĩ năng xây dựng Thư viện đề kiểm tra cho đội ngũ 
giáo viên ở các đơn vị.
 5. Phương pháp nghiên cứu
 - Phương pháp nghiên cứu tài liệu.
 - Phương pháp điều tra.
 - Phương pháp thực nghiệm.
 - Phương pháp phân tích, tổng hợp, so sánh.
 - Phương pháp tổng kết kinh nghiệm.
 II. PHẦN NỘI DUNG
 1. Cơ sở lý luận
 Kiểm tra, đánh giá là một bộ phận, một phần không thể thiếu trong quá 
trình dạy học. Kiểm tra, đánh giá chính xác sẽ có tác dụng giúp giáo viên nắm 
được cụ thể năng lực và trình độ của mỗi học sinh trong lớp, từ đó có biện pháp 
cụ thể, thích hợp bồi dưỡng riêng cho từng nhóm học sinh, nâng cao chất lượng 
học tập cho cả lớp. Kiểm tra, đánh giá có hệ thống cũng sẽ giúp người học kịp 
thời nhận thấy mức độ đạt được những kiến thức của mình, còn lỗ hổng kiến 
thức nào cần được bổ sung trước khi bước vào phần mới của chương trình học 
tập từ đó có cơ hội để nắm chắc những yêu cầu cụ thể đối với từng phần của 
chương trình. 
 Thư viện đề kiểm tra giúp cho các đơn vị giáo dục cũng như giáo viên chủ 
động và thuận lợi hơn trong việc nâng cao chất lượng kiểm tra, đánh giá kết quả 
học tập của học sinh. Để việc kiểm tra, đánh giá của người dạy thực sự khuyến 
khích và thúc đẩy được sự tự kiểm tra đánh giá của người học thì cần phải xây 
dựng được Thư viện đề kiểm tra đảm bảo về nội dung, tính khoa học, đáp ứng 
được yêu cầu về chuẩn kiến thức và kĩ năng, phù hợp đối tượng học sinh, phù 
hợp mục đích yêu cầu kiểm tra, đánh giá của các hình thức kiểm tra.
 Người thực hiện: Lê Thị Liên , Dương Thị Lời, Đinh Thị Minh Phượng 
 Đơn vị: Trường TH Y Ngông, TH Trần Quốc Toản, TH Trần Phú 
 3 Một số biện pháp Xây dựng Thư viện đề kiểm tra trong trường Tiểu học
 * Hạn chế:
 - Kĩ năng xây dựng Thư viện đề kiểm tra của một số giáo viên mới ra 
trường còn có những hạn chế nhất định.
 - Một số giáo viên còn thực hiện đại trà việc kiểm tra, đánh giá thường 
xuyên, chưa biết cách phân hóa đối tượng học sinh khi đánh giá. Vì thế, giáo 
viên chưa phát huy tối đa năng lực học tập của những học sinh năng khiếu, tạo 
cho các em có cảm giác luôn thỏa mãn với chính mình, từ đó hình thành trong 
các em tính chủ quan, nhàm chán trong học tập.
 - Khi ra đề kiểm tra định kì, một số giáo viên chưa biết cách lựa chọn và 
trải đều các kiến thức học sinh đã học nên đề thường mắc lỗi “nhiều về số câu, 
thiếu về nội dung” hoặc câu hỏi và bài tập đồng dạng, lặp lại kiến thức. 
 - Một số học sinh còn rụt rè, thiếu tự tin, chưa chủ động trong tự kiểm tra, 
đánh giá. Đa số cha mẹ học sinh chưa thực sự quan tâm đến việc phối hợp cùng 
giáo viên để đánh giá học sinh. 
 c) Mặt mạnh, mặt yếu
 * Mặt mạnh :
 Các giải pháp, biện pháp đề tài đưa ra dễ thực hiện, đem lại hiệu quả thiết 
thực trong việc nâng cao chất lượng dạy học trong nhà trường và có khả năng áp 
dụng phù hợp với nhiều đơn vị.
 * Mặt yếu :
 Để thực đề tài hiệu quả đòi hỏi giáo viên phải không ngừng trau dồi vốn 
kiến thức, đầu tư thời gian cho việc biên soạn và xây dựng Thư viện đề kiểm tra. 
 d) Các nguyên nhân, các yếu tố tác động
 Các đơn vị đã tạo mọi điều kiện thuận lợi để giáo viên được tham gia tập 
huấn công tác xây dựng Thư viện đề kiểm tra. Tổ chức hiệu quả các chuyên đề, 
các buổi sinh hoạt chuyên môn cấp trường, cấp cụm về công tác xây dựng Thư 
viện đề kiểm tra để giáo viên học hỏi, trao đổi kinh nghiệm lẫn nhau.
 Kinh nghiệm dạy học, năng lực chuyên môn của một số giáo viên còn hạn 
chế nên có những khó khăn nhất định trong công tác xây dựng đề kiểm tra. 
 e) Phân tích, đánh giá các vấn đề về thực trạng mà đề tài đã đặt ra
 Đổi mới kiểm tra, đánh giá học sinh là vấn đề luôn được các cấp quản lý 
giáo dục quan tâm. Bởi thực hiện tốt đổi mới kiểm tra, đánh giá sẽ tạo động lực 
thúc đẩy đổi mới phương pháp dạy học, góp phần nâng cao chất lượng giáo dục 
trong nhà trường. Đề kiểm tra là phương tiện giúp giáo viên thực hiện tốt công 
 Người thực hiện: Lê Thị Liên , Dương Thị Lời, Đinh Thị Minh Phượng 
 Đơn vị: Trường TH Y Ngông, TH Trần Quốc Toản, TH Trần Phú 
 5 Một số biện pháp Xây dựng Thư viện đề kiểm tra trong trường Tiểu học
viên cần nắm vững kĩ năng ra đề. Vì vậy, sau khi được lĩnh hội nội dung tập 
huấn xây dựng đề kiểm tra cấp huyện, chúng tôi đã tham mưu với lãnh đạo nhà 
trường chuẩn bị tốt cho nội dung tập huấn cấp trường. 
 Trong một đơn vị, năng lực chuyên môn của các giáo viên thường không 
đồng đều. Để nội dung tập huấn được chuyển tải đến tất cả đội ngũ giáo viên đạt 
kết quả tốt nhất, chúng tôi đã thực hiện theo các bước sau :
 - In ấn tài liệu liên quan đến nội dung tập huấn và định hướng cho các tổ 
chuyên môn nghiên cứu, thảo luận, đề xuất cách thực hiện trước thời gian tập 
huấn ít nhất 01 tuần.
 - Tổ báo cáo viên nghiên cứu kĩ tài liệu tập huấn, tham khảo ý kiến đề 
xuất của các tổ chuyên môn để xây dựng nội dung tập huấn trọng tâm, phù hợp. 
 - Lựa chọn phương pháp, hình thức tổ chức tập huấn hợp lý nhằm giúp 
toàn thể đội ngũ giáo viên có thể lĩnh hội được một cách cụ thể nhất mục tiêu, 
nội dung tập huấn và có khả năng vận dụng tốt vào công tác xây dựng thư viện 
đề kiểm tra.
 b.1.2. Bồi dưỡng kĩ năng xây dựng Thư viện đề kiểm tra thông qua các 
hoạt động chuyên môn.
 Thực tế cho thấy, không có ai học một lần mà có thể sử dụng kiến thức ấy 
cho cả đời được. Vì vậy, việc bồi dưỡng kĩ năng xây dựng Thư viện đề kiểm tra 
cho đội ngũ giáo viên không chỉ thực hiện ngày một ngày hai mà kĩ năng đó cần 
được bồi dưỡng thường xuyên trong công tác dạy học.
 Bên cạnh việc phát huy vai trò của tổ chuyên môn trong việc bồi dưỡng 
năng lực chuyên môn cho đội ngũ giáo viên, chúng tôi cũng coi trọng việc phát 
huy vai trò của tổ chuyên môn trong công tác bồi dưỡng kĩ năng ra đề kiểm tra 
cho giáo viên. Để làm tốt công tác này, lãnh đạo nhà trường cần định hướng cho 
tổ trưởng các tổ chuyên môn lập kế hoạch sinh hoạt chuyên môn hàng tháng. 
Nội dung sinh hoạt tổ chuyên môn cần đáp ứng nhu cầu dạy học của giáo viên 
và học sinh trong từng thời điểm. Trong đó, việc kiểm tra đánh giá học sinh cần 
được xem là một yếu tố quan trọng góp phần thực hiện tốt đổi mới phương pháp 
dạy học, nâng cao chất lượng giáo dục trong nhà trường. Từ kết quả thẩm định 
đề kiểm tra của Tổ thẩm định (tổ trưởng các tổ chuyên môn là thành viên), thông 
qua các buổi sinh hoạt chuyên môn, tổ trưởng tổ chuyên môn đánh giá những ưu 
điểm và tồn tại trong công tác ra đề kiểm tra của giáo viên. Từ đó, các thành 
viên trong tổ cùng chia sẻ kinh nghiệm, phát huy ưu điểm, tìm hướng khắc phục 
những tồn tại trong công tác ra đề kiểm tra.
 Người thực hiện: Lê Thị Liên , Dương Thị Lời, Đinh Thị Minh Phượng 
 Đơn vị: Trường TH Y Ngông, TH Trần Quốc Toản, TH Trần Phú 
 7 Một số biện pháp Xây dựng Thư viện đề kiểm tra trong trường Tiểu học
viên đánh giá những kết quả học sinh đã đạt được hoặc chưa đạt được về môn 
học, từ đó có biện pháp cụ thể giúp học sinh vượt qua khó khăn để hoàn thành 
nhiệm vụ.
 Kiểm tra thường xuyên không thực hiện cứng nhắc theo tiến trình nội 
dung của các môn học và các hoạt động giáo dục khác mà giáo viên có thể thực 
hiện linh hoạt bất cứ hoạt động nào của tiết học bằng nhiều hình thức khác nhau, 
như: kiểm tra bài cũ, củng cố bài học, ôn tập, luyện tập tổng hợp, kiểm tra nhanh 
dưới 20 phút, khảo sát chất lượng sau một chủ điểm hay một giai đoạn học tập, 
... 
 Muốn thực hiện tốt công tác kiểm tra, đánh giá thường xuyên học sinh thì 
hệ
thống câu hỏi và bài tập kiểm tra cần được thiết kế theo các dạng khác nhau, 
như: câu hỏi trắc nghiệm hoặc tự luận, câu hỏi dùng để tổ chức các trò chơi điền 
khuyết, đúng - sai, ô cửa bí mật, giải ô chữ, ... Vì vậy, nhằm giúp giáo viên thực 
hiện hiệu quả nội dung này, chúng tôi khuyến khích giáo viên xây dựng câu hỏi 
kiểm tra thường xuyên cho tất cả các môn học. Bởi bên cạnh việc giúp giáo viên 
thực hiện tốt kiểm tra, đánh giá học sinh một cách có hệ thống thì câu hỏi kiểm 
tra thường xuyên cũng là một trong những căn cứ rất quan trọng giúp giáo viên 
thực hiện tốt công tác ra đề kiểm tra định kì trong năm học. Từ những kinh 
nghiệm trong công tác, chúng tôi hướng dẫn các tổ chuyên môn chỉ đạo giáo 
viên thực hiện xây dựng câu hỏi theo quy trình như sau :
 - Thực hiện xây dựng câu hỏi kiểm tra thường xuyên cho các môn từ tuần 
học đầu tiên.
 - Có thể xây dựng câu hỏi cho từng bài theo từng tháng (Ví dụ: giáo viên 
1 xây dựng câu hỏi từ bài 1 đến bài 5; giáo viên 2 xây dựng câu hỏi từ bài 6 đến 
bài 11,...) hoặc xây dựng câu hỏi theo chủ điểm, giai đoạn.
 - Hướng dẫn giáo viên nghiên cứu kĩ Chuẩn kiến thức, kĩ năng cần đạt cho 
mỗi bài dạy, mỗi chủ điểm và Hướng dẫn 5842/BGDĐT để xây dựng câu hỏi 
kiểm tra thường xuyên phù hợp đối tượng học sinh trong lớp, khối.
 - Giáo viên xây dựng tối thiếu 02 câu hỏi (sau mỗi bài học) và từ 01 - 02 
câu cho mỗi yêu cầu cần đạt (sau một chủ điểm) theo hình thức trắc nghiệm 
hoặc tự luận.
 Ví dụ: 
 - Xây dựng câu hỏi sau mỗi bài:
 Người thực hiện: Lê Thị Liên , Dương Thị Lời, Đinh Thị Minh Phượng 
 Đơn vị: Trường TH Y Ngông, TH Trần Quốc Toản, TH Trần Phú 
 9