Sáng kiến kinh nghiệm Một số biện pháp vận động học sinh có nguy cơ bỏ học trở lại lớp

 Báo Cáo Giải Pháp:Một số biện pháp vận động học sinh có nguy cơ bỏ học trở lại lớp
 PHẦN 1 : MỞ ĐẦU
 1. Lý do chọn đề tài :
 Việc duy trì sĩ số đảm bảo chuyên cần ở trường Tiểu học đóng một vai trò rất quan 
trọng trong việc học tập của học sinh. Nó là nền tảng giúp các em lĩnh hội kiến thức một 
cách đầy đủ, mang lại kết quả tốt. Nhưng hiện nay, tình hình học sinh bỏ học ở Tỉnh Đăk 
Lăk ta đến mức báo động, nhất là học sinh ở vùng khó khăn, vùng biên giới. Theo thống 
kê của các năm gần đây cho thấy tỉ lệ học sinh bỏ học ngày càng cao, nhất là học sinh ở độ 
tuổi Cấp I, Cấp II.
 Căn cứ vào nghị quyết Hội nghị công nhân viên chức năm học 2018 - 2019 của 
Trường Tiểu học Hoàng Văn Thụ về việc hạn chế tình trạng học sinh bỏ học. Nhà trường 
đã thành lập Ban phòng chống bỏ học gồm : Ban giám hiệu; giáo viên chủ nhiệm; Hội cha 
mẹ học sinh ; các đoàn thể ; chính quyền địa phương đã thống nhất quan điểm về công tác 
huy động học sinh đến trường và hạn chế tình trạng học sinh bỏ học là trách nhiệm của cả 
hệ thống chính trị và của toàn xã hội. Xác định lí do học sinh không muốn đi học và bỏ học 
giữa chừng có rất nhiều nguyên nhân, trong đó nguyên nhân do học lực yếu, kém dẫn đến 
chán nản, bỏ học là nguyên nhân chủ yếu và trực tiếp thuộc trách nhiệm của ngành Giáo 
dục và Đào tạo.
 Để duy trì, nâng cao hiệu quả công tác phổ cập giáo dục Tiểu học và đạt chỉ tiêu phổ 
cập giáo dục tiểu học đúng độ tuổi, đòi hỏi một trong những điều kiện không thể thiếu 
được đó là : “ Duy trì sĩ số cho học sinh nói chung và học sinh dân tộc nói riêng ” . Đây là 
vấn đề mà các cấp uỷ Đảng và chính quyền địa phương quan tâm , chỉ đạo bằng các Nghị 
quyết của Đảng bộ các cấp và chi bộ nhà trường.
 Với trách nhiệm của một giáo viên Tiểu học, bất cứ người giáo viên chủ nhiệm nào 
cũng mong muốn lớp mình phụ trách suốt từ đầu năm đến cuối năm phải đảm bảo về mặt 
sĩ số cũng như phải đạt yêu cầu về mặt chất lượng học tập. Nhưng thực tế vô cùng phức tạp 
vì đối tượng học sinh rất đa dạng, vì mỗi em có hoàn cảnh và điều kiện sống khác nhau, 
nếu giáo viên không khéo léo thì khó mà duy trì sĩ số lớp mình đạt như mong muốn.
 Địa bàn xã Dur Kmăl là xã vùng sâu , vùng xa , tỷ lệ học sinh dân tộc chiếm 87,9% 
Hằng năm số lượng học sinh dân tộc có nguy cơ bỏ học khá cao. Tỷ lệ học sinh có nguy cơ 
bỏ học nhiều như thế không những ảnh hưởng rất lớn đến hiệu quả đào tạo của nhà trường 
cũng như ngành giáo dục của huyện, nó còn ảnh hưởng rất nhiều đến công tác phổ cập giáo 
dục tiểu học. Qua nhiều năm trực tiếp phụ trách công tác phổ cập giáo dục tiểu học của nhà 
trường , trước những vấn đề nêu trên, tôi suy nghĩ rất nhiều: làm thế nào mà duy trì được sĩ 
số học sinh, để thực hiện tốt công tác phổ cập giáo dục Tiểu học và phổ cập giáo dục tiểu 
học đúng độ tuổi. Nên tôi đã chọn đề tài: “ Một số biện pháp vận động học sinh có nguy 
cơ bỏ học trở lại lớp ”.
 Phó hiệu trưởng: Nguyễn Văn Vinh - Trường Tiểu học Hoàng Văn Thụ Báo Cáo Giải Pháp:Một số biện pháp vận động học sinh có nguy cơ bỏ học trở lại lớp
 PHẦN 3 : NỘI DUNG VÀ BIỆN PHÁP THỰC HIỆN
 I. CƠ SỞ LÝ LUẬN 
 Bậc Tiểu học là bậc học nền tảng trong hệ thống giáo dục quốc dân, là nơi tạo những 
cơ sở ban đầu cơ bản và bền vững cho trẻ em tiếp tục học lên bậc học cao hơn. Nhà trường 
Tiểu học có vị trí, chức năng, nhiệm vụ đặc biệt quan trọng trong việc hình thành nhân 
cách cho trẻ em, là nơi tổ chức một cách tự giác quá trình phát triển đúng đắn, lâu dài về 
tình cảm, trí tuệ, thể chất và các kỹ năng học tập, rèn luyện của học sinh. Mục tiêu, nhiệm 
vụ của trường tiểu học là đem đến cho trẻ em hạnh phúc được học tập, là làm cho trẻ em 
được hưởng thụ một nền giáo dục tốt đẹp ở trường tiểu học.
 Việc duy trì sĩ số trong các trường học, là một chủ trương lớn của ngành giáo dục 
nhằm cụ thể hoá Nghị quyết của Đảng các cấp, đây là giải pháp có tính chiến lược nhằm 
nâng cao chất lượng giáo dục và bồi dưỡng những tài năng của đất nước. 
 Vì chỉ trên cơ sở của sự phát triển phong phú, hài hoà có tính toàn diện của nhân 
cách thì tài năng con người mới có điều kiện nảy nở và phát triển một cách cơ bản và bền 
vững. Ở những trường tiểu học việc duy trì tốt sĩ số học sinh, học sinh được giáo dục toàn 
diện, được học đủ các môn học theo quy định, được thực hiện các hoạt động khác; đặc biệt 
các em được học các thầy cô giáo có tâm huyết, có tay nghề và tinh thần trách nhiệm cao, 
các em có đầy đủ các điều kiện và phương tiện học tập, các em được phát triển trong môi 
trường giáo dục đầy đủ, lành mạnh. Trong điều kiện đó, mỗi học sinh sẽ được phát triển 
theo khả năng của mình để đạt chất lượng cao, để trở thành học sinh giỏi và là tiền đề cơ 
bản để trẻ em tiếp tục phát triển và xuất hiện những tài năng sau này, các em sẽ là chủ nhân 
tương lai của đất nước. Với xã Dur Kmăl là xã vùng sâu, vùng xa, đồng bào dân tộc lại 
đông, kinh tế còn nghèo, tri thức còn rất hạn chế, các em thì chưa xác định được việc học 
là quan trọng, dẫn đến bỏ học nhiều, với bản thân là một giáo viên đứng trên bục giảng tôi 
luôn trăn trở về vấn đề này. 
 Chính vì vậy nên tôi đã suy nghĩ làm thế nào để hạn chế việc bỏ học của các em và 
tôi đã quyết tâm tìm mọi biện pháp để vận động học sinh có nguy cơ bỏ học trở lại lớp.
 II. THỰC TRẠNG VÀ NGUYÊN NHÂN CỦA CÔNG TÁC DUY TRÌ SĨ SỐ Ở 
TRƯỜNG TIỂU HỌC HOÀNG VĂN THỤ :
 1. Thực trạng công tác duy trì sĩ số ở Trường Tiểu học Hoàng Văn Thụ.
 Trường Tiểu học Hoàng Văn Thụ là trường vùng sâu, vùng xa, có ba điểm trường cách 
xa nhau, địa bàn dân cư rộng, nên việc xây dựng nề nếp, quản lý học sinh còn gặp nhiều 
khó khăn. Học sinh dân tộc chiếm 42 %, đa số các em chưa xác định được việc học là quan 
trọng. Điều kiện kinh tế gia đình học sinh còn thiếu thốn. Phần đa cha mẹ học sinh lại 
không biết chữ nên không biết kèm con em khi ở nhà. Có một số học sinh lại chưa qua lớp 
mẫu giáo, nên các em nói tiếng Việt chưa được thành thạo. Vì vậy các em rất khó tiếp thu 
bài. 
 Từ những khó khăn trên dẫn đến nhiều năm liền tại Trường Tiểu học Hoàng Văn 
Thụ số học sinh có nguy cơ bỏ học tương đối cao.
 2. Nguyên nhân học sinh ở Trường Tiểu học Hoàng Văn Thụ có nguy cơ bỏ học 
là : 
 Phó hiệu trưởng: Nguyễn Văn Vinh - Trường Tiểu học Hoàng Văn Thụ Báo Cáo Giải Pháp:Một số biện pháp vận động học sinh có nguy cơ bỏ học trở lại lớp
 III. NHỮNG BIỆN PHÁP ĐỂ VẬN ĐỘNG HỌC SINH CÓ NGUY CƠ BỎ HỌC 
RA LỚP:
 Từ những nguyên nhân nêu trên , tôi đã mạnh dạn đưa ra một số biện pháp để vận 
động học sinh có nguy cơ bỏ học ra lớp như sau : 
 1. Các biện pháp:
 1.1. Nắm hoàn cảnh và đặc điểm gia đình từng học sinh:
 Sau ngày tập trung học sinh, tôi đã có danh sách trích ngang ghi rõ họ tên, nghề 
nghiệp cha mẹ; Hoàn cảnh sinh sống của gia đình: Nắm xem bao nhiêu em có hoàn cảnh 
đủ ăn? bao nhiêu em hộ khó khăn? bao nhiêu em có sổ hộ nghèo? Công việc thường ngày 
của học sinh ở nhà và là đứa con thứ mấy? Ngoài ra, tôi còn trao đổi với giáo viên chủ 
nhiệm của lớp để nắm rõ hơn về hoàn cảnh gia đình của từng học sinh. Sau đó tôi tập hợp 
thành một quyển sổ theo dõi, phân loại đối tượng học sinh, đặc biệt học sinh có hoàn cảnh 
khó khăn có nguy cơ bỏ học.
 Việc làm này giúp tôi nắm rõ hơn hoàn cảnh từng em để có biện pháp giáo dục thích 
hợp. Sau đó tôi theo dõi sĩ số học sinh hằng ngày, đặc biệt là những em hay vắng học rồi
tìm hiểu hoàn cảnh của những học sinh hay nghỉ học và những học sinh có nguy cơ bỏ học. 
Một trong những yếu tố quan trọng là tìm hiểu môi trường và hoàn cảnh sống của các em , 
bởi vì đó chính là cái nôi nuôi dưỡng và hình thành nhân cách của các em ngay từ thuở ban 
đầu. Để các em hình thành cho mình một hướng đi tốt nhất. 
 Các bước tiến hành như sau :
 - Tìm hiểu qua phiếu thông tin ( điều tra sơ yếu lý lịch) : Phiếu thông tin này ngoài 
những thông tin cơ bản: Họ tên bố, mẹ; địa chỉ; thêm cả hoàn cảnh sống; gia đình em đó có 
mấy người ; em ấy là con thứ mấy; sở thích của em, thường chơi với bạn như thế nào.
 - Tìm hiểu hoàn cảnh học sinh trực tiếp bằng cách: đến tại gia đình các em , tiếp xúc 
với bố mẹ các em để biết cụ thể hoàn cảnh của những học sinh này và trao đổi tình hình 
học tập của những học sinh đó.
 - Tìm hiểu tính cách các em qua bạn bè trong lớp.
 - Tìm hiểu qua thôn, buôn ( thông qua buôn trưởng) . 
 -Tôi theo dõi , thấy những học sinh nào nghỉ học từ 2 buổi trở lên , tôi đến ngay gia 
đình để tìm hiểu hoàn cảnh của các em, rồi kết hợp với thôn buôn đến nhà vận động các 
em đi học lại. Lập danh sách những học sinh có nguy cơ bỏ học báo ngay với Ban giám 
hiệu và buôn trưởng. Để các buôn trưởng nắm về thôn buôn vận động bố mẹ nhắc nhở các 
em đi học.
 Đồng thời tôi đưa ra biện pháp giáo dục trực tiếp, gần gũi, an ủi động viên và khích 
lệ kịp thời những kết quả đạt được, dù những ưu điểm nhỏ nhất. Cụ thể:
 * Năm học 2017- 2018 toàn trường có 8 em có nguy cơ bỏ học, trong đó: 3 em có 
hoàn cảnh gần giống nhau. Bố mẹ làm nghề tự do, suốt ngày lo kiếm sống, ít quan tâm đến 
con mình, nên ngoài giờ đến trường, các em suốt ngày lang thang trên đường, học ít chơi 
nhiều, đến lớp thường muộn giờ, do không biết sắp xếp thời gian ở nhà, có hôm 2 em này 
thức khuya xem phim, sáng ngủ quên, tự ý bỏ học mà gia đình không hay biết. Với đối 
tượng này tôi đã gần gũi các em vừa bằng tình thương, vừa nghiêm khắc nhắc nhở phê 
 Phó hiệu trưởng: Nguyễn Văn Vinh - Trường Tiểu học Hoàng Văn Thụ Báo Cáo Giải Pháp:Một số biện pháp vận động học sinh có nguy cơ bỏ học trở lại lớp
 - Đối với những trường hợp học sinh tự ý bỏ học ( vì cha mẹ đi làm không có ở nhà) 
sau giờ học, tôi lập tức đến ngay nhà những em này gặp phụ huynh tìm hiểu nguyên nhân 
và trao đổi cách khắc phục.
 1.4. Chỉ đạo các đoàn thể trong nhà trường quan tâm đến đối tượng học sinh có 
nguy cơ bỏ học:
 - Chỉ đạo tổ phổ cập nhà trường thường xuyên quan tâm, theo dõi những em học 
sinh có nguy cơ bỏ học từ đó có biện pháp huy động các em trở lại lớp.
 - Chỉ đạo Đoàn thanh niên, liên đội tìm hiểu, giúp đỡ các em.
 1.5. Kết hợp với các tổ chức đoàn thể khác:
 - Thường xuyên phối hợp với các đoàn thể khác tại địa phương như: Đoàn thanh 
niên, hội phụ nữ, ban tự quản các thôn, buôn trong việc vận động học sinh có nguy cơ bỏ 
học trở lại lớp. 
 KẾT QUẢ ĐẠT ĐƯỢC.
 Sau một năm vận dụng các biện pháp trên vào thực tiễn công tác tại đơn vị bản 
thân tôi đã thu được kết quả rất đáng khích lệ: Tỷ lệ học sinh có nguy cơ bỏ học giảm 
xuống một cách rõ rệt. Không còn hiện tượng học sinh nghỉ học dài ngày không có lí do. 
Đã khích lệ được gia đình các em cùng tham gia giáo dục các em. 
 Phó hiệu trưởng: Nguyễn Văn Vinh - Trường Tiểu học Hoàng Văn Thụ Báo Cáo Giải Pháp:Một số biện pháp vận động học sinh có nguy cơ bỏ học trở lại lớp
 Dur Kmăl, ngày 26 tháng 03 năm 2019
 Người viết
 Nguyễn Văn Vinh
 XÁC NHẬN CỦA LÃNH ĐẠO NHÀ TRƯỜNG
 Phó hiệu trưởng: Nguyễn Văn Vinh - Trường Tiểu học Hoàng Văn Thụ