Sáng kiến kinh nghiệm Một số biện pháp ứng dụng Công nghệ thông tin vào công tác dạy và học trong trường Mầm non

 Một số biện pháp nâng cao ứng dụng CNTT vào công tác dạy và học trong TMN
 MỘT SỐ BIỆN PHÁP NÂNG CAO ỨNG DỤNG 
 CÔNG NGHỆ THÔNG TIN VÀO CÔNG TÁC DẠY VÀ HỌC 
 TRONG TRƯỜNG MẦM NON
 I. Phần mở đầu
 1. Lý do chọn đề tài 
 Hiện nay đất nước ta đang trên đà phát triển CNH-HĐH đất nước. Việc 
bùng nổ thông tin ngày càng cao. Vì vậy việc đẩy mạnh CNTT vào các trường 
học nói chung và bậc học Mầm non nói riêng là rất cần thiết và thiết thực, phù 
hợp với thực tế hiện nay. 
 Hơn nữa các trường mầm non hầu như đã có điều kiện đầu tư và trang bị 
Tivi, đầu Video, xây dựng phòng đa năng với hệ thống máy tính và máy chiếu, 
nối mạng internet. Một số trường còn trang bị thêm máy quay phim, chụp 
ảnh,tạo điều kiện cho giáo viên mầm non có thể ứng dụng CNTT vào giảng 
dạy. Qua đó người giáo viên mầm non không những phát huy được tối đa khả 
năng làm việc của mình mà còn vừa tiết kiệm được thời gian cho người giáo 
viên mầm non, vừa tiết kiệm được chi phí cho nhà trường mà vẫn nâng cao được 
tính sinh động, hiệu quả của giờ dạy.
 Việc triển khai chỉ đạo thực hiện, cấp học mầm non bước đầu đạt được 
những kết quả đáng khích lệ trong việc ứng dụng CNTT vào quản lý, chỉ đạo và 
tổ chức các hoạt động vui học cho trẻ mầm non. Tuy nhiên, việc ứng dụng 
CNTT vào công tác giảng dạy, cụ thể là sử dụng một số phần mềm vui học vẫn 
còn nhiều khó khăn, bất cập về cơ sở vật chất, trình độ, năng lực giáo viên, quan 
điểm xã hội
 Có thể thấy ứng dụng của công nghệ thông tin trong giáo dục mầm non 
chủ yếu thông qua phần mềm vui chơi, học tập (phần mềm Kidsmart, Kidpix, 
Happykids, Qủa táo màu nhiềm) đã tạo ra một biến đổi về chất trong hiệu quả 
giảng dạy của ngành giáo dục mầm non, ứng dụng của phần mềm vui chơi học 
tập mang lại hiệu quả cao, tạo ra một môi trường giáo dục mang tính tương tác 
cao giữa giáo viên và học sinh.
 Chính vì tầm quan trọng và những ưu điểm của việc ứng dụng CNTT vào 
việc dạy trẻ ở trường mầm non là rất thiết thực nên tôi suy nghĩ và lựa chọn đề 
tài “Một số biện pháp ứng dụng Công nghệ thông tin vào công tác dạy và học 
trong trường Mầm non”.
 2. Mục tiêu, nhiệm vụ của đề tài
 * Mục tiêu 
 Nhằm nâng cao chất lượng của việc dạy và học, giúp trẻ chủ động làm 
quen dần với CNTT tiếp thu bài một cách nhanh chóng, hứng thú... góp phần 
nâng cao chất lượng hiệu quả về mọi mặt, phát triển nhân cách cho trẻ.
 Xây dựng một số biện pháp ứng dụng phần mềm vui chơi, học tập cụ thể 
phù hợp với đặc điểm phát triển tâm sinh lí theo từng lứa tuổi để trẻ dể dàng tiếp 
Người thực hiện: Nguyễn Thị Tâm - Trường MN Hoa Sen 1 Một số biện pháp nâng cao ứng dụng CNTT vào công tác dạy và học trong TMN
Kidsmat, quả táo màu nhiệm... Các phần mềm này rất tiện ích và trở thành một 
công cụ đắc lực hỗ trợ cho việc thiết kế giáo án điện tử và giảng dạy trên máy 
tính, máy chiếu, bảng tương tác cũng như trên các thiết bị hỗ trợ khác như Tivi, 
đầu video 
 Bên cạnh đó, tâm sinh lý trẻ mẫu giáo cũng là một cơ sở quan trọng trong 
quá trình dạy và học giữa cô và trẻ. Ở giai đoạn này các em rất hứng thú với việc 
khám phá thế giới xung quanh, tò mò và liên tục thắc mắc các vấn đề với cô 
giáo, cha mẹ. Nếu người lớn hiểu được tâm lý của trẻ, định hướng và tác động 
đúng phương phát sẽ đem lại nhiều hiệu quả tích cực.
 2. Thực trạng vấn đề nghiên cứu
 + Cơ sở vật chất:
 Trường có 1 điểm chính và 4 điểm lẻ. Cơ sở vật chất ở các điểm lẻ chưa 
đáp ứng tối đa nhu cầu học tập của trẻ, một số điểm lẻ chưa có tivi, máy tính... 
nên việc giảng dạy bằng giáo án điện tử và áp dụng các phần mềm vui chơi học 
tập bằng CNTT ở các điểm này chỉ áp dụng khi có dự giờ, thao giảng...
 + Về bản thân cũng như nhiều giáo viên trong trường
 Trong thực tế việc ứng dụng CNTT, cụ thể là các phần mềm vui chơi học 
tập trong các trường mầm non vẫn còn một số hạn chế như:
 Kiến thức về lĩnh vực tin học cơ bản của giáo viên có, nhưng khi tiến hành 
triển khai ứng dụng một số phần mềm mới lạ còn gặp nhiều khó khăn, lúng túng. 
Một số giáo viên lớn tuổi tiếp cận với các phần mềm còn nhiều bất cập. Có thể 
thấy sự đam mê sáng tạo ứng dụng CNTT ở các giáo viên mầm non trẻ nhưng 
điều đó khó có thể thấy ở những giáo viên mầm non đã có tuổi thậm chí còn là 
sự né tránh, làm cho xong.
 Một số giáo viên đã tự trang bị máy tính xách tay nhưng chưa áp dụng đưa 
giáo án điện tử cũng như các phần mềm hỗ trợ học tập vào trong giảng dạy.
 + Về phía nhà trường, phụ huynh và học sinh
 Điều kiện kinh tế của phụ huynh còn nhiều khó khăn, nhận thức của phụ 
huynh đồng bào dân tộc còn hạn chế nên việc đầu tư các thiết bị điện tử, máy 
tính cho trẻ tại nhà còn ít.
 Kinh phí đầu tư các thiết bị CNTT nhằm phục vụ cho công tác giảng dạy 
ứng dụng một số phần mềm vui chơi, học tập trong trường mầm non là rất lớn. 
Hệ thống máy móc của trường vẫn còn hạn chế về cả số lượng lẫn chất lượng. 
 Tuy máy tính điện tử mang lại nhiều tiện ích cho việc giảng dạy của giáo 
viên nhưng công cụ hiện đại này không thể hỗ trợ và thay thế hoàn toàn cho các 
phương pháp trực quan khác của người giáo viên. Đôi lúc vì là máy móc nên nó 
có thể gây ra một số tình huống bất lợi cho tiến trình bài giảng như là mất điện, 
máy bị treo, bị virusvà mỗi khi có sự cố như vậy người giáo viên khó có thể 
hoàn toàn chủ động điều khiển tiến trình bài giảng theo như ý muốn.
Người thực hiện: Nguyễn Thị Tâm - Trường MN Hoa Sen 3 Một số biện pháp nâng cao ứng dụng CNTT vào công tác dạy và học trong TMN
mạnh dạn khi thao tác và sử dụng máy. Việc trẻ được tiếp xúc với những phần 
mềm CNTT kích thích trí thông minh, sáng tạo, tìm tòi của trẻ. Đây cũng là tiền 
đề tốt giúp trẻ học tập tốt hơn với những phần mềm và ứng dụng mới lạ hơn ở 
các cấp học tiếp theo.
 Được sự quan tâm, ủng hộ của cha mẹ học sinh nói chung cùng toàn thể 
các chị em đồng nghiệp cũng như ban giám hiệu nói riêng đã tạo điều kiện để tôi 
giảng dạy và tham gia nghiên cứu đề tài. Bên cạnh đó, học sinh chủ yếu là người 
đồng bào dân tộc thiểu số nên việc tiếp xúc với CNTT làm trẻ rất thích thú, hào 
hứng. Đó cũng là động lực giúp tôi mạnh dạn đưa CNTT vào giảng dạy trong 
trường mầm non.
 * Nguyên nhân khách quan
 Qua những thuận lợi cũng như một số hạn chế mà thực trạng đặt ra, chúng 
ta thấy được việc ứng dụng CNTT vào giảng dạy chưa bao giờ là đủ. Để đạt 
được những thành công của đề tài cần phải xác định được hướng đi cũng như 
mục tiêu của đề tài hướng tới và giải quyết những khó khăn, hạn chế nhằm phát 
huy tối đa những thuận lợi của nó. Đây cũng là cơ sở để tôi đề ra các giải pháp 
khắc phục.
 3. Nội dung và hình thức của giải pháp
 a. Mục tiêu của giải pháp.
 Cung cấp cho giáo viên một số kiến thức nhất định về các phần mềm vui 
chơi học tập thông thường, được áp dụng phổ biến nhất. Nâng cao việc ứng dụng 
CNTT trong trường mầm non.
 Hướng dẫn cho giáo viên khai thác, sử dụng một cách có hiệu quả các 
phần mềm trò chơi vui học thông dụng, ứng dụng vào tổ chức các hoạt động học 
theo chủ đề trong trường mầm non.
 Phát huy tinh thần tự học tự rèn, nâng cao năng lực ứng dụng các phần 
mềm vui chơi, học tập vào công tác giảng dạy của bản thân cũng như các giáo 
viên khác.
 Giúp trẻ làm quen với máy tính, phần mềm sáng tạo nhằm hình thành 
cho trẻ thói quen và kỹ năng sử dụng máy tính đơn giản cũng như tạo điều kiện 
thuận lợi cho hoạt động tương tác giữa trẻ và cô. 
 b. Nội dung và cách thức thực hiện giải pháp.
 Trước đây, các tiết học hầu như nhàm chán, trẻ ít tập trung chú ý, giáo 
viên chủ yếu sử dụng tranh ảnh có sẵn, lời nói để hướng dẫn trẻ hoạt động. Trẻ 
chưa được tự thể hiện mình, chưa được bộc lộ hết khả năng bản thân. Giáo viên 
mầm non cần mạnh dạn, tự tin, không ngại khó và không ngừng sáng tạo. Hãy tự 
thiết kế cho mình những bài giảng điện tử qua đó giáo viên có thể tự mình tích 
luỹ được rất nhiều kinh nghiệm quý báu nhờ quá trình tự học hỏi say mê, tự mày 
mò của mình. Thực hiện trên tiết học là hoạt động chủ đạo của trẻ, giáo viên là 
người hướng dẫn, gợi ý, kích thích họat động, sáng tạo tích cực.
Người thực hiện: Nguyễn Thị Tâm - Trường MN Hoa Sen 5 Một số biện pháp nâng cao ứng dụng CNTT vào công tác dạy và học trong TMN
phải có card âm thanh hoặc mainboard có hỗ trợ âm thanh và phải có 1 
microphone.
 Phần mềm này cũng là một trong những công cụ hỗ trợ vô cùng hữu hiệu 
của công nghệ tin học nhằm liên kết bất cứ thông tin nào tồn tại trên máy tính 
của bạn và nó được gọi là Siêu liên kết (Hyperlink). 
 Để xây dựng giáo án, bài trình chiếu, trò chơi, câu chuyện nhất thiết phải 
có sự tương tác giữa 3 yếu tố: Cô - Trẻ - Máy tính. 
 Quy trình để xây dựng giáo án trước tiên phải
 - Hình thành ý tưởng, chọn chủ đề và hình thức phù hợp với chủ đề (Trò 
chơi, cuộc thi, câu đố, kể chuyện...)
 - Xây dựng đề cương chi tiết
 - Tìm tư liệu thích hợp 
 - Duyệt bài
 - Chỉnh sửa và hoàn thiện
 Ứng dụng Powert Point vào soạn giảng tiết Làm quen văn học
Người thực hiện: Nguyễn Thị Tâm - Trường MN Hoa Sen 7 Một số biện pháp nâng cao ứng dụng CNTT vào công tác dạy và học trong TMN
 - Sáng tạo các đoạn mẫu nhạc
 - Nhớ và nhắc lại các đoạn mẫu nhạc
 * Các cơ hội học tập Tạo các chú chim
 - Phát triển khả năng phân biệt hình ảnh
 - Phát triển kĩ năng nhận biết so sánh và kết hợp các thuộc tính
 - Dùng các phần để tạo thành một tổng thể
 - Hoàn thiện các mẫu
 - Nhận biết các thay đổi của các thuộc tính được tạo ra trên một mẫu
 - Thực hiện các hình mẫu tương tự
 - Đưa ra giả thiết và kiểm tra một luật
 * Các cơ hội học tập Toony Loon
 - Phát triển kỹ năng phân biệt độ cao của âm thanh
 - Tăng cường khả năng ghi nhớ các âm thanh
 - Tạo các đoạn mẫu nhạc
 - Nhớ và nhắc lại các mẫu
 - Phát triển tính sáng tạo và năng khiếu âm nhạc.
 Phần mềm này là một phương pháp giáo dục chú trọng giao tiếp thường 
xuyên, tạo điều kiện thuận lợi cho trẻ được tích cực hoạt động giao lưu cảm xúc, 
hoạt động với dồ vật và vui chơi, tạo cho trẻ được trải nghiệm, tìm tòi, khám phá 
môi trường xung quanh dưới nhiều hình thức, trẻ được chơi mà học, học mà 
chơi. Chú trọng đổi mới tổ chức môi trường giáo dục nhằm kích thích và tạo cớ 
hội cho trẻ tích cực khám phá , trải nghiệm và sáng tạo ở các khu vực hoạt động 
một cách vui vẻ.
 * Phần mềm Kidspix
 Là chương trình đồ họa giúp trẻ phát huy tính sáng tạo, tăng cường khả 
năng diễn đạt và trình bày, phát triển trí tưởng tượng và, bồi dưỡng năng khiếu 
của trẻ. Phần mềm có thư viện đa phương tiện phong phú, màu sắc chuẩn, sinh 
động, âm thanh vui nhộn cho phép tạo thư viện đa phương tiện riêng, đồng thời 
hỗ trợ tạo hiệu ứng và tương tác tốt
 Là một phần mềm có sẵn trong Microsoft Office Power Poin, không chỉ 
có tính năng trình chiếu dữ liệu mà còn là môi trường mở cho phép tạo ra các trò 
chơi câu chuyện phong phú từ các hiệu ứng bên trong cũng như khả năng tiếp 
nhận dữ liệu từ bên ngoài, tạo sự linh hoạt và tính tương tác khá phong phú cho 
sản phẩm của mình.
 Phần mềm gồm 2 giao diện chính: 
 - Giao diện 1: Là phần chứa các công cụ đồ họa giúp tạo nên những bức 
tranh
Người thực hiện: Nguyễn Thị Tâm - Trường MN Hoa Sen 9 Một số biện pháp nâng cao ứng dụng CNTT vào công tác dạy và học trong TMN
 Biện pháp 2: Phát huy tinh thần tự học tự rèn, nâng cao năng lực ứng 
dụng Công nghệ thông tin vào công tác giảng dạy của bản thân.
 Trường MG Hoa Sen với đặc thù là trường MG tại vùng khó khăn, tuy 
nhiên trường đã chủ động trang bị cho đội ngũ giáo viên những phương tiện cơ 
bản để ứng dụng công nghệ thông tin, xây dựng giáo án điện tử và những ứng 
dụng của nó trong hoạt động chăm sóc, giáo dục trẻ.
 Nhà trường đã và đang có kế hoạch mời chuyên gia về ứng dụng công 
nghệ thông tin trong giáo dục mầm non về để bồi dưỡng cho giáo viên của 
trường. Không những thế trường còn vận động đội ngũ cán bộ giáo viên tham 
gia các lớp tin học để nâng cao hơn nữa trình độ ứng dụng CNTT của bản thân. 
Do đó phần lớn giáo viên đã có thể tự mình soạn thảo kế hoạch cũng như giáo án 
trên máy.
 Nhưng như thế thôi thì vẫn chưa đủ, đúng như câu nói “Học, học nữa, học 
mãi”, ứng dụng CNTT không chỉ dừng lại ở học trên thầy, sách vở. Đó chỉ là cái 
cơ bản và để phát huy còn 
cần sự tìm tòi học hỏi, học 
ở bạn bè, tự học trên mạng 
internet - nguồn tài nguyên 
quý giá mà không bao giờ 
bạn có thể khai thác hết, 
chỉ có như thế trình độ ứng 
dụng của bản thân mới 
ngày một phát triển.
 Muốn đạt mục tiêu, 
người thầy phải nhận thức 
được: điểm mạnh, điểm 
yếu về học tập của mình. 
Họ biết những điểm mạnh, 
những khả năng vượt trội để phát huy nó lên cao độ. Người thích phương pháp 
thì đi sâu tìm hiểu phương pháp để dạy học hiệu quả hơn. Nghiên cứu sâu hơn 
vấn đề bản thân thích thú, đam mê sẽ giúp việc tự học, tự rèn đạt kết quả cao 
hơn.
 Để tự học, tự nghiên cứu hiệu quả, điều cần thiết ở người thầy là phải có:
 - Sự chủ động: Giáo viên tự ý thức hoạt động tự học tự rèn. Họ biết làm 
thế nào để đối phó với những trở ngại hay thất bại. Họ biết cách điều chỉnh, thay 
đổi để quá trình học, nghiên cứu phù hợp hơn.
 - Sự kiên trì: Người giáo viên cần duy trì hoạt động tự học bất chấp khó 
khăn.. Thiếu kiên trì trong khoa học thì khó thành công.
 - Tính kỉ luật: Đặt ra kế hoạch và cố gắng thực hiện một cách tốt nhất. 
Chẳng hạn, học ngoại ngữ, bữa học bữa quên thì cũng khó thành công. Quỹ thời 
gian cho mỗi phần việc, mỗi vấn đề phải theo đúng tiến độ, rèn luyện bản thân 
phải tuân thủ thời gian. Nên nhớ, thời gian không phải vô hạn. Người thầy phải 
Người thực hiện: Nguyễn Thị Tâm - Trường MN Hoa Sen 11