Sáng kiến kinh nghiệm Một số biện pháp tích cực trong công tác chủ nhiệm lớp đạt hiệu quả

 Phần thứ nhất: MỞ ĐẦU
 I. ĐẶT VẤN ĐỀ
 Người giáo viên chủ nhiệm lớp có vai trò hết sức quan trọng trong việc hướng 
dẫn, chỉ đạo lớp và đào tạo thế hệ trẻ theo mục đích giáo dục toàn diện. Người giáo 
viên chủ nhiệm lớp đóng rất nhều vai trò: vừa là thầy dạy học vừa là người cha, người 
mẹ và cũng có lúc phải là người bạn tốt nhất của các em. Từ đó có thể uốn nắn các em 
đi theo quỹ đạo của mình. Giáo viên có chỉ đạo, quản lí lớp tốt thì mới dẫn đến việc 
giảng dạy tốt. Khi mọi hoạt động của lớp đã đi vào nề nếp thì việc học tập của các em 
chắc chắn sẽ tốt hơn. 
 Chính vì vậy, giáo viên chủ nhiệm phải là người có năng lực, kinh nghiệm và uy 
tín, có khả năng tổ chức tốt công tác dạy học và giáo dục học sinh của một lớp. 
 Để thực hiện được nhiệm vụ giáo dục toàn diện học sinh, đòi hỏi người giáo viên 
chủ nhiệm Bậc Tiểu học phải là một "Người thầy tổng thể" là người thầy mẫu mực, 
tấm gương đạo đức tự học và sáng tạo, là tấm gương sáng cho học sinh noi theo.
 Xuất phát từ những vấn đề nêu trên, là một giáo viên trực tiếp giảng dạy và làm 
công tác chủ nhiệm lớp nhiều năm, với sự trăn trở, mong muốn, cần phải làm gì để 
thực hiện có hiệu quả, thực hiện tốt mục tiêu giáo dục? Quá trình dạy học và giáo dục 
sẽ mang lại điều gì cho trẻ, đúc rút được kinh nghiệm gì, có sáng kiến gì góp phần vào 
cải tiến phương pháp dạy học và giáo dục? Với lòng yêu nghề mến trẻ, tinh thần hăng 
say học tập, rèn luyện, học hỏi, trao đổi kinh nghiệm, tích cực tham gia phong trào 
dạy học, góp phần nâng cao hiệu quả giáo dục toàn diện học sinh ở trường Tiểu học, 
tôi quyết định lựa chọn và nghiên cứu đề tài “Một số biện pháp tích cực trong công 
tác chủ nhiệm lớp đạt hiệu quả”.
 Sáng kiến là những giải pháp đã được vận dụng có hiệu quả trong những năm 
qua. Với mong muốn được chia sẻ với đồng nghiệp nhằm thực hiện tốt hơn công tác 
chủ nhiệm lớp của người giáo viên Tiểu học.
 II. MỤC ĐÍCH CỦA ĐỀ TÀI
 Thấy được tầm quan trọng của giáo viên chủ nhiệm lớp ở tiểu học. Từ đó tìm 
hiểu các biện pháp tích cực nhằm nâng cao hiệu quả trong việc giáo dục toàn diện học 
sinh ở trường Tiểu học, góp phần thực hiện mục tiêu giáo dục tiểu học.
 II. 1.Đối tượng nghiên cứu
 Một số biện pháp tích cực trong công tác chủ nhiệm lớp đạt hiệu quả.
 1 nhân cách cho học sinh. Để thực hiện mục tiêu giáo dục toàn diện cho học sinh người 
giáo viên chủ nhiệm ở Tiểu học phải là người toàn diện, là người mẫu mực, là tấm 
gương sáng để học sinh noi theo. 
 Trong những năm gần đây, công tác chủ nhiệm lớp ở các trường tiểu học nói 
chung đã được chú trọng. Trường TH Lê Hồng Phong cũng như các trường học khác 
trong huyện đã tổ chức, sắp xếp, phân công công tác giáo viên chủ nhiệm đầu năm 
học, chú trọng đến những giáo viên nhiệt huyết, giáo viên có năng lực và giàu kinh 
nghiệm làm công tác chủ nhiệm lớp nhằm góp phần nâng cao chất lượng giáo dục học 
sinh.
 2. Lý luận thực tiễn
 Ở trường, thầy, cô giáo chủ nhiệm các em là những người có uy tín với các em 
nhất, là người mà các em luôn yêu quý, tin tưởng nhất, phục tùng nhất. Các em nghe 
lời thầy, cô chủ nhiệm mình là trên hết. Thầy, cô giáo chủ nhiệm có ảnh hưởng rất lớn 
đến mọi hoạt động và sự phát triển toàn diện của các em.
 Học sinh Tiểu học thật ngây thơ và trong sáng, các em như tờ giấy trắng, thầy, cô 
là những người có trách nhiệm viết lên những điều đẹp đẽ nhất, những điều thật ý 
nghĩa đối với các em và đối với đất nước. Học sinh Tiểu học như mầm cây mới nhú, 
rất cần sự che chở, bảo vệ, chăm sóc, uốn nắn không chỉ của thầy cô giáo mà còn của 
gia đình, và của toàn xã hội. 
 Học sinh tiểu học còn chưa biết hành động độc lập, giáo viên phải là người tổ 
chức các hoạt động, làm sao cho từng em học sinh có được công việc thích hợp và 
bộc lộ được khả năng của mình. Mở rộng và khơi sâu trí thức, rèn luyện kĩ năng, giáo 
dục ý thức tự giác và ứng xử, thỏa mãn nhu cầu, kích thích sự hứng thú, phát triển 
năng lực của học sinh. Trong mắt các em, giáo viên chủ nhiệm là “Thần tượng”, là 
người mà các em tin tưởng tuyệt đối nhất, cô giáo nói gì các em cũng nghe, vâng lời 
cô giáo là cái duy nhất có ở tất cả các em học sinh. Chính vì thế mà người giáo viên 
chủ nhiệm phải chú trọng từng lời nói, hành động, việc làm chuẩn mực nhất trước học 
sinh, là tấm gương sáng để các em noi theo. Qua công tác chủ nhiệm, người giáo viên 
tiểu học góp phần to lớn trong việc hình thành và phát triển toàn diện cho các em, 
giúp các em trở thành người có ích cho xã hội, gia đình. 
 3 Việc chấp hành nội quy, nề nếp, đi học chuyên cần, đúng giờ, tham gia các 
phong trào hoạt động Đội đa số các em làm rất tốt.
 Đa số phụ huynh đã nhận thức được vai trò và tầm quan trọng của giáo dục, đặc 
biệt là giáo dục ở bậc Tiểu học – bậc học nền tảng cho quá trình học của con em 
mình. Họ đã có ý thức tự giác, thái độ tích cực trong việc giáo dục con em mình và 
kết hợp với nhà trường để giáo dục học sinh. Đây là điều rất cần thiết góp phần quyết 
định thành công của giáo viên chủ nhiệm, của người thầy và của nhà trường.
 Tuy nhiên, bên cạnh đó tôi cũng gặp một số khó khăn như sau:
 b. Khó khăn
 - Một số ít giáo viên vẫn còn tình trạng công tác chủ nhiệm lớp làm chưa tốt. 
 - Chưa quan tâm nhiều đến đặc điểm tâm sinh lý, hoàn cảnh của học sinh.
 - Chưa có sự phối hợp, gắn kết thường xuyên với cha mẹ học sinh (CMHS).
 - Chưa quan tâm đầu tư tiết sinh hoạt hàng tuần.
 - Việc xây dựng, triển khai thực hiện các quy định về nề nếp còn mang tính chất 
chung chung, thiếu kiểm tra đôn đốc, sơ tổng kết qua loa,
 - Việc đổi mới phương pháp, rèn luyện kĩ năng sống cho học sinh còn hạn chế.
 - Một số gia đình phương pháp và kĩ năng giáo dục trẻ chưa phù hợp.
 - Một số em mồ côi cha (mẹ); bố mẹ ly hôn phải ở với ông bà, các em này thường 
có tính khí bất thường, hay quậy phá, tự ti
 - Một số em thuộc gia đình có hoàn cảnh kinh tế khó khăn, lo kiếm sống, ảnh 
hưởng đến việc học tập. Việc giáo dục con cái của họ là “Trăm sự nhờ thầy”. Từ đó 
ảnh hưởng rất lớn đến việc dạy học và giáo dục của thầy cô ở trường, làm cho việc 
dạy học và giáo dục ở trường khó khăn hơn, kém hiệu quả hơn. 
 Trong khi đó mục tiêu giáo dục không chỉ giáo dục con người có tri thức mà còn 
cần đào tạo con người phát triển toàn diện.
 III. CÁC GIẢI PHÁP ĐÃ TIẾN HÀNH ĐỂ GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ
 III.1.Mục tiêu của giải pháp
 Bản thân tôi cảm thấy công tác chủ nhiệm vô cùng nan giải. Nó đóng vai trò rất 
quan trọng, trong việc giáo dục và đào tạo một em học sinh ở lứa tuổi tiểu học, là nền 
móng để cho các em lớn lên và trưởng thành, là một người có năng lực và phẩm chất 
đạo đức chuẩn mực. Vì vậy mục đích các biện pháp, giải pháp của đề tài này là muốn 
nâng cao chất lượng học tập, rèn ý thức tự giác, tự quản, rèn các kĩ năng sống, giáo 
dục nhân cách, phẩm chất đạo đức cho các em học sinh tiểu học nói chung và các em 
học sinh của lớp mình đang chủ nhiệm nói riêng. Sao cho cuối năm đạt kết quả cao 
trong mọi lĩnh vực.
 5 + Hàng ngày, tôi luôn khích lệ và biểu dương các em kịp thời, khen ngợi những ưu 
điểm của các em nhiều hơn là phê bình khuyết điểm. Tôi cố tìm ra những ưu điểm dù 
nhỏ nhất để khen ngợi động viên các em. Nhưng trong khi khen, tôi cũng không quên 
chỉ ra những thiếu sót để các em khắc phục và ngày càng hoàn thiện hơn.
 + Khi nói chuyện, khi giảng, cũng như khi nghiêm khắc phê bình lỗi lầm của học 
sinh, tôi luôn thể hiện cho các em thấy tình cảm yêu thương của một người thầy đối 
với học trò . Đó là lòng nhân hậu, bao dung, hết lòng vì học sinh thân yêu của mình. 
Có một người thầy như vậy thì chắc chắn học sinh sẽ chăm ngoan, tích cực và ham 
học, thích đi học.
 + Chọn ra ban tự quản là những em có học lực khá trở lên, đầy đủ uy tín, gương 
mẫu do chính tập thể lớp bầu ra. Phân công cụ thể trách nhiệm rõ ràng, người nào việc 
đó. Ngoài ra còn bầu các nhóm trưởng để giải quyết những vấn đề khó trong các môn 
học. Thêm vào đó còn chọn một em năng động khéo léo theo dõi các hoạt động của 
các bạn trong lớp để báo cáo riêng cho mình. Khi nắm bắt kịp thời các thông tin về 
tình hình của lớp mình thì công tác duy trì sĩ số và phát huy tính tích cực trong công 
tác chuyên cần của học sinh được tốt hơn.
 + Trong các kỳ họp phụ huynh, tôi luôn lắng nghe nắm bắt nguyện vọng của phụ 
huynh . Luôn chú ý đến gia đình nghèo, kiến nghị lên cấp trên các khoản đóng góp, 
vận động các em trong lớp ủng hộ quần áo, sách cũ vv. Nhằm tạo được tình cảm 
gắn bó, các em biết yêu thương giúp đỡ lẫn nhau với tinh thần đoàn kết tương trợ.
 + Liên lạc (gọi điện, trực tiếp đến nhà) thường xuyên để nắm bắt về thời gian biểu 
của các học sinh cũng như các thói quen, sở thích và tính cách của từng em. Để có 
giải pháp giúp học sinh duy trì tính chuyên cần góp phần nâng cao hiệu quả giáo dục.
 7 và thường xuyên nhắc nhở động viên khen chê kịp thời. Giao cho các em đó một chức 
vụ trong lớp nhằm gắn với các em trách nhiệm để từng bước điều chỉnh mình.
 + Tìm hiểu nguyên nhân vì sao em đó học yếu, học yếu những môn nào. Có thể là ở 
gia đình các em đó không có thời gian học tập vì phải làm nhiều việc hoặc em đó có 
lỗ hỏng về kiến thức nên cảm thấy chán nản.
 + Giảng lại bài mà các em chưa hiểu vào những lúc ra chơi hoặc sau giờ tan học. 
 + Đưa ra những câu hỏi từ dễ đến khó để học sinh có thể trả lời được nhằm tạo hứng 
thú và củng cố niềm tin ở các em. 
+ Thường xuyên kiểm tra các đối tượng đó trong qua trình lên lớp. 
+ Tổ chức cho học sinh học theo nhóm, để học sinh khá giỏi giúp đỡ học sinh yếu 
kém tiến bộ. 
+ Gặp gỡ phụ huynh học sinh trao đổi về tình hình học tập, cũng như sự tiến bộ của 
con em để phụ huynh giúp đỡ thêm việc học ở nhà cho các em. 
+ Chú ý tránh thái độ miệt thị, phân biệt đối xử làm cho các em nhụt chí, xấu hổ trước 
bạn bè. 
 * Tóm lại dù với đối tượng nào bản thân giáo viên phải lưu ý dùng phương pháp 
tác động tình cảm, động viên khích lệ kịp thời, phối hợp với phụ huynh để giáo dục và 
đặc biệt xác định vấn đề giáo dục đạo đức là then chốt. 
 * Giải pháp thứ ba: Tạo môi trường giáo dục tốt
 Với trường lớp khang trang như hiện nay, đội ngũ GV nhiệt tình, sự quan tâm 
của BGH, sân chơi rộng rãi thoáng mát đó là một thuận lợi rất lớn để xây dựng một 
môi trường sư phạm tốt cho học sinh vui chơi, học tập. 
 9 môn học, hoạt động giáo dục; thảo luận, hướng dẫn, giúp đỡ bạn hoàn thành nhiệm 
vụ. 
 + Đặc biệt các tiết đọc sách thư viện.
 * Chính với những hoạt động trên, các em luôn nhận ngay được những khuyết 
điểm của mình để khắc phục hoặc nhận ra được thế mạnh cần phát huy, phấn chấn 
vươn lên trong học tập cũng như các hoạt động tập thể.
* Giải pháp thứ tư: Xây dựng mối quan hệ bạn bè thân thiết
 Trong cuộc sống của mỗi con người, ngoài những người thân trong gia đình ra, 
ai cũng cần có bạn bè để chia sẻ. Học sinh Tiểu học cũng vậy, nếu các em có nhiều 
bạn bè thân thiết trong lớp thì các em sẽ hợp tác vui vẻ với nhau và sẽ giúp đỡ nhau 
cùng tiến bộ. Em học tốt sẽ giúp những em chưa hoàn thành kiến thức, kĩ năng bài 
học; ngược lại, em học yếu cũng dễ dàng nhờ bạn giúp đỡ mình học tập mà không 
phải e ngại, xấu hổ (học thầy không tày học bạn). Đây chính là việc rèn luyện những 
năng lực và phẩm chất cho các em tự tin hơn, biết tự quản, hợp tác,... Xây dựng được 
mối quan hệ bạn bè đoàn kết, gắn bó thì tôi sẽ xây dựng được nề nếp lớp học, từ đó 
chất lượng học tập của lớp chắc chắn sẽ được nâng cao.
 Để xây dựng mối quan hệ bạn bè thân thiết, đoàn kết, gắn bó, sẵn sàng giúp đỡ 
nhau trong học tập, tôi luôn tạo ra các hoạt động, các vấn đề đòi hỏi sự hợp tác của 
nhiều học sinh. Cách làm cụ thể như sau:
 Trong mỗi tiết học, tôi thường xuyên chia nhóm ngẫu nhiên. Tiết học này, các 
em chung nhóm với bạn này, nhưng tiết sau, các em lại chung nhóm với bạn khác để 
các em biết cách hợp tác với bạn và thay nhau làm nhóm trưởng, báo cáo viên từ đó 
các em sẽ dần mạnh dạn hơn, tự tin trong giao tiếp.
 11