Sáng kiến kinh nghiệm Một số biện pháp rèn luyện kĩ năng thực hành Nghi thức Đội trong Liên đội trường Tiểu học Lê Lợi

 PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO HUYỆN CƯMGAR
 TRƯỜNG TIỂU HỌC LÊ LỢI
 SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
“MỘT SỐ BIỆN PHÁP RÈN LUYỆN KĨ NĂNG THỰC HÀNH
 NGHI THỨC ĐỘI TRONG LIÊN ĐỘI LÊ LỢI”
 Họ và tên tác giả: Trần Thị Thùy Vân
 Đơn vị công tác: Trường Tiểu học Lê Lợi
 Nhiệm vụ : Giáo viên – Tổng phụ trách Đội
 Quảng Phú, tháng 02 năm 2017
 1 thuyết về các động tác thực hành Nghi thức Đội, và có biện pháp cụ thể cho từng 
động tác.
 Điều đó một lần nữa khẳng định: Tổ chức Đội là một tổ chức không thể thiếu 
trong các trường THCS và Tiểu học. Nếu hướng dẫn các em thực hiện đúng theo 
Điều lệ Đội và thực hành đúng Nghi thức Đội thì sẽ góp phần giáo dục các em trở 
thành con ngoan trò giỏi, xứng đáng là chủ nhân tương lai của đất nước.
 Trải qua quá trình làm Tổng phụ trách Đội tại trường tiểu học Lê Lợi với vốn 
tích luỹ kinh nghiệm có được từ thực tiễn trong quá trình công tác, tập huấn, trong 
quá trình tìm hiểu tài liệu tôi nhận thấy rằng: Trong công tác Đội Thiếu niên Tiền 
phong Hồ Chí Minh, việc hướng dẫn thực hành Nghi thức Đội trong nhà trường 
nói chung và trường Tiểu học Lê Lợi nói riêng là rất quan trọng. Nên tôi mạnh dạn 
chọn đề tài “Một số biện pháp rèn luyện kĩ năng thực hành Nghi thức Đội 
trong Liên đội trường Tiểu học Lê Lợi” làm đề tài nghiên cứu, với mong muốn 
sẽ đưa ra các biện pháp, giải pháp để rèn luyện kĩ năng thực hành Nghi thức Đội 
cho Đội viên, góp phần nâng cao hoạt động Đội trong nhà trường, đặc biệt là kĩ 
năng thực hiện 7 yêu cầu Đội viên của các em đúng theo Nghi thức Đội.
 1. Mục tiêu, nhiệm vụ của đề tài
 Mục tiêu:
 Đưa ra một số biện pháp rèn kĩ năng thực hành Nghi thức Đội, nhằm đẩy 
mạnh hoạt động Đội trong nhà trường và nâng cao kĩ năng thực hành Nghi thức 
Đội cho từng Đội viên.
 Nhiệm vụ của đề tài:
 Khảo sát thực trạng hoạt động Đội tại Liên đội.
 Nghiên cứu tầm quan trọng, sự cần thiết việc rèn luyện kĩ năng thực hành 
Nghi thức Đội trong nhà trường.
 Từ đó tìm ra các biện pháp rèn luyện kĩ năng thực hành Nghi thức Đội trong 
nhà trường.
 3 cho đội viên trong tổ chức Đội. Góp phần khẳng định vai trò của tổ chức Đội trong 
sự nghiệp giáo dục.
 Nghi thức Đội ngày càng hoàn thiện cùng với sự phát triển của tổ chức Đội 
phù hợp với điều kiện kinh tế xã hội của đất nước và đáp ứng những nhu cầu của 
Đội viên.
 Ý nghĩa, vai trò của nghi thức Đội TNTP Hồ Chí Minh.
 Nghi thức Đội là một hoạt động giáo dục đặc trưng cho Đội TNTP Hồ Chí 
Minh. Thông qua hoạt động này, tổ chức Đội được củng cố, phát triển và khẳng 
định vị trí, vai trò của mình với xã hội.
 Nghi thức Đội nhằm giáo dục toàn diện cho các em Đội viên mà trước hết là 
giáo dục ý thức tổ chức kỉ luật, tinh thần trách nhiệm trước tập thể, tạo nên tình 
cảm gắn bó, đoàn kết, thương yêu giúp đỡ lẫn nhau để cùng tiến bộ.
 Hoạt động Nghi thức Đội giúp các em có thể lực cường tráng, khoẻ mạnh, 
nhanh nhẹn, tháo vát. Góp phần tạo nên vẻ đẹp cho người Đội viên, đẹp trong lời 
nói và đẹp trong hành động.
 Hoạt động nghi thức Đội tốt sẽ tạo thành thói quen, nề nếp tốt trong sinh hoạt 
hàng ngày cho tập thể và cá nhân đội viên như: trang phục đẹp, gọn gàng, sạch sẽ, 
ra vào lớp đúng giờ, trật tự, vệ sinh ngăn nắp
 Để có được những Đội viên khoẻ mạnh, tháo vát nhanh nhẹn, gọn gàng, có ý 
thức tổ chức kỉ luật, có tinh thần trách nhiệm và biết đoàn kết yêu thương giúp đỡ 
lẫn nhau. Vấn đề đặt ra ở đây là phải rèn kĩ năng. Kĩ năng là yếu tố quyết định đến 
sự thành công của việc thực hiện đúng, thành thạo Nghi thức Đội Thiếu niên tiền 
phong Hồ Chí Minh.
 2. Thực trạng
 Được sự quan tâm sâu sắc của Phòng Giáo dục và Đào tạo, Hội đồng đội 
huyện đã hướng dẫn, chỉ đạo, cũng như sự quan tâm của các bậc phụ huynh học 
sinh, tạo điều kiện về vật chất, ủng hộ tinh thần giúp cho Liên đội hoạt động thông 
suốt và tăng thêm tinh thần trong việc học tập và hoạt động phong trào. 
 5 Song thực tế cho thấy để tổ chức Đội trong nhà trường hoạt động được như 
đúng yêu cầu của Điều lệ Đội TNTP Hồ Chí Minh đã đề ra là một vấn đề hết sức 
nan giải, đặc biệt là tổ chức các hoạt động Nghi thức Đội cho thiếu nhi trong 
trường, phần lớn thời gian dành để cho các em học tập. Mỗi tuần chỉ có thể bố trí 
được 01 buổi để hoạt động Đội lồng ghép vào chương trình giáo dục ngoài giờ lên 
lớp nên chất lượng các buổi hoạt động chưa thật sự cao.
 Kĩ năng thực hành Nghi thức Đội đội viên còn sai nhiều đặc biệt là thực hành 
Nghi thức Đội sửa đổi. Phụ huynh của các em chưa nhận thức rõ về công tác Đội 
trong nhà trường đặc biệt là Nghi thức Đội trong nhà trường.
 Thời gian sinh hoạt Đội, rèn luyện kĩ năng thực hành Nghi thức Đội còn ít.
 Giáo viên tổng phụ trách cũng như giáo viên chủ nhiệm, vẫn còn áp dụng các 
biện pháp cũ chưa đưa ra được các biện pháp mới.
 Một số Đội viên chưa thực sự hiểu ý nghĩa, vai trò của việc rèn luyện và thực 
hành Nghi thức Đội, dẫn tới kĩ năng rèn luyện thực hành Nghi thức Đội của các em 
còn nhiều hạn chế dễ làm sai các động tác, ảnh hưởng tới toàn Liên đội khi thực 
hành Nghi thức Đội sẽ không đồng đều.
 Cụ thể dựa vào kết quả kiểm tra chuyên hiệu “Nghi thức Đội” của toàn Liên 
đội như sau:
 KẾT QUẢ
 Tổng số Đạt Chưa đạt
 Đội viên
 SL % SL %
 272 95 34.9% 177 65,1%
 Từ đó nhận thấy trong các đợt kiểm tra về chuyên hiệu “Nghi thức Đội” của 
các năm học trước chất lượng chưa được như mong muốn. 
 7 Biện pháp tuyên truyền, giáo dục: vì phụ huynh cũng như các em chưa hiểu rõ 
vai trò, ý nghĩa của việc thực hành nghi thức Đội trong trường học nên phụ huynh 
không tạo điều kiện cho các em rèn luyện, còn các em không hiểu rèn luyện nghi 
thức Đội để làm gì làm cho các em không tự rèn luyện. Biện pháp tuyên truyền, 
giáo dục giúp phụ huynh cũng như các em hiểu rõ hơn vai trò, ý nghĩa của việc 
thực hành nghi thức Đội trong trường học lúc này phụ huynh sẽ tạo điều kiện cho 
các em, các em tự ý thức và tự mình rèn luyện nghi thức Đội.
 Biện pháp tìm hiểu nội dung ”Nghi thức và huớng dẫn thực hiện nghi thức 
Đội TNTP Hồ Chí Minh” giúp các em hiểu và nắm nội dung lý thuyết nghi thức 
Đội.
 Biện pháp áp dụng công nghệ thông tin: tạo hứng thú cho các em khi nghiên 
cứu, các em ghi nhớ các động tác thực hành nghi thức Đội nhanh hơn, có thể tự rèn 
luyện không cần sự hướng dẫn của giáo viên.
 Biện pháp hướng dẫn thực hành nghi thức Đội của tổng phụ trách Đội: các em 
Đội viên được trực tiếp quan sát các động tác dưới sự phân tích cụ thể từng động tác 
một của giáo viên. Được giáo viên chỉnh sửa động tác sai, giúp các em thực hiện 
động tác chính xác, theo đúng trình tự.
 Biện pháp tập huấn: nâng cao kĩ năng thực hành nghi thức Đội cho Anh chị phụ 
trách, chỉ huy Đội. Chỉ huy Đội nắm vững khẩu lệnh, tác phong nhanh nhẹn, nhạy 
bén trong chỉ huy.
 Biện pháp kiểm tra đánh giá: giúp tổng phụ trách, anh chị phụ trách nắm được 
khả năng thực hành nghi thức Đội của các em. Các em được thực hành nghi thức Đội 
theo một trình tự. 
 3.2. Nội dung và cách thức thực hiện giải pháp, biện pháp
 * Biện pháp tuyên truyền, giáo dục
 Muốn các em tự giác tập luyện tôi đã tổ trức tuyên truyền, định hướng cho 
các em để các em hiểu được vai trò, ý nghĩa của việc thực hành nghi thức Đội 
trong trường học. 
 9 đội ngũ... hay hướng dẫn các em biết tự mở máy tính, mở đĩa... để xem lại các nội 
dung thực hành Nghi thức Đội vào thời gian rãnh. 
 * Biện pháp hướng dẫn thực hành nghi thức Đội của Tổng phụ trách Đội
 Để có thể hướng dẫn cho đội viên thực hành tốt Nghi thức – Nghi lễ Đội, thì 
người giáo viên - Tổng phụ trách Đội phải có kiến thức, kỹ năng thực hành nghi 
thức – Nghi lễ Đội. Thường xuyên tham gia các buổi tập huấn do các cấp triển 
khai, rèn luyện trau dồi chuyên môn nghiệp vụ, trình độ sư phạm, khả năng truyền 
đạt để truyền tải lượng kiến thức đến các em đội viên chính xác nhất.
 + Khi tham gia tập luyện giáo viên – Tổng phụ trách và đội viên cần phải thực 
hiện nghiêm túc về trang phục, phải đảm bảo đúng yêu cầu trang phục của đội nghi 
thức.
 + Đội viên phải nhớ được 7 yêu cầu đối với đội viên và lần lượt thực hiện các 
yêu cầu đó:
 - Thuộc và hát đúng Quốc ca, Đội ca
 - Thắt khăn, tháo khăn quàng đỏ.
 - Chào kiểu đội viên.
 - Các động tác cầm cờ, giương cờ, vác cờ, kéo cờ.
 - Hô đáp khẩu hiệu Đội.
 - Các động tác cá nhân tại chỗ và di động
 - Biết 3 bài trống quy định.
 + Khi hướng dẫn cần hướng dẫn các động tác từ dễ đến khó, quan sát để kịp 
thời chỉnh sửa cho đội viên
 + Giáo viên tổng phụ trách sử dụng phương pháp thuyết trình kết hợp trực 
quan: Để hướng dẫn chính xác , cụ thể thì giáo viên tổng phụ trách cần phải năm rõ 
được các động tác. Phối hợp vừa giới thiệu động tác vừa thực hành ( Lưu ý giới 
thiệu rõ ràng, ngắn gọn, xúc tích, không rườm ra khó hiểu. Động tác dứt khoác.) 
Đối với một số động tác khó có thể làm đi làm lại nhiều để các em hiểu rõ hơn.
 11 + Đặt dải khăn bên trái lên trên dải khăn bên phải, vòng đuôi khăn bên trái 
vào trong, đưa lên kéo ra phía ngoài tạo thành nút thứ nhất với dải khăn bên phải 
(vị trí nút khăn tương đương với khuy áo thứ hai từ trên xuống).
 + Lấy dải khăn bên trái vòng xuống phía dưới dải khăn bên phải theo chiều từ 
trái sang phải và buộc tiếp thành nút thứ hai với dải khăn bên phải. 
 + Chỉnh cho hai dải khăn xòe ra, sửa nút khăn vuông vắn, bẻ cổ áo xuống. 
 Giáo viên tổng phụ trách cho học sinh thực hiện động tác thắt khăn xong rồi 
tiếp tục hướng dẫn động tác tháo khăn.
 + Tháo khăn quàng đỏ: tay trái cầm nút khăn, tay phải cầm dải khăn phải 
phía trên nút, rút khăn ra. 
 Giáo viên tổng phụ trách chia nhóm để các em thực hiện theo nhóm.
 Lưu ý: Khi thực hành Nghi thức Đội, nếu sau động tác tháo khăn quàng đỏ là 
động tác thắt khăn quàng đỏ thì đội viên khi rút khăn ra, dùng tay phải giữ nguyên 
dải khăn đưa về phía trước hơi chếch về bên phải so với thân người, cánh tay phải 
song song với mặt đất.
 Giáo viên tổng phụ trách cho học sinh thực hiện động tác tháo khăn, sau đó 
yêu cầu học sinh thực hiện từng động tác một. Giáo viên theo dõi quan sát và sửa 
sai cho các em. Khi các em thực hiện hai động tác tương đối tốt thì cho các em 
thực hiện kết hợp hai động tác theo khẩu lệnh (Giáo viên trực tiếp hô khẩu lệnh).
 * Biện pháp tập huấn
 Tại trường tôi đã tổ chức tập huấn cho anh chị phụ trách các chi đội về kĩ 
năng thực hành Nghi thức đội, giúp các anh chị phụ trách nắm vững 7 nội dung 
yêu cầu đối với đội viên, thực hiện thành thạo các động tác để anh chị phụ trách 
trực tiếp có thể hướng dẫn hay cho các em ôn tập hoặc áp dụng vào các buổi sinh 
hoạt của chi đội.
 Tập huấn cho cán bộ chỉ huy Đội.
 13 sinh hoạt Đội, được tổ chức định kỳ và các buổi thứ 4 hàng tuần, với những nội 
dung sinh hoạt phong phú, đa dạng về công tác Đội, kỹ năng thực hành nghi thức, 
nghi lễ, múa hát tập thể, sinh hoạt Sao nhi đồng.để các em rèn luyện rồi tiến 
hành kiểm tra. Tổ chức hội thi “ Nghi thức Đội” thi theo Chi đội tạo sân chơi lành 
mạnh, bổ ích, các em vừa được giao lưu, học tập và thực hành tập luyện nghi thức 
nhiều hơn. Từ đó nắm được tầm quan trọng của việc thực hiện 7 yêu cầu đối với 
đội viên
 * Biện pháp khác
 Tại Liên đội tôi đưa ra quy định: Vào lúc xếp hàng vào lớp, lớp trưởng, chi 
đội trưởng (chỉ huy đội) cho các bạn thực hiện các động tác nghi thức Đội, mỗi 
buổi chỉ cần thực hiện 1-2 động tác. Ví dụ: Sáng thứ 2 thực hiện động tác “Chào”, 
Chiều cho thực hiện động tác “Quay phải, trái, quay đằng sau”. Sáng thứ 3 cho 
thực hiện động tác “Sang phải, trái, tiến lùi”, Chiều cho thực hiện động tác “tháo 
khăn, thắt khăn quàng đỏ”dưới sự theo dõi, giám sát của Tổng phụ trách, Giáo 
viên chủ nhiệm và ban chỉ huy Liên đội. Bằng cách làm này các em sẽ nhớ và thực 
hiện tốt hơn kĩ năng Nghi thức Đội.
 3.3. Điều kiện thực hiện các biệp pháp, giải pháp
 Để thực hiện có hiệu quả các biện pháp, giải pháp trên trước hết cần có sự 
quan tâm chi đạo của lãnh đạo nhà trường, quan tâm của phụ huynh học sinh tạo 
điều kiện cả về tinh thần lẫn vật chất để Liên đội hoạt động.
 Giáo viên tổng phụ trách nắm vững chuyên môn nghiệp vụ, biết sử dụng, kết 
hợp các phương pháp cho phù hợp, phải yêu nghề, mến trẻ có khả năng tiếp cận 
thiếu nhi, thích làm việc với thiếu nhi... khi làm việc với các em luôn giữ thái độ 
hoà nhã, vui vẻ nhưng dứt khoát.
 Anh chị phụ trách nắm vững kĩ năng thực hành Nghi thức Đội, không được 
xem nhẹ các hoạt động của Đội, kết hợp nhịp nhàng với giáo viên tổng phụ trách 
trong mọi hoạt động của Đội và luôn chú trọng việc hướng dẫn kĩ năng Nghi thức 
Đội cho các em.
 15