Sáng kiến kinh nghiệm Một số biện pháp quản lý thư viện, thiết bị dạy học ở trường Tiểu học Quyết Thắng

 T
 Phßng gd& ®t huyÖn §«ng TriÒu
 Tr­êng tiÓu häc quyÕt th¾ng
 ===***===
 Sáng kiến kinh nghiệm:
"MỘT SỐ BIỆN PHÁP QUẢN LÝ THƯ VIỆN, THIẾT BỊ DẠY HỌC Ở 
 TRƯỜNG TIỂU HỌC QUYẾT THẮNG, HUYỆN ĐÔNG TRIỀU".
 Họ và tên: Bùi Thị Hải Thu
 Chức vụ: Hiệu trưởng
 Đơn vị công tác: Trường Tiểu học Quyết Thắng
 Năm học: 2014-2015
 1 viện, để kịp thời bổ sung các loại sách, tài liệu mới, sử dụng và quản lý chặt chẽ 
kinh phí đầu tư cho thư viện nhà trường đúng mục đích. Đó là điều mà tôi băn 
khoăn, trăn trở trong vai trò công tác quản lý của mình. Chính vì vậy tôi chọn đề 
tài về “Một số biện pháp quản lý thư viện, thiết bị dạy học ở trường tiểu học 
Quyết Thắng” để nghiên cứu.
 2. Mục tiêu, nhiệm vụ của đề tài:
 2.1. Mục tiêu:
 Trên cơ sở đánh giá thực trạng công tác thư viện, thiết bị dạy học ở trường 
Tiểu học Quyết Thắng, huyện Đông Triều, những vấn đề đặt ra trước mắt, đề ra 
những giải pháp nhằm chỉ đạo, quản lý công tác thư viện, thiết bị dạy học trong 
nhà trường đạt hiệu quả.
 2.2. Nhiệm vụ:
 Qua khảo sát tình hình thực tế, đánh giá thực trạng công tác thư viện, thiết bị 
dạy học của nhà trường. Nêu ra những giải pháp tích cực để chỉ đạo, quản lý công tác 
thư viện nhà trường qua các việc làm cụ thể hàng tuần, hàng tháng. Nêu được kết quả 
thực hiện trong 02 năm học, năm học 2013-2014 và năm học 2014-2015. 
 3. Đối tượng nghiên cứu:
 Công tác thư viện, thiết bị của trường Tiểu học Quyết Thắng huyện Đông 
Triều từ năm học 2013-2014 và năm học 2014-2015. 
 4. Giới hạn phạm vi nghiên cứu:
 Thời gian nghiên cứu: Từ tháng 9/2013 đến tháng 4/2015.
 5. Phương pháp nghiên cứu:
 Để thực hiện đề tài này tôi đã sử dụng những phương pháp sau:
 - Phương pháp điều tra, khảo sát thực tế.
 - Phương pháp nghiên cứu tài liệu, các văn bản pháp qui về thư viện, thiết bị.
 - Phương pháp khảo sát, điều tra biểu mẫu, số liệu.
 3 2. Cơ sở thực tiễn:
 Công tác quản lý giáo dục trong giai đoạn hiện nay, người cán bộ quản lý 
không chỉ nắm vững pháp luật mà còn phải có các kỹ năng quản lý. Vì vậy, việc 
nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện là nhiệm vụ của nhà trường. Xây dựng thư 
viện, đầu tư cơ sở vật chất, trang thiết bị, tổ chức thu hút mọi thành viên trong nhà 
trường tham gia hoạt động thư viện nhằm khai thác triệt để kho sách, nhất là sách 
nghiệp vụ và sách tham khảo là góp phần để nâng cao chất lượng giáo dục của 
nhà trường. Thực tiễn hoạt động thư viện của những năm trước đây: cơ sở vật 
chất tương đối đầy đủ, có phòng đọc, có trang thiết bị tối thiểu, nhưng sách, tài 
liệu tham khảo, báo chí còn hết sức nghèo nàn... còn rất nhiều hạn chế trong công 
tác thư viện trường học. Nhận thức công tác thư viên trường học đóng một vai trò 
quan trọng, trong công tác chỉ đạo, quản lý tôi đã có những cách làm, những giải 
pháp nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động thư viện nhà trường.
 3. Thực trạng:
 3.1. Đặc điểm chung:
 Trường Tiểu học Quyết Thắng là trường hạng I nằm trên địa bàn thị trấn 
Mạo Khê, huyện Đông Triều. Được tách ra từ trường THCS Mạo khê I từ năm 
1992 và mang tên là trường Tiểu học Quyết Thắng. Đến nay trường đã trải qua 
gần 23 năm xây dựng và trưởng thành. Ngay từ những ngày đầu thành lập trường 
đã gặp không ít những khó khăn. Số lượng học sinh đông, CSVC của nhà trường 
chưa đầy đủ, đời sống kinh tế của nhân dân địa phương nơi trường đóng đang gặp 
nhiều khó khăn nên đã phần nào ảnh hưởng đến nhà trường. 
 Chính vì vậy trong một thời gian dài trường chúng tôi gặp không ít khó 
khăn, nhưng với lòng nhiệt tình của sức trẻ và tinh thần đoàn kết của CB,GV, NV 
nhà trường đã từng bước khắc phục khó khăn, nâng cao chất lượng dạy và học 
của nhà trường. Và sau gần 23 năm phát triển và trưởng thành hiện nay trường 
Tiểu học Quyết Thắng không chỉ có CSVC phát triển ngày càng đáp ứng nhu cầu 
học tập nghiên cứu của giáo viên cũng như học sinh mà nhà trường đã xây dựng 
thành công trường đạt chuẩn Quốc gia mức độ II. 
 5 Ban giám hiệu chưa có sự quan tâm đúng mức, nhận thức về công tác thư 
viện chưa đầy đủ nên trong công tác chỉ đạo và quản lý chưa sát sao.
 3.4. Nguyên nhân của thực trạng:
 Chưa huy động được các nguồn lực trong nhà trường, các tổ chức đoàn thể 
địa phương để tham gia xây dựng thư viện vững mạnh.
 Ban giám hiệu chưa có sự quan tâm đúng mức, nhận thức về công tác thư 
viện chưa đầy đủ nên trong công tác chỉ đạo và quản lý chưa sát sao.
 Trong những năm học gần đây, trường Tiểu học Quyết Thắng đã có cơ sở 
vật chất tương đối đầy đủ và đồng bộ. Tuy nhiên, công tác quản lý thư viện, 
TBDH của cán bộ quản lí, nhân viên còn gặp khó khăn. Mặc dù nhân viên làm 
công tác quản lý TBDH có lòng nhiệt tình với công việc nhưng do phải kiêm 
nhiệm vừa làm Thư viện lại vừa làm TBDH vì vậy mà hiệu quả chưa cao. Khi nhà 
trường phát động phong trào làm đồ dùng dạy học thì hầu hết giáo viên đều 
hưởng ứng tham gia, nhưng chất lượng các đồ dùng dạy học chưa cao. Khi có tiết 
thao giảng thì giáo viên mới sử dụng thiết bị dạy học, phần lớn những tiết còn lại 
là dạy chay hoặc do giáo viên đã sử dụng CNTT vào trong giảng dạy. 
 Hiện nay nhằm nâng cao chất lượng dạy và học, tiếp tục hưởng ứng 
phương pháp dạy học lấy học sinh làm trung tâm, thực hiện tốt đường lối chủ 
trương của Đảng và nhà nước “Học phải đi đôi với hành, lí luận phải gắn liền với 
thực tiễn”, một vấn đề cấp thiết đặt ra cho lãnh đạo nhà trường là phải xây dựng 
CSVC, thư viện, thiết bị đủ số lượng, đảm bảo chất lượng; đề ra một số biện pháp 
quản lí thư viện, TBDH hữu hiệu để công tác dạy và học của trường thực sự đi 
vào chiều sâu, có hiệu quả, thiết thực, góp phần đưa giáo dục của địa phương lên 
tầm cao mới, góp phần vào công cuộc đổi mới đất nước, đưa đất nước từng bước 
đi lên theo xu hướng công nghiệp hoá, hiện đại hoá.
 Từ thực trạng công tác thư viện, nhận thức được tầm quan trọng của thư 
viện trong trường học là góp phần nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện của nhà 
trường. Đặc biệt sự quan tâm chỉ đạo, quản lý của người Hiệu trưởng với công tác 
thư viện là vô cùng quan trọng nó quyết định sự thành công hay thất bại trong nhà 
 7 được vai trò của sách báo trong thư viện sẽ góp phần bồi dưỡng cho họ về kiến 
thức chuyên môn, kĩ năng sư phạm phục vụ tốt cho công tác giảng dạy.
 Để nâng cao nhận thức cho cán bộ, giáo viên, nhân viên, nhà trường cần 
phải thực hiện được những công việc sau:
 - Thường xuyên triển khai các văn bản pháp luật, các quyết định, chỉ thị, 
hướng dẫn... của các cấp liên quan đến vấn đề cơ sở vật chất, thư viện, TBDH để 
cán bộ, giáo viên, nhân viên học tập, nhận thức đầy đủ, đúng đắn, kịp thời.
 - Kịp thời giới thiệu được các loại sách báo có trong thư viện, các danh 
mục, các TBDH mà trường hiện có hoặc mới được cung cấp.
 - Tập huấn các phương pháp dạy học cải tiến có hiệu quả, trong đó phải sử 
dụng TBDH.
 - Biểu diễn các tính năng đưa lại hiệu quả dạy học đối với các TBDH đang có.
 - Trong kế hoạch năm học, nhà trường phải đưa ra những qui định về sử 
dụng, bảo quản sách báo thư viện; kế hoạch sử dụng, bảo quản TBDH. Đây là 
một việc làm rất cần thiết cho công tác quản lí, vừa bắt buộc, vừa khích lệ giáo 
viên phải sử dụng TBDH trong các giờ lên lớp.
 - Đầu năm học cho các tổ chuyên môn họp lại, kiểm tra và tổng hợp những 
tiết trong chương trình môn học cần sử dụng TBDH để từ đó cán bộ phụ trách 
thiết bị dựa vào đó để chuẩn bị thì hiệu quả sử dụng sẽ cao hơn. Đây cũng là cơ sở 
để Ban giám hiệu nhà trường giám sát tốt hơn việc giáo viên có sử dụng TBDH 
trong tiết dạy hay không.
 - Tổ chức hội thảo thường xuyên công tác đổi mới phương pháp dạy học, 
trao đổi kinh nghiệm, học hỏi lẫn nhau về cách khai thác sách báo trong thư viện, 
việc sử dụng TBDH có hiệu quả trong công tác dạy và học.
 - Tổ chức các đợt tham quan học hỏi về lĩnh vực này tại các đơn vị có kinh 
nghiệm, có thành tích trong huyện, tỉnh, ngoại tỉnh.
 4.2.2. Bồi dưỡng, nâng cao trình độ, kĩ năng nghiệp vụ cho cán bộ, giáo 
viên, nhân viên phụ trách thư viện, TBDH.
 a. Đối với cán bộ quản lí
 - Nắm vững cơ sở pháp lí, cơ sở khoa học để chỉ đạo công tác thư viện, TBDH.
 9 + Xây dựng nội qui thư viện.
 + Rà soát, kiểm kê tất cả các loại sách báo có trong thư viện. Xử lý kỹ thuật 
như đăng ký, đóng dấu, phân loại sách, mô tả, sắp xếp sách... Loại bỏ những sách 
báo cũ không còn giá trị. Phân loại sách báo. Có thể phân loại thành sách giáo 
khoa, sách giáo viên, sách tham khảo Từ đó có thể phân loại theo bộ môn, theo 
khối lớp. Báo có thể phân loại thành: Báo Nhân dân, Tuổi trẻ, Thanh niên, nhi 
đồng ...và được sắp xếp theo từng loại để người đọc dễ tìm.
 + Xây dựng thư mục sách của thư viện.
 + Xây dựng các loại sổ sách theo dõi của thư viện: Sổ tổng hợp các loại 
sách báo có trong thư viện, sổ theo dõi giáo viên, học sinh mượn sách, các loại sổ 
cần thiết khác.
 + Lập bảng giới thiệu sách, báo mới .
 + Làm thẻ thư viện cho người mượn, đọc sách.
 Những công việc trên, người cán bộ quản lí lên kế hoạch, chỉ đạo nhân viên thư 
viện phải thực hiện. Hàng tuần, hàng tháng người quản lí phải kiểm tra các loại sổ mà 
thư viện có, nhân viên phải báo cáo việc quản lí thư viện cho cán bộ quản lí. Nếu như 
nhân viên thực hiện chưa tốt thì cán bộ quản lí phải thường xuyên kiểm tra, đôn đốc, 
nhắc nhở. Nếu người đọc, người mượn làm rách hoặc mất sách... thì nhân viên thư 
viện căn cứ vào nội qui thư viện mà xử phạt thích đáng.
 b. Quản lí TBDH
 * Sắp xếp, phân loại TBDH.
 Từ đầu năm học, nhà trường có kế hoạch để nhân viên TBDH phân loại 
TBDH: Thiết bị dạy học của từng bộ môn, thiết bị dùng chung, bàn ghế thí 
nghiệm..., sau đó sắp xếp khoa hoc, ngăn nắp. Việc sắp xếp phân loại này giúp 
nhân viên thiết bị dễ quản lí, giáo viên sử dụng TBDH trong giờ dạy của mình 
cũng dễ tìm, mỗi phòng thực hành sẽ do một giáo viên bộ môn đó quản lí.
 * Lên kế hoạch sử dụng TBDH theo khung phân phối chương trình của Bộ 
Giáo dục và Đào tạo do tổ chuyên môn xây dựng, các tổ chuyên môn thảo luận và 
lên kế hoạch sử dụng TBDH của bộ môn mình dạy cho từng tiết, từng bài, từng 
chương cụ thể. Trong kế hoạch này tổ chuyên môn phải nêu được:
 11 * Về cơ sở vật chất:
 Phòng Thư viện - TBDH phải đủ rộng, đảm bảo đủ ánh sáng, các trang thiết 
bị và sách giáo khoa và các tài liệu tham khảo đầy đủ để phục vụ cho việc giảng 
dạy.
 * Đối với cán bộ làm công tác Thư viện - TBDH: Cần xác định được tầm 
quan trọng của cán bộ làm công tác Thư viện - TBDH trong nhà trường để có kế 
hoạch cụ thể, xây dựng được một thư viện xuất sắc.
 * Đối với cán bộ quản lí:
 - Nắm vững cơ sở pháp lí, cơ sở khoa học để chỉ đạo công tác thư viện, TBDH.
 - Lập ra kế hoạch, biện pháp quản lí thư viện, TBDH khoa học và có hiệu quả.
 - Chỉ đạo, tổ chức thực hiện những kế hoach đã đề ra theo tuần, tháng, quí, kì, năm.
 - Lập hồ sơ, sổ sách theo dõi thư viên, TBDH trên các mặt: xây dựng, bảo 
quản, sử dụng.
 - Kiểm tra việc thực hiện kế hoạch của nhân viên thư viện, TBDH, của giáo 
viên để kịp thời uốn nắn, sửa chữa.
 4.4. Kết quả thu được qua khảo nghiệm, giá trị khoa học của vấn đề 
nghiên cứu.
 Từ thực trạng công tác thư viện, TBDH, có sự chỉ đạo, quản lý của Hiệu 
trưởng đặc biệt là đề ra các giải pháp nên hiệu quả đạt được như sau:
 4.4.1. Về đầu tư kinh phí cho thư viện (ngàn đồng).
 Năm học Kinh phí mua sách Kinh phí mua Ghi chú
 báo, tài liệu, tạp chí sắm CSVC
 2013-2014 35.056.000 45.059.000 Trường tiết kiệm từ nguồn chi 
 thường xuyên
 2014-2015 16.069.000 11.369.000 Trường tiết kiệm từ nguồn chi 
 thường xuyên
 Phân tích số liệu:
 13