Sáng kiến kinh nghiệm Một số biện pháp quản lý nâng cao hiệu quả hoạt động của Tổ chuyên môn trong trường THCS

 I. PHẦN MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài:
 - Nói đến hoạt động chuyên môn trong trường THCS thì không thể không 
nói đến hoạt động của tổ chuyên môn vì tổ chuyên môn là tổ chức quan trọng nhất 
đảm nhận chức năng thực thi nhiệm vụ chuyên môn của nhà trường. Chất lượng 
hoạt động của tổ chuyên môn là điểm mấu chốt để nâng cao chất lượng giáo dục. 
 - Như vậy làm thế nào để nâng cao chất lượng sinh hoạt tổ chuyên môn ? 
Thực tế trong nhà trường cho thấy có tổ chuyên môn hoạt động rất mạnh nhưng 
vẫn còn một số tổ chuyên môn hoạt động một cách thụ động, ỷ lại với những tồn 
tại tồn tại như: ít bàn về chuyên môn, sử dụng phương pháp nào phù hợp với bài 
dạy của phân môn sắp dạy,... mà chỉ tập trung vào sự vụ hành chính. 
 - Bên cạnh đó, tổ trưởng chưa phát huy hết vai trò của mình, thường có tâm 
lí coi mình cũng như giáo viên bình thường khác, chỉ lo hồ sơ đầy đủ, sạch đẹp; 
chưa phân công nhiệm vụ cho giáo viên theo đúng yêu cầu, nhiệm vụ; chưa chủ 
động xây dựng và thực hiện kế hoạch, chưa mạnh dạn trong việc đề xuất các ý 
kiến để nâng cao chất lượng sinh hoạt chuyên môn. Nội dung sinh hoạt tổ chuyên 
môn chưa phong phú, hình thức còn đơn điệu, gò bó, chưa đi sâu vào các vấn đề 
trọng tâm đổi mới phương pháp dạy học và tháo gỡ những khó khăn cho giáo viên 
trong tổ. Trong các buổi sinh hoạt, không khí thường trầm lắng, giáo viên ít phát 
biểu ý kiến; những vấn đề mới và khó ít được mang ra bàn bạc, thảo luận.
 - Xuất phát từ những hiện trạng và tính cấp thiết của vấn đề trên, với nhiệm 
vụ là tổ trưởng chuyên môn đồng thời là giáo viên trực tiếp giảng dạy nhằm giúp 
bản thân hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao, tôi mạnh dạn trình bày các giải pháp 
nhằm: “Một số biện pháp quản lý nâng cao hiệu quả hoạt động của Tổ chuyên 
môn trong trường THCS”.
2. Mục đích nghiên cứu:
 Để nâng cao hiệu quả giáo dục một trong những giải pháp được BGD&ĐT 
đưa ra, đó là:
 Nâng cao chất lượng đội ngũ, nâng cao chất lượng quản lý trong đó có công 
tác quản lý của tổ chuyên môn; đây được coi là khâu đột phá - góp phần quyết 
định thành công sự nghiệp đổi mới giáo dục của chúng ta hiện nay.
 Sáng kiến được xây dựng với mục đích: Tìm ra được những biện pháp 
nhằm giúp tổ chuyên môn quản lý tốt để nâng cao chất lượng dạy và học.
3. Thời gian, địa điểm nghiên cứu:
3.1. Thời gian:
 Sau khi đăng ký đề tài tôi đã tiến hành đọc các tài liệu giành cho cán bộ 
quản lý, khảo sát đội ngũ giáo viên để xây dựng sáng kiến. Thực chất vấn đề này 
 1 II. PHẦN NỘI DUNG
 1. CHƯƠNG I. TỔNG QUAN
1.1 Cơ sở lí luận:
1.1.1. Vị trí của tổ chuyên môn.
 Theo Điều lệ trường trung học cơ sở, trường trung học phổ thông và trường 
phổ thông có nhiều cấp học ban hành theo Quyết định số 07/2007/QĐ-BGD&ĐT 
ngày 02.4.2007 của Bộ GD&ĐT, cơ cấu tổ chức của trường THCS, THPT và 
trường phổ thông có nhiều cấp học gồm có:
 a) Hội đồng trường đối với trường công lập, Hội đồng quản trị đối với 
trường tư thục, Hội đồng thi đua và khen thưởng, Hội đồng kỷ luật, Hội đồng tư 
vấn khác, các tổ chuyên môn, tổ văn phòng và các bộ phận khác (nếu có);
 b) Các tổ chức Đảng Cộng sản Việt Nam, Công đoàn, Đoàn thanh niên 
Cộng sản Hồ Chí Minh, Đội Thiếu niên Tiền phong Hồ Chí Minh và các tổ chức 
xã hội.
 Tổ chuyên môn là một bộ phận cấu thành trong trong bộ máy tổ chức, quản 
lý của trường THCS, THPT. Trong trường, các tổ, nhóm chuyên môn có mối 
quan hệ hợp tác với nhau, phối hợp các các bộ phận nghiệp vụ khác và các tổ 
chức Đảng, đoàn thể trong nhà trường nhằm thực hiện chiến lược phát triển của 
nhà trường, chương trình giáo dục và các hoạt động giáo dục và các hoạt động 
khác hướng tới mục tiêu giáo dục.
1.1.2. Chức năng tổ chuyên môn.
 - Giúp Hiệu trưởng điều hành các hoạt động nghiệp vụ chuyên môn liên 
quan đến dạy và học.
 - Trực tiếp quản lý giáo viên trong tổ theo nhiệm vụ quy định.
 Tổ chuyên môn là đầu mối để Hiệu trưởng quản lý nhiều mặt, nhưng chủ 
yếu vẫn là hoạt động chuyên môn, tức là hoạt động dạy học trong trường.
 Tổ trưởng chuyên môn bản thân phải là người năng động, có khả năng xây 
dựng kế hoạch; điều hành tổ chức, hoạt động của tổ theo kế hoạch giáo dục, phân 
phối chương trình môn học của Bộ Giáo dục và Đào tạo và kế hoạch năm học của 
 3 theo kế hoạch giáo dục, phân phối chương trình môn học của Bộ Giáo dục và Đào 
tạo và kế hoạch năm học của nhà trường.
 - Xây dựng kế hoạch cụ thể dạy chuyên đề, tự chọn, ôn thi tốt nghiệp, dạy 
bồi dưỡng học sinh giỏi, phụ đạo học sinh yếu kém.
 - Xây dựng kế hoạch cụ thể về sử dụng đồ dùng dạy học, thiết bị dạy học 
đúng, đủ theo các tiết trong phân phối chương trình.
 - Hướng dẫn xây dựng và quản lý việc thực hiện kế hoạch cá nhân, soạn 
giảng của tổ viên (kế hoạch cá nhân dạy chuyên đề, tự chọn, ôn thi tốt nghiệp, dạy 
bồi dưỡng học sinh giỏi, phụ đạo học sinh yếu kém; sử dụng đồ dùng dạy học, 
thiết bị dạy học đúng, đủ theo các tiết trong phân phối chương trình; soạn giáo án 
theo phân phối chương trình, chuẩn kiến thức, kĩ năng và sách giáo khoa, thảo 
luận các bài soạn khó; viết sáng kiến kinh nghiệm về nâng cao chất lượng dạy 
học, đổi mới phương pháp dạy học, đổi mới kiểm tra đánh giá, phát hiện và bồi 
dưỡng học sinh giỏi, phụ đạo học sinh yếu kém...).
 - Tổ chức bồi dưỡng chuyên môn nghiệp vụ cho giáo viên trong tổ, giáo 
viên mới tuyển dụng (đổi mới phương pháp dạy học; đổi mới kiểm tra, đánh giá; 
dạy học theo chuẩn kiến thức kĩ năng; sử dụng đồ dùng dạy học, thiết bị dạy học, 
ứng dụng CNTT trong dạy học góp phần đổi mới phương pháp dạy học, phương 
pháp kiểm tra, đánh giá...).
 - Điều hành hoạt động của tổ (tổ chức các cuộc họp tổ theo định kì quy định 
về hoạt động chuyên môn, nghiệp vụ và các hoạt động giáo dục khác; lưu trữ hồ 
sơ của tổ; thực hiện báo cáo cho Hiệu trưởng theo quy định).
 - Quản lý, kiểm tra việc thực hiện quy chế chuyên môn của giáo viên (thực 
hiện hồ sơ chuyên môn; soạn giảng theo kế hoạch dạy học và phân phối chương 
trình, chuẩn kiến thức kĩ năng; ra đề kiểm tra, thực hiện việc cho điểm theo quy 
định; kế hoạch dự giờ của các thành viên trong tổ...).
 - Dự giờ giáo viên trong tổ theo quy định (4 tiết/giáo viên/năm học).
 - Các hoạt động khác (đánh giá, xếp loại giáo viên; đề xuất khen thưởng, kỉ 
luật giáo viên... Việc này đỏi hỏi tổ trưởng chuyên môn phải nắm thật rõ về tổ 
viên của mình về ưu điểm hạn chế trong việc thực hiện nhiệm vụ giảng dạy được 
phân công).
 5 c) Hằng tháng, rà soát, đánh giá việc thực hiện các nhiệm vụ được phân 
công”.
1.1.7. Mối quan hệ giữa tổ chuyên môn với Ban Giám hiệu trường và các cơ 
cấu tổ chức khác trong trường. 
a. Đối với Ban Giám hiệu.
 - Là cầu nối giữa Hiệu trưởng và giáo viên trong tổ về thông tin 2 chiều 
nhằm mục tiêu cuối cùng là nâng cao chất lượng giáo dục. Hiệu trưởng có thông 
tin để đánh giá chính xác giáo viên, trình độ chuyên môn, nghiệp vụ của họ từ đó 
phân công giáo viên hợp lý, đạt hiệu quả tốt; chuyển tải cho giáo viên trong tổ các 
chỉ đạo chuyên môn của Hiệu trưởng và cơ quan quản lý cấp trên;
 - Tổ chức thực hiện chỉ đạo chuyên môn của Hiệu trưởng và cơ quan quản 
lý cấp trên về các hoạt động dạy học, giáo dục: Thực hiện kế hoạch, chương trình 
giáo dục, chuẩn kiến thức kĩ năng, đổi mới phương pháp dạy học, đổi mới kiểm 
tra, đánh giáqua các hoạt động cụ thể như bồi dưỡng giáo viên, học sinh, dự 
giờ, thăm lớp
b. Đối với công tác chủ nhiệm.
 Các thành viên trong tổ chuyên môn cũng thực hiện công tác chủ nhiệm. 
Mối quan hệ này sẽ giúp giáo viên trao đổi chuyên môn và trao đổi về công tác 
quản lý học sinh, hiểu rõ hơn học sinh, từ đó góp phần vào công tác giáo dục toàn 
diện học sinh và như vậy sẽ giúp công tác giảng dạy đạt kết quả tốt hơn.
c. Đối với Chi bộ Đảng, Công đoàn, Đoàn thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh, 
Đội Thiếu niên Tiền phong Hồ Chí Minh.
 - Trong tổ chuyên môn có các thành viên là đảng viên sẽ góp phần truyền 
đạt chủ trương, nghị quyết của chi bộ Đảng đến tổ chuyên môn kịp thời, chính xác 
hơn. Các tổ viên là đảng viên sẽ gương mẫu, thúc đẩy các thành viên khác thực 
hiện nhiệm vụ tốt hơn.
 - Tổ chuyên môn cũng hỗ trợ hoạt động của Công đoàn, Đoàn Thanh niên 
và Đội Thiếu niên Tiền phong bằng cách truyền đạt các chủ trương của các đoàn 
thể này để phối hợp chặt chẽ và từ đó góp phần giáo dục toàn diện học sinh, thực 
hiện kế hoạch nhà trường và thực hiện được mục tiêu giáo dục đề ra.
 7 * Thành tích các năm trước:
+ Về phía giáo viên:
 Giáo viên các cấp
 Năm học
 Cấp trường Cấp huyện Cấp tỉnh
 2012 – 2013 3 3 0
 2013 – 2014 5 3 0
+ Về phía học sinh:
 Số HS giỏi cấp Số HS giỏi cấp Số HS giỏi cấp 
 Năm học
 Trường Huyện Tỉnh
 2012 - 2013 9 3 0
 2013 - 2014 10 3 1
 * Nhận xét chung: 
 - Nhìn chung, đội ngũ giáo viên nhà tổ ổn định, có sức khỏe, có phẩm chất 
đạo đức tốt, có uy tín với học sinh và nhân dân địa phương, nhiệt tình trong công 
việc và có khả năng hoàn thành tốt nhiệm vụ. 
 - Đội ngũ giáo viên trẻ nhiệt tình, có chuyên môn, có kinh nghiệm trong 
công tác giảng dạy, nhiều thành tích đã được ghi nhận từ các cấp.
 - Học sinh hiếu học, các lực lượng xã hội quan tâm nhiều đến công tác giáo 
dục.
 - Tuy vậy, với những tiềm năng sẵn có đó so với những thành tích đạt được 
chưa tương xứng cả về giáo viên lẫn học sinh trong những năng vừa qua trong tổ 
chuyên môn.
 * Nguyên nhân:
 - Cán bộ quản lí và tổ trưởng chưa thống nhất, chưa thể hiện đổi mới quản 
lí trong việc phân cấp, phân quyền làm cho giáo viên khó thực hiện công việc.
 - Các thành viên trong tổ chưa phát huy hết vai trò của mình, thường có tâm 
lí e ngại, giao việc thì làm, mà làm chỉ lo hồ sơ đầy đủ, sạch đẹp; Công tác phân 
công nhiệm vụ cho giáo viên theo đúng yêu cầu, nhiệm vụ; chưa chủ động xây 
dựng và thực hiện kế hoạch, chưa mạnh dạn trong việc đề xuất các ý kiến để nâng 
cao chất lượng sinh hoạt chuyên môn.
 - Nội dung sinh hoạt tổ chuyên môn chưa phong phú, hình thức còn đơn 
điệu, gò bó, chưa đi sâu vào các vấn đề trọng tâm đổi mới phương pháp dạy học 
và tháo gỡ những khó khăn cho giáo viên trong tổ. Trong các buổi sinh hoạt, 
không khí thường trầm lắng, giáo viên ít phát biểu ý kiến; những vấn đề mới và 
khó ít được mang ra bàn bạc, thảo luận.
 9 - Tham gia đầy đủ các buổi học Thể dục thể chất: 100%
 - Tham gia đầy đủ các chuyên đề ngoại khóa phục vụ cho học tập.
 - Tham gia học tập tốt và có chất lượng các môn học tự chọn: 100%
 - Phấn đấu học tập tốt và có kỹ năng suy nghĩ độc lập, không ghi nhớ máy 
móc về các bộ môn khoa học xã hội nhân văn, chú ý chất lượng học tập môn 
Tiếng Anh
 - Phấn đấu chất lượng học tập cuối năm như:
 + Giỏi: 15 % trở lên
 + Khá: 48 % trở lên
 + Trung bình: 34%
 + Yếu: 3 %
 + Kém: 0 %
* Về giáo dục thể chất:
 - Học sinh tham gia học lao động: 100%
 - Tham gia 100% phong trào TDTT ngành, địa phương phát động.
 - Tham gia tốt giải điền kinh các cấp, phấn đấu đạt kết quả cao trong các môn 
thi đấu mà trường có thế mạnh như: Chạy bền, cự ly ngắn, chạy tiếp sức, nhảy xa. 
 - Tổ chức theo dõi sức khỏe và sự phát triển thể chất cho học sinh ngay từ đầu 
năm học và cuối năm học cho tất cả học sinh.
 - Tổ chức tuyên truyền và hướng dẫn học sinh tự vệ sinh cá nhân.
 - Tổ chức tuyên truyền và phòng chống các dịch bệnh trong học đường, vệ 
sinh an toàn thực phẩm.
 B. Giảng dạy:
 a. Kế hoạch nâng cao chất lượng giảng dạy:
 -Thực hiện đảm bảo chất lượng giáo án quan tâm cụ thể đối tượng Yếu – 
Kém, chú ý các tiết ôn tập, thí nghiệm thực hành.
 - Sử dụng 100 % đồ dùng dạy học hiện có và tự làm ĐDDH có chất lượng ít 
nhất 1 đồ dùng/ Học kỳ, sử dụng giáo án điện tử ít nhất 8 tiết/ năm đối với mỗi 
giáo viên trẻ, giáo viên nhiều tuổi ít nhất 2 tiết/năm.
 - Tổ chức kiểm tra, nhận xét, đánh giá hàng tuần về các quy định chuyên 
môn.
 - Triển khai các quy định về chuyên môn (Hồ sơ sổ sách, giáo án, nội dung 
đổi mới phương pháp dạy học, chế độ cho điểm đánh giá xếp loại các công văn 
chỉ đạo của cấp trên).
 - Tổ chức kiểm tra hồ sơ sổ sách – Giáo án định kỳ 1 tháng/1 lần, đột xuất: 3 
lần/HK.
 - Tổ chức kiểm tra lên lịch báo giảng, chương trình, dạy bù hàng tuần, có 
nhận xét đánh giá công khai, có kế hoạch dạy bù.
 11