Sáng kiến kinh nghiệm Một số biện pháp quản lý hoạt động chuyên môn ở trường THCS

 SKKN - Công tác quản lý tổ chuyên môn trong trường THCS
 MỤC LỤC
 Phần thứ nhất: MỞ ĐẦU
I/ Lý do chọn đề tài
II/ Mục đích nghiên cứu
III/ Đối tượng nghiên cứu
IV/ Giới hạn phạm vi nghiên cứu
V/ Nhiệm vụ nghiên cứu
VI/ Phương pháp nghiên cứu
VII/ Thời gian nghiên cứu
 Phần thứ hai: NỘI DUNG
Chương I: CƠ SỞ LÍ LUẬN
Chương II: Chương II: thùc tr¹ng CỦA ĐỀ TÀI
I/ Sơ lược lịch sử đề tài
II/ Thực trạng đề tài:
 Chương III: MỘT SỐ GIẢI PHÁP NHẰM XÂY DỰNG TỔ KHỐI CHUYÊN 
 MÔN Ở TRƯỜNG THCS LÝ TỰ TRỌNG
I/ Nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên và sắp xếp phân công hợp lí trong tổ 
CM
II/ Kết quả
 Phần thứ ba: KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ
I/ Kết luận.
II/ Khuyến nghị.
 Người thực hiện:Nguyễn Ngọc Sơn – Trường THCS Lý Tự Trọng 1 SKKN - Công tác quản lý tổ chuyên môn trong trường THCS
 Nghiªn cøu c¬ së lý luËn cña viÖc chØ ®¹o x©y dùng tæ chuyªn m«n ë 
tr­êng THCS. Dùa trªn nh÷ng c¬ së khoa häc ®· ®­îc kh¼ng ®Þnh cña c¸c nhµ 
nghiªn cøu ®Ó t×m ra gi¶i ph¸p tèi ­u cho c«ng t¸c chØ ®¹o cña nhµ tr­êng.
 Ph©n tÝch thùc tr¹ng c«ng t¸c chØ ®¹o x©y dùng tæ chuyªn m«n ë tr­êng 
THCS Lý Tự Trọng xã Hát Lừu huyện Tram Tấu. T×m ra nh÷ng thµnh c«ng cÇn 
ph¸t huy vµ c¸c tån t¹i, h¹n chÕ cÇn kh¾c phôc. Tõ ®ã gióp ®Þnh h­íng cho kÕ 
ho¹ch x©y dùng vµ hoµn thiÖn nhiÖm vô tæ chức ho¹t ®éng chuyªn m«n cña c¸c tæ 
khèi trong nhµ tr­êng. T¨ng c­êng kh¶ n¨ng ph¸t triÓn ®éi ngò gi¸o viªn, tæ khèi 
tr­ëng chuyªn m«n cã tay nghÒ cao.
 3/ §Ò xuÊt mét sè biÖn ph¸p nh»m n©ng cao chÊt ho¹t ®éng chuyªn m«n 
cña c¸c tæ khèi ë tr­êng THCS Lý Tự Trọng xã Hát Lừu huyện Tram Tấu. §ång 
thêi rót ra c¸c bµi häc kinh nghiÖm trong c«ng t¸c chØ ®¹o BDGV, c«ng t¸c tæ 
chøc ho¹t ®éng cña c¸c tæ khèi chuyªn m«n ë tr­êng THCS Lý Tự Trọng n¬i t«i 
®ang c«ng t¸c nãi riªng vµ ho¹t ®éng cña tæ chuyªn m«n tr­êng THCS Lý Tự 
Trọng nãi chung.
 VI/ Ph­¬ng ph¸p nghiªn cøu:
 - Ph­¬ng ph¸p nghiªn cøu lý luËn
 - Ph­¬ng ph¸p điều tra , khảo sát.
 - Ph­¬ng ph¸p tæng kÕt, ®¸nh gi¸.
VII/ THỜI GIAN NGHIÊN CỨU.
 - Tháng 4 năm 2010 khảo sát thực tế, thu thập tài liệu,
 - Tháng 8 năm 2010 đến tháng 3 năm 2011: đăng kí sáng kiến, viết đề 
cương,áp dụng sáng kiến.
 - Tháng 4 năm 2011: Hoàn thành sáng kiến kinh nghiệm.
 Phần thứ hai: NỘI DUNG
 CHƯƠNG I: CƠ SỞ LÝ LUẬN 
Điều 16 trong điều lệ trường trung học do Bộ giáo dục đào tạo ban hành ngày 02 
tháng 04 năm 2007, ghi rõ: "Tổ chuyên môn có những nhiệm vụ sau:
*/Xây dựng kế hoạch hoạt động chung của tổ; hướng dẫn xây dựng và quản lý kế 
hoạch cá nhân của tổ viên theo kế hoạch giáo dục, phân phối chương trình, môn 
học của Bộ Giáo dục - đào tạo và kế hoạch năm học của nhà trường.
*/Tổ chức bồi dưỡng chuyên môn và nghiệp vụ, tham gia, đánh giá, xếp loại các 
thành viên của tổ theo các qui định của Bộ GD - ĐT.
*/Đề xuất khen thưởng, kỷ luật đối với giáo viên".
 Như vậy tổ chuyên môn có chức năng, nhiệm vụ, vai trò rất quan trọng trong 
việc triển khai, thực hiện các nhiệm vụ giáo dục của nhà trường. Có thể khẳng 
định hoạt động của tổ chuyên môn tốt, thực hiện đầy đủ các nhiệm vụ như điều lệ 
trường trung học đã qui định sẽ góp phần tích cực, khá quyết định đến việc nâng 
cao chất lượng giáo dục toàn diện, đáp ứng được những yêu cầu mới trong quá 
trình đổi mới giáo dục.
Tuy nhiên tổ chuyên môn không phải là cấp cơ sở có đầy đủ thẩm quyền để thực 
hiện các nhiệm vụ giáo dục. Mà trường trung học là cơ sở giáo dục của bậc trung 
học, nhằm hoàn chỉnh học vấn phổ thông. Do vậy chất lượng hoạt động của tổ 
 Người thực hiện:Nguyễn Ngọc Sơn – Trường THCS Lý Tự Trọng 3 SKKN - Công tác quản lý tổ chuyên môn trong trường THCS
nâng cao chất lượng toàn diện.
2. Kết quả khảo sát 
*/ Thống kế chất lượng GV năm học 2009- 2010. (Thời điểm tháng 5/2010)
 Xếp loại về phẩm chất đạo 
 Tổ Xếp loại CM
 TT TSGV đức lối sống
 CM
 T K TB Y Tốt Khá TB Yếu
 1 XH 12 5 3 4 0 10 2 0 0
 2 TN 12 6 3 3 0 10 2 0
 Cộng 24 11 6 7 0 19 5 0 0
 Thống kê công tác BDCM của tổ khối Năm học: 2009 – 2010 
 ( Thời điểm tháng 5/2010)
 T Tổ TN Tổ XH
 Néi dung båi d­ìng
 T TS §¹t C§ TS §¹t C§
 1 BDCM th«ng qua héi gi¶ng. 12 8 4 12 7 3
 2 BDCM qua D viÕt SKKN. 12 9 3 12 9 3
 3 BD n¨ng lùc d¹y häc cho GV. 12 7 5 12 7 5
 Cộng
Nhìn chung: Giáo viên đã có những tiến bộ hơn so với năm học trước, tổ khối 
chuyên môn đã tích cực bồi dưỡng chuyên môn cho giáo viên – Song để đáp ứng 
yêu cầu đổi mới của toàn xã hội- Trách nhiệm của những người làm công tác 
chuyên môn hơn lúc nào hết phải nâng cao tinh thần trách nhiệm tích cực trau dồi 
đạo đức, chuyên môn nghề nghiệp ; có kế hoạch sắp xếp , phân công và bồi 
dưỡng tích cực , hợp lý góp phần nâng cao chất lượng của nhà trường nói chung 
và ngành giáo dục nói riêng.
 CHƯƠNG III: GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ
I/ Một số biện pháp quản lý tổ chuyên môn.
 Để chỉ đạo tốt hoạt động dạy - học phát huy đầy đủ chức năng, nhiệm vụ của 
tổ chuyên môn trong trường THCS, chúng tôi đã thực hiện các biện pháp sau:
1/Biện pháp thứ nhất: Lập kế hoạch chỉ đạo.
 Là một hiệu phó phụ trách công tác chuyên môn tôi luôn lưu trữ đầy đủ các 
văn bản chỉ đạo về hoạt động dạy học và các qui chế chuyên môn. Phân công rõ 
 Người thực hiện:Nguyễn Ngọc Sơn – Trường THCS Lý Tự Trọng 5 SKKN - Công tác quản lý tổ chuyên môn trong trường THCS
chuyên môn và nhà trường nắm bắt được kịp thời chất lượng học tập của học 
sinh. Từ đó có các biện pháp chỉ đạo kịp thời, thích hợp nâng cao chất lượng dạy 
- học.
- Tổ chức kiểm tra phải đảm bảo qui chế chuyên môn, nhưng phù hợp với tâm lý 
của học sinh, tránh căng thẳng, nặng nề.
Có như vậy kết quả kiểm tra mới phản ánh đúng trình độ thực tế của học sinh 
theo đúng yêu cầu, mục đích giáo dục.
Để thực hiện được mục đích yêu cầu về kiểm tra đánh giá như đã trình bày ở trên, 
chúng tôi thống nhất tiến hành kế hoạch kiểm tra 1 tiết chung cho toàn trường .
 được tóm tắt theo các bước cơ bản sau:
+ Bước 1: Lập kế hoạch tổ chức kiểm tra: Hiệu phó và tổ trưởng chuyên môn 
căn cứ theo phân phối chương trình của môn học,lưu ý phải đảm bảo trọng tâm 
kiến thức. Hiệu phó chuyên môn lập kế hoạch kiểm tra và thông báo để giáo 
viên và các tổ chuyên môn chủ động trong công việc chỉ đạo và thực hiện 
chương trình.
 + Bước 2: Sinh hoạt nhóm chuyên môn và ra đề kiểm tra:
Giáo viên bộ môn có vai trò và trách nhiệm lớn trong việc chuẩn bị và tổ chức 
kiểm tra .Trước khi kiểm tra nhóm chuyên môn phải thống nhất được mục đích 
yêu cầu; các đơn vị kiến thức cơ bản cần được kiểm tra đánh giá và thông báo nội 
dung này đến tổ chuyên môn để theo dõi giám sát và thông báo đến học sinh để 
các em chủ động ôn tập.
- Sau khi họp nhóm chuyên môn, mỗi giáo viên dạy ra một đề tham khảo với ma 
trận đề , nội dung đề, đáp án và biểu điểm đầy đủ nộp cho tổ trưởng chuyên môn 
trên cơ sở đó Hiệu trưởng ,phó hiệu trưởng hoặc tổ trưởng chuyên môn, có 
chuyên môn đào tạo đúng với môn kiểm tra, chịu trách nhiệm ra đề kiểm tra 
chính thức. Tất cả các đề kiểm tra 1 tiết chung đều ra với mức độ kiến thức phù 
hợp với đối tượng học sinh.
+ Bước 3: Tổ chức kiểm tra.
- Hiệu phó chuyên môn lập kế hoạch kiểm tra 1 tiết chung và niêm yết kế hoạch 
này từ đầu mỗi học kỳ (như ví dụ đã nêu trong biện pháp thứ nhất).
Tóm lại:Công việc tổ chức kiểm tra nhiệm vụ của toàn Hội đồng sư phạm. Do 
vậy việc công việc này không phải chỉ là nhiệm vụ của giáo viên bộ môn mà còn 
là nhiệm vụ của các giáo viên thuộc các tổ chuyên môn khác Việc tổ chức kiểm 
tra phải được thực hiện chặt chẽ, nghiêm túc .Với cách tổ chức và quản lý như 
vậy sẽ tạo sự nghiêm túc trong kiểm tra. Thuận tiện cho việc theo dõi chỉ đạo 
của ban giám hiệu và tổ chuyên môn.
+ Bước 4: Chấm, trả bài:
- Tổ trưởng chuyên môn phân công giáo viên chấm bài theo đúng qui định về 
chấm chữa bài. Giáo viên chấm đúng biểu điểm đã xây dựng
- Giáo viên xem lại bài làm để nắm bắt được chất lượng của học sinh, đồng thời 
kiểm tra lại tính chính xác trong việc chấm bài. 
- Giáo viên trả bài cho học sinh theo qui định của phân phối chương trình (nếu 
có), hoặc trả bài cho học sinh chậm nhất sau 2 tuần kiểm tra.
- Sau khi trả bài giáo viên phải nhập điểm vào sổ điểm chính và vào máy tính 
 Người thực hiện:Nguyễn Ngọc Sơn – Trường THCS Lý Tự Trọng 7 SKKN - Công tác quản lý tổ chuyên môn trong trường THCS
như thao giảng, học tập chuyên đề, rút kinh nghiệm, bàn các biện pháp nâng cao 
chất lượng dạy - học; chuẩn bị cho việc đánh giá kiểm tra ...
+ Nội dung sinh hoạt nhóm chuyên môn bao gồm: xem xét việc thực hiện chương 
trình, thống nhất từng tiết dạy của tuần tiếp theo về nội dung, phương pháp, đồ 
dùng dạy học... yêu cầu tất cả các bài dạy đều được thống nhất trao đổi trong sinh 
hoạt nhóm. Rút kinh nghiệm qua bài kiểm tra 15 phút, 45 phút, kiểm tra học kỳ. 
Từ đó có phương pháp dạy - học phù hợp nhằm nâng cao chất lượng dạy - học. 
Thống nhất kiến thức trọng tâm của từng chương, phần, chuẩn bị cho kiểm tra 
sắp tới (nếu có). Công tác bồi dưỡng học sinh giỏi, phụ đạo học sinh yếu
 - Về phía nhà trường luôn tạo điều kiện để mỗi tổ chuyên môn đều có chỗ riêng 
lưu giữ các loại hồ sơ tổ, nhóm hay sử dụng: Sổ kế hoạch hoạt động của tổ, sổ 
phân công thao giảng - dự giờ, sổ sinh hoạt nhóm chuyên môn
5. Biện pháp thứ năm: Tích cực ứng dụng công nghệ thông tin trong quản 
lý: Tin học hóa việc cộng điểm, xếp loại, thống kê kết quả học tập của học sinh. 
Cung cấp kịp thời, đầy đủ, chính xác các kết quả đó cho tổ và nhóm chuyên môn.
6. Biện pháp thứ sáu: Chỉ đạo tổ chuyên môn tổ chức sơ kết học kỳ, tổng kết 
năm một cách khoa học kịp thời.
Trong quá trình chỉ đạo hoạt động dạy và học, người cán bộ quản lý phải luôn 
chú ý đến việc phát huy dân chủ, phát huy trí tuệ của tập thể. Có thể nói: người 
dạy học là giáo viên – người đánh giá học sinh cũng là giáo viên. Do đó trong 
quá trình chỉ đạo hoạt động dạy và học, cán bộ quản lý giáo dục phải luôn chú ý 
lắng nghe ý kiến đóng góp xây dựng của cán bộ, giáo viên. Đồng thời xếp thời 
gian một cách khoa học hợp lý để mỗi thầy cô giáo tự đánh giá công tác đã làm 
được trong từng học kỳ, từ đó đề ra các biện pháp thiết thực nhằm nâng cao chất 
lượng dạy học trong học kỳ tiếp theo. Sau đó mỗi tổ chuyên môn họp sơ kết học 
kỳ và đề ra kế hoạch nâng cao chất lượng dạy học. Trên cơ sở kế hoạch của giáo 
viên, của tổ chuyên môn, ban giám hiệu xây dựng kế hoạch và các biện pháp 
chính nhằm nâng cao chất lượng dạy học cho học kỳ tiếp theo. 
 Với cách làm này chúng tôi không áp đặt chỉ tiêu cho từng giáo viên nhưng vẫn 
phát huy tốt phong trào thi đua dạy và học đi vào thực chất, không chạy theo hình 
thức.
II. Kết quả.
 Qua thêi gian ¸p dông nh÷ng biÖn ph¸p ®· nªu ë trªn chuyªn m«n cña gi¸o 
viªn cã chuyÓn biÕn m¹nh mÏ râ rÖt, gi¸o viªn h¨ng h¸i víi c¸c giê sinh ho¹t 
chuyªn m«n h¬n, nghiªm tóc h¬n. H×nh thøc vµ ph­¬ng ph¸p qu¶n lý tæ chuyªn 
m«n cã hiÖu qu¶ h¬n.Cụ thể như sau:
*/ Thống kế chất lượng GV năm học 2009- 2010. (Thời điểm tháng 3/2011- Số 
liệu là ước thực hiện)
 Người thực hiện:Nguyễn Ngọc Sơn – Trường THCS Lý Tự Trọng 9 SKKN - Công tác quản lý tổ chuyên môn trong trường THCS
tr­êng phô thuéc nhiÒu vµo vai trß , tr¸ch nhiÖm cña nh÷ng ng­êi qu¶n lý trong 
®ã cã ®éi ngò tæ tr­ëng chuyªn m«n.N¨ng lùc cña tæ khèi tr­ëng lµ cã ý nghÜa 
rÊt quan träng, quyÕt ®Þnh kh«ng nhá tíi sù thµnh c«ng cña nhµ tr­êng. Muèn 
vËy, ng­êi tæ tr­ëng cÇn ph¶i hiÓu râ b¶n chÊt cña vÊn ®Ó vµ lùa chän ph­¬ng 
ph¸p nghiªn cøu, c¸ch thøc nghiªn cøu vµ tiÕp cËn vÊn ®Ò mét c¸ch khoa häc. 
NhËn diÖn vÊn ®Ò mét c¸ch toµn diÖn th× míi cã h­íng gi¶i quyÕt hiÖu qu¶. ChÝnh 
v× vËy, ®ßi hái ng­êi lµm c«ng t¸c chØ ®¹o chuyªn m«n ph¶i cã kiÕn thøc c¬ b¶n 
v÷ng ch¾c vµ cã kh¶ n¨ng ph©n tÝch, tæng hîp, kÕt hîp víi c¬ së lý luËn v÷ng 
vµng.
 ChÊt l­îng c¸c ho¹t chuyªn m«n cña tæ khèi ph¶i ®a d¹ng ®a d¹ng, h×nh thøc 
tæ chøc linh ho¹, néi dung båi d­ìng chuyªn m«n còng phong phó t¹o høng thó 
®Ó gi¸o viªn tho¶i m¸i trao ®æi th¶o luËn . 
 - Ban gi¸m hiÖu cÇn nhËn thøc s©u s¾c vÒ vÊn ®Ò cña tæ tr­ëng chuyªn m«n 
trong sù ph¸t triÓn chung cña nhµ tr­êng tõ ®ã cã kÕ ho¹ch båi d­ìng, chØ ®¹o cã 
hiÖu qu¶ ®éi ngò tæ tr­ëng chuyªn m«n. T¹o ra sù g¾n kÕt chÆt chÏ, lµm viÖc 
khoa häc gi÷a tæ khèi tr­ëng vµ ban gi¸m hiÖu. N©ng cao n¨ng lùc chuyªn m«n 
vµ c«ng t¸c ®iÒu hµnh ho¹t ®éng cña tæ, tõng b­íc hoµn thiÖn nh÷ng néi dung 
cßn thiÕu sãt trong thùc hiÖn nhiÖm vô vµ qu¶n lý chuyªn m«n cña m×nh. Tõng 
b­íc x©y dùng tæ chuyªn m«n v÷ng m¹nh, gãp phÇn n©ng cao chÊt l­îng chuyªn 
m«n chung cña nhµ tr­êng. 
 PhÇn thø ba: KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ
I/Kết luận: 
 §Ó n©ng cao chÊt l­îng toµn diÖn cña nhµ tr­êng th× vai trß cña ®éi ngò Tæ 
tr­ëng chuyªn m«n lµ rÊt quan träng. Tæ tr­ëng chuyªn m«n lµ nh÷ng ng­êi 
gióp gi¸o viªn cã c¸i nh×n s©u s¾c vÒ vÊn ®Ò, t¹o ra chuyÓn biÕn tÝch cùc trong t­ 
duy, nhËn thøc cho gi¸o viªn vÒ nhiÖm vô ®­îc giao . TËp thÓ gi¸o viªn nhà 
tr­êng coi träng c«ng t¸c ho¹t ®éng chuyªn m«n cña tæ khèi. §éi ngò tæ tr­ëng 
®· nhËn thøc ®­îc tr¸ch nhiÖm vµ nhiÖm vô cÇn ph¶i lµm ®Ó n©ng cao chÊt l­îng 
chÊt l­îng gi¸o dôc toµn diÖn cña nhµ tr­êng. Ng­êi tæ tr­ëng biÕt c¸ch tæ chøc 
c¸c ho¹t ®éng chuyªn m«n cña tæ, biÕt c¸ch tæ chøc, qu¶n lý ho¹t ®éng chuyªn 
m«n cña gi¸o viªn; biÕt t¹o ra sù ®a d¹ng trong qu¸ tr×nh tæ chøc SHCM vµ kh¬i 
dËy tiÒm n¨ng trong mçi gi¸o viªn. T¹o ra ®éng lùc tÝch cùc cho gi¸o viªn phÊn 
®Êu v­¬n lªn hoµn thµnh xuÊt s¾c nhiÖm vô. TËp thÓ gi¸o viªn ®oµn kÕt, nhiÖt t×nh 
gióp ®ì nhau trong chuyªn m«n. TÝnh t­¬ng th©n t­¬ng ¸i ®· ®­îc gi¸o viªn trong 
tr­êng sÏ ®­îc khai th¸c cã hiÖu qu¶. Ch¾c ch¾n, uy tÝn, chÊt l­îng cña nhµ 
tr­êng sÏ ®­îc kh¼ng ®Þnh.
II/ Khuyến nghÞ: 
 C¸c cÊp qu¶n lý cÇn cã kÕ ho¹ch tËp huÊn c«ng t¸c lµm hå s¬ CM vµ qu¶n lý 
chØ ®¹o chuyªn m«n cña tæ cho ®éi ngò tæ khèi tr­ëng. Tæ chøc giao l­u chuyªn 
m«n cho c¸c GV lµm tæ khèi tr­ëng trong toµn huyÖn. 
 Lu«n ®æi míi ph­¬ng ph¸p qu¶n lý cho phï hîp víi ®iÒu kiÖn thùc tÕ trong 
c«ng t¸c båi d­ìng chuyªn m«n cho gi¸o viªn. Lùa chän nh÷ng gi¸o viªn cã tr×nh 
®é chuyªn m«n v÷ng, ®­îc sù tÝn nhiÖm cao cña tËp thÓ gi¸o viªn lµm c«ng t¸c tæ 
 Người thực hiện:Nguyễn Ngọc Sơn – Trường THCS Lý Tự Trọng 11