Sáng kiến kinh nghiệm Một số biện pháp quản lý hoạt động chuyên môn của Phó Hiệu trưởng tại trường THCS

 UBND HUYỆN GIA LÂM
 TRƯỜNG THCS LỆ CHI
 SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
MỘT SỐ BIỆN PHÁP TỔ CHỨC, QUẢN LÝ NHẰM NÂNG CAO HIỆU
 QUẢ CÔNG TÁC BỒI DƯỠNG HỌC SINH GIỎI Ở TRƯỜNG THCS
 Tác giả: Nguyễn Văn Dần
 Lĩnh vực: Quản lý
 Cấp học: THCS
 NĂM HỌC 2018-2019 Phần I. ĐẶT VẤN ĐỀ
1. Lý do chọn đề tài:
 Ngày nay dưới tác động mạnh mẽ của cuộc cách mạng khoa học-công nghệ, lực 
lượng sản xuất bùng nổ. Trong đó tri thức khoa học công nghệ và thông tin ngày càng 
đóng vai trò quyết định đối với nền sản xuất vật chất trên qui mô toàn cầu. Cùng với 
sự phát triển kinh tế, tương lai sẽ chủ yếu phụ thuộc vào nhân tố tri thức-trí tuệ. Điều 
đó đặt ra yêu cầu rất cao cho sự nghiệp đào tạo của nước nhà.
 Ngày 4/11/2013 Hội nghị BCH TW Đảng lần thứ 8 khóa XI đã ban hành nghị 
quyết “ về đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo, đáp ứng yêu cầu công 
nghiệp hóa, hiện đại hóa trong điều kiện kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ 
nghĩa và hội nhập quốc tế”. Nghị quyết cũng đã đề ra những nhiệm vụ, giải pháp cụ 
thể trong đó có nhiệm vụ “Đổi mới căn bản công tác quản lí giáo dục, đào tạo, bảo 
đảm dân chủ, thống nhất, tăng quyền tự chủ, tự chịu trách nhiệm xã hội của các cơ sở 
giáo dục, đào tạo; coi trọng quản lý chất lượng”.
 Trong những năm qua giáo dục và đào tạo huyện Gia Lâm nói chung, cấp 
THCS nói riêng đã đạt được nhiều thành tích đáng tự hào. Tuy nhiên chất lượng giáo 
dục ở một số trường THCS ở những nơi xa trung tâm huyện vẫn còn bộc lộ nhiều hạn 
chế, không đồng đều. Hoạt động quản lý của một số CBQL trường THCS trên địa 
bàn huyện còn chưa đạt hiệu quả cao. Chính vì vậy hơn lúc nào hết, những người làm 
công tác quản lí giáo dục trong giai đoạn hiện nay cần thường xuyên nghiên cứu, tìm 
tòi, học hỏi nâng cao trình độ và nghiệp vụ quản lý, cải tiến các biện pháp quản lý, 
vận dụng một cách linh hoạt, sáng tạo vào điều kiện cụ thể trong đơn vị quản lý của 
mình.
 Trong hoạt động quản lý của trường phổ thông thì quản lý chuyên môn là nhiệm 
vụ vô cùng quan trọng và được đặt lên hàng đầu trong công tác quản lý của Phó hiệu 
trưởng. Biện pháp quản lý chuyên môn của Phó hiệu trưởng có vai trò đặc biệt vì nó 
tác động trực tiếp đến đội ngũ giáo viên, yếu tố quyết định chất lượng giáo dục của 
mọi nhà trường. Vì thế Phó hiệu trưởng phải là hạt nhân chủ yếu trong việc ứng dụng 
khoa học quản lý, để thực hiện thắng lợi các mục tiêu giáo dục.
 Thực tế ở huyện Gia Lâm các trường THCS đã có những đổi mới nhất định về 
công tác quản lý chuyên môn, song kết quả đạt được ở một số trường trong huyện 
chưa cao. Những biện pháp quản lý chuyên môn mà một số Phó hiệu trưởng áp dụng 
vào công tác quản lý của mình hầu hết là do kinh nghiệm bản thân và kinh nghiệm 
của người đi trước truyền lại cho người đi sau đồng thời tự học là chính. Thực trạng 
này đặt ra một số yêu cầu cần thiết phải đẩy mạnh công tác quản lý chuyên môn trong 
trường THCS trên địa bàn huyện Gia Lâm. Hoạt động dạy học cần có sự chuyển biến 
tích cực để đáp ứng yêu cầu của giáo dục trên con đường công nghiêp hóa, hiện đại 
hóa đất nước và hội nhập quốc tế. Xuất phát từ những lí do trên tôi chọn đề tài SKKN: 
“Một số biện pháp quản lý hoạt động chuyên môn của Phó hiệu trưởng tại trường 
THCS” để góp một phần nâng cao chất lượng giáo dục trên địa bàn huyện nói chung 
và tại đơn vị trường mình công tác nói riêng. Phần II. GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ
1. Những nội dung lý luận cơ bản của đề tài:
 1.1. Khái niệm về quản lý:
 Quản lý là một quá trình tác động có tổ chức, có hướng đích gây ảnh hưởng của 
chủ thể quản lý lên đối tượng quản lý nhằm sử dụng có hiệu quả nhất các tiềm năng 
để đạt được mục tiêu đặt ra trong điều kiện biến động của môi trường.
 1.2. Quản lý giáo dục
 Theo tác giả Đặng Quốc Bảo thì: “ Quản lý giáo dục theo nghĩa tổng quát là 
hoạt động điều hành phối hợp của các lực lượng xã hội nhằm thúc đẩy công tác đào 
tạo thế hệ trẻ theo yêu cầu của xã hội”.
 1.3. Biện pháp quản lý chuyên môn:
 1.3.1. Chuyên môn: Là tổ hợp các tri thức và kỹ xảo thực hành mà con người tiếp 
thu được qua đào tạo để có khả năng thực hiện một loại công việc trong phạm vi 
ngành nghề nhất định theo phân công của xã hội.
 1.3.2. Chuyên môn sư phạm: Là một ngành khoa học về lĩnh vực giáo dục-đào 
tạo, có nội dung, có phương pháp sư phạm riêng biệt. Đối với chuyên môn của nhà 
khoa học thì lĩnh vực chuyên môn của họ là tinh thông nghề nghiệp, sự hiểu biết của 
họ về lĩnh vực của mình. Còn chuyên môn sư phạm không những chỉ có hiểu biết và 
tinh thông về lĩnh vực nghề của mình mà còn phải biết truyền thụ tri thức nghề nghiệp 
đó cho học sinh.
 1.3.3. Quản lý hoạt động chuyên môn trong nhà trường là quản lý toàn bộ việc 
giảng dạy, giáo dục của thầy, việc học tập rèn luyện của trò theo nội dung giáo dục 
toàn diện nhằm thực hiện mục tiêu và đường lối giáo dục của Đảng. Quản lý hoạt 
động chuyên môn là hoạt động trọng tâm trong quản lý nhà trường.
 1.3.4. Biện pháp quản lý chuyên môn: Là nội dung, cách thức, cách giải quyết 
một vấn đề cụ thể nào đó của chủ thể quản lý về lĩnh vực riêng, kiến thức riêng và 
chủ thể quản lý chịu trách nhiệm chỉ đạo tổ chức thực hiện.
 1.4. Quản lý nhà trường:
 Trường học là đơn vị cơ sở nằm trong hệ thống giáo dục, thực hiện chức năng 
đào tạo nguồn nhân lực theo yêu cầu của xã hội, đào tạo các công dân tương lai.
 Trường học với tư cách là một tổ chức giáo dục cơ sở vừa mang tính giáo dục 
vừa mang tính xã hội, trực tiếp đào tạo thế hệ trẻ, nó là tế bào quan trọng của bất kì 
hệ thống giáo dục nào từ Trung ương đến địa phương. Như vậy “Quản lý nhà trường” 
chính là bộ phận của “Quản lý giáo dục”.
 Theo tác giả Phạm Minh Hạc: “Quản lý nhà trường là thực hiện đường lối của 
Đảng trong phạm vi, trách nhiệm của mình, tức là đưa nhà trường vào vận hành theo 
nguyên lý giáo dục để tiến tới mục tiêu giáo dục, mục tiêu đào tạo đối với ngành giáo 
dục, với thế hệ trẻ và từng học sinh” Ông cho rằng: “ việc quản lý nhà thường phổ 
thông là quản lý hoạt động dạy học, tức là làm sao đưa hoạt động đó từ trạng thái 
này sang trạng thái khác để dần tiến tới mục đích giáo dục” Ông còn viết “ Quản lý 
nhà trường, quản lý giáo dục là tổ chức hoạt động dạy học, thực - Duy trì tốt chế độ kiểm tra chuyên môn theo từng học kỳ của năm học.
 - Cơ sở vật chất các nhà trường gần đây được cải thiện đáng kể, nhiều trường 
đạt chuẩn quốc gia.
 - Chất lượng đội ngũ giáo viên các nhà trường ngày càng được nâng lên, 100% 
các trường đều đạt chuẩn (nhiều trường có tỉ lệ trên chuẩn tương đối cao).
 - Các tổ chức đoàn thể trong trường như Chi bộ Đảng, Công đoàn, Chi đoàn 
hoạt động có hiệu quả.
 2.2. Mặt hạn chế:
 - Nhận thức của CBQL về đổi mới hoạt động dạy học đáp ứng với yêu cầu của 
giáo dục giai đoạn mới chưa đồng đều, còn nặng về quản lý hành chính, sự vụ.
 - Một số đơn vị trường THCS chưa phân công rõ trách nhiệm, nhiệm vụ cho 
phó Hiệu trưởng, tổ trưởng trong việc phụ trách công tác chuyên môn.
 - Một bộ phận giáo viên chưa nắm bắt kịp thời trong việc đổi mới phương pháp 
dạy học.
 - Việc đánh giá giáo viên còn mang tính hình thức, thiếu khách quan, chưa có 
tiêu chí đánh giá cụ thể, minh bạch về hoạt động dạy học của giáo viên, việc đánh giá 
giáo viên chưa tạo được động lực để giáo viên sáng tạo trong dạy học.
 - Một số trường xa trung tâm của huyện có nhiều biến động về giáo viên hàng 
năm do luân chuyển dẫn đến đội ngũ giáo viên còn hạn chế rất nhiều về nghiệp vụ sư 
phạm.
 - Hoạt động quản lý việc sử dụng thiết bị dạy học của giáo viên và học sinh 
trong hoạt động dạy học chưa đầy đủ, chưa có chiều sâu.
 - Chất lượng đồ dùng dạy học, thiết bị thí nghiệm không đảm bảo hoặc đã lạc 
hậu do đã được trang bị từ lâu (chủ yếu được trang bị trong giai đoạn năm 20022004). 
Nhiều trường còn thiếu phòng chức năng, phòng thí nghiệm. Hiệu quả việc khai thác 
sử dụng thiết bị dạy học hiện đại vẫn còn hạn chế do một số giáo viên chưa cập nhật 
kịp với cái mới, việc học tập bồi dưỡng về trình độ chuyên môn, nghiệp vụ, ngoại 
ngữ, tin học của giáo viên chưa được chú trọng đúng mức.
 - Lương của CBQL, giáo viên, nhân viên trong các trường còn thấp, đặc biệt 
đối với đội ngũ giáo viên mới ra trường.
3. Các biện pháp quản lý hoạt động chuyên môn mà tác giả đã áp dụng:
 3.1. Nâng cao nhận thức về quản lý hoạt động chuyên môn cho CBQL và giáo viên 
trong trường:
Nội dung:
- Quán triệt CB, GV nắm vững chủ trương của Đảng, Nhà nước, Luật giáo dục sửa 
đổi năm 2009, Điều lệ trường THCS năm 2011, đặc biệt là nghị quyết số 29 của BCH 
trung ương Đảng ngày 04 tháng 11 năm 2013 về đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục 
và đào tạo, đáp ứng yêu cầu công nghiệp hóa, hiện đại hóa trong điều kiện kinh tế thị 
trường định hướng xã hội chủ nghĩa và hội nhập quốc tế.
- Nắm vững về nội dung, phương pháp, mục tiêu, phương tiện dạy học. Cách thức 
tiến hành:
- Lập kế hoạch theo năm học của nhà trường. UBND HUYỆN .. BIỂU ĐIỂM ĐÁNH GIÁ THI ĐUA THEO THÁNG
TRƯỜNG THCS CỦA GIÁO VIÊN NĂM HỌC 2017 -2018
 Tháng:..................................
 Điểm (Tối Điểm cá Điểm tổ Điểm 
 đa) nhân tự đánh trường 
 TT Nội dung hoạt động ( tiêu chí)
 đánh giá giá đánh giá
 1 Thực hiện ngày giờ công 20 đ
 1.1 Thực hiện ngày công ( Tốt 13đ; Khá 10đ; TB7đ) 13 đ
 1.2 Thực hiện giờ công ( Tốt 3đ; Khá 2đ; TB1đ) 3 đ
 1.3 Thực hiện thời gian lên lớp ( Tốt 4đ; Khá 3đ; TB2đ) 4 đ
 2 Thực hiện quy chế chuyên môn 20 đ
 2.1 Hồ sơ số sách ( Tốt 10đ; Khá 8đ; TB5đ) 10 đ
 2.2 Tiến độ vào điếm ( Tốt 6đ; Khá 4đ; TB3đ) 6 đ
 2.3 Báo cáo thống kê ( Số ghi đầu bài, báo bài) (Tốt 4đ; Khá 3đ; TB2đ) 4 đ
 3 Công tác giảng dạy 20 đ
 3.1 Giờ dạy ( Tốt 7đ; Khá 5đ; TB4đ) 7 đ
 3.2 Quản lý giờ dạy ( Tốt 3đ; Khá 2đ; TB1đ) 3 đ
 3.3 Kết quả học tập của các lớp ( Tốt 7đ; Khá 6đ; TB4đ) 7 đ
 3.4 Sử dụng GAĐT và đăng ký sử dụng ĐDDH (Tốt 3đ; Khá 2đ; TB1đ) 3 đ
 4 Công tác đoàn thể, phong trào 20 đ
 4.1 Các yêu cầu nhiệm vụ được phân công ( Tốt 8đ; Khá 6đ; TB4đ) 8 đ
 4.2 Ý thức hội họp ( Tốt 5đ; Khá 4đ; TB2đ) 5 đ
 4.3 Ý thức tham gia các phong trào ( Tốt 7đ; Khá 5đ; TB 2đ) 7 đ
 5 Công tác chủ nhiệm 20đ
 5.1 Kết quả thi đua của các lớp ( Tốt 8đ; Khá 7đ; TB6đ) 8 đ
 5.2 Các hoạt động đội và nhà trường phát động ( Tốt 3đ; Khá 2đ; TB1đ) 3 đ
 5.3 Sự vụ xảy ra trong lớp, bảo vệ CSVC ( Tốt 3đ; Khá 2đ; TB1đ) 3 đ
 5.4 Nộp các loại báo cáo về chủ nhiệm ( Tốt 3đ; Khá 2đ; TB1đ) 3 đ
 5.5 Quyết toán tài chính ( Tốt 3đ; Khá 2đ; TB1đ) 3 đ
 Tổng 100 đ
 Xếp loại
 GIÁO VIÊNTỔ TRƯỞNG HIỆU TRƯỞNG Nội dung và cách tiến hành
 3.4.1. Bồi dưỡng tại chỗ:
 Đầu năm học BGH nhà trường, đứng đầu là Hiệu trưởng chỉ đạo các tổ, nhóm 
chuyên môn họp, quán triệt giáo viên thực hiện nghiêm túc và có chất lượng, chương trình 
sách giáo khoa, sách hướng dẫn giảng dạy môn học, học tập tập quy chế, quy định về 
chuyên môn của Bộ, Sở, Phòng giáo dục & đào tạo để nâng cao trình độ nghiệp vụ cho 
giáo viên. Đặc biệt quan tâm đến giáo viên mới vì họ chưa qua thực tế, chưa có kinh 
nghiệm.
 Chỉ đạo và kiểm tra chế độ dự giờ, thăm lớp thao giảng trong phạm vi bộ môn đối 
với giáo viên. Tổ chức cho cán bộ, giáo viên đăng ký thực hiện các chuyên đề bồi dưỡng 
cho giáo viên có khả năng sư phạm và năng lực tổ chức điều khiển các hoạt động dạy học.
 Mỗi năm tổ chức 2 đợt hội giảng toàn trường vào dịp 20-11 chào mừng ngày nhà 
giáo Việt Nam và dịp 3-2 “ Mừng Đảng, mừng xuân” để tuyển chọn giáo viên ưu tú tham 
gia thi giáo viên giỏi cấp huyện và cấp thành phố. Đồng thời thông qua hoạt động này 
giáo viên học hỏi kinh nghiệm, giao lưu với các giáo viên có kinh nghiệm, tạo điều kiện 
cho họ có cơ hội để tham dự các hoạt động chuyên môn, hoà nhập với các đồng nghiệp 
trong trường tự đánh giá khẳng định bản thân.
 Chỉ đạo các tổ, nhóm chuyên môn sinh hoạt có nề nếp, luôn cải tiến nội dung và 
phương pháp, kiểm tra đôn đốc giáo viên thực hiện quy chế chuyên môn. Hướng dẫn giáo 
viên sử dụng thiết bị dạy học hiện đại tham gia các chuyên đề đổi mới phương pháp giảng 
dạy.
 Thành lập các khối chủ nhiệm và chỉ định khối trưởng chủ nhiệm có nhiều kinh 
nghiệm trong giảng dạy và chủ nhiệm để tham mưu giúp lãnh đạo nhà trường chỉ đạo công 
tác chủ nhiệm, giúp đỡ các giáo viên mới làm công tác chủ nhiệm có hiệu quả.
 Sắp xếp thời khoá biểu và lịch công tác một cách khoa học, tạo điều kiện thời gian 
và kinh phí cho giáo viên đi học nâng cao lên trình độ đại học và sau đại học.
 3.4.2. Cử giáo viên đi học, nâng cao trình độ:
 Việc đi học các lớp có hệ thống giúp nhận thức và trình độ của giáo viên được nâng 
lên rõ rệt. Gồm các phần việc sau đây:
 - Giao nhiệm vụ tự bồi dưỡng cho giáo viên
 - Xây dựng nhà trường thành một tổ chức học tập
 - Xây dựng đội ngũ cốt cán về chuyên môn.
 Việc làm này nhằm đạt được các yêu cầu đặt ra sau đây:
 Phấn đấu 90% giáo viên đạt trên chuẩn theo quy định của điều lệ trường trung học 
cơ sở và trung học phổ thông có nhiều cấp học năm 2011 là phải có bằng đại học trở lên.
 100% giáo viên phải tham gia bồi dưỡng thường xuyên theo chu kỳ. Phấn đấu có 
nghiệp vụ tay nghề từ khá trở lên.