Sáng kiến kinh nghiệm Một số biện pháp quản lí nhằm nâng cao chất lượng tổ chuyên môn ở trường THCS

 MỞ ĐẦU
 1. Tên đề tài:
 “MỘT SÔ BIỆN PHÁP CHỈ ĐẠO NHẰM NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG TÔ
 CHUYÊN MÔN Ở TRƯỜNG THCS”
 2. Lý do chọn đề tài:
 Trong giai đoạn hiện nay hòa trong xu thế phát triển kinh tế thế giới, nhu 
cầu hội nhập và phát triển là một nhu cầu tất yếu. Muốn có con người có khả năng 
sáng tạo thì phải có một nền giáo dục phát triển tương xứng với thời đại của nó. 
Và để có những con người biết sáng tạo thì đó chính là trách nhiệm của các thầy 
cô giáo trong nhà trường mà nhà trường THCS là một khâu, một giai đoạn trong 
quá trình đào tạo ra những con người, những sản phẩm mà quốc gia mong muốn.
 Để đạt được mục tiêu giáo dục THCS phải coi trọng công tác xây dựng đội 
ngũ giáo viên " vừa hồng, vừa chuyên",đủ về số lượng, hợp lý về cơ cấu, mạnh về 
chất lượng, có như vậy mới góp phần tích cực vào công cuộc xây dựng và đáp ứng 
được mục tiêu giáo dục mà Đảng ta đã đề ra trong giai đoạn hiện nay. Để xây dựng 
được đội ngũ giáo viên như đã nói ở trên thì công tác quản lý chuyên môn trong 
nhà trường là một khâu và là một trong những giải pháp góp phần đạt được mục 
tiêu nói trên.
 Trong thực tế giảng dạy ở các nhà trường THCS việc nâng cao chất lượng 
quản lý công tác chuyên môn được các nhà trường hết sức quan tâm và các cấp 
quản lý giáo dục như phòng giáo dục, Sở giáo dục đặc biệt coi trọng. Song vấn đề 
này còn nhiều bất cập, nhiều vấn đề cần phải tiếp tục sửa đổi điều chỉnh vì những 
lý do như: đội ngũ giáo viên ở các cấp cơ sở giáo dục phần nhiều chưa đáp ứng 
được yêu cầu đòi hỏi của sự nghiệp phát triển giáo dục trong tình hình mới, có 
biểu hiện tụt hậu về năng lực chuyên môn, phẩm chất đúng như Nghị quyết Đại 
hội Đảng IX đánh giá:"Đội ngũ giáo viên, giảng viên thiếu về số lượng, cơ cấu 
không đồng bộ, chất lượng thấp. Một bộ phận giáo viên trình độ chuyên môn yếu, 
phẩm chất nhân cách kém. Đa số giáo viên sử dụng phương pháp dạy học và giáo 
dục lạc hậu, nặng về truyền thụ kiến thức, ít coi trọng rèn luyện cho học sinh 
phương pháp tư duy độc lập, sáng tạo và thái độ đúng đắn trong học tập và cuộc 
sống". Ý thức chấp hành các qui định của các cấp cơ quan có thẩm quyền, chấp 
hành nội qui, qui chế của một bộ phận giáo viên chưa cao. Trong những điều kiện 
thực tại của nền giáo dục đất nước ta hiện nay để đạt được những mục tiêu nhiệm 
vụ mà Đảng và Nhà nước đã giao phó cho ngành giáo dục quả thật còn rất nhiều 
điều phải làm mà trong đó vấn đề làm thế nào để nâng cao chất lượng dạy và học, 
trong nhà trường hiện nay là một trong những nhiệm vụ, giải pháp bức thiết. “Một số biện pháp quản lí nhằm nâng cao chất lượng tổ chuyên môn ở trường THCS” 
nhăm nâng cao chât lượng đội ngũ giáo viên của tô khoa học tự nhiên trường 
THCS nơi tôi đang công tác trong thời gian tới. Qua đề tài, bản thân rút ra được 
những kinh nghiệm giúp ban giám hiệu chỉ đạo chuyên môn cho những năm học 
sau đạt kết quả cao hơn.
 4. Khách thể và đối tượng nghiên cứu
 - Đề tài tập trung nghiên cứu vân đề lý luận và thực tiễn về công tác chuyên 
môn tô khoa học tự nhiên nhăm nâng cao chât lượng giảng dạy của GV tô KHTN 
Trường THCS nơi tôi đang công tác
 5. Nhiệm vụ nghiên cứu
 Để đạt được mục đích trên, đề tài có các nhiệm vụ sau:
 - Làm rõ cơ sở lý luận công tác chuyên môn và các biện pháp quản lý 
chuyên môn ở trường THCS hiện nay.
 - Khảo sát, phân tích và đánh giá thực trạng của công tác quản lý chuyên 
môn của tô trưởng từ năm học 2018-2019 đến nay.
 - Đề xuât một số giải pháp cơ bản trong công tác quản lý, chỉ đạo chuyên 
môn của tô trưởng nhăm nâng cao chât lượng giảng dạy của đội ngũ giáo viên tô 
khoa học tự nhiên ở Trường THCS nơi tôi đang công tác trong thời gian tới.
 6. Phạm vi nghiên cứu
 Nghiên cứu vai trò của tô trưởng trong công tác quản lý, chỉ đạo hoạt động 
chuyên môn nhăm nâng cao chât lượng giảng dạy của đội ngũ giáo viên tô khoa 
học tự nhiên ở Trường THCS nơi tôi đang công tác.
 Về thời gian khảo sát, đề tài giới hạn từ năm học 2018-2019 đến nay.
 7. Phương pháp nghiên cứu
 - Phương pháp nghiên cứu tài liệu.
 - Phương pháp quan sát.
 - Phương pháp điều tra, phỏng vân.
 - Phương pháp phân tích và tông hợp.
 NỘI DUNG
 CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÍ LUẬN CỦA ĐỀ TÀI
1.1 Một số khái niệm cơ bản về nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên
 - Chất lượng là "Cái tạo nên phẩm chât, giá trị của người, sự vật" (Theo 
Từ điển tiếng Việt). Chât lượng biểu hiện ra bên ngoài qua các thuộc tính, nó là cái 
liên kết các thuộc tính của sự vật lại làm một, gắn bó với sự vật như một tông thể, 
bao quát toàn bộ sự vật và không tách khỏi sự vật. Sự vật trong khi vẫn còn là bản 
thân nó thì không thể mât chât lượng của nó. Sự thay đôi chât lượng kéo theo sự 
thay đôi của sự vật, về căn bản chât lượng của sự vật bao giờ cũng gắn “Một số biện pháp quản lí nhằm nâng cao chất lượng tổ chuyên môn ở trường THCS” 
chuân vê chât lượng đáp ứng nhu câu vừa tăng quy mô vừa nâng cao chât lượng 
và hiệu quả giáo đực’”.
 Quá trình dạy học là một quá trình tương tác giữa giáo viên và học sinh 
trong đó dưới tác động chủ đạo như tổ chức, điều khiển của giáo viên, học sinh tự 
giác, tích cực tự tổ chức, tự điều khiển hoạt động nhằm thực hiện tốt các nhiệm vụ 
dạy học đã đặt ra”.
 Căn cứ khái niệm dạy học ở trên có thể thấy đội ngũ giáo viên là lực lượng 
chủ yếu, quan trọng nhất trong mỗi nhà trường và là lực lượng quyết định cho sự 
thành công của quá trình dạy - học. Năng lực chuyên môn, phương pháp sư phạm, 
uy tín cá nhân của mỗi giáo viên có ảnh hưởng rất to lớn đến chất lượng đào tạo 
của nhà trường cũng như thương hiệu của nhà trường đó. Uy tín của nhà trường 
luôn gắn liền với uy tín của các thầy cô giáo tài năng và tâm huyết với nghề. Nghị 
quyết TW2 khoá VIII của Đảng đã khẳng định:" Giáo viên là nhân tố quyết định 
chất lượng của giáo dục và được xã hội tôn vinh. Giáo viên phải có đủ đức, đủ 
tài”.
 Quản lý công tác chuyên môn trong nhà trường bao gồm:
 - Quản lý thực hiện nội dung chương trình.
 - Tổ chức và quản lý nền nếp dạy học.
 - Tổ chức chỉ đạo đổi mới phương pháp dạy học.
 - Phát động phong trào thi đua dạy tốt, học tốt.
 - Kiểm tra đánh giá các hoạt động trên.
 - Quản lý việc bồi dưỡng đội ngũ giáo viên.
 Các nhà quản lý giáo dục ở các trường THCS thông qua công tác quản lý 
chuyên môn có trách nhiệm phát huy hết tiềm năng của từng giáo viên. Lãnh đạo 
nhà trường cần làm cho mỗi thầy cô giáo phải ý thức được: thầy cô giáo chỉ thực 
sự được học sinh kính trọng khi họ có tâm và có tài, thể hiện rõ của cái tâm, cái tài 
đó là tấm gương sáng về phẩm chất đạo đức, trình độ chuyên môn vững vàng và 
phương pháp sư phạm tốt. Từ đây người lãnh đạo gắn kết họ lại nhằm tạo ra sức 
mạnh tổng hợp để thực hiện tốt nhiệm vụ chính trị và mục tiêu giáo dục của nhà 
trường.
 Quản lý các hoạt động chuyên môn chính là điều khiển, chỉ đạo các hoạt 
động dạy-học trong nhà trường làm cho nó đi theo một quĩ đạo,vận hành nó một 
cách có khoa học, có kế hoạch ,có tổ chức và luôn phải kiểm tra, giám sát, uốn 
nắn, sửa chữa kịp thời các sai sót và phát huy cái tốt nhằm đạt mục tiêu đặt ra ban 
đầu.
 1.3. Cơ sở thực tiễn về nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên
 Thực trạng giáo dục đào tạo nước ta trong thời gian qua tuy đã thu được 
nhiều thành tựu đáng kể, đã có bước phát triển mới, góp phần chuẩn bị tiền đề “Một số biện pháp quản lí nhằm nâng cao chất lượng tổ chuyên môn ở trường THCS” 
khen thưởng kịp thời, động viên khích lệ thúc đây sự tiên bộ của từng cán bộ 
giáo viên.
2.3 Khó khăn
 Bên cạnh những thuận lợi cơ bản trên, công tác bồi dưỡng đội ngũ giáo viên 
của tổ khoa học tự nhiên trường THCS nơi tôi đang công tác còn gặp một số khó 
khăn sau:
 - Điều kiện cơ sở vật chất của nhà trường còn thiêu thốn, nhất là các phòng 
học chức năng và phương tiện CNTT hiện nay thiêu nhiều do trang thiêt bị được 
cấp khá lâu nên bị xuống cấp trâm trọng và không có khả năng khôi phục nên giáo 
viên đang tiêp cận được cái mới, phương tiện dạy học mớithì bị gián đoạn.
 - Đội ngũ giáo viên còn thiêu, nhất là giáo viên đặc thù, trình độ chưa đồng 
đều, được đào tạo từ nhiều nguồn khác nhau, cơ cấu các bộ môn chưa hợp lý. Bên 
cạnh đó số giáo viên là nữ chiêm trên 80%, một số giáo viên nhà ở xa trường, 
đường xá đi lại xa xôi nên ảnh hưởng đên thời gian, sức khoẻ giành cho việc học 
tập và nghiên cứu, bồi dưỡng học sinh giỏi.
 - Bên cạnh một số giáo viên thực hiện khá tốt chức năng, nhiệm vụ của tổ, 
thực hiện có hiệu quả công tác giảng dạy, phối kêt hợp với các tổ chức khác trong 
trường, phát huy tính chủ động, sáng tạo trong sinh hoạt chuyên môn để nâng cao 
chất lượng bộ môn; vẫn còn một số giáo viên nhận thức chưa đây đủ và thực hiện 
chưa đạt hiệu quả cao về chuyên môn, lúng túng trong việc xây dựng kê hoạch, 
thực hiện giờ sinh hoạt chuyên môn nên chất lượng bộ môn và giáo dục học sinh 
còn có hạn chê.
 - Do ảnh hưởng của cơ chê thị trường, nên một số thây cô giáo chưa thực 
sự yên tâm với kinh tê gia đình dẫn đên phân nào ảnh hưởng đên công tác tự học, 
từ bồi dưỡng của bản thân.
 - Nhiều giáo viên còn thờ ơ trong phong trào thi đua viêt sáng kiên kinh 
nghiệm, nghiên cứu đề tài khoa học và làm đồ dùng dạy học. Nguyên nhân phân 
lớn do giáo viên chưa hiểu và hình thành được cách viêt sáng kiên kinh nghiệm, 
nghiên cứu đề tài khoa học và làm đồ dùng dạy học, chưa có tính khích lệ để giáo 
viên nghiên cứu đề tài.
 - Tình hình hoạt động của tổ chuyên môn bộc lộ nhiều hạn chê: Thời gian 
dành cho sinh hoạt tổ nhóm chuyên môn chưa thỏa đáng; nội dung sinh hoạt tổ 
mang tính hành chính sự vụ, chưa đi sâu vào hoạt động nghiệp vụ chuyên môn; 
một bộ phận giáo viên còn thờ ơ với việc đổi mới phương pháp dạy học; giáo viên 
trong tổ chưa có điều kiện chia sẻ, hỗ trợ nhau về chuyên môn và nghiệp vụ sư 
phạm...Những hạn chê đó làm ảnh hưởng đên chất lượng giáo dục trong nhà trường 
và đồng thời chưa thực hiện đây đủ yêu câu giáo dục hiện nay. 3.2. Tăng cường vai trò của tổ trưởng chuyên môn trong quản lý dạy 
học ở trường
 3.2.1. Quản lý giảng dạy của giáo viên
 - Xây dựng kế hoạch hoạt động chung của tổ theo tuần tháng, học kì và cả 
năm học nhằm thực hiện chương trình, kế hoạch dạy học và các hoạt động khác 
theo kế hoạch giáo dục, phân phối chương trình môn học của Bộ Giáo dục và Đào 
tạo và kế hoạch năm học của nhà trường;
 - Xây dựng kế hoạch cụ thể dạy chuyên đề, tự chọn, ôn thi tốt nghiệp, dạy 
bồi dưỡng học sinh giỏi, phụ đạo học sinh yếu kém;
 - Xây dựng kế hoạch cụ thể về sử dụng đồ dùng dạy học, thiết bị dạy học 
đúng, đủ theo các tiết trong phân phối chương trình;
 - Hướng dẫn xây dựng và quản lý việc thực hiện kế hoạch cá nhân, soạn 
giảng của tổ viên (kế hoạch cá nhân dạy chuyên đề, tự chọn, ôn thi tốt nghiệp, dạy 
bồi dưỡng học sinh giỏi, phụ đạo học sinh yếu kém; sử dụng đồ dùng dạy học, 
thiết bị dạy học đúng, đủ theo các tiết trong phân phối chương trình; soạn giáo án 
theo phân phối chương trình, chuẩn kiến thức, kĩ năng và sách giáo khoa, thảo luận 
các bài soạn khó; viết sáng kiến kinh nghiệm về nâng cao chất lượng dạy học, đổi 
mới phương pháp dạy học, đổi mới kiểm tra đánh giá, phát hiện và bồi dưỡng học 
sinh giỏi, phụ đạo học sinh yếu kém...);
 - Tổ chức bồi dưỡng chuyên môn nghiệp vụ cho giáo viên trong tổ, giáo 
viên mới tuyển dụng (đổi mới phương pháp dạy học; đổi mới kiểm tra, đánh giá; 
dạy học theo chuẩn kiến thức kĩ năng; sử dụng đồ dùng dạy học, thiết bị dạy học, 
ứng dụng CNTT trong dạy học góp phần đổi mới phương pháp dạy học, phương 
pháp kiểm tra, đánh giá...).
 - Điều hành hoạt động của tổ (tổ chức các cuộc họp tổ theo định kì quy định 
về hoạt động chuyên môn, nghiệp vụ và các hoạt động giáo dục khác; lưu trữ hồ 
sơ của tổ; thực hiện báo cáo cho Hiệu trưởng theo quy định);
 - Quản lý, kiểm tra việc thực hiện quy chế chuyên môn của giáo viên (thực 
hiện hồ sơ chuyên môn; soạn giảng theo kế hoạch dạy học và phân phối chương 
trình, chuẩn kiến thức kĩ năng; ra đề kiểm tra, thực hiện việc cho điểm theo quy 
định; kế hoạch dự giờ của các thành viên trong tổ...);
 - Dự giờ giáo viên trong tổ theo quy định (37 tiết/giáo viên/năm học);
 - Các hoạt động khác (đánh giá, xếp loại giáo viên; đề xuất khen thưởng, 
kỷ luật giáo viên... Việc này đòi hỏi tổ trưởng chuyên môn phải nắm thật rõ về tổ 
viên của mình về ưu điểm hạn chế trong việc thực hiện nhiệm vụ giảng dạy được 
phân công).