Sáng kiến kinh nghiệm Một số biện pháp phát triển chuyên môn trong trường Tiểu học

 Một số biện pháp phát triển chuyên môn trong trường Tiểu học - Năm học 2014-2015
 MỘT SỐ BIỆN PHÁP PHÁT TRIỂN CHUYÊN MÔN 
 TRONG TRƯỜNG TH
 I. PHẦN MỞ ĐẦU
I.1 Lý do chọn đề tài
 Giáo dục Tiểu học là bậc học nền tảng của hệ thống giáo dục quốc dân, 
trong đó đội ngũ GV tiểu học tham gia vào việc quyết định chất lượng hoạt động 
dạy học và giáo dục học sinh trong trường. Lao động sư phạm của người thầy 
ảnh hưởng tích cực đến sự phát triển nhân cách mỗi học sinh. Muốn phát huy 
khả năng sáng tạo cũng như giúp học sinh phát triển tư duy trong môi trường 
học tập luôn thay đổi thì mỗi nhà giáo phải gương mẫu, phải đảm bảo các yêu 
cầu về năng lực nghề nghiệp GV tiểu học. 
 Chuẩn nghề nghiệp GV tiểu học thể hiện ở 3 lĩnh vực: phẩm chất đạo đức, 
chính trị, lối sống; kiến thức và kỹ năng sư phạm. Mỗi yêu cầu trong chuẩn nghề 
nghiệp được chia thành nhiều mức độ, phản ánh sự khác biệt về năng lực nghề 
nghiệp giữa các GV. Chuẩn nghề nghiệp GV tiểu học là căn cứ, định hướng xây 
dựng đội ngũ GV tiểu học. Chuẩn nghề nghiệp GV tiểu học còn là cơ sở xây 
dựng, bồi dưỡng GV tiểu học; giúp GV tiểu học tự đánh giá năng lực nghề 
nghiệp, từ đó xây dựng kế hoạch học tập, rèn luyện phấn đấu nâng cao phẩm 
chất đạo đức, trình độ chính trị, chuyên môn, nghiệp vụ.
 Do vậy việc phát triển chuyên môn ở bậc Tiểu học vô cùng quan trọng, nó 
cải thiện hiệu quả công việc của mỗi cá nhân giáo viên, lãnh đạo chỉ đạo chuyên 
môn. Tăng cường hiệu quả tổng thể của Nhà trường trong việc cung cấp các 
hoạt động giáo dục có chất lượng nhằm cải thiện kết quả học tập của học sinh 
trong môi trường học 2 buổi/ ngày. 
 Bên cạnh đó nội dung bồi dưỡng phát triển chuyên môn, nghiệp vụ sư phạm 
rộng lớn bao hàm cả về phẩm chất chính trị, đạo đức, lối sống; kiến thức và kỹ 
năng sư phạm. Muốn thực hiện được các nội dung đó cần phải có thời gian và 
qui trình cụ thể giúp mỗi giáo viên lĩnh hội một cách chắc chắn và vận dụng vào 
quá trình dạy học đạt hiệu quả. Đây là một vấn đề cần được quan tâm của các 
nhà lãnh đạo chuyên môn do đó bản thân tôi chọn nội dung này làm đề tài cho 
bản sáng kiến kinh nghiệm năm học 2014-2015.
 I. 2. Mục tiêu, nhiệm vụ của đề tài
 1
Lê Thị Minh Tâm Trường TH Phan Bội Châu Một số biện pháp phát triển chuyên môn trong trường Tiểu học - Năm học 2014-2015
 II. PHẦN NỘI DUNG
 II. 1 Cơ sở lý luận
 Trong bối cảnh hiện đại hoá và toàn cầu hoá hiện nay sự phát triển về 
chuyên môn, nghiệp vụ trong các trường Tiểu học trở thành yếu tố quan trọng 
trong hệ thống giáo dục, là chìa khoá giúp các nhà giáo đạt được mục tiêu giáo 
dục và góp phần tăng sức mạnh trong môi trường toàn cầu. Giáo dục và Đào tạo 
trong giai đoạn hiện nay phát triển với qui mô tăng nhanh và mở rộng nhiều loại 
hình trường lớp ở tất cả các cấp bậc học... khiến cho công tác phát triển chuyên 
môn ngày trở nên cấp thiết. Thông tin phát triển chuyên môn trong giáo dục đòi 
hỏi phải được “khám phá” và các hệ thống thông tin về chuyên môn giáo dục 
phải được “thiết kế” dựa trên các nghiên cứu lý luận và thực tiễn. Vì vậy công 
tác phát triển chuyên môn không chỉ có ý nghĩa đối với mỗi GV mà còn góp 
phần nâng cao chất lượng dạy học và giáo dục học sinh trong nhà trường tiểu 
học.
 Do đó mỗi nhà trường đều phải phát triển về chuyên môn để chất lượng 
giáo dục đạt hiệu quả cao hơn đáp ứng với sự phát triển của đất nước. 
 Nội dung bồi dưỡng phát triển chuyên môn của GV khá toàn diện, đa dạng 
và phong phú: Bồi dưỡng phát triển năng lực sư phạm; bồi dưỡng phát triển về 
năng lực chuyên môn; bồi dưỡng về phẩm chất chính trị, đạo đức lối sống. 
Trong đó, mỗi nội dung bồi dưỡng đặt ra những yêu cầu và mức độ thành thạo 
khác nhau. Mỗi giáo viên phải tham gia học tập, tự bồi dưỡng mình để đáp ứng 
đầy đủ về mọi mặt từ đó chất lượng đội ngũ giáo viên trong đơn vị mới được cải 
thiện. Cần thúc đẩy chất lượng đội ngũ giáo viên lên một tầm cao mới vì nó là 
nhân tố quyết định chất lượng giáo dục.
 II. 2 Thực trạng của vấn đề
 a) Thuận lợi, khó khăn
 Nhìn chung đội ngũ giáo viên nhà trường ổn định về định biên, có sức 
khỏe, có phẩm chất đạo đức tốt, có uy tín với học sinh và nhân dân địa phương; 
nhiệt tình trong công việc và có khả năng hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao. 
Hoạt động chuyên môn của nhà 
trường trong nhiều năm có nền nếp, chất lượng dạy và học 
được nâng lên qua từng năm học. 
 100% giáo viên đạt chuẩn nghề nghiệp giáo viên TH, mỗi lĩnh vực đều đạt 
điểm gần tối đa, tỷ lệ xếp loại Xuất sắc 15/18 đ/c.
 Chất lượng giáo dục cuối năm học 2013-2014:
 3
Lê Thị Minh Tâm Trường TH Phan Bội Châu Một số biện pháp phát triển chuyên môn trong trường Tiểu học - Năm học 2014-2015
làm nòng cốt để thực hiện các biện pháp thành công. Được sự đồng thuận cao 
trong tập thể sư phạm. Các biện pháp đã khẳng định được chất lượng và hiệu 
quả cao; đội ngũ giáo viên vững về chuyên môn nghiệp vụ, chất lượng giáo dục 
ngày càng đi lên.
 * Đề tài mới chỉ thực nghiệm trong đơn vị chưa đưa ra thực hành ở nhiều 
đơn vị khác. Kinh nghiệm, nghiệp vụ về tổ chức, hoạt động để bồi dưỡng chưa 
nhiều; một số giáo viên chưa nhiệt tình trong hoạt động chuyên môn.
 c) Mặt mạnh, mặt yếu
 Mặt mạnh: Công tác phát triển chuyên môn tại đơn vị đã giúp cho giáo 
viên ý thức được việc tự học tự rèn, tự khẳng định mình trong môi trường giáo 
dục hiện đại; thúc đẩy quá trình hình thành và phát triển vững về chuyên môn 
chắc về nghiệp vụ trong từng đồng chí giáo viên.
 Mặt yếu: Kinh nghiệm phần nào vẫn chưa động viên được một số giáo 
viên tham gia một cách triệt để.
 d) Nguyên nhân
 Mọi người chưa ý thức được tầm quan trọng của việc bồi dưỡng chuyên 
môn
 Chưa đổi mới được cách thức sinh hoạt chuyên môn do: Một số GV còn 
coi nhẹ chưa thực sự say mê với công tác chuyên môn ít phát biểu xây dựng 
hoặc ít quan tâm đến nội dung sinh hoạt CM
 Việc chuẩn bị nội dung sinh hoạt CM chưa phong phú, đa dạng chưa có 
sức thuyết phục được đông đảo giáo viên. 
 Hình thức sinh hoạt chuyên môn còn đơn điệu chưa được cải tiến hầu như 
theo một tiến trình người thuyết và người tiếp thu chưa có hướng phản hồi 
ngược lại một mặt do ngại với người thuyết trình, mặt khác ít suy nghĩ để đưa ra 
lời phản hồi ngược; chưa đột phá và đổi mới nên hiệu quả chưa cao.
 e) Phân tích , đánh giá các vấn đề thực trạng 
 Để phát triển chuyên môn có hiệu quả trong công tác chỉ đạo cần sát thực, 
thường xuyên giám sát, đôn đốc kịp thời, chấn chỉnh tình trạng thiếu ý thức 
trong việc bồi dưỡng chuyên môn. Tăng cường qui chế dân chủ trong sinh hoạt 
cũng như trong xây dựng kế hoạch chuyên môn, tạo cơ hội cho tất cả giáo viên 
được tham gia, được học hỏi lẫn nhau. 
 Bên cạnh đó một số giáo viên nhận thức về vị trí, vai trò và nhiệm vụ của 
công tác bồi dưỡng chuyên môn chưa đầy đủ, chưa thực sự phấn khích tham gia 
hoạt động chuyên môn, chưa thấy rõ vai trò của bồi dưỡng chuyên môn đối với 
công tác dạy học của mình.
 5
Lê Thị Minh Tâm Trường TH Phan Bội Châu Một số biện pháp phát triển chuyên môn trong trường Tiểu học - Năm học 2014-2015
độ chính trị, chuyên môn, nghiệp vụ, mọi người phải ý thức tầm quan trọng của 
công tác bồi dưỡng chuyên môn trong nhà trường vừa là quyền lợi, vừa là trách 
nhiệm của mình.
 - Tiếp tục thực hiện phong trào: “Học tập và làm theo tấm gương đạo đức 
Hồ Chí Minh”; phong trào “ Mỗi thầy giáo, cô giáo là tấm gương đạo đức, tự 
học và sáng tạo” và “ Phong trào xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích 
cực”.
 - Phát huy tính năng động, sáng tạo và tinh thần giác ngộ của đội ngũ là 
Đảng viên, tạo động lực thúc đẩy mọi thành viên trong nhà trường tham gia vào 
hoạt động chuyên môn có hiệu quả hơn, làm cho đội ngũ giáo viên xem bồi 
dưỡng chuyên môn vừa là nhiệm vụ, vừa là quyền lợi của mình.
 * Bồi dưỡng về chuyên môn, nghiệp vụ
 Bước một: Xây dựng kế hoạch và thúc đẩy quá trình tự học
 Kế hoạch lập ra phải căn cứ các công văn hướng dẫn liên quan đến chuyên 
môn của các cấp; dựa trên thực trạng của đội ngũ giáo viên nhà trường, và sự nỗ 
lực phấn đấu của bản thân từng giáo viên. Kế hoạch phải đạt được những yêu 
cầu sau: 
 100% giáo viên phải tham gia bồi dưỡng thường xuyên.
 Đào tạo nâng cao trình độ chuyên môn nâng dần tỉ lệ trình độ chuyên môn 
đạt trên chuẩn ngày càng cao.
 80% – 90% giáo viên phải có trình độ tin học chứng chỉ A và tiếp tục học 
tiếp nâng trình độ tin học chứng chỉ B.
 Trình độ Ngoại ngữ chứng chỉ A, nhà trường cần quan tâm sâu sắc để đáp 
ứng yêu cầu giáo dục hiện nay.
 Định ra cho từng tổ chuyên môn, từng giáo viên mức danh hiệu cần đạt 
được.
 Giáo viên muốn đạt danh hiệu lao động tiên tiến phải hoàn thành các chỉ 
tiêu cao, cần nỗ lực không ngừng học tập nghiệp vụ chuyên môn và tích cực 
tham gia các phong trào do ngành phát động, đặc biệt là các phong trào thi đua, 
thực hiện đúng các tiêu chí của Luật thi đua khen thưởng.
 Ban giám hiệu nhà trường luôn động viên và tạo điều kiện thuận lợi để giáo 
viên theo học các lớp bồi dưỡng thường xuyên, lớp đại học, cao đẳng tại chức. 
Để tạo điều kiện cho các đồng chí đi học, Ban giám hiệu đã sắp xếp thời khoá 
biểu phù hợp để các đồng chí giáo viên được nghỉ trong các ngày đi học. 
 Thực tế giảng dạy cho thấy, những đồng chí giáo viên có trình độ học vấn 
cao đã đóng góp vai trò chủ chốt trong các tổ chuyên môn, là những mũi nhọn 
trong phong trào thi giáo viên dạy giỏi và được đồng nghiệp tin yêu, quý mến.
 7
Lê Thị Minh Tâm Trường TH Phan Bội Châu Một số biện pháp phát triển chuyên môn trong trường Tiểu học - Năm học 2014-2015
 Bước 3. Chỉ đạo việc sinh hoạt tổ chuyên môn
 Tổ trưởng chuyên môn thường là những giáo viên có phẩm chất đạo đức 
tốt,
có năng lực chuyên môn, có sức khỏe tốt, được hiệu trưởng tin tưởng, giáo viên 
tin
cậy nhưng lại chưa được bồi dưỡng về nghiệp vụ quản lí như hiệu trưởng hay 
phó hiệu trưởng. Vì vậy tôi quan tâm đến bồi dưỡng năng lực tổ chức, chỉ đạo 
chuyên môn trong tổ. Đó là các kiến thức, kĩ năng xây dựng và tổ chức thực 
hiện kế hoạch tổ theo năm học, tháng, tuần; bồi dưỡng về nghiệp vụ kiểm tra nội 
bộ: kiểm tra hồ sơ sổ sách, việc thực hiện chương trình, thời khóa biểu của các 
thành viên trong tổ; kiểm tra hiệu quả giáo dục của các thành viên trong tổ; kiểm 
tra việc sử dụng sách, thiết bị dạy học của các thành viên trong tổ.
 Bồi dưỡng cho tổ trưởng kĩ năng đánh giá giáo viên theo Chuẩn nghề 
nghiệp
giáo viên Tiểu học.
 Bồi dưỡng những kĩ năng tổ chức, sắp xếp nội dung sinh hoạt tổ chuyên 
môn
cho cả năm học, cho từng buổi cụ thể. Bồi dưỡng năng lực tổ chức, điều hành 
một buổi sinh hoạt chuyên môn, tổ chức một chuyên đề, một cuộc thi trong tổ.
 Biện pháp bồi dưỡng là: Yêu cầu tổ trưởng nắm vững các văn bản chỉ 
đạo, nắm vững chương trình, chuẩn kiến thức kĩ năng cơ bản các môn học của 
các lớp
thuộc khối lớp trong tổ phụ trách. Những vấn đề nào chưa hiểu thì tôi giải thích 
bổ
sung trên nguyên tắc tự bồi dưỡng là chủ yếu.
 Bước 4: Kiểm tra, đánh giá
 Làm bất cứ việc gì nếu không có kiểm tra, đánh giá thì kết quả không cao, 
do vậy mỗi lần phổ biến nội dung về chuyên môn khoảng 1 – 2 tuần tôi lại xin ý 
kiến nhà trường cho Ban kiểm tra nội bộ kiểm tra, tư vấn việc thực hiện của giáo 
viên về nội dung đã triển khai hoặc đã chuyên đề. Sau khi đợt kiểm tra đúc rút 
kinh nghiệm xây dựng kế hoạch cho thời gian tới sát thực.
 Hình thức kiểm tra: Bố trí thời gian cho các giáo viên kiểm tra lẫn nhau, 
Ban kiểm tra nội bộ kiểm tra, tổ khối trưởng kiểm tra tư vấn.
 Hồ sơ kiểm tra: Kiểm tra hồ sơ cá nhân, hồ sơ học sinh (là những sản phẩm 
của học sinh thực hiện trong ngày), dự giờ đột xuất, dự giờ báo trước, 
 Bước 5: Công tác thi đua khen thưởng 
 9
Lê Thị Minh Tâm Trường TH Phan Bội Châu