Sáng kiến kinh nghiệm Một số biện pháp nâng cao hiệu quả tư vấn cho học sinh của giáo viên tại trường THPT Quỳnh Lưu 2

 SỞ GD VÀ ĐT NGHỆ AN
 TRƯỜNG THPT QUỲNH LƯU 2
 --------------- ----------------------------
 SANG KIẾN KINH NGHIỆM
 Tên đề tài:
MỘT SỐ BIỆN PHÁP NÂNG CAO HIỆU QUẢ TƯ VẤN
 CHO HỌC SINH CỦA I GIÁO VIÊN TẠI TRƯỜNG
 THPT QUỲNH LƯU 2
 Tác giả: VĂN THỊ HÀ
 Tô: Ngữ văn - Ngoại ngữ
 Lĩnh vực: Giáo dục kĩ năng sông
 Số điện thoại: 0981 408 456
 Năm học: 2021 - 2022 MỤC LỤC
MỞ ĐẨU ...................................................................................................................1
1. Lý do chọn đề tài...................................................................................................1
2. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu ........................................................................2
3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu .......................................................................2
4. Phương pháp nghiên cứu ......................................................................................2
5.................................................................................................................................. 
Đóng góp của sáng kiến kinh nghiệm........................................................................3
6.................................................................................................................................. 
Cấu trúc sáng kiến kinh nghiệm.................................................................................3
NỘI DUNG ...............................................................................................................4
CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU VÀ CƠ SỞ LÍ LUẬN 
CỦA ĐỀ TÀI..............................................................................................................4
1.1. Tổng quan vấnđề nghiên cứu ........................................................................4
1.1.1. Những nghiên cứu về tư vấn học đường.........................................................4
1.1.2. Nghiên cứu về năng lực tư vấn của giáo viên.................................................5
1.2. Cơ sở lí luận của đề tài....................................................................................5
1.2.1. Tư vấn và vai trò của việc phát triển năng lực tư vấn cho giáo viên ..............5
1.2.1.1. Một số khái niệm cơ bản..............................................................................5
1.2.1.2. Vai trò của việc phát triển năng lực tư vấn cho giáo viên............................6
1.2.2. Đặc điểm đặc trưng của lứa tuổi THPT viên ...............................................7
1.2.3. Cấu trúc năng lực tư vấn của người giáo viên ................................................8
1.2.3.1. Kiến thức......................................................................................................9
1.2.3.2. Kĩ năng.........................................................................................................9
1.2.3.3. Thái độ .........................................................................................................10
Tiểu kết chương 1.....................................................................................................10
CHƯƠNG 2 THỰC TRẠNG NHƯ CẦU TƯ VẤN CỦA HỌC SINH VÀ
NĂNG LỰC TƯ VẤN CỦA NGƯỜI GIÁO VIÊN THPT...............................................11
2.1. Thực trạng về nhu cầu tư vấn của học sinh.......................................................14
2.1.1. Nhu cầu được tư vấn.......................................................................................14
2.1.2. Cách thức giải quyết khi có nhu cầu tư vấn ..................................................15
2.1.3. Kì vọng về sự tư vấn của giáo viên ................................................................17
2.2. Thực trạng năng lực tư vấn của giáo viên.........................................................17 1.3. Tính khoa học của sáng kiến...............................................................................44
2. Bài học kinh nghiệm..............................................................................................45
3. Phạm vi ứng dụng ..................................................................................................45
4. Nội dung cần được tiếp tục nghiên cứu .................................................................45
5. Kiến nghị, đề xuất .................................................................................................45
TÀI LIỆU THAM KHẢO ........................................................................................47
PHỤ LỤC 1.3. Địa bàn của trường THPT Quỳnh Lưu 2 là khu vực thuần nông, cha mẹ 
thường ít dành thời gian để quan tâm tới việc học hành, sự thay đổi tâm sinh lí cũng 
như định hướng nghề nghiệp cho con. Vì vậy vai trò TV của người GV lại càng cần 
thiết. Là một GV từng làm công tác chủ nhiệm, công tác TV và hoạt động đoàn nhiều 
năm, tiếp xúc với nhiều tình huống, nhiều cảnh ngộ của HS bản thân tôi nhận thấy 
việc nâng cao hiệu quả của công tác TV cho người GV THPT là vô cùng quan trọng.
 Từ những lí do trên chúng tôi chọn nghiên cứu và thực hiện đề tài “Một số biện 
pháp nâng cao hiệu quả tư vấn cho học sinh của giáo viên tại trường THPT Quỳnh 
Lưu 2” với mong muốn đưa ra một số giải pháp thiết thực, phù hợp nhằm phát huy 
hiệu quả TV của người GV, trên cơ sở đó hỗ trợ, giúp đỡ HS khi gặp khó khăn đồng 
thời định hướng những giá trị sống đích thực cho HS.
 2. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
 - Đối tượng: Một số biện pháp nâng cao hiệu quả TV cho HS của GV tại trường 
THPT Quỳnh Lưu 2
 - Phạm vi nghiên cứu: Một số biện pháp nâng cao hiệu quả TV cho HS của GV 
tại trường THPT Quỳnh Lưu 2
 3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu
 - Mục đích: Trên cơ sở nghiên cứu lý luận và thực tiễn, đề xuất một số biện 
pháp của GV góp phần nâng cao hiệu quả TV cho HS góp phần giáo dục toàn diện 
HS đồng thời nâng cao năng lực GD của GV, đáp ứng xu thế đổi mới GD.
 - Nhiệm vụ:
 + Nghiên cứu cơ sở lý luận về NLTV của người GV THPT.
 + Đánh giá thực trạng nhu cầu TV của HS và thực trạng năng lực TV của người 
GV tại trường THPT Quỳnh Lưu 2
 + Đề xuất các biện pháp góp phần nâng cao hiệu quả TV cho HS của người GV 
THPT
 4. Phương pháp nghiên cứu
 - Phương pháp phân tích, tổng hợp, khái quát hóa, hệ thống hóa lí thuyết
 - Phương pháp điều tra, khảo sát
 - Phương pháp thống kê
 - Phương pháp nghiên cứu trường hợp
 - Phương pháp thực nghiệm
 5. Đóng góp của SKKN
 Sáng kiến đề xuất một số biện pháp của GV nhằm phát huy hiệu quả TV cho 
HS ở trường THPT Quỳnh Lưu 2 theo hướng linh hoạt, phù hợp với đặc thù nghề NỘI DUNG
 CHƯƠNG 1
 TỔNG QUAN VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU VÀ CƠ SỞ LÍ LUẬN CỦA ĐỀ TÀI
 1.1. Tổng quan vấn đề nghiên cứu
 1.1.1. Những nghiên cứu về tư vấn học đường
 TVHĐ là vấn đề được xuất phát từ đòi hỏi của thực tiễn, được xã hội quan tâm 
và được các nhà GD của nhiều quốc gia nghiên cứu. Ở Việt Nam, khoảng hơn 10 
năm trở lại đây, hàng loạt những vấn đề liên quan đến đạo đức, kỷ luật học đường, 
bạo lực học đường, áp lực thi cử, quan hệ thầy trò ... xảy ra trong các trường học ở 
Việt Nam đã gióng lên những hồi chuông báo động, khiến những nhà khoa học và 
các cơ quan phải để ý và nghĩ đến việc phải có hoạt động TV trong trường học. Một 
trong những người có công đầu trong việc hình thành và phát triển nghề TV (lĩnh vực 
tâm lý trẻ em và gia đình) là cố bác sĩ, nhà văn hóa Nguyễn Khắc Viện khi ông sáng 
lập ra Trung tâm nghiên cứu tâm lý trẻ em và xuất bản tờ "Thông tin khoa học tâm 
lý" vào năm 1984. Sau đó, trên cơ sở sơ đồ hình thành phát triển nhân cách của ông, 
tác giả Đặng Quốc Bảo trong Quan niệm của nhà văn hóa Nguyên Khắc Viện về con 
đường hình thành phát triển nhân cách và đề xuất một số vận dụng vào công tác tư 
vấn học đường, Kỷ yếu hội thảo khoa học TV tâm lý học đường trong các trường phổ 
thông thành phố Hải Phòng đã đề xuất một số vận dụng vào công tác TV trong nhà 
trường. Ông cho rằng khi chú ý đến HS, cần chú ý ở cả hai phương diện: năng lực trí 
tuệ và thái độ học tập, và ông chia đối tượng HS thành 4 nhóm, và tùy theo mỗi nhóm 
ông lại đề xuất những phương án dạy học thích hợp và đóng đúng vai trò cần thiết 
của người thầy.
 Sau đó, vấn đề TV trong nhà trường đã được nhiều nhà khoa học nghiên cứu, 
tìm hiểu, nhiều công trình được công bố, nhiều hội thảo khoa học được tổ chức. Một 
số bài báo được đăng trên các tạp chí Khoa học giáo dục, Tâm lí học. Ví dụ: Đặng 
Danh Ánh với bài viết Tư vấn chọn nghề cho học sinh phố thông, Tạp chí Giáo dục, 
số 121; Vũ Thị Khánh Linh với bài viết Những khó khăn tâm lí và nhu cầu tham vấn 
của học sinh THPT, Tạp chí Tâm lí học, số 2; Nguyễn Bá Đạt với bài viết Về tư vấn 
tâm lý - hướng nghiệp ở trường Trung học phố thông, Tạp chí Tâm lý học, số 63. Lê 
Thị Quỳnh Nga với bài viết Những yêu cầu về năng lực tư vấn của người giáo viên 
phố thông, Tạp chí Khoa học giáo dục, số 141, tháng 06. Tuy nhiên, do mới được 
quan tâm gần đây, nên các nghiên cứu về lĩnh vực này chủ yếu mới chỉ tập trung vào 
việc làm sáng tỏ những vấn đề cơ bản nhất của TV trong nhà trường, tìm hiểu nhu 
cầu TV và thực trạng TV.
 Những nghiên cứu phần lớn đều khẳng định nhu cầu được TV của HS là một 
nhu cầu có thực và rất cấp bách nhưng thực trạng và hiệu quả TV cho các em thì chưa 
đạt được hiệu quả như mong đợi. tham khảo và cung cấp ý kiến giữa một bên A - có thể là một cá nhân, một tổ chức 
cần tìm câu trả lời cho một thắc mắc hoặc tìm giải pháp với bên B - một cá nhân, 
một tổ chức khác có chuyên môn, kinh nghiệm và giúp họ giải đáp những thắc mắc, 
những vấn đề của họ ”.
 Nói tóm lại, có thể nói TV là hoạt động của người có kiến thức và kinh nghiệm 
về vấn đề đối tượng đang gặp phải để giúp đối tượng giải quyết được khó khăn của 
mình.
 b) Năng lực tư vấn của giáo viên
 Hoàng Hòa Bình trong bài viết “Năng lực và ứng dụng kết quả nghiên cứu năng 
lực vào xây dựng chương trình môn học, đổi mới mô hình sách giáo khoa, đổi mới 
phương pháp dạy học và đánh giá kết quả học tập của học sinh ”, Tạp chí Khoa học 
giáo dục số 131 (tháng 8/ 2016) đã cho rằng “NL là thuộc tính cá nhân được hình 
thành, phát triển nhờ tố chất sẵn có và quá trình học tập, rèn luyện, cho phép con 
người thực hiện thành công một loại hoạt động nhất định, đạt kết quả mong muốn 
trong những điều kiện cụ thể.”
 Vì vậy, có thể hiểu NLTV của người GV là thuộc tính cá nhân được hình thành, 
phát triển nhờ tố chất sẵn có và quá trình học tập, rèn luyện, cho phép người GV thực 
hiện thành công các yêu cầu của hoạt động TV cho HS, đạt kết quả mong muốn trong 
những điều kiện cụ thể nhằm trợ giúp HS giải quyết một cách hiệu quả các vấn đề 
gặp phải trong quá trình học tập ở nhà trường.
 1.2.1.2. Vai trò của việc phát triển năng lực tư vấn cho giáo viên
 Đối với HS: Việc được TV đúng đắn sẽ giúp HS tháo gỡ được những vướng 
mắc, khó khăn trong học tập và cuộc sống. HS sẽ không cảm thấy quá căng thẳng, 
nặng nề, áp lực, mệt mỏi từ đó giúp việc học tập dễ dàng hơn, cuộc sống vui vẻ hơn. 
HS sẽ có thái độ sống chan hòa với mọi người xung quanh, có định hướng sống tích 
cực, biết phấn đấu vì tương lai phía trước.
 Đối với GV: Việc thực hiện TV sẽ giúp GV có thể gần gũi với HS hơn, dễ dàng 
giao tiếp và hiểu HS của mình. Từ đó, sẽ có những biện pháp can thiệp kịp thời trước 
sự thay đổi cả về tâm lí và tính cách của HS, định hướng cho HS những xu thế nghề 
nghiệp phù hợp. Đặc biệt, việc TV hiệu quả còn mang lại niềm vui, sự yêu nghề cho 
bản thân mỗi GV.
 Đối với phụ huynh HS: Việc phát huy hiệu quả NLTV của GV sẽ khiến cầu nối 
giữa nhà trường và phụ huynh trở nên hiệu quả. Phụ huynh có điều kiện phát hiện 
những dấu hiệu khác biệt của con như sa sút trong học tập, thường xuyên trong trại 
thái lo âu, sa đà vào những thói hư tật xấu của xã hội... để cùng với GV tìm ra căn 
nguyên và tìm cách giải quyết.
 Đối với nhà trường: Việc phát triển NLTV cho GV sẽ giúp nâng cao chất lượng 
GD toàn diện cho nhà trường.