Sáng kiến kinh nghiệm Một số biện pháp nâng cao hiệu quả tổ chức hoạt động góc lấy trẻ làm trung tâm cho trẻ 4-5 tuổi

 CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM
 Độc lập - Tự do - Hạnh phúc
 CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM
 Độc lập - Tự do - Hạnh phúc
 SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
Đề tài: “Một số biện pháp nâng cao hiệu quả tổ chức hoạt động góc 
 lấy trẻ làm trung tâm cho trẻ 4-5 tuổi.” 
 SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
Đề tài: "MỘT SỐ BIỆN PHÁP DẠY KỸ NĂNG SỐNG CHO TRẺ
 5 - 6 TUỔI, NHẰM GIÚP TRẺ PHÁT TRIỂN TOÀN DIỆN"
 Lệ Thủy, tháng 9 năm 2018
 1
 Quảng Bình, tháng 10 năm 2018
 Quảng Bình, tháng 5 năm 2014 1. PHẦN MỞ ĐẦU
 1.1. Lí do chọn đề tài:
 Giáo dục mầm non hiện nay đã và đang tìm ra những phương pháp mới để giảng 
dạy trong đó có nhu cầu về vui chơi hay còn gọi là hoạt động góc, được phân bổ như 
một loại hoạt động chính trong một ngày của trẻ. Ở đó, trẻ là trung tâm thông qua giờ 
hoạt động góc trẻ được tham gia vào những vai chơi như: bán hàng, bác sĩ, gia đình... 
trẻ tái hiện và tự tạo ra những tình huống, trẻ hợp tác với bạn khi chơi, tự phân vai và thể 
hiện các vai chơi. Qua đó, giúp trẻ hiểu thêm bài học, phát triển trí tuệ một cách toàn 
diện. Hoạt động góc là các hoạt động của trẻ được diễn ra tại các góc chơi ở trong nhóm 
lớp, trẻ có thể tự làm việc một mình hoặc trong nhóm theo hứng thú và nhu cầu riêng, 
trẻ mẫu giáo được hoạt động thực hành, trải nghiệm, khám phá những điều mới lạ nhằm 
củng cố và phát triển các kỹ năng trong các lĩnh vực giáo dục, trong các chủ đề, trẻ nhà 
trẻ được tích cực hoạt động giao lưu cảm xúc, hoạt động với đồ vật và vui chơi, kích 
thích sự phát triển các giác quan và các chức năng tâm-sinh lý.
 Các góc chơi càng phong phú bao nhiêu thì càng kích thích trẻ chơi bấy nhiêu và 
tạo sự ham muốn được khám phá mở mang kiến thức về thế giới xung quanh trẻ bấy 
nhiêu. Từ thực tế việc cho trẻ hoạt động góc, mỗi ngày tôi đã nhận thấy được rằng việc 
thực hiện hoạt động góc không chỉ để cho trẻ chơi mà còn giúp trẻ phát triển toàn diện 
trong các lĩnh vực ngôn ngữ, thẩm mỹ, thể chất, nhận thức và tình cảm xã hội, hay nói 
một cách khác đây là cách để trẻ tiếp cận xã hội cuộc sống của người lớn, hay khẳng 
định rằng “trẻ em là một hình ảnh thu nhỏ của người lớn”.
 Chính những lý do đó mà tôi nghĩ rằng khi cho trẻ chơi hoạt động góc nếu chưa 
bố trí góc chơi hợp lý, đồ dùng chưa phong phú, chưa bắt mắt trẻ thì trẻ sẽ không thích 
chơi và chơi nhanh nhàm chán, giữa các góc chơi chưa gắn kết được với nhau, rời rạc thì 
các góc chơi trẻ không hỗ trợ được cho nhau. Trong quá trình chăm sóc và giáo dục 
cháu, khi tổ chức cho trẻ tham gia chơi hoạt động góc, tôi cũng đã quan sát, tìm hiểu và 
biết được các cháu thích chơi ở góc nào? Vì sao? Cháu không thích chơi ở góc nào? Vì 
sao?
 Tôi cũng được biết nội dung trẻ hoạt động ở các góc chơi thiết kế theo tính chất 
mở, nội dung được phát triển nâng cao dần trong việc thực hiện chủ đề và các lĩnh vực 
phát triển của từng độ tuổi chương trình giáo dục mầm non. Khi thiết kế nội dung chơi ở 
các góc phải mang tính độc lập, sáng tạo của từng cá nhân trẻ tại các góc chơi đồng thời 
cần chú ý tạo tình huống phát triển các thao tác, kỹ năng chơi, thái độ, hành động chơi 
theo từng vai của trò chơi và phát triển nhóm chơi trong trò chơi “Đóng vai có chủ đề”. 
Không những thế, thông qua các hoạt động góc hàng ngày còn giúp trẻ chia sẻ niềm vui 
của mình với bạn bè, làm cho thế giới xung quanh của các bé đẹp hơn và rộng lớn hơn, 
tuổi thơ của các em sẽ trở thành những kỷ niệm quý báu theo suốt cuộc đời, làm giàu 
nguồn tình cảm và trí tuệ cho các bé sau này.
 3 Ban giám hiệu nhà trường đã tổ chức các cuộc thi về xây dựng môi trường giáo 
dục lấy trẻ làm trung tâm, từ đó đã học hỏi tích lũy được kinh nghiệm trong việc tổ 
chức, hướng dẫn các hoạt động lấy trẻ làm trung tâm...
 Bản thân tôi yêu nghề, mến trẻ, tôi luôn tìm tòi những cái mới để giúp trẻ phát 
triển toàn diện, giúp trẻ thông qua các góc chơi hoàn thiện nhân cách của mình hơn, trau 
dồi cho trẻ thêm vốn hiểu biết một cách tự nhiên thông qua hoạt động chơi ở các góc.
 Hoạt động góc ở trường đã thu hút sự quan tâm của phụ huynh. Thông qua đó trẻ 
được tái hiện lại những vai chơi trong cuộc sống hằng ngày. Trẻ tham gia vào các vai 
chơi phải điều chỉnh thái độ hành vi phù hợp nên phụ huynh đã nhận thức rất rõ tầm 
quan trọng của trò chơi góc đối với trẻ. Phụ huynh đã chú ý đến việc cùng trẻ tham gia 
vào các hoạt động hằng ngày, gương mẫu trong cách giao tiếp, xử sự hay giúp trẻ giải 
quyết những vướng mắc trong cuộc sống hằng ngày.
 2.1 2. Khó khăn:
 Đa số trẻ sinh ra trong gia đình nhà nông, một số thì do điều kiện kinh tế gia đình 
khó khăn. Trẻ ít có cơ hội được tham gia vào nhiều hoạt động khác nhau. 
 Trẻ ở lớp đông, nhiều trẻ chưa mạnh dạn tự tin trong giao tiếp nên việc lựa chọn góc 
chơi đang còn mang tính thói quen.
 Khả năng chú ý có chủ định của trẻ còn hạn chế, trẻ dễ dàng nhập cuộc chơi nhưng 
cũng nhanh chóng tự rút ra khỏi trò chơi nếu nó không còn hứng thú.
 Trẻ tham gia vào các hoạt động góc chưa được thoải mái.
 2.1.3. Điều tra thực tiễn:
 Để có cơ sở cho việc nghiên cứu của mình, tôi tiến hành điều tra, khảo sát tình 
hình của trẻ ở lớp tôi đầu năm. Qua điều tra khảo sát kết quả cho thấy như sau:
 Tiêu chí Tổng Chưa Tỷ Thỉnh Tỷ Thường Tỷ Ghi 
 TT
 số trẻ có lệ % thoảng lệ % xuyên lệ % chú
 Trẻ hoạt động tích cực 40
 1 13 32,5 15 37,5 12 30 
 vào hoạt động góc
 Kỹ năng chơi hoạt 40
 2 10 25 16 40 14 35 
 động góc
 Hứng thú tham gia vào 40
 3 15 37,5 13 32,5 12 30 
 hoạt động góc
 Từ thực tế trên, là giáo viên chủ nhiệm, tôi băn khoăn suy nghĩ, làm thế nào để tìm 
ra giải pháp, những cách làm hay để tổ chức hoạt động góc lấy trẻ làm trung tâm được 
tốt, giúp trẻ phát huy tính tò mó, khám phá, kích thích tạo sự ham muốn được khám phá 
mở mang kiến thức, qua đó giúp trẻ tự tin hơn, phát triển vốn từ của trẻ một cách khoa 
học đưa chất lượng chăm sóc nuôi dưỡng giáo dục trẻ trong nhà trường đạt kết quả cao 
và tôi đã sử dụng một số biện pháp và cách làm sau:
 2.2. Một số biện pháp thực hiện.
 5 Trẻ ở mỗi lứa tuổi có mức độ nhận thức và khả năng chú ý có chủ định khác nhau. 
Chính vì vậy các góc chơi trong lớp cũng cần phải được lựa chọn phù hợp với từng độ 
tuổi. Tôi đã dựa vào mức độ nhận thức và khả năng chú ý có chủ đích cũng như tâm sinh 
lí của lứa tuổi mẫu giáo lớn của lớp tôi để lựa chọn các góc chơi sao cho phù hợp, cụ 
thể:
 Khi lựa chọn các góc chơi cho trẻ lớp tôi, tôi thực hiện theo các tiêu chí sau:
 Thứ nhất, tôi phân chia các góc chơi trong lớp phù hợp và hợp lý, thuận tiện cho 
trẻ hoạt động. Góc yên tĩnh, xa góc hoạt động ồn ào (góc xây dựng, góc đóng vai ở gần 
nhau và xa góc sách).
 Thứ hai, tôi tuyệt đối không sắp xếp góc động – tĩnh xen nhau sẽ làm ảnh hưởng 
đến hoạt động của trẻ. Ví dụ: Góc xây dựng gần với góc bán hàng để trẻ có thể đi lại dễ 
dàng trao đổi mua bán đồ.
 Thứ ba, tôi luôn dành chỗ cho hoạt động chung theo nhóm và chỗ cho hoạt động 
cá nhân. Các góc nên có khoảng rộng, cách nhau hợp lý để đảm bảo an toàn và vận động 
của trẻ.
 Thứ tư, tôi luôn tạo khoảng cách giữa các góc chơi một cách hợp lý, chẳng hạn 
góc xây dựng chiếm nhiều vị trí nhất.
 Ví dụ: Ở chủ điểm thế giới động vật tôi cho trẻ xây vườn thú và trẻ sắp xếp thành 
từng khu như: động vật sống trong rừng, động vật nuôi trong nhà.
 Thứ năm, khi xây dựng các góc luôn chú ý đến thuận lợi cho sự bao quát trẻ của 
cô.
 2.2.3. Chuẩn bị nguyên vật liệu, đồ đựng đồ chơi ở các góc chơi.
 Muốn cho trẻ hoạt động tốt hoạt động này, thì ngay từ đầu năm học tôi đã lên kế 
hoạch cho việc làm đồ dùng, đồ chơi phục vụ ở các góc cho trẻ trong lớp của mình. Vì 
vậy, sự chuẩn bị đồ dùng của cô là hình thức hấp dẫn để trẻ khám phá và tham gia vào 
các vai một cách cụ thể. Nhờ có đồ dùng, đồ chơi sáng tạo sẽ thu hút trẻ tham gia vào 
các góc chơi. Mỗi góc chơi có một hoặc nhiều loại đồ dùng, đồ chơi phù hợp với góc 
chơi đó. Một số loại đồ dùng đơn giản trẻ hợp tác cùng bạn, cùng cô để tạo ra.
 Từ những nguyên vật liệu rất đơn giản như vải nỉ, que đè lưỡi, hộp sữa chua, hộp 
váng sữa, xốp bitip, vỏ hộp phomai, thùng catton, tranh ảnh, giấy màu, format.tôi đã 
làm ra những đồ dùng đồ chơi đẹp, hấp dẫn ở các góc chơi giúp trẻ chơi hứng thú hơn 
mà đảm bảo an toàn, không có tính chất độc hại.
 Ví dụ: Góc xây dựng tôi đã làm cỏ bằng xốp bitip rồi gắn vào hộp sữa chua, 
phomai.
 + Tạo cây: cây dừa dựng xốp bitit làm thân cây và lá cây, còn chậu cây tôi đã tận 
dụng chai nước lọc, hộp sữa chua
 + Làm hàng rào: Dựng miếng format làm hàng rào.
 + Làm ngôi nhà bằng các hộp sữa chua, giấy màu cắt gộp lại thành ngôi nhà.
 Góc sách truyện, tôi đã tận dụng các tranh ảnh về các chủ đề như thực vật, trang 
phục, đồ dùng trong gia đình, giao thông,. để làm nên những quyển album đẹp cho trẻ 
chơi ở góc sách truyện.
 7 Góc thư viện: Sách, truyện là phần quan trọng trong đời sống của trẻ thơ. Xem 
sách, nghe đọc chuyện là một hoạt động thú vị đối với trẻ. Trẻ có thể xem sách, truyện, 
các quyển album hay có thể dùng rối que để tự kể chuyện với nhau nghe.
 Góc học tập: Ở đây trẻ được chơi với những con số, giúp trẻ nhận biết được các 
chữ số, biết đếm và biết đặt số tương ứng khi chơi ở góc học tập.
 Góc ghép hình và lắp ráp: Hoạt động ghép hình và lắp ráp cung cấp nhiều cơ hội 
phát triển sức tưởng tượng, sáng tạo, giúp phát triển kỹ năng và sự phối hợp giữa mắt và 
tay. Cách bố trí các đồ chơi và các đồ vật khác cũng rất quan trọng, giúp trẻ dễ dàng lựa 
chọn. Những nguyện vật liệu cần thiết cho góc ghép hình và lắp ráp như các bộ ghép 
hình, lắp ráp đa dạng về hình dáng và kích thước.
 Ví dụ: “Bác sĩ khám bệnh chăm sóc cho bệnh nhân, gia đình, bố mẹ chăm sóc con, 
chuẩn bị bữa cơm cho gia đình, bán hàng, hay đóng vai những chú kỹ sư xây những 
công trình đẹp” Trẻ xúc động buồn vui theo vai chơi của mình, trẻ hồi hộp lo lắng khi 
con ốm (trong trò chơi mẹ - con); Trẻ biết âu yếm, vuốt ve, chải đầu cho búp bê (trò chơi 
với búp bê); Trẻ ân cần có trách nhiệm với bệnh nhân; Trẻ cần cù xếp từng viên gạch 
một cách kiên trì hoàn thành công trình xây dựng; Trẻ sử dụng đầu óc tư duy khi chơi 
trò chơi ở góc học tập; Trẻ thể hiện khả năng thẩm mỹ trong góc nghệ thuật....
 Dù trẻ tham gia chơi ở góc chơi nào thì ở đó trẻ vẫn tự nhập vai và hoàn thành tốt 
vai chơi của mình. Giáo viên cần hướng dẫn trẻ để trẻ tự hoàn thiện vai chơi của mình, 
trẻ bước vào thế giới người lớn một cách tự nhiên nhất để thể hiện hoạt động của họ qua 
đó giáo viên giúp trẻ mở rộng vốn hiểu biết về thế giới xung quanh. Nội dung của hoạt 
động góc là cuộc sống hiện thực xung quanh trẻ, trong khi hoạt động trẻ phản ánh cuộc 
sống đó một cách sáng tạo và độc đáo chứ không phải mô phỏng hoàn toàn. Thông qua 
hoạt động góc trẻ thực sự làm chủ những gì trẻ biết tức là trẻ vận dụng những kinh 
nghiệm hiểu biết về cuộc sống xung quanh để thực hiện nhu cầu chơi. Có thể nói trẻ 
thực sự là một chủ thể tích cực, hành động một cách tự lực, tự nguyện và tự tin.
 2.2.5. Đánh giá trẻ trong quá trình chơi:
 Công tác kiểm tra, đánh giá trẻ trong quá trình chơi là một việc làm không thể 
thiếu nhằm định hướng, hướng dẫn và khích lệ trẻ.
 Trong quá trình trẻ nhập vai tham gia các hoạt động góc là một giáo viên tôi luôn 
bao quát trẻ để có biện pháp và cách xử lí kịp thời, phù hợp và động viên khuyến khích 
trẻ chơi tốt hơn. Tôi để trẻ sẽ tự giải quyết các vấn vấn đề theo suy nghĩ của trẻ. Bản 
thân tôi hiểu được rằng khi trẻ hoạt động góc có nghĩa là đang sống trong cuộc sống 
thực, trong khi chơi trẻ được đối thoại cùng nhau, trao đổi thỏa thuận, thương lượng 
cùng nhau, trẻ phải nói cho bạn chơi hiểu và phải hiểu lời bạn cùng chơi. Tình huống 
chơi và những hành động chơi ảnh hưởng thường xuyên đến sự phát triển của hoạt động 
trí tuệ đặc biệt là tư duy, trí tưởng tượng của trẻ. Trong hoạt động vui chơi đứa trẻ học 
thay thế đồ vật này bằng đồ vật khác, nhận đóng các vai khác nhau. Đó chính là cơ sở để 
phát triển trí tưởng tượng, vui chơi cũng ảnh hưởng rất lớn đến sự phát triển ngôn ngữ 
của trẻ, tình huống chơi đòi hỏi mọi đứa trẻ tham gia vào trò chơi phải có một trình độ 
giao tiếp bằng ngôn ngữ nhất định. Nếu đứa trẻ không diễn đạt được mạch lạc nguyện 
 9