Sáng kiến kinh nghiệm Một số biện pháp nâng cao chất lượng soạn giảng cho giáo viên trường Tiểu học Hoàng Lâu

 PHÒNG GIÁO DỤC & ĐÀO TẠO TAM DƯƠNG
 TRƯỜNG TIỂU HỌC HOÀNG LÂU
 =====***=====
 BÁO CÁO KẾT QUẢ 
 NGHIÊN CỨU, ỨNG DỤNG SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
 Tên sáng kiến: Một số biện pháp nâng cao chất lượng soạn giảng cho giáo viên 
trường TH Hoàng Lâu
 Tác giả sáng kiến: Đỗ Thị Thanh Hà
 Địa chỉ tác giả sáng kiến: Trường Tiểu học Hoàng Lâu – Hoàng Lâu – Tam 
Dương – Vĩnh Phúc
 Số điện thoại: 0985738704. Email: dothithanhha19@gmail.com
 Hoàng Lâu, năm 2019
 1 Điều này dẫn đến chất lượng học tập của học sinh chưa được cao, học sinh tiếp nhận 
tri thức một cách thụ động, kiến thức không sâu, thiếu tính bền vững. 
 Năm học 2018-2019, năm học tiếp tục triển khai thực hiện Kết luận của Hội nghị 
Trung ương Đảng khóa XI về “Đổi mới căn bản và toàn diện giáo dục và đào tạo, đáp 
ứng yêu cầu công nghiệp hóa, hiện đại hóa trong điều kiện kinh tế thị trường định 
hướng xã hội chủ nghĩa và hội nhập quốc tế”. Năm học thứ hai thực hiện đánh giá 
học sinh tiểu học theo Thông tư 30/2014/TT-BGDĐT và năm thứ nhất thực hiện 
Thông tư số 22/2016/TT-BGDĐT. Đây cũng là năm học thứ ba huyện Tam Dương 
triển khai dạy học Tiếng Việt lớp 1 Công nghệ giáo dục theo văn bản số 321/PGDĐT-
GDTH ngày 12 tháng 9 năm 2014 của Sở GD&ĐT Vĩnh Phúc về việc hướng dẫn dạy 
học Tiếng Việt lớp 1- Công nghệ giáo dục năm học 2016-2017. Phòng GD&ĐT cần 
đổi mới mạnh mẽ công tác quản lý, chương trình, phương pháp dạy học và kiểm tra, 
đánh giá kết quả học tập; quan tâm phát triển và nâng cao chất lượng đội ngũ nhà giáo 
và cán bộ quản lý giáo dục; đẩy mạnh thi đua “Dạy tốt - Học tốt” để nâng cao chất 
lượng giáo dục toàn diện. Là một cán bộ quản lý trường tiểu học tôi đã đặt ra nhiệm vụ 
cần tìm ra những giải pháp để nâng cao chất lượng thiết kế bài soạn và giờ dạy là vấn 
đề cấp bách phải giải quyết, giúp cho giáo viên của nhà trường nói riêng, giáo viên 
huyện Tam Dương nói chung đổi mới tư duy trong công tác soạn giảng của mình đem 
lại hiệu quả thiết thực phù hợp với trình độ nhận thức của học sinh giai đoạn hiện nay 
nhằm từng bước nâng cao hiệu quả giáo dục trong mỗi nhà trường cũng như cấp tiểu 
học. 
 Chính vì lý do đó tôi chọn sáng kiến kinh nghiệm “Một số biện pháp nâng cao 
chất lượng soạn giảng cho giáo viên trường TH Hoàng Lâu.” để nghiên cứu, áp 
dụng vào công tác quản lý ở đơn vị, mong góp phần nhỏ bé vào sự nghiệp giáo dục 
của xã Hoàng Lâu nói riêng và huyện Tam Dương nói chung.
 2. Tên sáng kiến: Một số biện pháp nâng cao chất lượng soạn giảng ở 
trường tiểu học Hoàng Lâu
 3. Tác giả sáng kiến:
 - Họ và tên: Đỗ Thị Thanh Hà
 - Địa chỉ tác giả sáng kiến:Trường Tiểu học Hoàng Lâu – Tam Dương – Vĩnh 
Phúc
 - Số điện thoại: 0985738704; Email: dothithanhha19@gmail.com
 3 cán bộ thiết bị trường lập. Những vấn đề đó (sau khi lập xong kế hoạch) được Ban 
giám hiệu ký duyệt trước một tuần và các thành viên trong tổ thực hiện. 
 Hằng tuần, hằng tháng Ban Giám hiệu kiểm tra dưới nhiều hình thức như đột 
xuất, có báo trước, định kỳ sau đó rút kinh nghiệm cụ thể đến từng giáo viên việc thiết 
kế bài soạn một cách chính xác, đảm bảo tính hệ thống kiến thức, đảm bảo mục tiêu 
từng bài học, tìm ra những phương pháp giảng dạy thích hợp cho từng nội dung bài 
học, có tính định hướng trước cho học sinh chuẩn bị học tập.
 Tham khảo bài soạn của đồng nghiệp trong trường, trong huyện, trên mạng 
internet để học tập kinh nghiệm.
 Tổ chức chuyên đề, hội thi về thiết kế bài soạn, khen thưởng những giáo viên 
có sáng kiến hay, giáo án tốt. 
 Khuyến khích đưa công nghệ thông tin vào soạn giảng, chỉ đạo giáo viên tham 
gia cuộc thi thiết kế bài giảng E-learning.
 - Về khả năng áp dụng của sáng kiến: 
 Sáng kiến bước đầu được áp dụng ở trường tiểu học trong huyện Tam Dương 
(TH Hoàng Lâu) sau đó dự kiến sẽ triển khai rộng rãi tới tất cả các trường tiểu học 
trong toàn huyện. Từ các giải pháp nêu trên, sáng kiến được áp dụng cụ thể trong các 
bước sau:
 Xây dựng các giờ dạy mẫu.
 Ban giám hiệu chỉ đạo giáo viên cốt cán, thông thường là tổ trưởng tổ chuyên 
môn cùng xây dựng các giờ dạy có chất lượng, làm mẫu cho giáo viên dự giờ. Tiến 
hành rút kinh nghiệm, đánh giá những mặt tích cực về phương pháp dạy học, về nội 
dung và phong thái của giáo viên. Từ những giờ dạy mẫu này, sau khi đã thử nghiệm 
thì tiến hành nhân rộng ra toàn khối, toàn trường. Việc xây dựng giờ dạy mẫu được 
tiến hành công phu, từ việc chọn bài dạy, tổ chức thiết kế bài soạn, cân nhắc phương 
pháp giảng dạy nào phù hợp với đối tượng học sinh, cách sử dụng đồ dùng trực 
quan... Có như vậy giờ dạy mẫu mới thành công và đem lại hiệu quả khi triển khai đại 
trà.
 Bài soạn tốt là tiền đề cho tiết dạy có hiệu quả nên bài giảng phải đảm bảo các 
khâu sau:
 5 Nếu là dạng bài luyện tập chung thì giáo viên hướng dẫn học sinh cách tổng kết 
lý thuyết ở nhà, tổng hợp các dạng toán đã học. Khi dạy giáo viên cần tích hợp lại 
bằng bài toán có tính chất tổng hợp cho học sinh để ôn tập. Chú ý giáo viên cần đưa ra 
được các tình huống học sinh hay hiểu nhầm, hiểu sai khi giải bài để các em rút kinh 
nghiệm.
 Giáo viên phải biết tạo ra các phản ví dụ cho học sinh nhận biết bài học sâu sắc 
hơn, nhất là các bài về khái niệm mới.
 Giáo viên nên thay đổi hoặc bổ sung, thêm bớt nội dung bài dạy cho phù hợp 
với mục tiêu đã đề ra. Phải hiểu rõ kiến thức dạy thì giáo viên sẽ biết dạy cái gì và dạy 
như thế nào. Giáo viên cần hỏi học sinh câu nào, hỏi như thế nào để làm nổi bất kiến 
thức cần dạy. Kiến thức nào cần thuyết trình, kiến thức nào cần phát vấn, kiến thức 
nào để học sinh tranh luận có hiệu quả hơn. Giáo viên cần chỉ ra kiến thức khi học 
sinh vận dụng hay gặp sai sót, nhầm lẫn để các em biết phòng tránh.
 Để nâng cao nhận thức cho học sinh, giáo viên cần điều chỉnh dung lượng kiến 
thức cho phù hợp, quá trình nhận thức của học sinh phải đảm bảo từ trực quan đến 
trừu tượng, từ cụ thể đến khái quát và từ khái quát về cụ thể. Để có bài giảng tốt, giáo 
viên cần trao đổi thường xuyên với đồng nghiệp, tăng cường nghiên cứu sách báo, các 
phương tiện thông tin khác; GV cần ghi chép lại cẩn thận những phát hiện hay, bài 
giảng tốt trong giáo án để lần sau giảng tốt hơn và chia sẻ được với đồng nghiệp.
Giáo viên cần phải cập nhật thông tin về giảng dạy, kiến thức nâng cao và thay đổi ở 
trong nước cũng như trên thế giới. Phải đặt giáo viên vào hoàn cảnh của học sinh thì 
mới có thể xem xét về mức độ nhận biết, tiếp thu bài có được không nếu cần ta thay 
đổi cách tiếp cận khác cho tốt hơn. Giáo viên cần lắng nghe ý kiến phản hồi lại từ 
phía học sinh để điều chỉnh cách soạn và giảng dạy cho phù hợp hơn cho học sinh.
 Tăng cường dự giờ thăm lớp, bồi dưỡng giúp đỡ giáo viên.
 Để nâng cao chất lượng giờ dạy một công việc quan trọng của nhà trường là 
tăng cường công tác thanh kiểm tra chuyên môn. Trong đó dự giờ thường xuyên các 
đối tượng giáo viên đặc biệt là những giáo viên yếu tay nghề là công việc có ý nghĩa 
quyết định. Việc dự giờ được tiến hành theo kế hoạch hằng tháng, hằng tuần một cách 
thường xuyên sẽ giúp giáo viên đứng lớp trước hết có tâm thế vững vàng, bởi không ít 
giáo viên khi có người dự thì dễ bị lúng túng, quan trọng hơn là giúp giáo viên có ý 
thức chuẩn bị bài tốt, tự tin và có cố gắng trong việc áp dụng các phương pháp mới 
 7 đó giúp giáo viên chỉnh lại mục tiêu trong sách giáo viên để phù hợp với tình hình học 
sinh trong lớp mình và đảm bảo yêu cầu cơ bản tối thiểu so với mặt bằng chung. Ví 
dụ: Một số bài chính tả so sánh phân biệt các phụ âm v/d ở địa phương học sinh 
thường không mắc lỗi thì đồng thời chỉnh cả nội dung và mục tiêu để dạy cho học 
sinh những cặp phụ âm hay mắc lỗi hơn như tr/ ch, s/ x... (hay gặp ở lớp 4,5).
 Để thực hiện tốt bài giảng, GV cần xác định đúng mục đích và yêu cầu bài 
giảng. Có như vậy khi chuẩn bị giáo án mới thấy cần tập trung thời gian, phương pháp 
nào là hợp lý với nội dung nào. Mục đích là cái cuối cùng phải đạt được, là nhiệm vụ 
của GV khi lên lớp, là cái mà học sinh cần đạt được sau mỗi bài giảng. Mục đích 
mang tính khái quát, khó định lượng, đánh giá ngay được nhưng lại là cái hướng cho 
học sinh phải đạt tới. Mục đích trong các bài giảng bao gồm các tri thức, kỹ năng, 
kinh nghiệm nghề nghiệp mà học sinh cần phải có. Đối với bài giảng lý thuyết, mục 
đích chính là trang bị kiến thức. Đối với bài giảng thực hành, mục đích chính là rèn 
luyện kỹ năng
 Chuẩn bị đồ dùng dạy học
 Để chất lượng bài giảng tốt ngoài những nội dung trên, giáo viên còn phải 
chuẩn bị các phương tiện - thiết bị dạy học. Đây là khâu chuẩn bị cần thiết trong khi 
tiến hành giảng dạy để minh họa chính xác cho nội dung bài giảng làm cho học sinh 
dễ khắc sâu kiến thức hơn. Giáo viên cần xác định nguồn tư liệu thông tin phục vụ 
cho việc giảng dạy và học tập. Các thông tin thu thập cần phải sàng lọc, cấu trúc lại 
cho người học sử dụng thuận tiện, dễ hiểu, dễ nhớ, dễ vận dụng.
 Thống nhất cách trình bày bài soạn.
 Thống nhất về nội dung và hình thức thể hiện các loại bài soạn. Với những giáo 
viên khá giỏi, dạy lâu năm thì yêu cầu bài soạn khác với những giáo viên mới ra 
trường. Hình thức trình bày bài soạn phải phù hợp với nội dung bài dạy. Từ đầu năm 
học nhà trường chỉ đạo tổ chuyên môn thống nhất xây dựng cấu trúc bài soạn cho 
từng môn học. Nhờ đó mọi bài soạn của giáo viên trong trường đều theo một cấu trúc 
thống nhất, chất lượng bài soạn được nâng lên một bước góp phần vào nâng cao chất 
lượng dạy học. Bài soạn được thống nhất theo các bước sau:
Bước 1: Ổn định lớp (1 đến 2 phút tính cho một tiết giảng).
Bước này thực hiện 2 nội dung:
 9 cần dự kiến cấu trúc, phương pháp dạy cho phù hợp với mục tiêu, nội dung. Trong 
mỗi nội dung sử dụng phương pháp nào là chủ yếu, tiến trình bài học nên bắt đầu từ 
đâu, cần lựa chọn hình thức dạy học nào?
 3. Phân bố thời gian cho từng bước và từng nội dung bài giảng
 Để phân bố thời gian hợp lý, đây là kỹ năng mà giáo viên phải thường xuyên 
rút kinh nghiệm, có như thế các giáo án sau mới chuẩn hoá dần về thời gian. Cần chú 
ý các nội dung như đặt vấn đề, chuyển tiếp vấn đề không có quỹ thời gian, đó chỉ là 
hoạt động bổ trợ cho bài giảng, giáo viên không nên phân bố thời gian cho những 
phần đó làm ảnh hưởng tới các phần khác. Cần ưu tiên cho phần trọng tâm của bài. 
Tránh hiện tượng dàn trải làm loãng trọng tâm.
Bước 4: Tổng kết bài (thời gian 5 đến 7 phút tính cho một tiết giảng)
 Việc tổng kết bài nhằm mục đích làm rõ trọng tâm của bài giúp cho học sinh 
định hướng trong quá trình tự học, luyện tập và biết đi sâu vào phần cốt lõi của bài. 
Nhờ phần tổng kết bài giáo viên sẽ khắc sâu thêm kiến thức vào tâm trí của học sinh. 
(Đối với bài thực hành thông qua hệ thống bài giúp cho học sinh biết được bước nào 
là cơ bản quyết định sự hình thành kỹ năng). Để bước tổng kết bài thành công giáo 
viên cần chuẩn bị trước những nội dung cần được tổng kết. Tránh tình trạng hệ thống 
hoá theo trình tự diễn biến của bài học, làm cho học sinh không biết đâu là phần cốt 
lõi sẽ ảnh hưởng tới quá trình tự học của học sinh sau này. Trong phương pháp giảng 
dạy mới phần tổng kết bài nên có phần lượng giá (1 đến 2 phút) để sơ bộ đánh giá kết 
quả tiếp thu bài mới của học sinh. Hình thức đánh giá có thể dùng phiếu kiểm tra 
nhanh với những câu hỏi có nhiều cách trả lời sẵn để học sinh lựa chọn câu trả lời 
đúng. phần này sẽ được giới thiệu kỹ về phương pháp đánh giá chất lượng giảng dạy.
Bước 5: Dặn dò (từ 2 đến 3 phút)
 Phần dặn dò về nhà nhằm giúp cho học sinh rèn luyện và nắm vững những 
phần cơ bản của bài, ôn lại kiến thức trọng tâm, vận dụng những kiến thức để giải 
thích thực tiễn làm cho kiến thức sâu hơn.
 Kiểm tra việc soạn bài và chuẩn bị giờ lên lớp của giáo viên.
 Kiểm tra việc thống nhất cách soạn của từng môn học ở từng khối lớp. Các 
dạng bài soạn: giờ kiến thức mới, giờ ôn tập, kiểm tra, thực hành. Tuỳ từng tiết dạy 
 11