Sáng kiến kinh nghiệm Một số biện pháp nâng cao chất lượng chuyên môn trong trường THCS

 LÍ LỊCH
 Họ và tên/ Chức vụ : Phạm Thị Bích Thủy - Hiệu trưởng
 Cao Ánh Hồng - Phó hiệu trưởng
 Đơn vị công tác: Trường THCS Trung Nghĩa
 Tên sáng kiến : Một số biện pháp nâng cao chất lượng chuyên môn 
trong trường THCS.
 MỞ ĐẦU
 I.Đặt vấn đề .
 Như chúng ta đã biết, hiện nay nền Kinh tế - Xã hội của toàn thế 
giới đang phát triển mạnh mẽ, đặc biệt là khoa học công nghệ thông 
tin mà con người chúng ta trước đây đã mơ tưởng đến. Việt Nam chúng 
ta cũng đang trong bối cảnh phát triển đó. Chính vì vậy, phát triển 
nhân tố con người có trình độ, có tri tuệ, có đủ phẩm chất và năng lực, 
ngang tầm với thời đại, đáp ứng yêu cầu công nghiệp hoá - hiện đại 
hoá đất nước, hoà nhập với điều kiện phát triển của toàn cầu tạo ra 
năng suất lao động, nâng cao đời sống vật chất, tinh thần cho nhân 
dân. 
 Tất cả những điều đó muốn đáp ứng được đều phụ thuộc vào giáo 
dục - đào tạo. Giáo dục - Đào tạo được coi là "Quốc sách hàng đầu", 
là đòn bẩy thúc đẩy sự phát triển kinh tế - xã hội. Đảng cộng sản Việt 
Nam từ khi thành lập đến nay, trong suốt quá trình lãnh đạo luôn coi 
con người là động lực, là mục tiêu của sự phát triển. Đặc biệt, trong 
thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội, Đảng ta đã khẳng định "Nguồn 
lực lớn nhất, quý báu nhất của chúng ta là con người Việt Nam, trong 
đó có tiềm lực trí tuệ". 
 Trong những năm gần đây, Đảng ta tiếp tục khẳng định: "Giáo 
dục - Đào tạo là quốc sách hàng đầu", và khẳng định mục tiêu cơ bản 
của giáo dục là xây dựng con người và một thế hệ gắn bó với lý tưởng 
độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội, có đạo đức trong sáng, có ý chí 
kiên cường trong xây dựng và bảo vệ tổ quốc; thực hiện tốt sự nghiệp 
công nghiệp hoá - hiện đại hoá đất nước, giữ gìn và phát huy các giá 
trị văn hoá của dân tộc, có năng lực tiếp thu những tinh hoa của nhân 
loại, phát huy tiềm năng của dân tộc và con người Việt Nam; có ý thức 
cộng đồng và phát huy tính tích cực, tinh thần cá nhân làm chủ tri thức - Nghiên cứu các văn bản, chỉ thị, nghị quyết, văn kiện của Đảng.
 - Cẩm nang quản lý trường học.
 - Luật giáo dục, Điều lệ trường THCS, các văn bản liên quan đến 
hoạt động chuyên môn. 
 - Giáo trình quản lý Giáo dục - Đào tạo. 
 2. Phương pháp nghiên cứu thực tiễn. 
 - Phương pháp quan sát.
 - Phương pháp phân tích tổng hợp.
 - Phương pháp tổng kết kinh nghiệm.
 3. Phương pháp thực nghiệm
 - Áp dụng sáng kiến vào thực tế.
 NỘI DUNG
 *Nhiệm vụ nghiên cứu 
 - Nghiên cứu các vấn đề liên quan đến việc nâng cao chất lượng 
chuyên môn cho đội ngũ giáo viên trường THCS Trung Nghĩa.
 - Phân tích thực trạng của việc nâng cao chất lượng chuyên môn 
cho đội ngũ giáo viên nhà trường. 
 - Đề xuất một số biện pháp nâng cao chất lượng chuyên môn cho 
đội ngũ giáo viên trường THCS Trung Nghĩa trong giai đoạn hiện nay. 
CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ VÀ NÂNG CAO CHẤT 
LƯỢNG CHUYÊN MÔN CHO ĐỘI NGŨ GIÁO VIÊN
1.1. Một số khái niệm có liên quan
 1.1.1. Quản lý là gì? 
 Quản lý là sự tác động liên tục, có tổ chức, có định hướng của chủ 
thể (người quản lý hoặc tổ chức quản lý) lên khách thể (đối tượng quản 
lý) về các mặt chính trị, kinh tế, văn hoá, xã hội... bằng một hệ thống 
các luật lệ, các chính sách, phương pháp, nguyên tắc, các biện pháp cụ 
thể nhằm tạo ra mục tiêu và điều kiện cho sự phát triển của đối tượng 
đạt đến mục tiêu đã định. 
 1.1.2. Quản lý giáo dục Là quá trình tác động đến đội ngũ giáo viên để thực hiện và đảm 
bảo đủ về số lượng, nâng cao dần chất lượng, đồng bộ về cơ cấu, có 
trình độ chuyên môn ngày càng vững vàng, có năng lực sư phạm tốt 
và phong cách đạo đức nhà giáo, được xã hội coi trọng và tôn vinh. 
 1.1.6. Quản lý chất lượng chuyên môn. 
 - Quản lý chất lượng là quan trọng, là tác động có định hướng, có 
tổ chức nhằm có sự vận hành của đối tượng và kiểm tra, đánh giá làm 
cho nó phát triển tới mục đích, kết quả đã định.
 - Quản lý quá trình giáo dục là quản lý một hệ thống toàn vẹn bao 
gồm rất nhiều các yếu tố, trong đó việc quản lý chất lượng là công tác 
trọng yếu trong quản lý trường học. Vì nó có ảnh hưởng quyết định 
đến kết quả cuối cùng của quá trình giáo dục. 
 - Quản lý chất lượng là làm cho quá trình giáo dục tiếp cận được 
mục tiêu giáo dục đã đề ra, tổ chức và chỉ đạo, đánh giá, kiểm tra kết 
quả giáo dục một cách khoa học, đáng tin cậy. Quản lý chất lượng 
chuyên môn là một động lực của sự phát triển nhà trường, của quyết 
tâm giáo dục, của việc tổ chức rèn luyện đội ngũ giáo viên tạo ra những 
biện pháp giáo dục có hiệu quả nhất. 
 1.1.7. Chỉ đạo các tổ bộ môn xây dựng kế hoạch chuyên môn 
 Trong nhà trường, việc bồi dưỡng là rất cần thiết, vì "Giáo dục 
lại", "Giáo dục tiếp tục" là điều kiện tất yếu đảm bảo cho giáo viên 
không bị tụt hậu. Ban giám hiệu nhà trường cần phải nhận thức đúng 
đắn mối quan hệ biện chứng giữa "trồng người" và "bồi dưỡng người". 
Người quản lý phải luôn coi trọng đầu tư trí tuệ cho đội ngũ giáo viên. 
 Xã hội hiện nay đang hướng tới việc xây dựng "một xã hội học 
tập" và "học tập suốt đời" thì việc bồi dưỡng là một điều kiện tất yếu 
và nó phải trở thành nhu cầu của mỗi cá nhân. Như vậy, bồi dưỡng 
thực chất là những hoạt động nhằm bổ sung tri thức, kỹ năng nâng cao 
trình độ chuyên môn.
 Giáo dục - Đào tạo trong giai đoạn mới đòi hỏi đội ngũ giáo viên 
không ngừng nâng cao sự hiểu biết, nâng cao kỹ năng nghề nghiệp, 
phẩm chất đạo đức xứng đáng với vai trò là người dẫn dắt thế hệ trẻ 
đi tới tương lai, xây dựng và phát triển đất nước. 
 Phẩm chất và năng lực của đội ngũ giáo viên, nhân cách của mỗi 
giáo viên trong suốt cuộc đời chỉ hoàn thiện khi người thầy không 
ngừng nỗ lực phấn đấu thực hiện lời dạy của Bác Hồ: "Việc học tập 
như một cuốn sổ không có trang cuối". 
 Trường THCS trong nền giáo dục hiện nay phải mang đậm tính 
nhân văn, người giáo viên phải chú ý đến mục tiêu giáo dục - đào tạo, 
một ngày lên lớp không chỉ dừng lại ở sự truyền tri thức, kỹ năng cho 
học sinh mà phải hướng vào việc phát triển phẩm chất, nhân cách của 
học sinh. Vì vậy, quản lý nhằm nâng cao chất lượng chuyên môn cho 
đội ngũ giáo viên của nhà trường là rất cần thiết để không ngừng góp 
phần hoàn thiện xuất sắc mục tiêu giáo dục trong giai đoạn mới. 
1.3. Vai trò của đội ngũ giáo viên. 
 Trong nhà trường, chất lượng chuyên môn của đội ngũ giáo viên 
là lực lượng nòng cốt của quá trình giáo dục - đào tạo. Là những người 
trực tiếp truyền thụ tinh hoa văn hoá nhân loại, những truyền thống tốt 
đẹp của quê hương, đất nước tới học sinh; giúp đỡ, giáo dục, đào tạo 
các em hoàn thiện nhân cách, là những tấm gương sáng cho học sinh 
noi theo. Chất lượng đội ngũ giáo viên ảnh hưởng rất lớn tới chất lượng 
giáo dục toàn diện của nhà trường. 
 1.4. ý nghĩa của việc nâng cao chất lượng chuyên môn cho đội 
ngũ giáo viên lượng cao học, vì thế chất lượng đầu vào của HS trong nhà trường có phần 
giảm làm ảnh hưởng phần nào đến kết quả thi HSG các cấp của nhà trường 
trong những năm gàn đây.
 - Cơ sở vật chất của nhà trường còn nhiều hạn chế như: Thư viện, 
thiết bị, đồ dùng phục vụ cho dạy và học chưa đáp ứng đủ so với yêu cầu 
của chương trình. Trường chưa có các phòng học chức năng đúng tiêu 
chuẩn, đội ngũ giáo viên còn thiếu cục bộ, mất cân đối (Thiếu GV: Thể dục, 
công nghệ)
 2.1.2. Tình hình nhà trường 
 Năm học 2017-2018 trường có tổng số 29 cán bộ, giáo viên, nhân viên.
 + Trong đó: Cán bộ quản lý: 02
 Giáo viên: 25
 Nhân viên: 02
 - Về trình độ : Đại học: 19; Cao đẳng: 
10 
 2.2. Thực trạng về chất lượng chuyên môn của đội ngũ giáo viên
 Đại đa số giáo viên của nhà trường có tâm huyết với nghề, nhưng 
đứng trước yêu cầu của sự nghiệp giáo dục hiện nay, đòi hỏi phương 
pháp giảng dạy có sự đi lên của mỗi giáo viên. Một trở ngại lớn đối 
với họ hiện nay là phương pháp dạy học cũ đã trở thành lối mòn, ăn 
sâu vào nếp nghĩ của họ, việc lựa chọn kết hợp giữa phương pháp dạy 
học "cổ truyền" với phương pháp "lấy học sinh làm trung tâm", trong 
quá trình giảng dạy giáo viên thực hiện còn gượng ép, vụng về, hình 
thức tổ chức chưa phong phú... Một số giáo viên tiếp thu phương pháp 
dạy học mới còn chậm, thiếu nhạy bén, có tư tưởng "trung bình chủ 
nghĩa", trình độ công nghệ thông tin còn hạn chế... 
 2.2.1. Đánh giá trình độ đội ngũ giáo viên từ năm 2016 đến 
năm 2019 qua bảng thống kê sau. 
Bảng 1. Thống kê trình độ đào tạo của đội ngũ giáo viên
 Tổng Trình độ đào tạo
 số
 Năm học Đại học Cao đẳng Trung cấp
 Giáo 
 viên SL % SL % SL % Nhà trường đã có kế hoạch tổ chức sinh hoạt chuyên môn, chuyên 
đề cho giáo viên theo lịch, tập trung vào các chuyên đề giáo viên còn 
lúng túng trong phương pháp như chuyên đề: Tổ chức tiết học trải 
nghiệm sáng tạo, sử dụng đồ dùng dạy học trong môn hóa học, vật lý, 
công nghệ, hoạt động ngoài giờ lên lớp, tự chọn... 
 Tổ chức dự giờ, rút kinh nghiệm học tập lẫn nhau về phương pháp 
dạy học theo hướng tích cực. 
 Tuyên truyền cho đội ngũ giáo viên về tầm quan trọng của công 
tác tự học, tự bồi dưỡng để nâng cao chất lượng chuyên môn. 
 Tổ chức và tham dự các Hội thi giáo viên giỏi cấp trường, cấp 
thành phố đã giúp giáo viên có cơ hội học hỏi, trao đổi, tìm hiểu ra 
nhiều hướng dạy hay, giáo viên đã tự tin hơn, mạnh dạn hơn trong việc 
đăng ký tham gia dự thi giáo viên dạy giỏi các cấp, từ đó nâng cao dần 
chất lượng chuyên môn. Lấy giáo viên khá, giỏi của các môn làm nòng 
cốt để xây dựng quy chế chuyên môn nhà trường đi vào nề nếp, phân 
công giáo viên khá, giỏi giúp đỡ giáo viên có chuyên môn trung bình, 
yếu. 
 Ban giám hiệu luôn cập nhật những thông tin mới nhất về nội 
dung, chương trình, phương pháp dạy học mới để triển khai tới toàn 
thể giáo viên nhưng chưa đáp ứng với yêu cầu giáo dục hiện nay. 
 2.4. Đánh giá chung. 
 2.4.1. Điểm mạnh. 
 - Ban giám hiệu nhà trường nhiệt tình, năng động, có kinh nghiệm 
trong công tác quản lý. 
 - Đội ngũ giáo viên có tinh thần đoàn kết, thống nhất cao trong 
nội bộ, nhiệt tình, tận tâm vượt mọi khó khăn vươn lên trong công tác, 
có kinh nghiệm trong giảng dạy, có ý thức học tập để nâng cao trình 
độ chuyên môn nghiệp vụ. 
 - Đội ngũ giáo viên có tinh thần trách nhiệm, thực hiện nghiêm 
túc nội quy, quy chế chuyên môn. 
 2.4.2. Hạn chế. 
 - Trình độ chuyên môn, nghiệp vụ của một số giáo viên còn nhiều hạn 
chế. 
 - Trình độ nhận thức còn yếu kém, một số giáo viên chưa thật sự 
tâm huyết với nghề. 3.1.1. Biện pháp 1: Quản lý, chỉ đạo công tác bồi dưỡng nâng cao 
chất lượng chuyên môn cho đội ngũ giáo viên. 
 * Mục tiêu. 
 Chỉ đạo nề nếp sinh hoạt chuyên môn, chuyên đề để thực hiện tốt 
kế hoạch dự giờ thăm lớp, đồng thời chỉ đạo công tác tự học, tự bồi 
dưỡng của giáo viên, nâng cao chuẩn đội ngũ giáo viên, chăm lo cải 
thiện đời sống vật chất, tinh thần cho đội ngũ giáo viên, khen thưởng 
kịp thời, tăng cường kiểm tra, đánh giá nâng cao hiệu quả, chất lượng 
chuyên môn. 
 * Nội dung thực hiện
 - Nề nếp sinh hoạt chuyên môn, quy định lịch sinh hoạt cụ thể vào 
chiều thứ 5 hàng tuần với nội dung cần thiết nhằm tháo gỡ khó khăn 
trong quá trình dạy - học của giáo viên như: thực hiện chương trình 
đổi mới phương pháp dạy - học theo hướng tích cực; tổ chức hoạt động 
ngoài giờ lên lớp, tổ chức dạy tự chọn...
 - Việc thực hiện kế hoạch dự giờ thăm lớp: đây là biện pháp để 
đánh giá chất lượng giáo viên, do đó nhà trường luôn có kế hoạch rất 
cụ thể cho quá trình dự giờ trong từng tháng, từng tuần. 
 - Quản lý sinh hoạt theo các chuyên đề: sinh hoạt theo các chuyên 
đề nhằm thống nhất phương pháp tích cực nhất, phù hợp với từng đối 
tượng học sinh.
 - Công tác bồi dưỡng giáo viên chủ nhiệm: Đây là công tác rất 
quan trọng, vì ngoài nhiệm vụ dạy học còn phải thực hiện nhiệm vụ 
chăm sóc và nuôi dưỡng học sinh. 
 - Tổ chức công tác tự học, tự bồi dưỡng trong nhà trường, trước 
hết là giáo dục tư tưởng, chính trị, đạo đức tác phong của người thầy, 
nhận thức đúng đắn vai trò của người thầy "trọng trách thật lớn lao 
song cũng rất nặng nề". Để có động cơ định hướng đúng đắn trong 
công tác, việc bồi dưỡng giáo viên trong trường phải được đa dạng hoá 
dưới nhiều hình thức khác nhau như: tổ chức chuyên đề thi giáo viên 
giỏi, đăng ký giờ dạy tốt, dự giờ, rút kinh nghiệm, học tập đồng nghiệp 
và nghiên cứu tài liệu, tham gia các lớp bồi dưỡng thường xuyên... 
cũng là những hình thức tự học, tự bồi dưỡng của mỗi cá nhân nhằm 
nâng cao chất lượng chuyên môn, nghiệp vụ. 
 * Cách thức thực hiện.