Sáng kiến kinh nghiệm Một số biện pháp làm tốt công tác chủ nhiệm lớp Trường Tiểu học Thanh Liệt

docx 29 trang skquanly 04/09/2024 820
Bạn đang xem 20 trang mẫu của tài liệu "Sáng kiến kinh nghiệm Một số biện pháp làm tốt công tác chủ nhiệm lớp Trường Tiểu học Thanh Liệt", để tải tài liệu gốc về máy hãy click vào nút Download ở trên.

Tóm tắt nội dung tài liệu: Sáng kiến kinh nghiệm Một số biện pháp làm tốt công tác chủ nhiệm lớp Trường Tiểu học Thanh Liệt

Sáng kiến kinh nghiệm Một số biện pháp làm tốt công tác chủ nhiệm lớp Trường Tiểu học Thanh Liệt
 ỦY BAN NHÂN DÂN HUYỆN THANH TRÌ
 TRƯỜNG TIỂU HỌC THANH LIỆT
 _____________• _________ •
 SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
MỘT SỐ BIỆN PHÁP LÀM TỐT CÔNG TÁC
 CHỦ NHIỆM LỚP
 Lĩnh vực: Chủ nhiệm
 Cấp học: Tiểu học
 Tác giả: Nguyễn Thị Kim Anh
 Đơn vị công tác: Trường Tiểu học Thanh Liệt 
 Chức vụ: Giáo viên
 NĂM HỌC 2021 - 2022 PHẦN I. ĐẶT VẤN ĐỀ
1. Lí do chọn đề tài
 Công tác chủ nhiệm ở Tiểu học có một vị trí vô cùng quan trọng trong việc 
hình thành cho học sinh những cơ sở ban đầu cho sự phát triển đúng đắn và lâu 
dài về đạo đức, trí tuệ, thể chất, thẩm mĩ và các kĩ năng sống cơ bản để học sinh 
tiếp tục học Trung học cơ sở.
 Ngoài việc tổ chức, hướng dẫn các hoạt động học tập của học sinh, giáo 
viên chủ nhiệm lớp còn phải thường xuyên theo dõi các hoạt động trong giờ chơi, 
trong các buổi sinh hoạt, giao lưu tập thể,.. .và cả hoạt động học tập ở nhà của học 
sinh. Vì vậy công việc của một giáo viên chủ nhiệm lớp ở Tiểu học là rất nặng nề, 
rất vất vả và vô cùng phức tạp.
 Mặt khác, tuy giáo viên chủ nhiệm lớp ở Tiểu học dạy được tất cả các lớp 
(từ lớp 1 đến lớp 5) nhưng trong thực tế, không phải giáo viên nào cũng theo học 
sinh của mình từ lớp này lên lớp khác. Vì vậy, mỗi năm lên lớp, các em lại được 
học với một thầy (cô) khác nhau. Nếu giáo viên lớp dưới làm tốt công tác chủ 
nhiệm, xây dựng tốt nề nếp lớp học, rèn luyện cho học sinh phương pháp tự học 
và nhiều kĩ năng sống cơ bản khác; nhưng lên lớp trên, giáo viên chủ nhiệm lớp 
không duy trì, không phát huy thì rồi nề nếp lớp học và chất lượng học tập của học 
sinh sẽ ra sao? Do vậy, công tác chủ nhiệm lớp phải được thực hiện đồng bộ từ 
lớp Một đến lớp Năm. Nề nếp lớp học, phương pháp học tập, đạo đức, nhân cách 
và các kĩ năng sống của học sinh phải được giáo viên chủ nhiệm chú ý xây dựng, 
rèn rũa ngay từ lớp 1 và phải được duy trì, phát huy xuyên suốt ở các lớp trên.
 Năm học 2021 - 2022, tôi được nhà trường phân công làm công tác chủ 
nhiệm lớp cuối cấp, lại dạy học trong hoàn cảnh dịch bệnh Covid-19 đang phức 
tạp, học sinh chưa được làm quen với cô giáo mới mà phải học online ngay từ đầu 
năm, là người trực tiếp giảng dạy, giáo dục học sinh tôi rất băn khoăn, trăn trở, 
luôn tự đặt câu hỏi: Làm thế nào cho các em mạnh dạn, tự tin, nhanh nhẹn trong 
giao tiếp; tích cực, chủ động trong học tập; có năng lực có phẩm chất tốt để sau 
này trở thành người có ích cho xã hội? Khi thực hiện tôi phải rút kinh nghiệm qua 
từng năm, suy nghĩ tìm tòi, học hỏi những đồng nghiệp có kinh nghiệm, có thâm 
niên trong nghề, có năng lực để công tác chủ nhiệm của mình đạt hiệu quả cao. 
Xuất phát từ những lí do đó nên bản thân đã suy nghĩ tìm ra một số biện pháp nhỏ 
để góp phần làm tốt công tác chủ nhiệm. Chính vì vậy tôi đã chọn đề tài: “Một số 
biện pháp làm tốt công tác chủ nhiệm lớp.” để nghiên cứu.
 Xin trân trọng trao đổi cùng các bạn đồng nghiệp! PHẦN II. GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ
 CHƯƠNG 1. CƠ SỞ LÍ LUẬN VÀ THỰC TIỄN
1. Cơ sở lí luận
 Tiểu học là bậc nền tảng, là nền móng cho hệ thống giáo dục, đặt cơ sở ban 
đầu cho sự hình thành và phát triển nhân cách của học sinh sau này. Đối với học 
sinh tiểu học, hoạt động trong nhà trường là chủ đạo, nhà trường là nơi tổ chức các 
hoạt động chuyên biệt, là nơi giáo dục trẻ theo mục tiêu giáo dục của bậc học. Bởi 
vậy nhà trường là nơi diễn ra cuộc sống của trẻ, là nơi trẻ bộc lộ khả năng, năng lực, 
nhân cách một cách đầy đủ, rõ ràng nhất.
 Để đảm bảo được nhiệm vụ trồng người thì mỗi giáo viên phải có nhiệm vụ 
đào tạo nên những con người có đức, có tài cho xã hội. Bởi thế theo Điều lệ trường 
tiểu học, nhiệm vụ của mỗi giáo viên làm công tác chủ nhiệm là: “nắm bắt thông tin 
từng học sinh của lớp được phân công làm công tác chủ nhiệm; xây dựng các hoạt 
động giáo dục của lớp thể hiện rõ mục tiêu, nội dung, phương pháp giáo dục đảm 
bảo tính khả thi, phù hợp với đặc điểm học sinh, với hoàn cảnh và điều kiện thực tế 
nhằm thúc đẩy sự tiến bộ của cả lớp và của từng học sinh; thực hiện các hoạt động 
giáo dục theo kế hoạch đã xây dựng và được hiệu trưởng phê duyệt; phối hợp chặt 
chẽ với cha mẹ học sinh hoặc người giám hộ, giáo viên, tổng phụ trách Đội, các tổ 
chức xã hội có liên quan để tổ chức các hoạt động giáo dục và hỗ trợ, giám sát việc 
học tập, rèn luyện của học sinh lớp mình chủ nhiệm”.
 Tôi nhận thấy, người giáo viên chủ nhiệm lớp, đặc biệt là giáo viên chủ nhiệm 
cấp Tiểu học đóng vai trò hết sức quan trọng trong việc hướng dẫn, chỉ đạo học sinh 
theo mục đích giáo dục toàn diện. Giáo viên chủ nhiệm vừa là thầy, vừa là người 
cha, người mẹ và cũng có lúc phải là người bạn tốt nhất của các em. Người giáo 
viên chủ nhiệm cấp Tiểu học cần làm tốt công việc của mình để thúc đẩy, nâng cao 
chất lượng giáo dục toàn diện ở bậc Tiểu học, nền móng của các bậc học ở các cấp 
học cao hơn.
2. Cơ sở thực tiễn
 Qua nhiều năm làm công tác chủ nhiệm lớp, tôi nhận thấy thực trạng chung 
của công tác chủ nhiệm của lớp tôi cũng như của các lớp khác trong tổ khối đó là 
giáo viên chưa chú trọng đến việc phát triển năng lực, phẩm chất, đạo đức, kĩ năng 
sống và chưa tổ chức được nhiều các hoạt động phong trào; chưa xây dựng tốt được 
mối quan hệ giữa thầy - trò, bạn bè; một số phụ huynh chưa quan tâm đến việc học 
tập của con em mình, chưa có biện pháp và thời gian hướng dẫn các em học tập, Hoàn thành tốt Hoàn thành Chưa hoàn thành
 Môn Sĩ số
 SL % SL % SL %
 Tiếng Việt 56 1 1,8 52 92,9 3 5,3
 Toán 56 8 14,3 42 75 6 10,7
 Khoa học 56 28 50 26 46,4 2 3,6
 LS&ĐL 56 30 53,6 24 42,8 2 3,6
 Anh văn 56 4 7,2 48 85,7 4 7,1
- về năng lực, phẩm chất
 Tốt Đạt Cần cố gắng
 SL % SL % SL %
 Năng lực 14 25 42 75 0 0
 Phẩm chất 14 25 42 75 0 0
 Do đó, tôi đã trăn trở và tìm ra những biện pháp mới để thực hiện trong 
năm học này - một năm học đặc biệt vì phải học online ngay từ đầu năm. các bộ môn như Toán và Tiếng Việt nhưng các môn năng khiếu như Âm nhạc, Mĩ 
thuật,... thì học rất tốt do các em có hứng thú và say mê các môn học này. Từ đó, 
giáo viên tạo điều kiện giúp các em có hứng thú với môn Toán, Tiếng Việt.
2. Biện pháp 2: Xây dựng và đào tạo đội ngũ cán bộ lớp
 Việc lựa chọn đội ngũ cán bộ và hướng dẫn các em cách làm việc là một 
việc làm có ý nghĩa quan trọng trong việc xây dựng và đoàn kết tập thể học sinh 
trong lớp. Để có một tập thể lớp vững mạnh thì cần phải lựa chọn đội ngũ cán bộ 
lớp tích cực, đáng tin cậy. Chính vì vậy từ đầu năm, qua buổi làm quen ban đầu 
bằng việc tự giới thiệu về bản thân của các em kết hợp với việc trò chuyện với tập 
thể lớp để biết được nhận xét khách quan của các em, tôi đã xây dựng được đội 
ngũ cán bộ lớp nhiệt tình, sôi nổi có trách nhiệm.
 Ví dụ: Khi chọn lớp trưởng tôi chọn em Lê An Bình là một học sinh nhanh 
nhẹn, nói to, rõ ràng, hoạt bát, tương tác tốt với cô giáo. Nhưng khi chọn lớp phó 
tôi lại đi sâu chọn một em có năng lực đặc biệt về một mặt nào đó: Em học giỏi là 
lớp phó học tập (Nguyễn Ngọc Hà Vy), một em tháo vát, biết sắp xếp mọi công 
việc thì làm lớp phó phụ trách lao động (em Nguyễn Vũ Hà Vy).
 - Sau khi lựa chọn và giao nhiệm vụ cho đội ngũ cán bộ lớp, tôi luôn tôn 
trọng công việc của các em nhưng vẫn luôn giám sát để định hướng đúng đắn cho 
các em đồng thời cũng trao đổi bình đẳng với các em để tìm hiểu tình hình, thái độ 
của của các em.
 - Để củng cố uy tín của các em trước tập thể lớp, tôi luôn để cho các em tự 
đưa ra ý kiến của mình trong mọi vấn đề, đặt ra những yêu cầu để tập thể cán bộ 
lớp bàn bạc, trao đổi tìm ra hướng đi và đưa ra trước tập thể lớp để thông qua tập 
thể học sinh.
 - Cuối cùng tôi lên kế hoạch bồi dưỡng và đào tạo đội ngũ cán bộ lớp. Tuy 
nhiên khi hướng dẫn các cán bộ lớp cách làm việc, tôi luôn yêu cầu các em học 
sinh xác định vai trò, vị trí của mình trong lớp (tôi cho các em biết các em chính 
là tấm gương cho các bạn khác trong lớp học tập. Nếu các em học giỏi, chăm ngoan 
thì các em mới có thể khiến cho các bạn trong lớp mình tin tưởng và nghe theo ý 
kiến của mình. Nói cách khác lớp học có nề nếp hay không phụ thuộc một phần 
vào các em).
 Lựa chọn các em có thể đạt các yêu cầu cơ bản sau:
 - Có sức học vững, đạo đức tốt.
 - Có uy tín lớn đối với các bạn
 - Mạnh dạn, nhiệt tình và có trách nhiệm với công việc được giao. và trả lời câu hỏi bài tập đọc, đọc thuộc công thức toán,...
 * Kết quả: Học sinh sẵn sàng, tự tin trước khi vào tiết học vì đã được cùng 
các bạn ôn bài. Các bạn đọc yếu, kém, ghi nhớ chậm được các bạn giúp đỡ, nhắc 
lại kiến thức cũ. Từ đó tạo cho học sinh có được ý tự giác, đoàn kết trong lớp.
3. Biện pháp 3: Xây dựng các hoạt động của lớp phù hợp với đặc điểm tâm lí để 
giúp học sinh mạnh dạn, tự tin, nhanh nhẹn trong các giờ học, trong giao tiếp
 3.1. Xây dựng mối quan hệ thầy - trò
 Trước đây, quan hệ thầy, trò là quan hệ bề trên - kẻ dưới; giảng giải- ghi 
nhớ. Ngày nay, quan hệ này được thay bằng quan hệ hợp tác, thầy trò như “bạn 
bè”. Thầy thiết kế- trò thi công, tôi giao việc- học trò làm; tôi hướng dẫn- học trò 
thực hiện. Khi giao việc, ngoài việc giáo viên nói, tôi còn hiển thị trên màn hình 
yêu cầu cho học sinh đọc nhẩm theo và yêu cầu nhóm trưởng phải chụp lại màn 
hình trước khi tổ chức nhóm vì học sinh học online, không phải đường truyền của 
học sinh nào cũng tốt. Với cách làm này, tự nhiên thầy sẽ trở nên nói ít, học trò sẽ 
làm nhiều. Làm việc như thế nào thì đạo đức, ý thức sẽ kèm theo như thế ấy. Làm 
đến nơi, đến chốn thì ý thức kỉ luật cũng đến nơi đến chốn.
 - Hành vi của giáo viên sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến tâm lí cũng như sự hình 
thành tính cách của trẻ. Vì vậy, khi lên lớp, tôi luôn chú ý đến cách nói năng, cách 
ăn mặc, thái độ,...để học trò noi theo. Không vì bất cứ lí do gì mà tôi cho phép 
mình cẩu thả hoặc xuề xòa, qua loa trước học sinh. Năm học này việc dạy và học 
của cả cô và trò chúng tôi đều gặp khó khăn do tình hình dịch bệnh nhưng mỗi 
ngày trước khi lên lớp dạy online, tôi đều chỉnh chu từng bài học, từng bài chữa 
hay kể cả ngoại hình của cô giáo khi xuất hiện trước học sinh cũng chuẩn chỉnh và 
lịch sự.
 - Khi có học sinh làm bài chưa đúng, tôi yêu cầu học sinh đó phải làm lại. 
Tôi giúp đỡ, hướng dẫn học sinh làm lại ngay tại lớp. Còn với những bài học sinh 
tự hoàn thiện ở nhà nộp cho cô giáo, tôi chấm cẩn thận và quy định sẵn với phụ 
huynh ngày nào cũng vào xem kết quả cô chấm để biết con đang thiếu sót phần 
nào và kèm con thêm. Không chỉ vậy, hôm sau tôi dành ít phút cuối giờ chữa cụ 
thể và giải quyết thắc mắc của học sinh trong những bài đó và yêu cầu HS chép, 
chữa cẩn thận. Bởi tôi quan niệm rằng đối với học sinh Tiểu học chấm bài không 
phải để bắt lỗi, để la mắng học sinh mà chấm bài để nhằm phát hiện những chỗ 
chưa đúng của học sinh, giúp các em làm lại cho đúng, cho hoàn thiện hơn. Với 
cách nói đúng, làm đúng trong học tập, các em trở thành những con người tự tin, 
trung thực, không gian dối.
 - Khi có học sinh mắc sai lầm, thiếu sót, tôi luôn cố gắng kiềm chế và tôn không nhận được lời mời tham gia nhóm. Hay có những học sinh ý thức chưa tốt 
thì out ra khỏi phòng hoặc không vào phòng để làm việc nhóm. Có học sinh khi 
cô giao nhiệm vụ làm trưởng nhóm thì lại đùn đẩy, không nhận việc. Học sinh 
gương mẫu hơn thì sẵn sàng nhận nhiệm vụ nhưng kĩ năng điều khiển nhóm lại 
chưa có dẫn đến không hoàn thành nhiệm vụ. Trước tình trạng đó, tôi thông báo 
sẽ đánh giá kết quả của từng nhóm và lấy kết quả đó chung cho tất cả các thành 
viên của nhóm, nhóm làm tốt sẽ thưởng sao. Do đó, những em khá, giỏi buộc phải 
tích cực nếu không sẽ bị phê bình. Còn những em không tích cực hợp tác, tôi sẽ 
cho vào chung một nhóm và lần nào cũng phải trình bày trước lớp, nếu không trình 
bày được thì tất cả các thành viên trong nhóm sẽ bị phê bình và khiển trách. Cứ 
như vậy, dần dần việc hợp tác của học sinh trong lớp đã được cải thiện.
 - Không chỉ thế, ngay từ đầu năm, việc nắm bắt thông tin giáo viên cập nhật 
của phụ huynh lớp còn rất hạn chế. Nguyên nhân do phụ huynh bận việc không 
thường xuyên cập nhật zalo, nơi làm việc của phụ huynh không có wifi mà điện 
thoại của phụ huynh lại không có dữ liệu di động 3G, 4G hoặc nhiều học sinh ở 
quê cùng ông bà, bố mẹ không gọi được kịp thời báo cho gia đình. Tôi cũng đã 
trao đổi với ban đại diện cha mẹ học sinh thì biết rằng trong hai năm học gần đây 
lớp tôi luôn có tình trạng như vậy. Tôi đã băn khoăn, trăn trở tìm giải pháp để làm 
sao cho phụ huynh nắm thông tin kịp thời nhất. Vì thế tôi đã lập một nhóm zalo 
chỉ chuyên học sinh và một nhóm zalo chuyên phụ huynh học sinh. Lịch học, bài 
học tôi gửi vào cả hai nhóm. Sau một vài ngày tôi thấy tình trạng đã được cải thiện. 
Nhóm zalo chỉ có học sinh không chỉ là nhóm theo dõi thông tin cô giáo cập nhật 
mà nhóm đó tôi còn cho học sinh được phép nhắn tin trao đổi với nhau về việc học 
tập thậm chí có thể hỏi thăm nhau, trò chuyện với nhau. Mặc dù học online nhưng 
tôi cảm nhận thấy học sinh lớp tôi vẫn rất gần nhau, thân nhau.
 Nhờ những biện pháp đó mà bản thân tôi cũng thuận lợi hơn trong việc trao 
đổi, thông báo và nhắc nhở học sinh. Học sinh đã cập nhật được thông báo của tôi 
một cách chủ động và kịp thời hơn; biết và nhớ các nhiệm vụ học tập cô giao. Nhờ 
đó mà phụ huynh yên tâm làm việc, không còn lo lắng bị nhỡ những thông báo 
quan trọng của cô giáo tới con em của mình.
4. Biện pháp 4: Kết hợp chặt chẽ với phụ huynh học sinh và các lực lượng trong 
và ngoài nhà trường
 4.1. Tổ chức họp phụ huynh học sinh
 Ngay từ đầu năm học, tôi đã có số điện thoại liên lạc của các phụ huynh 
trong lớp thông qua biểu trực tuyến google form điều tra từ đầu năm. Ngoài ra giáo 
viên chủ nhiệm năm trước đã thêm tôi vào nhóm zalo của lớp có đầy đủ phụ huynh, 

File đính kèm:

  • docxsang_kien_kinh_nghiem_mot_so_bien_phap_lam_tot_cong_tac_chu.docx
  • pdfSáng kiến kinh nghiệm Một số biện pháp làm tốt công tác chủ nhiệm lớp.pdf