Sáng kiến kinh nghiệm Một số biện pháp làm tốt công tác chủ nhiệm Lớp 5

 PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO MÃ SKKN
 HUYỆN BA VÌ
 SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
“MỘT VÀI BIỆN PHÁP LÀM TỐT CÔNG TÁC
 CHỦ NHIỆM LỚP 5”
 Lĩnh vực: Công tác chủ nhiệm
 Tài liệu kèm theo: Đĩa CD minh họa cho SKKN
 NĂM HỌC: 2015 - 2016 PHẦN MỘT: MỞ ĐẦU
 1. Lý do chọn đề tài
 Công tác chủ nhiệm lớp giữ vai trò quan trọng trong việc xây dựng và duy trì nền 
nếp, góp phần nâng cao chất lượng GD toàn diện học sinh. Chỉ thị Số 3399/CT-BGDĐT, 
ngày 16 tháng 8 năm 2010 của Bộ trưởng Bộ GD&ĐT về nhiệm vụ trọng tâm của GD 
mầm non, GD phổ thông, GD thường xuyên và GD chuyên nghiệp năm học 2010 - 2011 
trong phần nhiệm vụ chăm lo, đầu tư phát triển đội ngũ nhà giáo và CBQLGD có nhấn mạnh: 
“Tổ chức có hiệu quả công tác bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ, chú trọng bồi dưỡng 
kinh nghiệm làm công tác chủ nhiệm lớp”. 
 Người giáo viên giữ vai trò chủ đạo trong mọi hoạt động giáo dục ở nhà trường; là 
người tổ chức và điều khiển quá trình hình thành nhân cách trẻ em, là người chịu trách 
nhiệm về công tác giáo dục trẻ em trước nhà trường, Nhà nước và nhân dân. Đặc biệt, 
người giáo viên tiểu học hầu như chịu trách nhiệm hoàn toàn về lớp mình phụ trách.
 Giáo viên tiểu học là người hướng dẫn, người đưa các em vào thế giới tri thức, khoa 
học, văn hoá, nghệ thuật. Người giáo viên tiểu học còn có nhiệm vụ xây dựng tập thể trẻ 
em, tổ chức các hoạt động khác của học sinh để mở rộng tri thức, rèn luyện kĩ năng, giáo 
dục ý thức và ứng xử, thoả mãn nhu cầu và hứng thú, phát triển năng lực của học sinh. 
Học sinh tiểu học còn chưa biết hành động độc lập, giáo viên phải là người tổ chức hoạt 
động, làm sao cho từng em học sinh có được công việc thích hợp và bộc lộ khả năng của 
mình. Giáo viên tiểu học là một trong những “thần tượng” của học sinh, là tấm gương 
của các em. Trong những giờ tới trường, giáo viên tiểu học hầu như lúc nào cũng ở cạnh 
các em nhỏ, rất sát học sinh, kiểm tra theo dõi được từng hành vi của các em. Bằng tấm 
gương của mình kết hợp với việc truyền thụ những giá trị chuẩn mực thể hiện trong nội 
dung các môn học, giáo viên tiểu học còn góp phần to lớn trong việc hình thành và phát 
triển nhân cách của các em qua công tác chủ nhiệm lớp.
 Làm tốt công tác chủ nhiệm sẽ tạo được mối quan hệ gần gũi, thân thiết hơn giữa 
học sinh và giáo viên, giữa giáo viên và phụ huynh học sinh, góp phần thực hiện tốt hơn 
công tác xã hội hóa giáo dục trong trường học. Vậy cần phải làm những gì, phải làm như + Phương pháp thống kê,...
 6. phạm vi và thời gian thực hiện
 - Phạm vi nghiên cứu: Học sinh khối 5 trường tiểu học nơi tôi công tác
 - Thời gian: Đề tài này được thực hiện trong một năm học 2015 - 2016
 * * * * *
 PHẦN HAI: NỘI DUNG
 CHƯƠNG I
 CƠ SỞ LÝ LUẬN CỦA ĐỀ TÀI
 1.1 . Chức năng, nhiệm vụ của giáo viên chủ nhiệm đối với hoạt động giáo dục 
ở trường tiểu học
 1.1.1. Chức năng của giáo viên chủ nhiệm
 Theo nghiên cứu của nhóm tác giả Hà Nhật Thăng, Nguyễn Dục Quang, Nguyễn 
Thị Kỷ thì giáo viên chủ nhiệm có 4 chức năng:
 - Quản lý giáo dục toàn diện học sinh một lớp.
 - Tổ chức tập thể học sinh hoạt động tự quản nhằm phát huy tiềm năng tích cực 
của mọi học sinh.
 - Là cầu nối giữa tập thể học sinh với các tổ chức chính trị xã hội trong và ngoại 
nhà trường, là người tổ chức phối hợp các lực lượng giáo dục.
 - Đánh giá khách quan kết quả rèn luyện của mỗi học sinh và phong trào chung 
của lớp.
 Mặt khác trong xã hội phát triển với sự bùng nổ thông tin và đặc điểm tâm lý lứa 
tuổi học sinh: thích tiếp cận cái mới nhưng thiếu chín chắn và bản lĩnh nên việc giúp cho - Điều lệ trường tiểu học ban hành kèm theo Thông tư số: 12/2011/TT-BGDĐT 
ngày 28/3 /2011 của Bộ trưởng Bộ GD&ĐT đã quy định về nhiệm vụ của GVCN và quy 
định về quyền của GVCN .
 - Qui định chế độ làm việc đối với giáo viên phổ thông ban hành kèm theo Thông 
tư số 28 /2009/TT-BGDĐT, ngày 21 tháng 10 năm 2009 của Bộ trưởng Bộ GD&ĐT 
cũng đã quy định nhiệm vụ của GVCN lớp (điều 4): 
 - Thông tư 30/ Bộ GD&ĐT qui định về đánh giá học sinh tiểu học.
 - Thông tư ban hành Điều lệ hội thi giáo viên chủ nhiệm lớp giỏi giáo dục phổ 
 thông và giáo dục thường xuyên/Số: 43/2012/TT-BGDĐT 
 CHƯƠNG II
 THỰC TRẠNG CÔNG TÁC CHỦ NHIỆM Ở
 TRƯỜNG TIỂU HỌC 
 2.1.Tình hình chung và đặc điểm của nhà trường nơi tôi đang công tác
 2.1.1. Thuận lợi:
 - Cơ sở vật chất của nhà trường như phòng học, bàn ghế, ánh sáng,.. đều đảm bảo 
đúng quy cách, tạo điều kiện thuận lợi cho học sinh học tập.
 - Địa phương nơi đây là xã tương đối lớn, có khá đông dân cư. Số lượng trẻ em 
đông là nguồn nhân lực bổ sung dồi dào cho lực lượng nhân tài và lao động trong tương 
lai nhưng đồng thời cũng đặt ra những thách thức về giáo dục, y tế, chăm sóc và tạo điều 
kiện thuận lợi phát triển cho trẻ em .
 - Sự phát triển kinh tế xã hội của cả nước nói chung, ở địa phương nơi đây nói 
riêng trong những năm qua đã tạo tiền đề quan trọng thúc đẩy, nâng cao hiệu quả công 
tác bảo vệ, chăm sóc và giáo dục trẻ em , thu hút được sự tham gia tích cực hầu hết các 
cơ quan Đảng, chính quyền, các tổ chức đoàn thể xã hội. Các chủ trương về đường lối về 
bảo vệ, chăm sóc và giáo dục trẻ em của Đảng nhà nước được cụ thể hóa . - Công tác quản lí của giáo viên chủ nhiệm: Bên cạnh những giáo viên có nhiều cố 
gắng, quản lí học sinh chặt chẽ, nghiêm túc, còn 1 số giáo viên quá dễ dãi, thả lỏng học 
sinh dẫn đến nếp tự quản chưa tốt. Ngược lại, cũng có 1 số giáo viên quá cứng nhắc, quá 
nghiêm khắc khiến cho học sinh bị áp lực trong học tập dẫn đến học sinh không dám gần 
gũi, tâm sự với giáo viên chủ nhiệm dẫn đến công tác chủ nhiệm chưa được như mong 
muốn.
2.2.2 Số liệu điều tra trước khi thực hiện đề tài ( Kết quả năm trước)
 HS được HS đạt HS đạt 
 HS được Vở sạch chữ giải Toán HS đạt giải 
 khen giải viết 
 khen thưởng đẹp xếp loại mạng cấp Toán mạng cấp 
 thưởng chữ đẹp huyện
 Sĩ toàn diện A T.phố
 Lớp từng mặt cấp huyện
 số
 SL % SL % SL % SL SL SL
 5B 32 9 28,1 11 34,4 23 71,9 1
 0 0
 5C 32 9 28,1 12 37,5 23 71,9 0 1 0 - Tính cách nổi bật của học sinh:
 - Năng lực đặc biệt học sinh có:
 - Điều học sinh tâm đắc nhất trong môi trường tập thể hiện nay:
 - Điều học sinh băn khoăn nhất trong môi trường tập thể hiện nay:
 - Những điểm học sinh muốn được giáo viên chú ý:
 - Học sinh gặp khó khăn ở những môn học nào:
 Qua phiếu điều tra, giáo viên chủ nhiệm dễ dàng nắm bắt và hiểu về học sinh hơn. 
Không chỉ vậy, mỗi giáo viên chủ nhiệm cần phải dành thời gian để tâm sự, để lắng nghe 
những bộc bạch của mỗi học sinh sau mỗi buổi học. Từ đó, giáo viên sẽ có phương pháp 
giáo dục phù hợp với từng đối tượng học sinh. Cụ thể, với những học sinh khá-giỏi, 
ngoan thì ý thức học tập của các em tốt, lòng tự trọng cao nên khi các em mắc lỗi thì chỉ 
cần nhắc nhẹ, động viên các em để rút ra kinh nghiệm và thực hiện tốt hơn. Đối với 
những học sinh cá biệt (nghịch lắm, mải chơi, lười học, lười làm bài, hay quên dụng cụ 
học tập, học yếu, ) thì giáo viên không thể nhắc nhẹ mà có hiệu quả ngay. Bởi vì 
những đối tượng này có tư tưởng chán học, bất cần, thích chơi hơn thích học. Do đó giáo 
viên chủ nhiệm cần có những biện pháp phạt nghiêm khắc đồng thời động viên kịp thời 
để học sinh tự tin vươn lên. Có thể giao cho những học sinh đó làm nhóm phó hoặc lớp 
phó phụ trách lao động. Khi được giữ vị trí đó, học sinh cảm thấy mình cần có trách 
nhiệm hơn, gương mẫu hơn và cần phải cố gắng nhiều hơn. Hai tấm gương điển hình 
trong lớp 5C là em Nguyễn Danh Thiện và em Nguyễn Danh Điệp. Hai em này đầu năm 
là hoc sinh cá biệt, đùa nghịch rất nhiều, lười học, hay nghỉ học, viết chữ rất xấu, tư 
tưởng đôi khi tỏ ra bất cần. Gia đình hai em đều thuộc hộ nghèo, bố- mẹ đi làm xa. Thiện 
ở nhà ông bà ngoại, còn Điệp do bà nội chăm sóc. Tôi đã động viên hai em nhiều lần, 
phân công cho em Thiện là lớp phó phụ trách lao động, em Điệp là tổ phó tổ hai, có trách 
nhiệm đôn đốc, nhắc nhở, kiểm tra dụng cụ học tập của các bạn giúp lớp trưởng, tổ 
trưởng. Sau mỗi buổi lao động và sinh hoạt, giáo viên lại tuyên dương, động viên 2 em 
đó trước lớp vì những việc đã làm tốt. Như có phép màu nhiệm, ý thức của 2 em đã tiến 
bộ rõ rệt qua buổi học, mỗi tuần, mỗi tháng. Được bạn bè tin yêu, cảm phục Còn với quản lý học sinh và bắt đầu tổ chức các hoạt động chung. Ban cán sự lớp phải là những 
học sinh thoả mãn các yêu cầu sau đây:
 - Có học lực từ loại khá trở lên, có tư cách đạo đức tốt.
 - Nhiệt tình, tích cực tham gia vào các hoạt động tập thể.
 - Có năng khiếu văn nghệ, thể dục, thể thao...
 - Biết quản lý tập thể.
 - Có tinh thần gương mẫu, được đa số học sinh bầu chọn.
 Giáo viên chủ nhiệm trở thành cố vấn về phương pháp công tác cho ban cán sự 
lớp, cần phát huy vai trò tự quản và tinh thần sáng tạo của các em. Giáo viên chủ nhiệm 
lớp luôn ủng hộ những sáng kiến của ban cán sự. Tất cả học sinh thực hiện để các sáng 
kiến đó trở thành hữu ích.
 Công tác tổ chức của lớp là một công việc quan trọng, ban cán sự như thế nào thì 
lớp sẽ phát triển theo chiều hướng đó. Ban cán sự tốt là chỗ dựa vững chắc cho giáo viên 
chủ nhiệm trong các hoạt động giáo dục học sinh. Do vậy,cần tổ chức bồi dưỡng nghiệp 
vụ cho đội ngũ tự quản lớp:
 - Xác định rõ về ý nghĩa và tác dụng của việc xây dựng tập thể lớp vững mạnh, về 
vai trò và nhiệm vụ của cán bộ tự quản.
 - Giao nhiệm vụ cụ thể cho từng thành viên của Ban tự quản và hướng dẫn các em 
các bước tiến hành khi thực hiện nhiệm vụ. Nội dung trên được ghi vào sổ công tác.
 - Tổ chức cho các em thảo luận bàn bạc các biện pháp thực hiện kế hoạch công tác 
của lớp và nhiệm vụ của mỗi thành viên.
 Giáo viên chủ nhiệm cần giao việc cụ thể và hướng dẫn ban cán sự lớp nhắc hoạt 
động khi không có giáo viên trên lớp. Lớp trưởng phụ trách chung, nhắc nhở, đôn đốc 
các tổ nhóm hoạt động. Lớp phó học tập có nhiệm vụ giúp đỡ học tập cho các bạn yếu 
hơn. Theo dõi, chữa bài, tổng hợp các ý kiến thắc mắc. Các tổ trưởng, tổ phó có trách Nếp tự quản trong giờ truy bài của lớp 5C
3.1.3. Xây dựng tập thể lớp đoàn kết và thân ái
* Xây dưng cho học sinh tình đoàn kết, chan hòa bình đẳng Đảm bảo an toàn tuyệt đối, không làm ảnh hưởng đến sức khoẻ và học tập của 
học sinh. Các hoạt động càng đa dạng phong phú, trẻ em càng tích cực tham gia, đó là cơ 
hội để các em càng thêm đoàn kết, gắn bó và hiểu nhau hơn tạo ra sức mạnh của tập thể 
khi hợp tác, hợp lực.
 Giờ hoạt động tập thể lớp 5C Tiết mục múa đạt giải nhất của lớp 5C
* Xây dựng phong trào học tập tốt:
 Học tập là hoạt động quan trọng nhất của học sinh, để giúp cho lớp học tập tốt, 
giáo viên chủ nhiệm lớp phải chú ý rèn cho học sinh thói quen đi học đầy đủ, đúng giờ, 
bằng các biện pháp cụ thể sau:
 - Giáo viên chủ nhiệm có mặt thường xuyên tại lớp 15 phút trước giờ học mỗi 
ngày, đặc biệt là những ngày đầu tuần.