Sáng kiến kinh nghiệm Một số biện pháp giúp trẻ ăn ngon miệng, hết suất trong trường mầm non

 I. ĐẶT VẤN ĐỀ
 1. Lý do chọn đề tài
 Giáo dục toàn diện nói chung và giáo dục thể chất nói riêng là nhiệm vụ 
hàng đầu quan trọng nhất vì sức khỏe là vốn quí nhất và có ý nghĩa đối với trẻ 
mầm non. Ở lứa tuổi này cơ thể đang trong giai đoạn phát triển mạnh mẽ và 
hoàn thiện dần và cũng rất dễ bị phát triển lệch lạc, mất cân đối....Vì thế trẻ chỉ 
có thể phát triển mạnh hoàn thiện tốt khi được người lớn chăm sóc nuôi dưỡng 
hợp lý và khoa học...
 Để làm được điều trên thì giáo dục thể chất trong trường mầm non cần 
thực hiện những nội dung sau: Tổ chức cho trẻ vận động phù hợp, giáo dục cho 
trẻ những thói quen vệ sinh, tổ chức cho trẻ ăn ngủ phù hợp, tổ chức chế độ sinh 
hoạt phù hợp với lứa tuổi...mà một trong những nội dung giáo dục thể chất cho 
trẻ đó là tổ chức bữa ăn cho trẻ.
 Cơ thể trẻ lứa tuổi mầm non đang trong giai đoạn phát triển rất nhanh, đòi 
hỏi khẩu phần ăn đầy đủ về chất lượng và số lượng. Ở trường mầm non mẫu 
giáo trẻ thường được ăn 2 bữa là bữa trưa và bữa chiều, trong đó bữa trưa là 
quan trọng nhất. Thông qua bữa ăn trưa trẻ được bù đắp những năng lượng đã bị 
tiêu hao và cung cấp năng lượng để tham gia các hoạt động tiếp theo. Vì vậy tổ 
chức bữa ăn cho trẻ ở trường mầm non là một trong những nhiệm vụ quan trọng 
trong quá trình chăm sóc giáo dục trẻ.
 Ngày nay cùng với sự phát triển chung của xã hội, mỗi gia đình đều có 
cuộc sống đầy đủ sung túc hơn. Chính vì vậy trẻ em được hưởng sự chăm sóc 
đặc biệt của gia đình và toàn xã hội. Vậy mà nhiều ông bố, bà mẹ vẫn phàn nàn 
rằng “Không hiểu sao con mình vẫn được ăn uống nhiều của ngon, vật lạ mà bé 
vẫn gầy yếu hoặc biếng ăn, kén ăn.” Chế độ dinh dưỡng cho trẻ như thế nào là 
hợp lý là khoa học tôi chắc rằng nhiều bậc cha mẹ còn băn khoăn chưa hiểu 
hết... Trong khi đó nhu cầu dinh dưỡng cho trẻ lứa tuổi mẫu giáo rất đa dạng. Do 
đó nếu giáo viên mẫu giáo không nắm bắt tốt các nội dung giáo dục dinh dưỡng 
như: Nhu cầu dinh dưỡng, giá trị dinh dưỡng, vệ sinh an toàn thực phẩm, cách 
chăm sóc trẻ và nắm được những nguyên nhân gây nên sự biến ăn, chán ăn, sợ 
ăn, ăn không thích thú của trẻ....để từ đó tìm ra các biện pháp khắc phục cho bữa 
ăn có kết quả: Trẻ hứng thú ăn, ăn ngon miệng, ăn được tất cả các món ăn bổ 
dưỡng ở trường, ăn uống hợp vệ sinh đúng giờ giấc...
 Nắm được ý nghĩa và tầm quan trọng của việc tổ chức tốt bữa ăn cho trẻ, 
tôi đã nhận thức được rằng mình cần phải làm sao để có được những phương 
pháp và hình thức tổ chức mới nào để kích thích sự hứng thú, hào hứng nhằm 
 1/11 Tôi được dạy ở trường Mầm non Thạch Cầu có môi trường khang trang 
đạt chuẩn Quốc gia đủ điều kiện về yêu cầu cơ sở vật chất môi trường cho các 
cháu học tập, sinh hoạt, ăn uống đảm bảo vệ sinh.
 Nhà Trường trang bị thiết bị hiện đại: bếp một chiều, nhà bếp rộng rãi 
thoáng mát có đầy đủ tiện nghi vệ sinh an toàn thực phẩm, tủ nấu cơm, tủ lạnh 
đựng thức ăn sống, chín riêng Lớp học có chỗ ăn ngủ riêng thuận tiện cho 
sinh hoạt của các cháu..., đội ngũ cấp dưỡng có kiến thức, tay nghề kinh nghiệm 
về dinh dưỡng chế biến các món ăn...
 Bản thân tôi là cô nuôi, chế biến thức ăn cho trẻ nhiều năm có kinh 
nghiệm về giảng dạy chăm sóc cháu, bên cạnh đó được sự quan tâm giúp đỡ từ 
Ban giám hiệu nhà trường, chị em đồng nghiệp khi thực hiện đề tài này.
 Nhà trường đã phân trẻ theo đúng độ tuổi nên tạo điều kiện thuận lợi cho 
các giáo viên đứng lớp trong quá trình giảng dạy chăm sóc
 2.2. Khó khăn:
 Còn một số cháu không qua lớp mẫu giáo bé nên nề nếp ăn uống vệ sinh 
còn hạn chế, giờ ăn nói chuyện, chưa có ý thức trong khi ăn, chưa biết tự phục 
vụ bản thân, chưa tự xúc ăn....
 Nhận thức của cha mẹ các cháu không đồng đều, một số cha mẹ ít quan 
tâm đến việc ăn uống vệ sinh của con cái, họ nghĩ “Con đòi ăn gì thì cho ăn 
không cần giờ giấc” Họ ít quan tâm đến chế độ ăn, dinh dưỡng trong các món 
ăn. Do đó số trẻ biếng ăn, ăn ngậm cơm, suy dinh dưỡng, béo phì vẫn còn 
Nên có trẻ chưa hứng thú trong bữa ăn, ăn không ngon miệng. Dẫn đến sự hấp 
thụ dinh dưỡng vào cơ thể trong các bữa ăn cho trẻ hạn chế. Do đó vẫn còn trẻ 
nhẹ cân hơn tuổi ... Số liệu thống kê này được thực hiện trên 1 lớp ở tuổi 4, 5 
trường mầm non Thạch Cầu trước khi thực hiện “Một số biện pháp tạo hứng thú 
trong bữa ăn cho trẻ”
 Trước khi nghiên cứu
 Nội dung
 Số trẻ Tỉ lệ
 1. Trẻ biết tham gia phụ cô chuẩn bị bữa ăn 22/48 45,83%
 2. Trẻ có những thói quen tốt trong bữa
 30/48 62,50%
ăn, biết tự xúc ăn gọn gàng
 3. Trẻ hào hứng vào bữa ăn, ăn ngon miệng 
 25/48 52,08%
không kén chọn
 3/11 Dạy cho trẻ hiểu được “Bé cần gì để lớn lên và khỏe mạnh” biết được cần 
được ăn uống để sống, để phát triển, để làm việc, học tập và vui chơi hiểu biết 
tốt về dinh dưỡng trẻ biết ăn uống vệ sinh, ăn đầy đủ chất, ăn nhiều loại thức ăn, 
không kén chọn thức ăn, ăn hết suất.
Ví dụ: Cô cho trẻ xem những hình ảnh quá trình lớn lên của bé (bé mới đẻ, bé 
mới biết ngồi, bé biết đi, bé lớn...trò chuyện với trẻ về những thức ăn của bé... 
Nhờ được chăm sóc ăn uống đầy đủ các chất mà bé lớn lên và khỏe mạnh.
 Từ những hiểu biết kiến thức về dinh dưỡng trẻ có ý thức đến việc ăn 
uống của mình trẻ ăn uống không còn kén chọn, không còn kén ăn, ăn chậm 
hoặc bỏ thừa....
2.2. Biện pháp 2: Lồng ghép giáo dục dinh dưỡng (ăn uống) vào các hoạt 
động trong ngày của trẻ
a. Trò chuyện với trẻ:
 Ví dụ: Trong giờ hoạt trò chuyện đón trẻ cô hỏi sáng mẹ cho con ăn món 
gì? Kể cô nghe? Món đó có những gì? Con ăn hết không?....
b. Trong giờ học qua các chủ đề
 Ví dụ: Qua học tập chủ đề bản thân “ Bé cần gì để lớn lên và khỏe mạnh” 
trẻ biết được cần được ăn uống để sống, để phát triển, để làm việc, học tập và 
vui chơi hiểu biết tốt về dinh dưỡng trẻ biết ăn uống vệ sinh, ăn đầy đủ chất, ăn 
nhiều loại thức ăn, ăn hết suất, không kén chọn thức ăn
c. Trong vui chơi của trẻ:
 Chơi là hoạt động trẻ được thể hiện hết khả năng, kiến thức hiểu biết của 
mình vào trò chơi, vai chơi và chơi cũng thể hiện hết kết quả hiểu biết của trẻ
 Qua vui chơi các cháu có ý thức hơn về ăn uống, hào hứng trong giờ ăn, 
ăn hết các món ăn mình vừa nấu không kén chọn, có những hiểu biết kiến thức 
dinh dưỡng về các món ăn từ đó cháu không còn kén chọn món ăn, không bỏ 
thừa khi ăn trong giờ ăn thật sự của mình
 * Chơi vận động:
 Trò chơi “Đi chợ giúp mẹ”
+ Chuẩn bị: Các nhóm thực phẩm từ đồ chơi nhựa, tự tạo: Tôm thịt cá, rau củ, 
bún, gạo, bánh, dầu ăn, bơ, phomai....
+ Cách chơi: Cô chia lớp ra làm 4 nhóm cho trẻ thi đua đi mua thực phẩm giúp 
mẹ nấu ăn hay mua thực phẩm theo yêu cầu của mẹ (mua theo nhóm...). Nhóm 
gia đình nào mua nhanh, nhiều và mua đúng sẽ thắng cuộc
Ví dụ 1: Hãy mua giúp mẹ thực phẩm nấu gà nấu la gu: Các nhóm sẽ lần lược 
chạy lên chọn nào là nấm, cà rốt, khoai tây, hành, dầu ăn, gà và gia vị để nấu 
 5/11 * Rèn trẻ thói quen ăn uống có giờ giấc
 Muốn tạo cảm giác ăn uống ngon miệng ở trẻ tốt thì không gì khác hơn là 
cô giáo, phụ huynh cần rèn cho trẻ thói quen ăn uống có giờ giấc tức là chúng ta 
cần hình thành cho trẻ phản xạ có điều kiện ăn uống về thời gian. Đó là thực 
hiện đúng chế độ sinh hoạt một ngày của trẻ “giờ nào việc nấy” không được làm 
xáo trộn giờ giấc ăn uống của trẻ
 Để trẻ có thói quen ăn uống, cảm giác ăn ngon miệng trong bữa ăn, ăn hết 
suất được kết quả tốt ngoài việc thực hiện đúng giờ giấc, giáo viên, phụ huynh 
chú ý tuyệt đối không cho trẻ ăn gì trước giờ ăn như bánh kẹo, uống nước ngọt.. 
để cho giờ ăn trẻ ăn ngon miệng, hết suất....
* Tạo môi trường, không khí, tâm trạng ăn ngon miệng
 Cách tổ chức bữa ăn cho trẻ góp phần làm trẻ hứng thú, ngon miệng với 
bữa ăn và dễ dàng ăn hết suất ở trường lớp. Điều này đôi khi chúng ta chưa thật 
chú ý tới. Nhưng lại rất cần thiết trong quá trình tạo cảm giác trong bữa ăn, giúp 
trẻ ăn ngon miệng, ăn hết suất
 Tạo không khí vui vẻ cho bữa ăn qua nét mặt, cử chỉ, lời nói của cô khi 
chăm sóc cho trẻ ăn, chia cơm, thức ăn đều từng chén đảm bảo chén nào cũng 
có thức ăn, đảm bảo sự công bằng đối với trẻ, đối với trẻ ăn chậm thì chén cơm 
ít hơn bạn một tí để trẻ không thấy ngán, cô chú ý châm thêm cho trẻ từ từ trẻ sẽ 
thích ăn hơn...
 Giới thiệu món ăn hấp dẫn và cách giới thiệu cũng thay đổi thường xuyên 
để tạo sự mới mẻ của món ăn trẻ chờ đón được ăn...(Ví dụ: Các con nhìn xem 
hôm nay mình ăn món gì? Đúng rồi hôm nay lớp mình ăn cá thu chiên sốt cà và 
canh súp nhìn màu canh đẹp không? Tuần sau cũng món ăn này cô lại giới thiệu 
cách khác: Các con có ngửi mùi thơm gì không? Đố các con món gì? À đó là 
món cá sốt cà và canh gì có nhiều loại củ và màu sắc đẹp vậy? Nghe nói ngon 
quá nào mình xúc ăn - ngon không? Các món ăn con ăn rất ngon và bổ vì có 
nhiều chất dinh dưỡng như đạm, bột đường, béo, vitamin....)
Ví dụ: Thấy trẻ ngồi nhìn chén cơm không muốn ăn, cô nói “Các em thức ăn hỏi 
mình các em ngon không vậy? Nào nào mình xúc ăn đi rồi nói với mấy em thức 
ăn là các em ngon lắm...” hay bằng trò chơi thi đua “Thức ăn vào bụng bạn nào 
nhanh nhất”
 Tuyên dương , động viên trẻ kịp thời đúng lúc. Sau mỗi lần cân đo cô cho 
trẻ biết kết quả trẻ tăng cân hay giảm cân và giải thích vì sao để trẻ hình thành ý 
thức tự chăm sóc bản thân: Cố gắng ăn hết khẩu phần, đi ngủ đúng giờ, giữ gìn 
vệ sinh cá nhân, vệ sinh môi trường ..
 7/11 Qua bản thống kê so với ban đầu trẻ có nề nếp hành vi ăn uống văn văn 
minh, hứng thú trong giờ ăn, ăn ngon miệng, hết suất và hiệu quả bữa ăn của các 
cháu được nâng cao trên 90%
 Sức khỏe của trẻ so với đầu năm đạt 100% sức khỏe tốt, giảm được thấp 
còi và nặng cân, đa số trẻ phát triển cả chiều cao và cân nặng. Các cháu khỏe 
mạnh, nhanh nhẹn, mạnh dạn và hứng thú tham gia các hoạt động trò chơi vân 
động của lớp
 * Đối với cha mẹ học sinh:
 Phụ huynh thấy được sự tiến bộ mỗi ngày con mình ngoan hơn, có nề nếp 
trong ăn uống, bố mẹ, ông bà rất thích và tự hào con mình khỏe mạnh thông 
minh biết tự ăn uống và có thói quen vệ sinh tốt...
 Cha mẹ các cháu đã nắm được những kiến thức chăm sóc nuôi dạy con 
theo khoa học, hiểu được tầm quan trọng của chế độ ăn uống, dinh dưỡng hợp lý 
cho con mình, từ đó phối hợp tốt cùng với nhà trường để rèn luyện những thói 
quen hành vi ăn uống vệ sinh, đúng giờ giấc... Tạo thành nề nếp bền vững ở 
trường cũng như ở gia đình
 A. KẾT THÚC VẤN ĐỀ
I. Kết luận
 Giáo viên nhận thức đúng đắn về tầm quan trọng của bữa ăn đối với sự 
phát triển thể chất của trẻ như: Tâm sinh lý ăn uống, các điều kiện để có bữa ăn 
ngon, những nguyên nhân ảnh hưởng đến bữa ăn trưa của trẻ... Để có được điều 
đó đòi hỏi giáo viên phải thực sự nỗ lực, yêu nghề và yêu thương trẻ có tinh thần 
trách nhiệm cao...
 Qua các bữa ăn tổ chức cho trẻ ở trường với tất cả những nội dung giáo 
dục chăm sóc các cháu không chỉ bằng lời nói mà còn bằng hình ảnh, hoạt động 
mẫu,thực hành... bằng cách trang trí chuẩn bị bữa ăn, cách chào đón, giới thiệu 
món ăn...một cách sống động và trung thực tạo cho trẻ tâm trạng hào hứng chào 
đón bữa ăn...Các cháu ăn cảm thấy ngon miệng, tiêu hóa tốt...sức khỏe ngày một 
tốt và tăng cân tốt...
 Cần có sự phối hợp chặc chẽ giữa nhà trường và gia đình để gia đình nắm 
bắt được những kiến thức khoa học về dinh dưỡng, tổ chức bữa ăn cho trẻ, tạo 
cho trẻ các thói quen vệ sinh ăn uống tốt, ăn uống đúng giờ giấc...Hình thành ở 
trẻ phản xạ ăn uống có điều kiện tốt lúc nào trẻ ăn cũng cảm giác ăn ngon 
miệng, ăn hết suất
 9/11