Sáng kiến kinh nghiệm Một số biện pháp giúp trẻ 5-6 tuổi học tốt môn Giáo dục âm nhạc

 PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO KRÔNG ANA
 TRƯỜNG MẦM NON HOA CÚC
 TÊN ĐỀ TÀI:
MỘT SỐ BIỆN PHÁP GIÚP TRẺ 5 – 6 TUỔI HỌC TỐT 
 MÔN GIÁO DỤC ÂM NHẠC
 Lĩnh vực: Chuyên môn
 Họ và tên tác giả: H Nho Adrơng
 Đơn vị: Trường mầm non Hoa Cúc
 Krông Ana, tháng 02 năm 2018
 1 I. Phần mở đầu
 1. Lý do chọn đề tài
 Trong chương trình giáo dục mầm non, môn giáo dục âm nhạc là một môn 
nghệ thuật hết sức gần gũi với trẻ là hoạt động được trẻ yêu thích nguồn cảm hứng 
mạnh mẽ để trẻ cảm thụ nghệ thuật. Nó là một phương tiện hữu hiệu cho việc tổ 
chức các hoạt động giáo dục ở trường tạo môi trường giáo dục phát triển thẫm mỹ 
phù hợp với trẻ ở lứa tuổi mầm non những điều kiện cần thiết nhằm giúp trẻ có khả 
năng cảm nhận vẻ đẹp trong thiên nhiên trong các tác phẩm nghệ thuật có khả năng 
thể hiện cảm xúc sáng tạo trong các hoạt động âm nhạc đặc biệt là tạo cho trẻ niềm 
yêu thích hào hứng khi tham gia hoạt động nghệ thuật.
 Âm nhạc đối với trẻ là một thế giới kỳ diệu đầy cảm xúc là món ăn tinh thần 
không thể thiếu được đối với đời sống con người. Âm nhạc đã tác động vào con 
người ngay từ khi còn nằm trong nôi khi được nghe tiếng ru à ơi của mẹ tâm hồn 
trẻ ngay thơ trong sáng luôn vui vẻ. Nếu cuộc sống mà thiếu âm nhạc thì chẳng 
khác gì thiếu ánh sáng mặt trời. Bởi chính ở đây âm nhạc được coi như một phương 
tiện giáo dục toàn diện nhân cách trẻ.
 Đặc biệt đối với trẻ mầm non thì những nốt nhạc trầm bổng, những giai điệu 
mượt mà vui tươi, trong trẻo của các tác phẩm âm nhạc như là dòng sữa ngọt ngào 
nuôi dưỡng cho tâm hồn trẻ thơ. Âm nhạc và vận động sáng tạo khi được giáo viên 
mầm non sử dụng một cách có mục đích, phù hợp sáng tạo sẽ hỗ trợ trẻ thu nhận 
kinh nghiệm tích cực và tạo cảm giác hưng phấn, vui tươi. Giáo viên có thể chơi 
organ hay bật nhạc không lời êm dịu làm nhạc nền trong khi đang diễn ra các hoạt 
động khác của trẻ như giờ ăn, chơi ở các góc chơi, chơi ngoài trời, trẻ làm bài tập 
theo nhóm, giờ tạo hình... Ca hát và nghe nhạc giúp trẻ duy trì tập trung, phấn khởi 
trong khi hoạt động. Trẻ mẫu giáo thích hát theo lời bài hát, hay đung đưa người 
theo tiếng nhạc có giai điệu êm dịu, vui tươi, nhộn nhịp. Ngoài ra, giáo viên mầm 
non sử dụng âm nhạc để ổn định lớp, nhóm, vào bài, chuyển tiếp các phần trong 
giờ học hoặc chuyển từ hoạt động này sang hoạt động khác để tạo sự hứng thú, thư 
giãn, gây sự chú ý cho trẻ. 
 Cùng với sự quan tâm chỉ đạo của các cấp, trong những năm qua, bản thân tôi 
đã và đang cố gắng đi sâu tìm những biện pháp thích hợp nhằm nâng cao chất 
lượng dạy và học cho hoạt động giáo dục âm nhạc. Nhưng đối với đặc điểm của lứa 
tuổi mẫu giáo, giáo dục âm nhạc không chỉ dừng lại ở việc cô dạy trẻ hát và múa 
đơn giản mà phải tổ chức hát, múa dưới nhiều hình thức và luôn đi cùng với đồ 
dùng, đồ chơi âm nhạc. Bên cạnh đó, giáo dục âm nhạc luôn được thực hiện phù 
hợp với chế độ sinh hoạt cả ngày ở trường của trẻ có ý nghĩa lớn như: Giáo dục âm 
nhạc được tích hợp thể dục buổi sáng, làm quen văn học, làm quen chữ viết, hoạt 
động tạo hình, làm quen với toán. Nhờ đó mà cuộc sống của trẻ thêm vui vẻ, hồn 
nhiên. 
 3 Phương pháp quan sát:
 Trong các giờ học tôi luôn quan sát, chú ý đến từng trẻ để uốn nắn, củng cố, 
rèn luyện thêm các kỹ năng âm nhạc cho trẻ.
 Phương pháp trò chuyện.
 Để nắm bắt được nhận thức của từng trẻ tôi thường xuyên trao đổi với phụ 
huynh về tình hình học tập của trẻ ở lớp cũng như ở nhà, qua đó tôi có điều kiện 
theo dõi, uốn nắn trẻ.
 Bên cạnh đó tôi cũng thường xuyên trò chuyện cùng trẻ để nắm bắt được 
các nguyên nhân làm cho trẻ không thích học và tìm ra hướng khắc phục.
 Phương pháp dự giờ: 
 Tôi luôn luôn học hỏi đồng nghiệp thông qua các buổi thao giảng, dự giờ, 
chuyên đề tìm ra các biện pháp để áp dụng phù hợp với lớp mình.
 c. Phương pháp thống kê toán học:
 Vào đầu năm học, tôi đã chủ động kiểm tra, khảo sát, thống kê về hoạt động 
giáo dục âm nhạc lớp lá 2 Trường Mầm non Hoa Cúc để nắm bắt khả năng nhận 
thức của từng cá nhân trẻ. Cụ thể:
 Nội dung Đạt Chưa đạt Ghi chú
 Số trẻ Tỉ lệ% Số trẻ Tỉ lệ%
 Khả năng nghe và cảm 15/36 42% 21/36 58%
 nhận âm nhạc
 Thể hiện tốt kỹ năng 12/36 33% 24/36 37%
 ca hát
 Trẻ mạnh dạn, tự tin, 14/36 39% 22/36 61%
 hứng thú khi tham gia 
 hoạt động âm nhạc
 II. Phần nội dung
 1. Cơ sở lý luận.
 Ở tuổi mầm non đặc biệt là đối với lứa tuổi mẫu giáo âm nhạc là một trong 
những loại hình nghệ thuật phát triển năng lực cảm xúc tượng tưởng, sáng tạo, sự 
tập trung chú ý khả năng diễn tả hứng thú của trẻ. Âm nhạc vốn rất gần gũi với trẻ 
nhưng ở những năm đầu tiên của cuộc sống, những phản ứng vui vẻ của trẻ khi 
nghe âm nhạc vẫn còn mơ hồ, thậm chí nhiều khi còn lẫn lộn giữa âm nhạc với các 
âm thanh khác nhau ở xung quanh khi trẻ bước vào tuổi mẫu giáo. Tuy nhiên lòng 
 5 Tôi luôn quan sát động viên khen ngợi trẻ kịp thời để trẻ tự tin hơn khi biểu 
diễn luôn sáng tạo trong tiết dạy để giúp trẻ hứng thú ca hát, vận động, nghe hát, 
múa...
 *Hạn chế: 
 Một số con em là đồng bào dân tộc Êđê, đa số các cháu không được học qua 
lớp mầm, chồi mà vào thẳng lớp lá. Khả năng nhận thức của trẻ không đồng đều, 
trẻ nói tiếng Việt chưa rõ. Vì vậy giáo viên rất vất vả trong quá trình truyền thụ 
kiến thức cho trẻ.
 Giáo viên chưa chủ động linh hoạt trong việc tổ chức các hoạt động âm nhạc, 
nếu có thì chủ yếu là trong tiết học còn trong các giờ chơi các buổi sinh hoạt thì hầu 
như chưa được tổ chức thường xuyên
 Hầu hết cha mẹ học sinh làm nông nghiệp nên chưa thật sự hiểu về trách 
nhiệm của gia đình trong việc chăm sóc giáo dục trẻ cũng như chương trình chăm 
sóc giáo dục trẻ ở lứa tuổi mầm non, do vậy chưa có biện pháp phối hợp giữa cha 
mẹ và cô giáo để đạt hiệu quả giáo dục tốt nhất; trẻ dân tộc thiểu số còn nhút nhát, 
khả năng tiếp cận tiếng Việt, kỹ năng biểu diễn văn nghệ của trẻ còn hạn chế.
 * Nguyên nhân chủ quan
 Khi cho trẻ làm quen môn giáo dục âm nhạc giáo viên nhận rõ tầm quan 
trọng của môn học. Tổ chức đúng các hoạt động trong lớp theo chương trình giáo 
dục mầm non mới, có thể lồng ghép tích hợp với các môn học khác hoặc trò chơi 
vào trong tiết dạy để gây cho trẻ sự hứng thú trong giờ học.
 Hầu hết khi biểu diễn các bài hát còn thiếu các yếu tố phụ trợ như: Âm 
thanh, cảnh trí, trang phục làm cho hoạt động biểu diễn không thu hút được sự 
chú ý của trẻ nên hiệu quả trên tiết học chưa cao dẫn đến tiết học trẻ nhàm chán.
 * Nguyên nhân khách quan
 Một số cha mẹ học sinh chưa thực sự phối hợp với cô giáo trong việc giáo 
dục trẻ, đồ dùng phương tiện dụng cụ âm nhạc chưa thực sự đẹp và chưa đầy đủ 
còn hạn chế. Bên cạnh đó một số trẻ chưa đi học ở lớp mầm, chồi nên còn hạn chế 
kỹ năng nghe, hát của trẻ vẫn còn bỡ ngỡ chưa mạnh dạn trong khi cảm nhận và thể 
hiện bài hát một số cháu còn nói ngọng, nói lắp, kỹ năng cảm thụ âm nhạc chưa tốt.
 3. Nội dung và hình thức của giải pháp
 a. Mục tiêu của giải pháp 
 Những giải pháp nêu ra trong đề tài nhằm mục đích giúp trẻ học tốt môn giáo 
dục âm nhạc. Đồng thời trau dồi thêm kiến thức, chuyên môn nghiệp vụ cho giáo 
viên.
 7 đổi mới. Sau khi chuyên môn, đồng nghiệp dự giờ thao giảng, tôi xin ý kiến góp ý, 
rút kinh nghiệm cho tiết dạy của mình. Bên cạnh đó, bản thân tôi còn sắp xếp thời 
gian để dự giờ đồng nghiệp trong trường và các đơn vị bạn để học hỏi kinh nghiệm.
 Biện pháp 2: Chuẩn bị đồ dùng dụng cụ âm nhạc cho trẻ hoạt động.
 Để hoạt động cho trẻ làm quen với giáo dục âm nhạc sử dụng đồ dùng trực 
quan là phương pháp rất quan trọng trong việc giúp trẻ tiếp thu những kiến thức 
một cách dễ dàng nhất. Việc đầu tiên giáo viên phải làm là chuẩn bị chu đáo các đồ 
dùng dạy học, đồ dùng đẹp hấp dẫn sẽ thu hút được sự chú ý của trẻ. 
 Khi lập kế hoạch cho mỗi tiết học tôi đã rất chú ý tới cách thức truyền tải 
kiến thức với trẻ đặc biệt đồ dùng trực quan vừa phải mang tính thẩm mỹ, tính 
chính xác và sự sáng tạo từ đó kích thích được sự hứng thú giúp trẻ hoạt động một 
cách tích cực hơn.
 Chuẩn bị đồ dùng dạy học như : Xắc xô, phách tre, trống cơm. Hình dáng, 
kích thước, màu sắc, bố cục của sản phẩm thể hiện sự hài hòa cân đối, sự trau 
chuốt, gọn gàng trong từng sản phẩm.
 9 Ngoài ra tôi còn tận dụng triệt để trang thiết bị âm nhạc như: quần áo trang 
phục, đàn, trống, xốp tạo môi trường tốt cho cô và trẻ hoạt động âm nhạc có hiệu 
quả.
 Biện pháp 3: Tạo môi trường cho trẻ hoạt động giáo dục âm nhạc.
 Để giúp trẻ nâng cao khả năng cảm thụ âm nhạc thì việc tạo cơ hội cho trẻ 
làm quen với âm nhạc phải thường xuyên. Ngay từ đầu năm học “Góc âm nhạc” là 
nơi có điều kiện trẻ thể hiện khả năng âm nhạc của mình trẻ có thể làm quen ôn 
luyện, củng cố và vận dụng phát triển những kỹ năng âm nhạc qua các trò chơi các 
hoạt động sáng tạo làm phát triển hết kỹ năng mà trẻ có.
 Môi trường trong lớp : Tôi luôn chú ý diện tích phòng học góc âm nhạc một 
cách phù hợp và chú ý bố trí, sắp xếp các dụng cụ đồ dùng âm nhạc để tạo môi 
trường học gần gũi với trẻ để giúp trẻ cảm nhận âm nhạc một cách tốt nhất.
 11 - Giờ đón trẻ :
 Giờ đón trẻ là lúc giáo viên cần tạo không khí vui vẻ, lôi cuốn trẻ đến trường, 
lớp các cháu chưa tự giác trong mọi hoạt động lúc này âm nhạc góp phần tác động 
rất lớn. Biết rằng biện pháp này rất bình thường đối với tất cả giáo viên ở hầu hết 
các trường, huyện nhưng một số giáo viên chưa biết chọn những ca khúc nào cho 
phù hợp và tôi đã suy nghĩ, đưa ra một số bài hát lôi cuốn trẻ như bài bài “Trường 
chúng cháu là trường Mầm non”của Phạm Tuyên. Hoà với khung cảnh thiên nhiên, 
niềm phấn chấn đến trường của trẻ qua bài hát “Con chim hót trên cành cây”. Rồi 
một ngày mới lại bắt đầu sôi động với âm thanh và màu sắc thiên nhiên qua bài 
“Vui đến trường” của Hồ Bắc.
 Ngoài ra, để tạo cho trẻ nề nếp trước khi vào lớp phải lễ phép, tự tin qua bài 
“Lời chào buổi sáng”của Nguyễn Thị Nhung nhắc nhở cháu phải chào bố mẹ... 
Trước khi vào lớp học. 
 Cho trẻ nghe những bài trẻ có thể hát theo được như ở trên. Ngoài tác động 
âm nhạc còn giúp trẻ làm quen, củng cố các bài trong chương trình trẻ phải học hát. 
Còn có nhiều bài hát không cần trẻ phải hát được cũng tạo không khí vui vẻ khi đến 
trường: “Đi học” của Bùi Đình Thảo không chỉ giúp trẻ làm quen, nhận biết cuộc 
sống xung quanh mà còn chăm từng bữa ăn giấc ngủ : “Cô giáo như mẹ hiền thứ 
hai của trẻ”, “Ngày đầu tiên đi học” của Nguyễn Ngọc Thiện.
 Ngoài giờ hoạt động âm nhạc tôi còn tổ chức cho trẻ nghe nhạc mọi lúc mọi 
nơi. Đây là phương pháp giáo dục tổng hợp đạt hiệu quả cao. Qua thực tế, trong các 
giờ dạy trẻ về thơ, truyện, làm quen văn học, khám phá khoa học ,...có sự tham gia 
của giáo dục âm nhạc sẽ làm cho tiết học trở nên phong phú và hấp dẫn hơn.
 - Kết hợp lồng ghép giáo dục âm nhạc trong một số môn học: 
 * Làm quen văn học :
 Trong giờ làm quen văn học giáo viên dạy trẻ cảm thụ bài thơ, câu chuyện 
thông qua việc đọc diễn cảm, hiểu nội dung... để truyền đạt tới trẻ những vẻ đẹp 
của tiếng nói dân tộc, sản phẩm trí tuệ và tình cảm của bao thế hệ người Việt Nam 
nối tiếp nhau.
 Có nhiều bài thơ có cùng chủ đề với bài hát, tuy là lời thơ không hoàn toàn 
trùng với lời bài hát nhưng mang ý nghĩa mở rộng nhận thứ cho trẻ trong tiết học 
đó như : Trẻ đọc bài thơ “Hương cốm tới trường” trích của Minh Chính
 Sau khi đọc thơ kết hợp hát bài: “Hương cốm tới trường” trích của Minh 
Chính giúp trẻ cảm thụ âm nhạc qua nội dung bài thơ gợi lên những tâm trạng, cảm 
xúc, tình cảm gần gũi với trẻ.
 * Khám phá khoa học:
 13