Sáng kiến kinh nghiệm Một số biện pháp giúp trẻ 4-5 tuổi học tốt môn Giáo dục âm nhạc tại lớp Chồi 2 trường Mầm non Cư Pang

 Một số biện pháp giúp trẻ 4-5 tuổi học tốt môn giáo dục âm nhạc tại lớp Chồi 2 trường Mầm non Cư Pang
 Phần thứ nhất: MỞ ĐẦU
 1. Đặt vấn đề
 Âm nhạc đi vào cõi sâu thẳm trong trái tim, tác động vào trái tim mỗi 
con người chúng ta, từ khi ta còn nằm trong nôi qua tiếng ru ầu ơ của bà, 
của mẹ. Chính cái bắt đầu ấy đã đưa tâm hồn trẻ thơ hòa vào âm nhạc, âm 
nhạc với trẻ thơ là một thế giới kì diệu, đầy cảm xúc. Tâm hồn trẻ thơ luôn 
trong sáng, luôn vui vẻ, do đó việc tiếp xúc với âm nhạc không thể thiếu 
đối với trẻ. Bởi chính âm nhạc được coi như một công cụ giáo dục toàn 
diện nhân cách, tâm hồn trẻ thơ. 
 Âm nhạc là ngôn ngữ chung của nhân loại. Nếu cuộc sống mà thiếu âm 
nhạc thì chẳng khác gì thiếu ánh sáng mặt trời. Đặc biệt đối với trẻ mầm 
non thì những nốt nhạc trầm bổng, những giai điệu mượt mà vui tươi, trong 
trẻo của các tác phẩm âm nhạc như là dòng sữa ngọt ngào nuôi dưỡng cho 
tâm hồn trẻ thơ, qua đó giúp trẻ phát triển toàn diện nhân cách của mình. 
Thật đúng như vậy môn giáo dục âm nhạc là một hoạt động nghệ thuật luôn 
gần gũi với trẻ mầm non nói chung, trẻ 4-5 tuổi nói riêng rất yêu thích, âm 
nhạc là nguồn hứng thú để trẻ cảm nhận nghệ thuật. Hoạt động này còn là 
phương tiện thiết thực, kết nối các môn học khác luôn sinh động.
 Do đặc điểm trường mầm non Cư Pang nằm trên địa bàn mà tôi đang 
công tác, với đời sống kinh tế khó khăn, phụ huynh chưa thật sự quan tâm 
đến việc học của trẻ em đặc biệt trong độ tuổi mầm non, đa số các cháu còn 
theo bố mẹ lên nương rẫy, trong quá trình dạy lớp chồi 2 năm học 2017- 
2018 ở trường mầm non Cư Pang về các kĩ năng hoạt động giáo dục âm 
nhạc của trẻ còn chưa cao. Trẻ vẫn còn nhút nhát, chưa mạnh dạn thể hiện 
mình trong giờ học và giờ ngoại khóa. Khả năng cảm thụ âm nhạc của trẻ 
chưa được tốt hát chưa đúng giai điệu lời ca của bài hát, vận động theo 
nhạc còn rụt rè, ngại với cô giáo và các bạn trong lớp. 
 Nhận thấy những lí do bất cập trên với mục đích giúp trẻ học tốt môn 
giáo dục hoạt động âm nhạc, đem đến cho học sinh lớp mình những giờ 
giáo dục hoạt động âm nhạc thật hấp dẫn và thú vị. Năm học 2018 – 2019 
 1 Người thực hiện: H’ Duyên Bkrông Một số biện pháp giúp trẻ 4-5 tuổi học tốt môn giáo dục âm nhạc tại lớp Chồi 2 trường Mầm non Cư Pang
 Theo module 5 về đặc điểm phát triển thẩm mỹ cho trẻ thì:
 Giáo dục âm nhạc là một trong năm mặt giáo dục nhằm phát triển 
toàn diện cho trẻ mầm non góp phần hình thành những yếu tốt đầu tiên của 
nhân cách, thẩm mỹ cho trẻ. Việc nắm vững những đặc điểm này sẽ giúp 
cho người giáo viên có được kiến thức và kĩ năng tốt nhất trong quá trình 
hỗ trợ trẻ phát triển thẩm mỹ, đặt ra những phương pháp phù hợp, linh hoạt 
để đạt được những mục tiêu.
 Theo tiêu chí 6. kế hoạch giáo dục tháng/ chủ đề phù hợp với thực 
tiễn. Chỉ số 14. kế hoạch có nội dung phản ánh các nét văn hóa, truyền 
thống, tập quán, ngôn ngữ của gia đình và địa phương.
 - Khi trong lớp có trẻ đến từ các địa phương khác thì giáo viên cần 
chú ý đến các nét văn hóa, truyền thống, tập quán và ngôn ngữ của trẻ đó 
để trẻ có thể được tiếp cận thêm về một nền văn hóa, một truyền thống, một 
ngôn ngữ khác.
 Về mặt sinh lý: Trẻ ở lứa tuổi này tim phát triển nhanh, Khi bước vào 
tuổi mẫu giáo nhất là từ lớp chồi trở lên trẻ đã cảm nhận những bài hát 
những điệu nhạc khác nhau tuy nhiên mỗi trẻ lại có một mức độ yêu thích 
khác nhau có trẻ say mê có trẻ lại thờ ơ vì mỗi trẻ có một môi trường sống 
khác nhau và sự giáo dục của người lớn cũng khác nhau. Vì giáo dục âm 
nhạc là giáo dục thẩm mỹ, giáo dục đạo đức, giáo dục trí tuệ và có tác động 
lớn đến sự phát triển tâm sinh lí cho trẻ.
 Hoạt động giáo dục âm nhạc cho trẻ 4-5 tuổi, sẽ giúp trẻ chủ động, 
tích cực suy nghĩ, sáng tạo, phát triển ở trẻ về các mặt nhận thức, tình cảm 
xã hội, tính tự lực, khả năng diễn đạt bằng ngôn ngữ của mình: mạnh dạn, 
tự tin, trong giao tiếp với mọi người. Từ đó trẻ sẽ có tác phong nhanh nhẹn, 
tinh thần vui vẻ, là động lực thôi thúc trẻ thi đua, cố gắng vươn lên. Song 
song với các hoạt động khác, trẻ sẽ rèn được nhiều kĩ năng trong sinh hoạt 
hàng ngày, trong các hoạt động học và chơi như: biết nhún nhảy, vận động 
sáng tạo theo nhạc, tự nghĩ, sáng tạo ra vận động, biểu cảm nét mặt, cử chỉ, 
điệu bộ khi ca hát, biết nghe và cảm thụ được lời ca, bản nhạc chính xác và 
 3 Người thực hiện: H’ Duyên Bkrông Một số biện pháp giúp trẻ 4-5 tuổi học tốt môn giáo dục âm nhạc tại lớp Chồi 2 trường Mầm non Cư Pang
cảm xúc trong âm nhạc thì trẻ thực hiện chưa tốt thể hiện kết quả của năm 
học 2017 – 2018, tôi chủ động kiểm tra, khảo sát, thống kê trẻ lớp chồi 2 
với sĩ số 30 trẻ, dân tộc thiểu số là 30, với kết quả như sau.
 Nội dung Xếp loại cuối năm
 Số trẻ đạt Số trẻ chưa đạt
Trẻ hứng thú tham gia các hoạt 20/30 10/30
động âm nhạc 
 6% 4%
Trẻ chủ động sáng tạo tham gia 18/30 12/30
hoạt động âm nhạc 
 60% 40%
Trẻ hát đúng lời và giai điệu bài hát 22/30 8/30
 6,6% 3,4%
Trẻ thể hiện cảm xúc trong giai 16/30 14/30
điệu bài hát 4,8% 4,2%
 - Nguyên nhân thuận lợi
 Được sự đầu tư của công ty DakMan trường có cơ sở vật chất đầy 
đủ. Có phòng học rộng rãi thoáng mát, trang thiết bị đồ dùng đồ chơi phục 
vụ hoạt động âm nhạc cho trẻ tương đối đầy đủ
 Được sự quan tâm sâu sắc của các cấp, chính quyền địa phương, hội 
cha mẹ học sinh và đặc biệt là sự quan tâm chỉ đạo của bộ phận chuyên 
môn Phòng giáo dục và đào tạo cũng như Ban giám hiệu nhà trường đầu tư 
về cơ sở vật chất tương đối đầy đủ, các chị em bạn bè đồng nghiệp luôn sẵn 
sàng hỗ trợ giúp đỡ tôi hoàn thành tốt công tác của mình. 
 Tổ chuyên môn luôn tạo mọi điều kiện cho giáo viên tham gia 
chuyên đề do phòng, cụm chuyên môn, tổ chức tiết dạy mẫu, chuyên đề cấp 
trường phổ biến những phương pháp hình thức đổi mới trong chương trình 
mầm non lấy trẻ làm trung tâm. 
 Từ khi sử dụng các biện pháp lên lớp một cách linh hoạt, sáng tạo 
 trong tiết dạy, đồ dùng trực quan sinh động với giọng hát nhuần 
 nhuyễn, chịu khó học hỏi kinh nghiệm từ bạ bè, đồng nghiệp, không 
 ngừng sự rèn luyện bản thân và biết tìm ra những giải pháp hay nhất 
 5 Người thực hiện: H’ Duyên Bkrông Một số biện pháp giúp trẻ 4-5 tuổi học tốt môn giáo dục âm nhạc tại lớp Chồi 2 trường Mầm non Cư Pang
ra đó là phải làm sao để trẻ phát triển lĩnh vực thẫm mĩ một cách có hiệu 
quả đúng với kết quả mong đợi mà độ tuổi trẻ cần đạt được đó là nhiệm vụ 
mà giáo viên cần đưa ra các giải pháp phù hợp với đặc diểm tình hình thực 
tế của lớp. cho nên tôi đưa ra các nhiệm vụ để giải quyết vấn đề như sau:
- Tìm hiểu đặc điểm tâm sinh lý, đặc điểm phát triển thẫm mĩ của trẻ, lập kế 
hoạch giáo dục phù hợp với độ tuổi của trẻ.
- Tạo môi trường âm nhạc trong và ngoài lớp và xây dựng môi trường vật 
chất ngoài lớp học
- Nâng cao chất lượng, làm đồ dùng đồ chơi, tạo môi trường phong phú.
- Lập kế hoạt hoạt động chia lớp thành nhiều nhóm, dạy nhiều lần luân 
phiên nhóm.
III. Các giải pháp đã tiến hành để giải quyết vấn đề
 Từ những nguyên nhân, các yếu tố thực trạng nêu trên tôi lựa chọn 
các giải pháp, biện pháp phù hợp. những giải pháp biện pháp đó nhằm mục 
đích giúp trẻ học tốt môn hoạt động âm nhạc theo hướng lấy trẻ làm trung 
tâm. Kích thích sự hứng thú, sáng tạo trong quá trình trẻ tham gia hoạt 
động âm nhạc.
 - Giải pháp1:Tìm hiểu đặc điểm tâm sinh lý của trẻ, lập kế hoạch 
giáo dục phù hợp với độ tuổi của trẻ lớp chồi 2 theo nguyên tắc lấy trẻ làm 
trung tâm:
 Khi nghiên cứu vào đề tài đầu tiên là phải hiểu được đặc điểm tâm 
sinh lý của trẻ, để biết trẻ cần gì và mong muốn gì. Trong quá trình đi phổ 
cập được trực tiếp trao đổi với phụ huynh, là cơ hội để tìm hiểu về môi 
trường sống, tính cách của trẻ từ đó lập kế hoạch hoạt động cho trẻ.
 Ngay từ đầu năm học được nhà trường phân công chủ nhiệm lớp chồi 
2, học sinh đa số con em dân tộc thiểu số nên tôi đã đi sâu tìm hiểu đặc 
điểm tâm sinh lý từng trẻ nhu cầu học của trẻ suy nghĩ hằng ngày qua biểu 
hiện của trẻ tại lớp.
 Từ những đặc điểm tâm sinh lý đó, bản thân nhận ra rằng: để trẻ yêu 
thích môn hoạt động âm nhạc thì việc lựa chọn biện pháp dạy xây dựng 
 7 Người thực hiện: H’ Duyên Bkrông Một số biện pháp giúp trẻ 4-5 tuổi học tốt môn giáo dục âm nhạc tại lớp Chồi 2 trường Mầm non Cư Pang
nhạc nào với từng nhóm trẻ, tôi luôn vạch sẵn một loạt các hoạt động giúp 
cân bằng giữa yên tĩnh và ồn ào, giữa động và tỉnh. Nhận ra trạng thái của 
nhóm và sẽ sẵn có trong tay đầy đủ các nội dung, hình thức lựa chọn phù 
hợp hơn.
 Mỗi đứa trẻ là một cá thể riêng biệt trẻ khác nhau về thể chất tình cảm 
trí tuệ, hoàn cảnh gia đình. Vì vậy đặc điểm tâm sinh lí cũng khác nhau. Do 
đó việc lựa chọn bài hát để dạy cho trẻ cũng khác nhau, kể cả trò chơi âm 
nhạc cũng vậy. Với trẻ mẫu giáo 4-5 tuổi, trẻ hát một cách tình cảm, âm 
thanh tuy vẫn chưa mềm mại, nhẹ nhàng ở từng âm vực biết giữ hơi trước 
lúc bắt đầu hát hoặc giữa các đoạn nhạc. Hát rõ ràng, bắt đầu và kết thúc 
bài hát đúng lúc, bắt đầu vào giai điệu một cách chính xác. Hát to dần, nhỏ 
dần với các tốc độ khác nhau một cách tự tin khi có nhạc đệm hoặc không 
có nhạc đệm cùng với người lớn. Hát đơn ca những bài hát quen thuộc. 
Chính vì vậy giáo viên cần hiểu biết về hướng lựa chọn bài hát có chất 
lượng nghệ thuật, phù hợp với tuổi đi sâu vào thế giới của trẻ, điều này giúp 
trẻ hứng thú hơn khi tham gia hoạt động âm nhạc và đạt kết quả tốt hơn.
 Ví dụ: Như bài hát “Cô giáo em” – với giai điệu vui tươi nhộn nhịp, 
ngôn ngữ dễ hiểu và có nội dung giáo dục cao phù hợp chủ đề nói về cô 
giáo rất xinh sắn, dễ thương cũng như đề cao cảnh đẹp quê hương của mình 
đồng thời cũng phù hợp với chủ đề “Những nghề bé biết”
 Về giai điệu: Các bài hát có giai điệu vui tươi, trong sáng, nhẹ nhàng 
thu hút trẻ. Chọn những bài hát có giai điệu phù hợp với chủ đề nội dung 
bài hát cần truyền tải cho trẻ.
 Ví dụ: Bài hát “Em đi qua ngã tư đường phố” phù hợp với chủ đề: 
“Bé đi đường an toàn” về giai điệu vui tươi hồn nhiên giúp trẻ hiểu đặc 
điểm một số phương tiện giao thông. 
 Về nội dung bài hát: Chọn những bài hát phù hợp với chủ đề trẻ đang 
học có tính nhân văn cao giáo dục trẻ biết yêu thương ông bà cha mẹ .
 Ví dụ :bài hát “Cháu yêu cô chú công nhân” phù hợp với chủ đề: 
“Những nghề bé biết” về giai điệu vui tươi hồn nhiên nội dung thì sâu sắc 
nhắc trẻ công việc hằng của cô chú công nhân yêu thương quý trọng công 
 9 Người thực hiện: H’ Duyên Bkrông Một số biện pháp giúp trẻ 4-5 tuổi học tốt môn giáo dục âm nhạc tại lớp Chồi 2 trường Mầm non Cư Pang
chén bát, cồng chiên các loại lon, thùng thiếc, hột hạt, gạo, các loại đá, các 
dụng cụ nhà bếp, khối gỗ, chén bằng nhôm......bài trí thật đẹp và hấp dẫn 
ngoài sân. 
 Không gian trong lớp ở góc âm nhạc trang trí nhiều hình ảnh, đồ chơi 
thật đẹp mắt thu hút trẻ, kích thích tính tò mò, ham hiểu biết, lôi cuốn trẻ 
vào góc chơi âm nhạc, phải luôn chú ý thay đổi chất liệu, những thiết bị tạo 
âm thanh khác nhau định kỳ để trẻ không nhàm chán qua các chủ đề trong 
năm, tạo điều kiện cho trẻ hoạt động âm nhạc tốt nhất. 
 Luôn thay đổi trang trí góc âm nhạc thật sinh động theo chủ đề để 
gây sự thu hút với trẻ. Góc âm nhạc là nơi trẻ có điều kiện để thể hiện khả 
năng âm nhạc của mình, trẻ có thể làm quen, ôn luyện , củng cố và vận 
dụng phát triển những kỹ năng âm nhạc qua các tṛò chơi, các họat động 
sáng tạo làm phát triển khả năng sáng tạo của trẻ. Tại đây, trẻ tự hát hay tự 
vận động theo nhạc, biểu diễn một mình hay một nhóm trẻ một cách thích 
thú và sáng tạo. 
 Biện pháp 3: Nâng cao chất lượng, làm đồ dùng đồ chơi, tạo môi 
trường phong phú.
 - Đồ dùng dạy học được sử dụng trong tiết học đóng vai trò quan 
trọng của việc thành công và hiệu quả giáo dục của tiết dạy. Có đồ dùng để 
trẻ vừa quan sát vừa cảm nhận và được thực hành chắc chắn sẽ tạo hứng 
thú cho trẻ tham gia tích cực trong giờ học. Bên cạnh đó trẻ còn khắc sâu 
được kiến thức đã được học trong tiết dạy. Chính vì vậy giáo viên luôn cố 
gắng tìm tòi, sưu tầm tranh ảnh có nội dung liên quan đến bài dạy. Luôn tận 
dụng những nguyên vật liệu có sẵn ở địa phương, những phế phẩm như 
chai dầu gội đầu, tờ lịch cũ, bìa cứng, chai nhựa, xốp vụn, vải, len, Trẻ 
mẫu giáo là giai đoạn rất nhạy cảm, dễ cảm xúc với những sự vật, sự việc 
xung quanh. Do đó, việc tổ chức hoạt động âm nhạc cho trẻ phải tự nhiên 
và lôi cuốn. Đồ dùng đồ chơi âm nhạc đa dạng sử dụng nhiều nguyên vật 
liệu khác nhau lôi cuốn trẻ rất hứng thú và thích được tham gia, giáo viên 
 11 Người thực hiện: H’ Duyên Bkrông