Sáng kiến kinh nghiệm Một số biện pháp giáo dục kỹ năng sống cho trẻ 5-6 tuổi trong trường mầm non Hoa Hồng

 Một số biện pháp giáo dục kỹ năng sống cho trẻ 5-6 tuổi – Trường Mầm non Hoa Hồng
 I . Phần mở đầu:
 1. Lý do chọn đề tài
 Giáo dục kỹ năng sống cho trẻ là một nhiệm vụ vô cùng quan trọng và ảnh 
hưởng đến quá trình hình thành và phát triển nhân cách sau này của trẻ. Chính vì 
vậy, ngay từ lứa tuổi mầm non trẻ cần được giáo dục về kỹ năng sống để có thể 
phát triển cá nhân một cách tốt nhất.
 Đối với một đứa trẻ kỹ năng sống là rất cần thiết nếu không có kỹ năng 
sống thì sẽ gặp rất nhiều khó khăn trong hoạt động sinh hoạt hàng ngày cho đứa 
trẻ sau này. Chúng ta nên tạo môi trường để trẻ được tham gia và trải nghiệm 
vào các hoạt động vui chơi hay học tập tích cực để từ đó trẻ lĩnh hội được các 
kinh nghiệm sống giúp trẻ mạnh dạn, tự tin và sẵn sàng ứng phó với các tình 
huống trong cuộc sống thông qua các hoạt động hàng ngày tại trường lớp mầm 
non. 
 Đây là giai đoạn trẻ tiếp thu, lĩnh hội những giá trị sống để phát triển nhân 
cách, đồng thời trẻ rất dễ bộc lộ cảm xúc, nhưng chưa có nhiều kỹ năng ứng phó 
với căng thẳng và cảm xúc vì vốn hiểu biết về thế giới xung quanh trẻ còn nhiều 
hạn chế. Dạy trẻ mầm non kỹ năng sống không phải là ép trẻ phải làm những cái 
mà người lớn muốn, mà là dạy trẻ có ý thức được những gì trẻ cần làm và thực 
hiện đúng cách. Chỉ như vậy kỹ năng của trẻ mới hình thành, và theo trẻ đến 
suốt cuộc đời, việc dạy kỹ năng sống cho trẻ mầm non chính là việc đưa hành 
động vào ý thức, nếu làm được điều này thì bố mẹ hay thầy cô giáo đều có thể 
dạy kỹ năng sống cho trẻ một cách đơn giản. Vậy làm thế nào để hành động trở 
thành ý thức cho trẻ? 
 Việc chào hỏi khi có người lạ đến thăm lớp thì trẻ lại không bao giờ tự giác 
chào hỏi mà cứ đợi các cô phải nhắc thì con mới chào, thậm chí nhiều khi nhắc 
trẻ cũng không chào. Như vậy trẻ chưa hình thành ý thức trong việc chào hỏi. 
Việc dạy cho trẻ một hành động thì không phải khó, ví dụ như việc nói cảm ơn, 
nhận biết nguy hiểm hay việc nhặt rác đúng chỗ. Nhưng làm sao để trẻ tự nhận 
thức được những việc đó và tự thực hiện thì là điều không hề đơn giản.
Nhiều khi người lớn luôn tìm cách áp đặt cho trẻ phải làm cái này hay cái khác 
mà không có sự phân tích cho con tại sao con cần thực hiện việc đó, nhiều khi 
người lớn cũng không làm gương cho trẻ. Phải có cách dạy trẻ theo lời dạy của 
Chủ tịch hồ Chí Minh “Cần làm cho chúng biết yêu Tổ quốc, thương đồng bào, 
yêu lao động, biết vệ sinh, giữ kỷ luật, học văn hoá. Đồng thời phải giữ toàn vẹn 
tính vui vẻ, hoạt bát, tự nhiên, tự động, trẻ trung của chúng, chớ làm gì cho 
chúng trở nên già cả”
 Như người lớn chúng ta vẫn thường mắc phải, chúng ta luôn nhắc nhở trẻ 
phải chào hỏi mọi người nhưng chính nhiều giáo viên lại không chào trẻ khi trẻ 
chào mình, như vậy sẽ khó có thể hình thành kỹ năng chào hỏi cho trẻ.
khi cùng trẻ hoạt động ngoài trời trong 
 1
 Giáo viên: Đặng Thị Vương- Trường Mầm non Hoa Hồng Một số biện pháp giáo dục kỹ năng sống cho trẻ 5-6 tuổi – Trường Mầm non Hoa Hồng
 c. Phương pháp thống kê toán học
 II. Phần nội dung
 1. Cơ sở lý luận .
 Kỹ năng sống là những kỹ năng cần thiết trong cuộc sống hằng ngày để 
trẻ có thể làm chủ bản thân, ứng xử phù hợp với cộng đồng và xã hội, thích 
nghi, học tập hiệu quả , nâng cao sức khoẻ tinh thần và thể chất, ứng phó tích 
cực trong các tình huống của cuộc sống.
 Đối với những trẻ 5-6 tuổi, cuối năm các cháu phải đạt được các kỹ 
 năng sống về mặt ngôn ngữ, giao tiếp thể hiện như nói rất rõ, kể lại một câu 
 truyện đơn giản với những câu đầy đủ, có thể nói rõ hành động của người khác, 
 nói chuyện nhiều hơn ngay cả khi không có ai ở bên cạnh, vốn từ ngày càng 
 phong phú , khi nói biết sử dụng đúng đại từ nhân xưng, biết cách sử dụng các 
 từ chỉ số nhiều. Về cử động và phát triển thể chất là có thể đứng trên một bàn 
 chân tối thiểu 10 giây, nhảy lò cò, có thể nhảy cách quãng, có thể nhào lộn, 
 dùng muỗng để xúc ăn, có thể tự đi vệ sinh, tự mặc được quần áo, đu đưa và 
 trèo leo tốt hơn, cắt và dán hình ảnh đơn giản, cầm được bút để tập tô, vẽ.. . Về 
 nhận thức các cháu biết địa chỉ nhà và số điện thoại của người thân, nhận biết 
 được 29 chữ cái. Đếm đếm 10 và đếm theo khả năng. Có thể vẽ một người với 
 tối thiểu 6 bộ phận. Sao chép các hình học. Biết được những đồ dùng hằng 
 ngày. Hiểu rõ các khái niệm về thời gian. Sử dụng các thời điểm trong quá khứ, 
 hiện tại , tương lai một cách chính xác, có thể nhớ ngày sinh nhật của bản thân 
 và của người thân, cách tư duy ngây thơ, chưa logic, có thể nói điều gì thật và 
 điều gì giả vờ. Về mặt xã hội, cảm xúc trẻ hoà đồng, chơi vui vẻ với bạn bè. 
 Trẻ hay có thói quen bắt chước và muốn làm vui lòng miọi người. Đồng ý và 
 tuân theo nội quy đặt ra. Thích hát, múa và hành động. Nhận thức rõ về giới 
 tính và có những trò chơi phù hợp về giới tính. Tỏ vẻ tự lập hơn. Đôi khi đòi 
 hỏi và đôi khi rất hợp tác. Thích thú khi nhận được lời khen. Có thể phê bình 
 hành động sai của người khác. Biết kiểm soát cảm xúc tốt hơn. Có thể kiên 
 nhẫn và tranh luận về một vấn đề gì đó. 
 Để trẻ đạt đực các kỹ năng sống đó thì người giáo viên phải có kiến thức, 
 kỹ năng về chăm sóc giáo dục trẻ. Giáo viên phải có kiến thức để tổ chức các 
 hoạt động cho trẻ được trải nghiệm, để trẻ được cuốn hút vào các hoạt động đa 
 dạng khác nhau cùng với các bạn trong nhóm lớp. Tạo ra nhiều cơ hội để trẻ 
 tương tác, giao tiếp với nhau trong lớp như: Thảo luận, trao đổi ý kiến, giải 
 quyết xung đột, chia sẻ kinh nghiệm, trải nghiệm những vai trò khác nhau...Tạo 
 ra nhiều cơ hội để trẻ được tham gia và cảm thấy mình là một thành viên trong 
 nhóm chơi và trẻ có cơ hội để phát triển trí tưởng tượng, sáng tạo, mạnh dạn, tự 
 tin, góp phần thúc đẩy sự phát triển, tình cảm, kỹ năng xã hội cho trẻ.
 2. Thực trạng vấn đề nghiên cứu
 3
 Giáo viên: Đặng Thị Vương- Trường Mầm non Hoa Hồng Một số biện pháp giáo dục kỹ năng sống cho trẻ 5-6 tuổi – Trường Mầm non Hoa Hồng
8. Biết tránh xa nơi nguy hiểm 10/32= 31,2% 22/32=68,3%
9. Biết bảo vệ và chăm sóc cây 12/32 = 37,5% 20/32=62,5%
cối, con vật
 Trẻ có kỹ năng sống không đồng đều, một số trẻ ngoan ngoãn và nhanh 
thì có nhiều kỹ năng cơ bản tốt, với sự hướng dẫn, động viên của cô giáo trẻ 
luôn biết phát huy những kỹ năng tốt đó. Ngược lại, một số trẻ nhận thức còn 
chậm lại hay nghịch ngợm, khóc nhè nên việc dạy dạy kĩ năng sống của cô đạt 
kết quả thấp.
 Giáo viên đã tích cực thực hiện lồng ghép nội dung dạy kĩ năng sống 
cho trẻ vào các hoạt động trong ngày, như đón trẻ, thể dục, hoạt động có chủ 
đích, hoạt động góc, giờ ăn, giờ ngủ, hoạt động chiều và giờ trả trẻ đã đưa các 
chỉ số phát triển trẻ 5 tuổi vào mục tiêu của các chủ đề, để rèn một số kỹ năng 
qua các chỉ số nhưng tổ chức chưa linh hoạt, chưa sáng tạo nên chưa kích thích 
tối đa sự hứng thú của trẻ 
 Qua trao đổi với một số phụ huynh cho thấy, có một số trẻ khi ở lớp thì 
thực hiện các kĩ năng sống tốt do trẻ rất nghe lời cô giáo nhưng khi về nhà 
được bố mẹ và người thân chiều chuộng thì trẻ lại không thực hiện một số kĩ 
năng sống, mà luôn phụ thuộc vào người khác. Như một số trẻ ở lớp thì tự xúc 
cơm ăn rất nhiều nhưng khi về nhà lại không xúc cơm ăn mà bắt bố mẹ xúc cho 
mới ăn, còn có một số cháu ở trên lớp rất nhanh nhẹn giúp cô làm các công 
việc như quét nhà, lau bàn ghế nhưng về nhà lại ngồi thụ động một chỗ và xem 
điện thoại.
 Việc giáo dục kĩ năng sống cho trẻ ở trường còn nhiều khó khăn, tuy 
nhiên chúng tôi đã dần khắc phục, nghiên cứu các giải pháp và thực hiện giáo 
dục kĩ năng sống cho trẻ theo mục tiêu của chương trình giáo dục đã đề ra, 
chuẩn bị tốt cho trẻ trước khi bước vào lớp 1 ở trường phổ thông.
 3. Nội dung và hình thức của giải pháp
 a, Mục tiêu của giải pháp, biện pháp
 Những giải pháp, biện pháp nêu ra giúp giáo viên nhận thức sâu sắc về 
việc dạy trẻ kỹ năng sống. Cụ thể hóa nội dung những kỹ năng cơ bản mà giáo 
viên cần dạy trẻ. Xác định nhiệm vụ cơ bản đối với từng đối tượng trong việc 
dạy trẻ kỹ năng sống. Biện pháp tuyên truyền với các bậc cha mẹ cách dạy trẻ 
kỹ năng sống trong gia đình.
 Đề ra những biện pháp hướng dẫn để giúp các bậc cha mẹ thực hiện dạy 
trẻ các kỹ năng sống cơ bản, kỹ năng nhận thức, kĩ năng giao tiếp, kĩ năng học 
tập, kỹ năng hợp tác, và kỹ năng tự tin giúp trẻ phát huy tính tích cực, chủ động 
sáng tạo trong các hoạt động, đồng thời giúp giáo viên vận dụng được kiến 
thức, kỹ năng trong công tác rèn kỹ năng sống cho trẻ tại lớp mình chủ nhiệm.
 5
 Giáo viên: Đặng Thị Vương- Trường Mầm non Hoa Hồng Một số biện pháp giáo dục kỹ năng sống cho trẻ 5-6 tuổi – Trường Mầm non Hoa Hồng
 - Chủ đề: “Tết và mùa xuân” Dạy trẻ kỹ năng giao tiếp , lịch sự, lễ phép, 
ngoan ngoãn, yêu thiên nhiên, trồng và chăm sóc cây xanh, bảo vệ môi trường.
 - Chủ đề: “ Quê hương - đất nước- Bác Hồ” Dạy trẻ kính yêu Bác Hồ, 
quan tâm đến những di tích lịch sử, địa danh, cảnh đẹp, lễ hội của quê hương, 
đất nước, giữ gìn bảo vệ môi trường.
 * Biện pháp 2: Tổ chức các hoạt động giáo dục kỹ năng sống cho trẻ 
thông qua các hoạt động trong ngày.
 - Giáo dục kỹ năng sống thông qua giờ đón, trả trẻ.
 Hằng ngày vào giờ đón trẻ , khi thấy trẻ đến lớp, tôi niềm nở, tươi cười và 
chủ động chào trẻ, nhắc trẻ chào bố mẹ. Dần dần hình thành kỹ năng giao tiếp 
cho trẻ, trẻ có ý thức rằng khi đến lớp thấy cô là mình sẽ chào cô và chào bố mẹ. 
Không những vậy khi gặp người lớn thì trẻ sẽ chủ động chào mọi người trước, 
tôi dạy trẻ kỹ năng tự cất giầy dép, ba lô đúng nơi quy định ngoài ra tôi còn dạy 
trẻ biết nói lời xin lỗi, biết nói cảm ơ, không nói leo khi người khác nói, không 
tự tiện lấy đồ và sử dụng đồ của người khác
 Thông qua hoạt động thể dục : Khi cho trẻ ra xếp hàng để tham gia thể 
dục sáng, cho trẻ đi theo hàng lối, không chen lấn xô đẩy bạnTôi cùng các 
giáo viên khác tổ chức cho trẻ các vận động như : Bò qua chướng ngại vật, đi 
trên ghế thể dục , chuyền bóng, bật qua vật cản, Nhảy từ độ cao 45cm, ném 
trúng đích thẳng đứng, Bò zíc zắc qua 7 điểm, Đi nối gót, qua đó rèn cho trẻ 
các kỹ năng nhanh nhẹn, mạnh dạn, tự tin, khéo léo khi tham gia vận động để 
rèn luyện sức khoẻ 
 Trong giờ hoạt động ngoài trời: Tôi cho ter khám phá thời tiết, trò chuỵn 
về thời tiết. Cho trẻ trải nghiệm và giáo dục trẻ biết bảo vệ cơ thể mình dưới 
những thời tiết khác nhau như đi trời nắng phải biết đội mũ, đi dưới mưa phải 
che dù.. Và cho trẻ đi tham quan khuôn viên vười hoa quanh sân trường, dạy trẻ 
biết tưới cây, chăm sóc cây, nhổ cỏ, bắt sâu. Và cho trẻ nhặt lá cây, nhặt rác 
xung quanh sân trường để giữ về sinh môi trường sạch sẽ.
 Trong giờ vệ sinh: Tôi dạy trẻ các kỹ năng tự phục vụ như: Rửa mặt, rửa 
tay bằng xà phòng, cách trải tóc, cách gấp quần áo và đi vệ sinh đúng nơi quy 
định
 - Giáo dục kỹ năng sống thông qua các hoạt động học:
 Thông qua hoạt động làm quen văn học: Qua câu truyện “Cậu bé Tích 
Chu” ở chủ đề “gia đình”.
 Tôi kể cho trẻ nghe, đặt câu hỏi đàm thoại để trẻ trả lời. Cho trẻ nhập vào 
vai các nhân vật trong câu truyện. Giáo dục trẻ phải có tình yêu thương, quan 
tâm những người thân trong gia đình mình để từ đó biết chăm sóc, tôn trọng và 
giúp đỡ những người thân của mình hơn.
 7
 Giáo viên: Đặng Thị Vương- Trường Mầm non Hoa Hồng