Sáng kiến kinh nghiệm Một số biện pháp giáo dục dinh dưỡng và vệ sinh an toàn thực phẩm cho trẻ ở Trường mầm non Bình Yên

 CỘNG HOÀ XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM
 Độc lập - Tự do - Hạnh phúc
 ĐƠN YÊU CẦU CÔNG NHẬN SÁNG KIẾN
Kính gửi: Hội đồng Sáng kiến huyện Định Hóa;
 Họ và tên Tỷ lệ (%) đóng góp vào việc tạo ra sáng 
 Số 
 (Nhóm tác Chức vụ Đơn vị kiến
 TT
 giả)
 (ghi rõ đối với từng đồng tác giả, nếu có)
 Trường 
 Đinh Thị Phó Hiệu 
 1 MN Bình 100%
 Lưu trưởng
 Yên
Đề nghị Hội đồng sáng kiến huyện Định Hóa công nhận sáng kiến năm học 2019-
2020 như sau:
1.Tên sáng kiến: “Một số biện pháp giáo dục dinh dưỡng và vệ sinh an toàn 
thực phẩm cho trẻ ở Trường mầm non Bình Yên, huyện Định Hóa, tỉnh Thái 
Nguyên năm học 2019-2020”.
2. Lĩnh vực áp dụng sáng kiến.
Giai đoạn vàng cho sự phát triển về tầm vóc trí tuệ con người nằm ở lứa tuổi mầm 
non, nhiệm vụ của giáo dục mầm non là chăm sóc nuôi dưỡng, giáo dục trẻ. Việc 
chăm sóc sức khỏe cho trẻ trong độ tuổi ở Trường mầm non là một việc làm hết 
sức quan trọng và cần thiết. Trường Mầm non là trường học đầu tiên của trẻ, là 
cái nôi lớn nhất nuôi dưỡng trẻ nên người, mỗi chúng ta ai cũng mong muốn cho 
con em mình lớn lên thật khỏe mạnh, hồn nhiên và thông minh, thoải mái vui đùa 
cùng bạn bè. Nhưng làm thế nào cho trẻ có được sức khỏe tốt? thì quả là vô cùng 
khó khăn, đó không chỉ là điều trăn trở của các bậc phụ huynh mà còn là điều suy 
nghĩ lo lắng của các cán bộ, giáo viên trong Trường mầm non Bình Yên. Là một 
cán bộ phụ trách dinh dưỡng tôi nhận thấy rằng để cho trẻ phát triển tốt về mọi 
mặt thì cần phải đặt việc chăm sóc dinh dưỡng cho trẻ lên hàng đầu kết hợp với 
vệ sinh an toàn thực phẩm, việc chăm sóc chế độ ăn uống không tốt sẽ ảnh hưởng 
rất lớn đến sức khỏe và trí tuệ của trẻ. 
Chính vì dinh dưỡng hợp lí đã và đang nâng cao chất lượng cho cuộc sống con 
người nói chung và trẻ em nói riêng, nếu trẻ được nuôi dưỡng tốt là tiền đề cho 
sự phát triển về sau của trẻ, tôi thiết nghĩ đây quả là một điều rất cần thiết vì vậy định của nhà nước nhà trường còn làm tốt công tác xã hội hóa huy động các nguồn 
đóng góp của phụ huynh học sinh trên địa bàn.
Quy mô trường lớp
- Tổng số lớp: 8 nhóm lớp
+ Nhà trẻ: 2 nhóm trẻ
+ Mẫu giáo: 6 lớp
- Tổng số học sinh: 209 cháu.
- Đội ngũ giáo viên: Trường mầm non Bình Yên có 25 cán bộ, giáo viên, nhân 
viên: Trong đó biên chế : 18 người, hợp đồng 7 người; Cán bộ quản lý 3 người; 
Giáo viên 16 người; Nhân viên 6 người.
Thuận lợi.
Đội ngũ Ban giám hiệu nhanh nhẹn, sáng tạo, vững vàng về chuyên môn, có 
năng lực quản lý, nên chỉ đạo sát sao giáo viên về chuyên môn, công tác chăm 
sóc nuôi dưỡng, tổ chức tốt các hoạt động trong nhà trường. Luôn hỗ trợ, giúp 
đỡ nhau trọng mọi công việc, nhất là công tác chăm sóc bữa ăn cho trẻ được nhà 
trường đặt lên hàng đầu. Có biệp pháp cụ thể để nâng cao chất lượng bữa ăn, xây 
dựng thực đơn theo tuần, tháng, theo mùa.
Tập thể cán bộ, giáo viên, nhân viên trong trường đoàn kết cùng quyết tâm 
phấn đấu xây dựng nhà trường luôn đạt Tập thể lao động tiên tiến. Nhà trường 
có đội ngũ cán bộ giáo viên giỏi làm nòng cốt, giáo viên tâm huyết với nghề, 
luôn yêu nghề, mến trẻ, có tinh thần trách nhiệm cao, luôn hoàn thành tốt mọi 
nhiệm vụ được giao.
Đội ngũ cô nuôi trẻ khỏe, tâm huyết với nghề, 1/3 người đạt trình độ đại đại học 
mầm non, 02/3 người có chứng chỉ nên thuận lợi rất nhiều trong công tác nuôi 
dưỡng, tổ chức bữa ăn, công tác vệ sinh an toàn thực phẩm trong tổ chức bán 
trú tại trường. 
Đồ dùng, dụng cụ phục vụ cho công tác bán trú của nhà trường được trang bị 
tương đối đầy đủ, đảm bảo sạch sẽ vệ sinh an toàn thực phẩm.
Được sự quan tâm của các cấp lãnh đạo, của các ban ngành đoàn thể và đặc 
biệt là sự quan tâm của các bậc phụ huynh tạo điều kiện giúp đỡ, động viên về 
tinh thần, vật chấtđể nhà trường hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ nuôi dưỡng, 
chăm sóc giáo dục trẻ, đặc biệt các bậc phụ huynh đã có nhận thức về tầm quan 
trọng của giáo dục mầm non, phối hợp chặt chẽ với nhà trường trong việc thống 
nhất các biện pháp trong việc chăm sóc giáo dục trẻ, tích cực ủng hộ nhà trư-
ờng về tinh thần và cơ sở vật chất.
Bên cạnh những thuận lợi, nhà trường còn gặp một số khó khăn sau; Kết quả khảo sát ban đầu. 
 Cân nặng Chiều cao
 Tên Tổng Suy 
 Cân Tỷ Tỷ Tỷ Chiều Tỷ Thấp Tỷ Thấp Tỷ 
 khối số trẻ DD SDD 
 nặng lệ lệ lệ cao lệ còi độ lệ còi lệ 
 nặng
 BT % vừa % % BT % 1 % độ 2 %
 Mẫu 
 162 144 89 18 11 0 0 148 91,3 14 8,7 0 0
 giáo
 Nhà 
 47 42 89,4 5 10,6 0 0 43 91,5 4 8,5 0 0
 trẻ
 Tổng 
 209 186 89 23 11 0 0 191 91,4 18 8,6 0 0
 cộng
Kết quả:
Tổng số trẻ cân - đo: 207 trẻ
Tổng số trẻ phát triển bình thường: 186 trẻ/207 trẻ = 89,8% 10.2
Tổng số trẻ suy dinh dưỡng: 23 trẻ/207 trẻ = 11,1%
Trong đó:
 Trẻ suy dinh dưỡng thể nhẹ cân: 23 trẻ/207 trẻ = 11,1%
 Trẻ suy dinh dưỡng thể thấp còi : 18 trẻ/207 trẻ = 8,7%
 Trẻ suy dinh dưỡng thể nhẹ cân và thấp còi: 15 = 7,2 %
Từ khảo sát trên ta thấy đầu năm học số lượng trẻ bị suy dinh dưỡng còn khá 
cao, 23/207 trẻ chiếm tỷ lệ 11,1%.
Vấn đề chăm sóc sức khỏe cho trẻ có ý nghĩa rất quan trọng, bởi vì trẻ được ăn 
uống khoa học, đảm bảo nhu cầu dinh dưỡng, đảm bảo vệ sinh, đặc biệt là vệ sinh 
an toàn thực phẩm sẽ giúp cho cơ thể trẻ phát triển cân đối, hài hòa cả về thể chất 
và trí tuệ. Vì vậy việc đảm bảo dinh dưỡng và vệ sinh an toàn thực phẩm trong 
các trường mầm non có tổ chức ăn bán trú là nhiệm vụ vô cùng quan trọng, quyết 
định đến sự tồn tại và phát triển của cơ thể con người, nhận thức được điều đó là 
một cán bộ phụ trách dinh dưỡng bản thân tôi luôn cố gắng tìm hiểu và đưa ra 
những biện pháp tốt nhất giúp trẻ đảm bảo dinh dưỡng phát triển toàn diện các 
mặt.
3.2 Biện pháp trong giáo dục dinh dưỡng và vệ sinh an toàn thực phẩm tại 
Trường Mầm non Bình Yên.
* Biện pháp 1: Kế hoạch tuyên truyền cho trẻ ăn bán trú. Đảm bảo cung cấp đầy đủ năng lượng và các chất dinh dưỡng theo nhu cầu cơ 
thể. Các chất dinh dưỡng phải theo tỷ lệ cân đối và thích hợp (Cân đối giữa các 
chất dinh dưỡng: Protêin, lipit, gluxit, vitamin và khoáng chất, giữa thức ăn nguồn 
gốc động vật và thực vật.
Dưới đây là bảng thực đơn, tôi cùng tổ cấp dưỡng đã phối hợp xây dựng
và hiện đang thực hiện tại trường
 THỰC ĐƠN MÙA HÈ MẪU GIÁO
 Thứ 2 Thứ 3 Thứ 4 Thứ 5 Thứ 6
 - Thịt 
 - Muối 
 gà, thịt 
 lạc vừng
 lợn dim 
 - Cá dim thịt cà - Đậu dim thịt lợn 
 gừng - Trứng dim thịt 
 - Bí xanh chua hành cà chua hành
 nghệ xào thịt cà chua hành
 Bữa 
 - Mướp xào - Su su xào thịt 
 chính - Giá - Bí đỏ xào thịt
 - Canh thịt lợn
 trưa đỗ xào rau 
 - Canh rau ngót 
 thịt. muống - Canh bầu nấu - Canh rau đay 
 nấu thịt lợn nạc
 nấu thịt tép. mồng tơi nấu tép
 - Canh 
 nước 
 bí xanh 
 xương
 nấu thịt
 - Cháo 
 - Phở thịt 
 củ quả - Súp thập cẩm - Bún canh xương - Mỳ nấu thịt 
 bò 
 - Bánh - Bánh thịt lợn nạc nước xương
 trứng(Tipo)
 Bữa bông - Sữa bột - Sữa chua
 - Sữa bột
 phụ lan
 hoặc cho các loại quả các cháu ưa thích nhưng tuyệt đối không cho trẻ ăn bánh 
kẹo, uống nước ngọt trước khi ăn.
Bữa ăn đối với trẻ có ngon miệng, ăn hết xuất phụ thuộc rất nhiều vào các món 
ăn phù hợp thời tiết và khí hậu.
Ví dụ: Mùa hè cho trẻ ăn các loại rau mát như: Rau muống, rau ngót, mướp, rau 
đay, canh chua
Biện pháp 3: Chế biến đúng quy trình, đảm bảo vệ sinh.
Thực phẩm không đủ chất dinh dưỡng không nhận hàng.
Giá cả không đúng theo dự trù trong thực đơn phải thông báo kịp thời cho ban 
giám hiệu. Ban giám hiệu thường xuyên theo dõi giá chợ, thường xuyên kiểm 
tra công tác tiếp phẩm không để hiện tượng tiêu cực xảy ra trong công tác tiếp 
phẩm. Cách nấu nướng và chế biến thực phẩm, đảm bảo thức ăn còn đầy đủ các 
chất bổ dưỡng, không để lại bệnh tật gì cho ăn uống. Đề phòng thức ăn bị ô 
nhiễm từ giai đoạn thức ăn sống, được nấu chín và đưa đến người sử dụng.
Ngoài các quy định của nhà trường cô tiếp phẩm phải nắm được thực đơn, chuẩn 
bị lựa chọn thực phẩm, kiểm tra giá chợ trước ngày đi chợ 2 ngày để đảm bảo 
chất lượng và đủ số lượng trẻ ăn hoặc kịp thời thay thế thực phẩm không có trong 
thực đơn. Cân, đo, đong, đếm tính giá cả theo số lượng nhận thực tế.
 Sơ chế thực phẩm: Thực phẩm phải được sơ chế tại nơi đảm bảo vệ sinh thoáng 
mát, đúng quy định của bếp một chiều. Các loại rau quả tươi phải được ngâm kỹ 
và rửa ít nhất 3 lần nước sạch hoặc được rửa sạch dưới vòi nước chảy. Các loại 
thực phẩm sau khi rửa sạch phải để ráo nước, sau đó làm nhỏ theo yêu cầu món 
ăn loại thức ăn trên giàu chất gì? tất cả các giáo viên trước mỗi bữa ăn đều phải biết 
giáo dục cháu như vậy giờ ăn không bị nặng nề.
Vệ sinh ăn uống là một vấn đề quan trọng, vì thế giáo viên trò chuyện với trẻ: 
Hằng ngày trước khi ăn các cháu có thói quen làm gì? (rửa tay) vì sao phải rửa 
tay? Trong khi ăn có được dùng tay bốc thức ăn không? Vì sao? Nói chuyện trong 
giờ ăn thì như thế nào?
Bàn để chia thức ăn lau sạch. Tráng nước sôi dụng cụ để chia thức ăn và bát, thìa 
của trẻ, cho trẻ rửa tay trước khi ăn. Ngoài ra trước khi chia thức ăn phải rửa sạch 
tay, thức ăn chia xong phải đậy kín hoặc để vào tủ đựng thức ăn để tránh ruồi, 
bụi,
- Chăm sóc trẻ trong bữa ăn.
Cho trẻ ăn phải thực hiện đứng quy định vệ sinh: Cho trẻ ăn đúng bữa, đúng giờ. 
Cô rửa sạch tay trước khi chia thức ăn và cho trẻ ăn. Trẻ ăn xong cô cho trẻ rửa 
tay, đánh răng, lau miệng, uống nước.
Lưu ý: 
Không cho trẻ ăn, uống quá nóng
Không cho trẻ ăn quá nguội vào mùa đông
Không thổi vào thức ăn của trẻ.
Không cho trẻ ăn uống chung thìa, bát, cốc. 
Không nhặt thìa rơi xuống đất cho trẻ ăn lại.
- Vệ sinh sau khi ăn:
Trẻ ăn xong cô thu dọn bàn ngay, lau bàn bằng khăn ướt, giạt khăn và phơi khô 
khăn. Lau nhà bằng nước thơm sau mỗi bữa ăn.
Rửa bát bằng ( nước xà phòng rửa chén). Tráng lại ít nhất 2 lần bằng nước sạch, 
phơi nắng.
Trường luôn có kế hoạch dự giờ chăm sóc về dinh dưỡng chặt chẽ, nhằm nâng 
cao kết quả nuôi dưỡng trẻ, phòng chống suy dinh dưỡng và phòng chống tình 
trạng ngộ độc thức ăn trong nhà trường.
Hiện nay toàn nhà trường đang thực hiện chương trình giáo dục mầm non mới. 
Chủ động đưa ra những nội dung gần gũi, giúp trẻ thích ứng và xử lý các tình phẩm gây ảnh hưởng đến sức khỏe trẻ. Vì vậy đảm bảo vệ sinh trong chế biến 
luôn là điều đầu tiên
Khi vệ sinh: Đối với dụng cụ như dao, thớt khi chế biến thực phẩn sống và chín 
để riêng, đối với mùa hè các dụng cụ thường xuyên được phơi nắng.
Vệ sinh lau sàn bếp tôi chỉ đạo tổ sử dụng nước nóng già để lau sàn nhà để diệt 
vi khuẩn và bốc hơi nhanh giúp cho sàn nhà luôn khô sạch. Khâu chia thức ăn 
phải thực hiện đúng nguyên tắc.
Đồ dùng dụng cụ thiết bị nhà bếp mầm non phải gọn gàng, ngăn nắp, đúng khoa 
học để tiện cho việc sử dụng trong chế biến. Khi làm việc phải mặc bảo hộ lao 
động, mũ, khẩu trang, găng tay. Với đặc thù làm việc đều là chị em nên mọi người 
rất tiết kiệm đối với găng tay nilông chỉ sử dụng một lần nhưng mọi người đã giặt 
và sử dụng lại. Tôi đã mạnh dạn đề xuất chỉ sử dụng găng tay một lần rồi bỏ 
không tái sử dụng.
Đối với giẻ rửa bát, cọ xoong, khăn lau tay, lau sàncuối buổi được giặt sạch 
bằng sà phòng và ngâm nước nóng già, sau đó phơi khô.
Khi thức ăn đã nấu chín phải đựơc đậy vung cẩn thận trên bàn chia ăn. Tuyêt đối 
không dùng khăn vải để che đậy, phủ trực tiếp lên thức ăn.
Bên cạnh đó cần phải thực hiện nghiêm túc quy định về lưu mầu thức ăn. Thức 
ăn phải được lưu 24 giờ có miên phong, ghi rõ ngày, giờ, tháng có nắp đậy, mẫu 
thức ăn lưu có cả sống và chín, nhưng được đựng riêng từng hợp đảm bảo vệ sinh.
Biện pháp 6: Giữ vệ sinh cá nhân khi tham gia giao nhận, sơ chế, chế biến 
thực phẩm.
Giữ vệ sinh cá nhân khi làm nhiệm vụ nuôi dưỡng nói chung và khi tham gia giao 
nhận, sơ chế, chế biến thực phẩm nói riêng là một yêu cầu tất yếu của một cô nuôi 
ở trường mầm non. Vì nếu các cô nuôi không có ý thức giữ gìn vệ sinh cá nhân 
cho mình thì chính các cô lại là nguồn gây bệnh cho trẻ, dẫn đến
không đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm cho trẻ.
Chính vì vậy tôi đã tạo cho mình một thói quen vệ sinh cá nhân khi làm
việc để các chị em trong tổ học tập và làm theo:
Móng tay luôn cắt ngắn, sạch sẽ. Rửa tay bằng xà phòng sau khi cầm những vật 
dụng không đảm bảo vệ sinh và có khăn lau tay riêng. Đầu tóc luôn cặp gọn gàng. 
Đến trường thay luôn quần áo đồng phục lao động. Đeo khẩu trang, găng tay, tạp 
dề và đội mũ khi tham gia nhận, sơ chế, chế biến thực phẩm.