Sáng kiến kinh nghiệm Một số biện pháp để đưa tài liệu đến gần với bạn đọc nhiều hơn ở thư viện trường THCS Dur Kmăn

 SKKN: Một số biện pháp để đưa tài liệu đến gần với bạn đọc nhiều hơn ở thư viện 
 trường THCS Dur Kmăn
 I. PHẦN MỞ ĐẦU
 1. Lý do chọn đề tài.
 Sách, báo có vị trí quan trọng trong đời sống xã hội như VI. Lênin đã nói: 
“Không có sách thì không có tri thức, không có tri thức thì không có chủ nghĩa 
cộng sản”. Với nhà trường thì sách, báo lại có ý nghĩa quan trọng vì sách báo là 
học liệu cần thiết nhất, là người bạn gần gũi nhất của thầy và trò. Giáo viên cần có 
sách nghiệp vụ, sách tham khảo, sách giáo khoa để giảng dạy và nâng cao trình độ 
chuyên môn nghiệp vụ. Học sinh cần có sách tham khảo, sách giáo khoa, sách bài 
tập, sách thiếu nhi để học tập và giải trí sau những giờ học tập căng thẳng. Ngoài ra 
trong thư viện cũng còn có những loại báo, tạp chí cũng là nguồn tài liệu tham 
khảo hết sức quan trọng đối với giáo viên và học sinh trong nhà trường.
 Chính vì vậy từ lâu thư viện có vai trò quan trọng, trở thành bộ phận trọng 
yếu không thể thiếu được trong nhà trường. Nhận thức được vị trí, vai trò của sách, 
báo không những nâng cao chất lượng giảng dạy trong nhà trường mà còn nâng 
cao đời sống tinh thần của bạn đọc. Việc sử dụng sách, báo ngày càng tăng của 
giáo viên và học sinh, đội ngũ cán bộ thư viện trường học không ngừng học hỏi 
kinh nghiệm của các đồng nghiệp, trau dồi, mở rộng, nâng cao trình độ chuyên 
môn nghiệp vụ để đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của giáo viên và học sinh đối 
với sách, báo. 
 Giáo viên và học sinh có ý thức khi tham gia đọc sách, tìm tòi, khám phá 
những cái hay, cái mới trong cuốn sách. Tích cực tìm kiếm thông tin trên Internet 
(Thư viện điện tử) phục vụ cho việc học tập, nâng cao dân trí, thẩm mĩ ngay tại thư 
viện. Bên cạnh đó việc đọc sách của một số bộ phận giáo viên và học sinh chưa 
chủ động, chưa tích cực, lựa chọn những tài liệu không phù hợp với lứa tuổi, khối 
lớp của mình, chưa biết khai thác vốn tài liệu hiện có của thư viện. Do đó hiệu quả 
mang lại chưa cao.
 Mặt khác để thư viện không phải là “kho chứa sách” mà thư viện cần phải 
phát huy hết vị trí, vai trò, chức năng của mình không những là nơi lưu giữ sách, 
CBTV: Nguyễn Thị Liên 1 Trường THCS Dur Kmăn SKKN: Một số biện pháp để đưa tài liệu đến gần với bạn đọc nhiều hơn ở thư viện 
 trường THCS Dur Kmăn
 4. Giới hạn của đề tài.
 Cán bộ viên chức và học sinh trường THCS Dur Kmăn trong 02 năm (năm 
học 2015 – 2016 và năm học 2016 – 2017)
 5. Phương pháp nghiên cứu.
 Khi thực hiện đề tài này tôi đã sử dụng một số nhóm phương pháp như:
 * Nhóm phương pháp nghiên cứu lí luận
 - Phương pháp nghiên cứu tài liệu, các văn bản pháp quy về thư viện
 - Phương pháp phân tích, tổng hợp thông qua sổ mượn sách của giáo viên và 
học sinh, sổ thống kê bạn đọc
 * Nhóm phương pháp nghiên cứu thực tiễn
 - Phương pháp điều tra nhu cầu hứng thú đọc của bạn đọc
 - Phương pháp quan sát, khảo sát thực tế tình hình đọc sách của bạn đọc
 - Phương pháp tổng kết kinh nghiệm
 * Phương pháp thống kê toán học
 II. PHẦN NỘI DUNG
 1. Cơ sở lý luận
 * Cơ sở khoa học
 Tài liệu là vật mang tin được hình thành trong quá trình hoạt động của cơ 
quan, tổ chức, cá nhân. Tài liệu bao gồm sách, báo, tạp chí, các văn bản giúp người 
ta tìm hiểu về vấn đề gì ví dụ như tài liệu học tập, tài liệu tham khảo đọc tại thư 
viện
 Bạn đọc ở thư viện trường THCS Dur Kmăn đó là toàn thể cán bộ viên chức 
và học sinh trong nhà trường. 
 Sách, tài liệu chứa đựng những kinh nghiệm của loài người được truyền lại 
từ thế hệ này sang thế hệ khác, sự tiến bộ của loài người có được là nhờ tiếp thu, 
CBTV: Nguyễn Thị Liên 3 Trường THCS Dur Kmăn SKKN: Một số biện pháp để đưa tài liệu đến gần với bạn đọc nhiều hơn ở thư viện 
 trường THCS Dur Kmăn
 Trường THCS Dur Kmăn là một ngôi trường đóng trên địa bàn có điều kiện 
kinh tế đặc biệt khó khăn, trình độ dân trí thấp. Đa số học sinh là người dân tộc 
thiểu số chiếm hơn 50% tổng số học sinh toàn trường. Năm học 2015 – 2016 tôi áp 
dụng sáng kiến kinh nghiệm “Một số biện pháp để đưa tài liệu đến gần với bạn đọc 
nhiều hơn ở thư viện trường THCS Dur Kmăn” nhưng hiệu quả mang lại chưa cao 
đã đáp ứng được một phần nào đó nhu cầu của bạn đọc. Để đáp ứng nhu cầu ngày 
càng cao của bạn đọc trường THCS Dur Kmăn năm học 2016 – 2017 tôi đã tiếp 
tục nghiên cứu đề tài sáng kiến kinh nghiệm này tìm ra những giải pháp, biện pháp 
tối ưu nhất để có thể đưa vốn tài liệu của thư viện đến với bạn đọc nhiều hơn.
 Đặc điểm của sách: Tổng số vốn tài liệu 
là 4063 bản sách. Nguồn sách cơ bản đa dạng, 
phong phú, có đầy đủ các loại sách như sách 
giáo khoa, sách tham khảo, sách thiếu nhi, 
sách nghiệp vụ, sách đạo đức, sách biển đảo, 
sách kỹ năng sống đã đáp ứng được nhu cầu 
của bạn đọc. Bên cạnh đó nguồn sách được bổ 
sung hàng năm chưa mới, chưa có tính thời sự, 
tài liệu địa phương còn hạn chế. Vốn tài liệu 
trong thư viện chưa có sự chọn lọc phù hợp 
theo tiêu chuẩn của Bộ giáo dục và đào tạo. Vì 
nguồn bổ sung chính là sách nhà nước tài trợ (nguồn này có chọn lọc về nội dung 
nhưng rất hạn chế về số lượng), chưa phong phú, chưa đáp ứng được nhu cầu của 
bạn đọc.
 Cơ sở vật chất cơ bản phục vụ được nhu cầu của bạn đọc. Tổng diện tích 
kho sách và phòng đọc là 54 m 2. Chỗ ngồi dành cho giáo viên và cho học sinh 
chung. Thư viện mở cửa phục vụ 6 buổi/ tuần. Các khâu xử lý kỹ thuật như đăng 
kí, đóng dấu, dán nhãn, phân loại, mô tả, sắp xếp được thực hiện đầy đủ. Tuy 
nhiên vào những giờ cao điểm, những buổi sinh hoạt chủ điểm thì thư viện 
không thể phục vụ được hết nhu cầu của bạn đọc. Hàng ngày có khoảng hơn 100 
CBTV: Nguyễn Thị Liên 5 Trường THCS Dur Kmăn SKKN: Một số biện pháp để đưa tài liệu đến gần với bạn đọc nhiều hơn ở thư viện 
 trường THCS Dur Kmăn
– 2017 tôi đã mạnh dạn tiếp tục đưa ra sáng kiến kinh nghiệm “Một số biện pháp 
để đưa tài liệu đến gần với bạn đọc nhiều hơn ở thư viện trường THCS Dur 
Kmăn”. Thư viện mở cửa phục vụ 10 buổi/ tuần.
 3. Nội dung và hình thức của giải pháp
 a. Mục tiêu của giải pháp
 Tìm ra những giải pháp để đưa tài liệu đến gần với bạn đọc nhiều hơn ở thư 
viện trường THCS Dur Kmăn.
 Giúp bạn đọc tiếp cận được vốn tài liệu của thư viện góp phần nâng cao chất 
lượng dạy và học trong nhà trường, nâng cao dân trí, thẩm mỹ, tư tưởng đạo đức 
của toàn xã hội.
 Tăng số vòng quay của sách
 Nâng cao công tác phục vụ bạn đọc từ đó góp phần nâng cao hiệu quả hoạt 
động công tác thư viện ở trường THCS Dur Kmăn.
 b. Nội dung và cách thức thực hiện giải pháp
 Trường THCS Dur Kmăn đóng trên địa bàn xã Dur Kmăl là xã có điều kiện 
kinh tế đặc biệt khó khăn. Năm học 2016 – 2017 tổng số cán bộ viên chức toàn 
trường là 40, tổng số học sinh là 414 với 15 lớp. Được sự quan tâm giúp đỡ, chỉ 
đạo của các cấp các ngành và sự tham mưu của lãnh đạo nhà trường với các cấp 
chính quyền thư viện đã được đầu tư xây dựng ngay tại vị trí thuận lợi cho bạn 
đọc, không gian thoáng mát, dễ chịu. Tuy nhiên phòng đọc của giáo viên và học 
sinh còn chung nên chưa đáp ứng hết nhu cầu của bạn đọc. Sau một thời gian trăn 
trở tôi đã tìm ra giải pháp thích hợp đáp ứng nhu cầu của bạn đọc một cách tốt 
nhất, giúp các em tiếp cận với tài liệu có trong thư viện ngày càng nhiều hơn. Tôi 
lên kế hoạch cụ thể và được sự đồng ý của Ban giám hiệu tôi đã bắt đầu kế hoạch 
của mình.
 Một là xây dựng không gian thư viện
 * Thư viện góc lớp (Góc thư viện)
CBTV: Nguyễn Thị Liên 7 Trường THCS Dur Kmăn SKKN: Một số biện pháp để đưa tài liệu đến gần với bạn đọc nhiều hơn ở thư viện 
 trường THCS Dur Kmăn
khác về cho lớp mình đọc. Hoặc các em có thể luân chuyển sách giữa tủ sách của 
lớp mình với tủ sách của các lớp bạn. Nếu thấy có tình trạng bị mất mát, hư hỏng 
thì phải báo ngay cho cán bộ thư viện để có biện pháp điều chỉnh kịp thời nhằm 
giảm thiểu tình trạng trên.
 Hàng tháng thư viện tiến hành họp tổ cộng tác viên thư viện và nghe các em 
báo cáo tình hình hoạt động tại các thư viện của lớp mình. Cán bộ thư viện sẽ giúp 
các em giải quyết những vướng mắc, khắc phục những khó khăn trong việc trông 
coi, cho mượn sách để tránh mất mát, hư hỏng, thất thoát trong quá trình sử dụng. 
Bên cạnh đó cán bộ thư viện cũng tuyên dương, khen thưởng những thư viện góc 
lớp có số lượng sách nhiều nhất, phong phú nhất, bảo quản sách tốt nhất và đặc 
biệt là số vòng quay của sách tăng
 * Thư viện xanh (thư viện ngoài trời)
 Thư viện xanh (Thư viện ngoài trời) là mô hình thư viện đa dạng, phong phú 
thu hút được đông đảo bạn đọc. Thư viện ngoài trời sách được để trong các túi 
sách, giỏ sách, hộp sách do các em học sinh tự làm. Những túi sách, giỏ sách, hộp 
sách này được treo dưới tán cây xanh, gầm cầu thang, hành lang lớp học. Mô hình 
thư viện ngoài trời có thể tận dụng được các khoảng không xanh còn trống của nhà 
trường, không đòi hỏi nhiều phòng đọc, ghế đọc tuy nhiên lại yêu cầu sự tự giác 
cao của học sinh trong việc bảo quản và giữ gìn sách và chỉ thực hiện được vào các 
ngày nắng. 
 (Học sinh đang đọc sách tại thư viện ngoài trời)
CBTV: Nguyễn Thị Liên) 9 Trường THCS Dur Kmăn SKKN: Một số biện pháp để đưa tài liệu đến gần với bạn đọc nhiều hơn ở thư viện 
 trường THCS Dur Kmăn
 * Thường xuyên giới thiệu sách mới
 Tuyên truyền giới thiệu sách là 
hoạt động nghiệp vụ quan trọng trong 
các thư viện đặc biệt là thư viện trường 
học. Đây là yếu tố cơ bản đánh giá hiệu 
quả hoạt động của thư viện trường phổ 
thông. Hoạt động này nhằm mục tiêu 
khai thác toàn bộ vốn tài liệu của thư 
viện đồng thời là phương thức lôi cuốn 
bạn đọc đến với thư viện một cách hữu 
hiệu nhất. Có nhiều phương thức tuyên 
truyền giới thiệu sách mới như giới thiệu 
sách trên bảng giới thiệu sách của thư 
 (Buổi tuyên truyền giới thiệu sách)
viện, giới thiệu sách, điểm sách trong các 
buổi chào cờ do cán bộ thư viện hoặc học sinh thực hiện, buổi phát thanh măng 
non do lớp trực tuần thực hiện, buổi sinh hoạt tập thể, hoạt động ngoài giờ lên lớp, 
kết hợp với tổng phụ trách đội tổ chức cuộc thi vẽ tranh theo sách, cuộc thi tìm 
hiểu về sách, trả lời các câu hỏi về sách, nói chuyện về sách theo các ngày lễ lớn 
trong năm, biên soạn thư mục giới thiệu sách Phương pháp này giúp bạn đọc cập 
nhật được những tài liệu mới nhất, nắm được thông tin, kiến thức một cách nhanh 
chóng mang lại hiệu quả cao.
 * Tổ chức ngày hội đọc sách
 Việc tổ chức ngày hội đọc sách nhằm giới thiệu nguồn tri thức và vốn tài 
liệu của thư viện hiện đang lưu giữ tới đông đảo bạn đọc và các em học sinh giúp 
các em khai thác và tiếp cận với nguồn tài liệu quý báu trên. Bên cạnh đó tạo 
không gian văn hóa vui tươi bổ ích cho các em, khuyến khích và phát triển phong 
trào đọc sách, hình thành thói quen thường xuyên đọc sách, khơi dậy trong cán bộ 
giáo viên và các em học sinh tinh thần yêu sách, rèn luyện và nêu cao văn hóa đọc 
CBTV: Nguyễn Thị Liên 11 Trường THCS Dur Kmăn SKKN: Một số biện pháp để đưa tài liệu đến gần với bạn đọc nhiều hơn ở thư viện 
 trường THCS Dur Kmăn
báo các em đọc, mỗi câu chuyện các em được nghe đều để lại những ấn tượng, 
những suy nghĩ và được phản ánh trên báo tường.
 Báo tường còn tập hợp những kinh nghiệm đọc và làm theo sách của các em 
học sinh. Qua đó cán bộ thư viện cần kịp thời biểu dương những gương tốt, những 
bài báo tường hay và phê bình những hiện tượng xấu trong việc thực hiện nội quy 
của thư viện.
 Ba là thành lập câu lạc bộ bạn đọc – Ban tư vấn về sách
 * Câu lạc bộ bạn đọc
 Thành lập câu lạc bộ bạn đọc phù hợp với từng lứa tuổi, nhu cầu, sở thích 
của từng nhóm bạn đọc như câu lạc bộ toán học, câu lạc bộ văn học, câu lạc bộ em 
nói tiếng anh, câu lạc bộ thể dục thể thao Câu lạc bộ bạn đọc nhằm đưa tài liệu 
của thư viện đến từng nhóm bạn đọc và nhu cầu học tập, nghiên cứu, vui chơi, giải 
trí của học sinh.
 Hình thức hoạt động của câu lạc bộ bạn đọc: tuyên truyền giới thiệu sách, 
bình sách, tọa đàm về sách
 Hoạt động: câu lạc bộ sinh hoạt 1 lần/1 tuần với các nội dung như giới thiệu 
sách mới, kể một câu chuyện ngắn, đọc một bài thơ trong các buổi phát thanh 
măng non do các em học sinh có giọng đọc xuất sắc thực hiện, sinh hoạt chủ điểm, 
hoạt động ngoài giờ lên lớp, học tập rèn luyện các kỹ năng như kỹ năng giao tiếp, 
kỹ năng làm việc nhóm, hỗ trợ cán bộ thư viện xử lý nghiệp vụ sách mới nhập về, 
hỗ trợ kiểm kê, sắp xếp tài liệu, tuyên truyền vận động các bạn khác tham gia câu 
lạc bộ để không ngừng học tập và rèn luyện.
 * Ban tư vấn về sách
 Tư vấn, gợi mở, giới thiệu những đầu sách hay, những đầu sách có nội dung 
gần giống (tương tự) khi bạn đọc có yêu cầu về một đầu sách nào đó mà hiện tại 
trong thư viện không có. Giới thiệu một cách hấp dẫn, lôi cuốn, thuyết phục để học 
CBTV: Nguyễn Thị Liên 13 Trường THCS Dur Kmăn