Sáng kiến kinh nghiệm Một số biện pháp đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm trong công tác bán trú tại trường Mầm non Sao Mai

 Một số biện pháp đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm trong công tác bán trú tại 
 trường mầm non sao mai.
 I. Phần mở đầu:
 1. Lý do chọn đề tài:
 Hiện nay vấn đề vệ sinh an toàn thực phẩm đang là mối quan tâm lớn nhất 
của toàn xã hội, chất lượng vệ sinh an toàn thực phẩm liên quan đến cả quá trình 
từ khâu sản xuất đến khâu tiêu dùng, công tác đảm bảo vệ sinh an toàn thực 
phẩm đòi hỏi có tính liên ngành cao là công việc của toàn dân. Đối với ngành 
giáo dục nói chung, trong đó bậc học mầm non đóng vai trò rất lớn trong việc tổ 
chức khâu an toàn vệ sinh thực phẩm cho trẻ ăn bán trú tại trường mầm non. 
Việc đảm bảo vệ sinh an toàn thực thẩm góp phần trong những bữa ăn ngon giúp 
trẻ hứng thú khi ăn bán trú tại trường, giúp trẻ phát triển, khoẻ mạnh, thông 
minh có nề nếp và được sống trong môi trường thật sự yêu thương chăm sóc của 
người lớn. Dinh dưỡng là nhu cầu sống hàng ngày của con người, trẻ em cần 
dinh dưỡng để phát triển thể lực và trí lực, người lớn cần dinh dưỡng để duy trì 
sự sống và làm việc. Đối với trẻ em, năng lượng chủ yếu được tiếp nhận qua các 
bữa ăn và phải đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm để chống xảy ra ngộ độc thực 
phẩm do các món ăn mà cô nuôi chế biến. Và làm nền tảng cho sự phát triển của 
trẻ. 
 Trong bậc học Mầm non nói chung và trong trường mầm non Sao Mai nói 
riêng, việc tổ chức khâu an toàn vệ sinh thực phẩm cho trẻ ăn bán trú đóng vai 
trò rất quan trọng. Vì vậy, vấn đề vệ sinh an toàn thực phẩm giữ vai trò rất 
lớn đối với sức khoẻ trẻ thơ, nó góp phần nâng cao sức học tập, lao động của trẻ 
trong xã hội ngày càng phát triển hiện nay. 
 Việc chăm sóc giáo dục trẻ cũng được gia đình và xã hội đặc biệt quan 
tâm. Vậy quan tâm như thế nào là đúng mực để cơ thể trẻ được khoẻ mạnh, học 
tập tốt, cơ thể phát triển cân đối, hài hòa, việc trước tiên ta phải có một chế độ 
ăn uống hợp lý, khoa học nhằm giúp trẻ ăn ngon miệng nhưng phải đảm bảo an 
toàn vệ sinh thực phẩm. 
 Nhận thấy rõ tầm quan trọng của nội dung nêu trên, nên tôi chọn đề 
tài “Một số biện pháp đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm trong trong công tác 
Trần Thị Tỷ 1 Một số biện pháp đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm trong công tác bán trú tại 
 trường mầm non sao mai.
trú trong trường Mầm non và các văn bản hướng dẫn của Sở GD&ĐT, Phòng 
GD&ĐT và Y tế. 
 - Giáo dục cho các cháu có thói quen vệ sinh trong ăn uống thông qua các 
hoạt động giáo dục hàng ngày ở trường.
 - Nhân viên cấp dưỡng, giáo viên phải đảm bảo thực hiện các qui định về 
vệ sinh an toàn thực phẩm trong chế biến thức ăn, chăm sóc các cháu.
 - Xây dựng và thực hiện kế hoạch kiểm tra, giám sát việc thực hiện các 
qui định của pháp luật về vệ sinh an toàn thực phẩm trong trường học.
 - Thực hiện vệ sinh cá nhân và vệ sinh môi trường.
 - Đảm bảo chế độ lưu giữ thức ăn qua 24h.
 - Trang bị đầy đủ các dụng cụ, đồ dùng bán trú cho lớp vào đầu năm học.
 3. Đối tượng nghiên cứu:
 Một số biện pháp đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm trong công tác bán 
trú tại trường mầm non sao mai”.
 4. Giới hạn Phạm vi nghiên cứu:
 - Nghiên cứu trong khuôn khổ: Giáo viên, phụ huynh, Học sinh: 5 – 6 tuổi 
đang học tại lớp lá 1 tại Trường mầm non Sao Mai – Xã Bình hòa – Huyện 
krông ana – Tỉnh Đăk Lăk.
 - Đối tượng khảo sát: Công tác bán trú tại Trường mầm non Sao Mai. 
 - Thời gian nghiên cứu: Học kì 1 năm học 2017 – 2018.
 5. Phương pháp nghiên cứu
 a) Phương pháp nghiên cứu lý luận: Đọc, khái quát, hệ thống hóa các tài 
liệu liên quan đến đề tài.
 b) Phương pháp nghiên cứu thực tiễn: 
 + Phương pháp quan sát: Quan sát tự nhiên để xác định thực trạng về việc 
tích hợp giáo dục vệ sinh an toàn thực phẩm cho trẻ 5 tuổi.
Trần Thị Tỷ 3 Một số biện pháp đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm trong công tác bán trú tại 
 trường mầm non sao mai.
xuất một số sản phẩm kém chất lượng hoặc do quy trình chế biến hoặc do 
nhiễm độc từ môi trường, đang gây ảnh hưởng xấu đến xuất khẩu và tiêu dùng. 
Các vụ ngộ độc thực phẩm do một số bếp ăn tập thể cung cấp, nhiều thông tin 
liên tục về tình hình an toàn vệ sinh thực phẩm ở một vài tỉnh trong cả nước, 
càng làm bùng lên sự lo âu của mọi người.
 Trong những năm gần đây đã xảy ra nhiều vụ ngộ độc thực phẩm ở các 
địa phương,...và nhất là nhiểm chất (Milamine..) gây ảnh hưởng đến sức khỏe 
của trẻ có trong sữa tươi... Nhà trẻ, mẫu giáo là nơi tập trung đông trẻ, bản thân 
trẻ còn nhỏ bé , trẻ chưa nhận thức được đầy đủ về dinh dưỡng và vệ sinh, an 
toàn thực phẩm nếu để xảy ra ngộ độc thực phẩm ở lứa tuổi này thì hậu quả sẽ 
khôn lường. Vì vậy giáo dục dinh dưỡng, đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm, 
xây dựng quy chế thực phẩm sạch, đề phòng ngộ độc thức ăn là vấn đề có ý 
nghĩa thực tế, thiết thực và vô cùng quan trọng trong trường mầm non có tổ chức 
bán trú.
 2.Thực trạng vấn đề:
 Ngày nay trên phương tiện thông tin đại chúng đã đưa tin nhiều vụ ngộ 
độc thực phẩm xảy ra trong nhà hàng, quán ăn và các cơ sở giáo dục mầm non 
tư thục. Những vi phạm về vệ sinh an toàn thực phẩm của một số cơ sở chế biến 
thực phẩm trên những kênh truyền hình, báo chí, các hình ảnh và hoạt động ảnh 
hưởng xấu đến chất lượng sản phẩm của nhiều mặt hàng như: Nội tạng thịt heo 
hết hạn được nhập về, sữa tươi có chứa Milamine, hạt dưa tẩm chất gây ung 
thư... Làm cho phụ huynh có con em tham gia ở bán trú và người tiêu dùng hoan 
mang, lo lắng đồng thời làm mất uy tín của nhà trường, của cán bộ giáo viên. Vì 
vậy công tác đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm phải được đặt lên hàng đầu, 
không để dịch bệnh, ngộ độc thực phẩm xảy ra trong nhà trường là nhiệm vụ cần 
thiết.
 Bản thân được ban giám hiệu nhà trường giao nhiệm vụ phụ trách công 
tác bán trú (chăm sóc nuôi dưỡng trẻ ở lại trưa tại trường). Trăn trở với mục tiêu 
chung của giáo dục bậc học mầm non có nhiệm vụ chăm sóc trẻ phát triển một 
cách toàn diện kể cả thể chất lẫn tinh thần. Cùng với nhiệm vụ chung của năm 
Trần Thị Tỷ 5 Một số biện pháp đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm trong công tác bán trú tại 
 trường mầm non sao mai.
 - Cải thiện tình hình vệ sinh an thực phẩm tại trường, lớp; bảo đảm vệ 
sinh an toàn thực phẩm phục vụ bữa ăn tại trường cho học sinh.
 - Tăng cường công tác dự phòng để tránh dịch bệnh lây qua thực phẩm, 
đường ăn uống tại trường, lớp.
 - Tăng cường công tác giám sát, không để xảy ra ngộ độc thực phẩm và 
dịch bệnh.
 - Cán bộ, giáo viên, nhân viên, học sinh phải thực hiện nghiêm túc, các 
qui định về vệ sinh an toàn thực phẩm, tham gia tuyên truyền về vệ sinh an toàn 
thực phẩm.
 b. Nội dung và cách thức các giải pháp:
 Biện pháp 1: Khảo sát ban đầu:
 Qua khảo sát thực trạng về kiến thức, hành vi trong công tác vệ sinh an 
toàn thực phẩm ở trường tôi vào đầu năm học 2017 - 2018 là:
 Phiếu khảo sát cho 100 phụ huynh vào cuộc họp cha mẹ học sinh:
 Không quan 
 Quan trọng
 Nội dung phiếu trọng Lý do không quan 
TT
 khảo sát Số Tỉ lệ Số Tỉ lệ trọng
 lượng (%) lượng (%)
 1 Vệ sinh cá nhân 60 60 40 40 Không có thời gian 
 quan tâm trẻ vì chúng 
 tôi phải đi làm.
 2 Vệ sinh môi 30 30 70 70 Họ cho rằng VSMT 
 trường không quan tâm vì đó 
 không phải việc của 
 mình.
 3 Vệ sinh nguồn 40 40 60 60 Có nước đủ để sinh 
 nước hoạt là được không cần 
 biết về chất lượng của 
 nước.
 4 Vệ sinh dụng cụ 70 70 30 30 Dao thớt nào cũng 
Trần Thị Tỷ 7 Một số biện pháp đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm trong công tác bán trú tại 
 trường mầm non sao mai.
5 Nguồn dinh 06 30 14 70 Ăn no là được không 
 dưỡng đầy đủ ăn món này thì ăn 
 cho trẻ món khác. 
6 Thực hiện khâu 08 40 12 60 Nấu chín hết rồi thế 
 chế biến an toàn là an toàn rồi.
 như thế nào?
 Từ những kết quả khảo sát như trên tôi luôn suy nghĩ và trăn trở xem 
mình phải làm gì và làm thế nào để nâng cao kết quả giáo dục trong vệ sinh an 
toàn thực phẩm cho trẻ. Đồng thời nhắc nhở cả giáo viên, nhân viên, phụ huynh, 
đánh thức ở họ ý thức về nguồn thực phẩm, hãy sống cho mình và cả tương lai 
của con em mình sau này. Tôi xin mạnh dạn đưa ra một số biện pháp sau đây để 
các đồng nghiệp cùng tham khảo.
 Biện pháp 2. Xây dựng kế hoạch:
 Ngay từ đầu năm học theo sự chỉ đạo của ban giám hiệu nhà trường tôi đã 
xây dựng kế hoạch chăm sóc nuôi dưỡng và nội dung vệ sinh an toàn thực phẩm 
phù hợp với đặc điểm thực tế của nhà trường. Lên thực đơn ăn uống theo khẩu 
phần, hàng ngày, hàng tuần, theo mùa, hợp lý, cân đối dinh dưỡng và triển khai 
sâu rộng trong toàn thể cha mẹ học sinh như: Trong cuộc họp mặt phụ huynh 
đầu năm, thông qua tranh ảnh, hội thi, động viên phụ huynh cùng tham gia thực 
hiện kế hoạch đảm bảo nâng cao chất lượng về vệ sinh an toàn thực phẩm.
Ví dụ: Chế độ sinh hoạt lớp lá 1:
 Mùa hè Mùa đông Nội dung
 06h30-07h45 06h30-08h00 Đón trẻ, hoạt động tự chọn, thể dục sáng, 
 trò chuyện, điểm danh, kiểm tra vệ sinh.
 07h45- 08h15 08h00- 08h30 Hoạt động ngoài trời.
 08h15-09h30 08h30-09h30 Hoạt động chung cả lớp ( Tiết học).
Trần Thị Tỷ 9 Một số biện pháp đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm trong công tác bán trú tại 
 trường mầm non sao mai.
 Ví dụ:
 Thưa bà con và các bạn!
 Muốn cho ích nước lợi nhà
 An toàn thực phẩm phải coi là, việc chung
 Cùng nhau trên dưới một lòng
 Tự giác, vận động để cùng, phát huy
 Một là, công việc vệ sinh
 Cho bàn tay sạch sẽ khi làm thức ăn
 Hai là, lựa chọn phải rành
 Thực phẩm tươi sạch để an toàn, bạn ơi
 Ba là, thực hiện ăn chín uống sôi
 Ngâm kỹ, rửa sạch, gọt vỏ quả tươi khi dùng 
 Bốn là, cần phải tập trung
 Bảo quản thực phẩm khi vừa, nấu xong
 Nguồn nước dùng phải sạch trong
 Điều năm ta nhớ ghi lòng, đừng quên
 Sáu là nấu chín ăn liền
 Cơm ngon canh ngọt chồng nghiền, vợ khen
 Bảy xin bạn nhớ chớ quên
 Thức ăn nguội lạnh phải lên, lửa hồng
 Ăn vô ấm dạ, ấm lòng
 Dẻo thơm hạt gạo chẳng uổng công, bạn hiền
 Nguyên tắc thứ tám không nên
 Để lẫn thực phẩm là điều, chẳng hay.
Trần Thị Tỷ 11 Một số biện pháp đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm trong công tác bán trú tại 
 trường mầm non sao mai.
lọ đựng gia vị, thực phẩm phải có nhãn tên, không cất giữ chung với các loại hóa 
chất diệt côn trùng, xà phòng, xăng dầu với kho thực phẩm.
 Biện pháp 5: Các biện pháp phòng nhiễm bẩn vệ sinh an toàn thực phẩm, 
vệ sinh nơi chế biến:
 Đảm bảo có bếp 1 chiều, tránh sự chồng chéo trong các khâu nấu nướng, 
tiết kiệm tối đa thời gian, đồng thời tránh sự va chạm tối đa các sản phẩm sống 
chín đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm.
 Nơi chế biến thực phẩm luôn thường xuyên giữ vệ sinh sạch sẽ có dụng 
cụ riêng cho thực phẩm sống và chín.
 Bếp nấu ăn đảm bảo đủ ánh sáng và thoáng khí.
 Bếp ăn thực hiện quy trình 1 chiều để đảm bảo vệ sinh.
 Tự bồi dưỡng kiến thức vệ sinh an toàn thực phẩm .
 Nhà bếp luôn luôn đảm bảo vệ sinh, đảm bảo bếp ăn không bụi, có đủ 
dụng cụ cho nhà bếp và đồ dùng ăn uống cho trẻ, có để nguồn nước sạch phục 
vụ cho chế biến và cho trẻ sử dụng hằng ngày. Ngoài ra nhà bếp luôn luôn có 
bảng tuyên truyền 10 nguyên tắc vàng về vệ sinh an toàn thực phẩm cho giáo 
viên cùng đọc và thực hiện. Có sơ đồ cụ thể cho một qui trình tiếp nhận thực 
phẩm, làm sạch, sơ chế, chế biến phân chia khẩu phần. Phân công cụ thể ở các 
khâu: Chế biến theo thực đơn, theo số lượng, định lượng đã cân đối của nhà 
trường, đảm bảo nhu cầu dinh dưỡng và hợp vệ sinh.
 - Tổ chức xây dựng vườn rau cho bé tại ngay sân trường để góp phần 
cung cấp dinh dưỡng và cải thiện bữa ăn cho trẻ luôn đảm bảo vệ sinh an toàn 
thực phẩm.
 Bếp được trang bị sử dụng bếp ga không gây độc hại cho nhân viên và 
khói bụi cho trẻ.
 Thường xuyên cọ rửa các dụng cụ chế biến thực phẩm hằng ngày sau khi 
sử dụng.
Trần Thị Tỷ 13