Sáng kiến kinh nghiệm Một số biện pháp của nhân viên y tế nâng cao hiệu quả công tác phòng chống dịch bệnh trong trường mầm non

 PHẦN I. ĐẶT VẤN ĐỀ
 “ Có sức khỏe là có tất cả, không sức khỏe là không có gì ” - câu nói đó 
như một lời nhắc nhở với mỗi người chúng ta sức khỏe là thứ đáng quý nhất. 
Nhất là đối với trẻ em thì sức khỏe của trẻ rất quan trọng vì “ Trẻ em hôm 
nay , thế giới ngày mai’, là thế hệ tương lai. Vì vậy dành cho trẻ sự ưu tiên 
chăm sóc từ những năm đầu đời có một ý nghĩa sinh học, xã hội, nhân văn 
cực kỳ quan trọng mà 1 đứa trẻ có quyền đón nhận- quyền được chăm sóc 
nuôi dưỡng tốt nhất.
Trong thời kỳ hiện nay với tốc độ phát triển của công nghiệp hóa, hiện đại 
hóa đã làm cho không khí, nguồn nước, thực phẩm đang dần bị ô nhiễm bởi 
những hóa chất, rác thải công nghiệp càng nhiều lại càng đe dọa đến sức khỏe 
của con người chúng ta, chính vì vậy mà trong những năm gần đây tỉ lệ người 
mắc bệnh hiểm nghèo, bệnh dịch mới ngày càng tăng cao và độ tuổi mắc bệnh 
ngày càng trẻ. 
Trong những năm gần đây, nước ta đã mở rộng quan hệ hợp tác với nước 
ngoài, trú trọng đầu tư phát triển các ngành dịch vụ du lịch, ăn uống. Hơn 
nữa, do nước ta nằm trong vùng nhiệt đới gió mùa, khí hậu nóng ẩm và mật 
độ dân cư đông đúc, vi khuẩn biến đổi gen, sự nhận thức về dịch bệnh của 
mỗi người dân còn chưa cao. Tất cả những nguyên nhân trên, khiến cho các 
dịch bệnh ngày càng gia tăng. 
 Với trẻ mầm non tất cả những gì xung quanh đều mới lạ, hấp dẫn trẻ, 
kích thích sự tò mò, khám phá của trẻ. Trẻ tích cực hoạt động với các đồ dùng 
đồ chơi mầm non mẫu giáo, thích chơi với cát, với nước, thích trao đổi giao 
lưu với các bạn, với người lớn. Song trẻ chưa ý thức được việc vệ sinh cá 
nhân, việc phòng chống dịch bệnh. Bên cạnh đó, cơ thể trẻ còn non nớt, sức 
đề kháng còn yếu. Môi trường học tập, vui chơi của trẻ thường tập trung nhiều 
trẻ khác. Tất cả những yếu tố trên rất dễ dẫn đến trẻ em mắc phải dịch bệnh. 
Chính vì vậy, người lớn cần phải có sự hiểu biết về tầm quan trọng của việc 
làm tốt công tác phòng chống dịch bệnh cho trẻ và hình thành cho trẻ những 
thói quen giữ gìn vệ sinh cá nhân, ý thức phòng chống dịch bệnh cho trẻ. Vì 
vậy làm thế nào, để phòng chống dịch bệnh xảy ra với trẻ trong trường mầm 
non?
Nhận thức được việc phòng chống dịch bệnh cho trẻ là việc làm quan trọng, 
cần thiết và là vấn đề cấp bách trong thời điểm hiện nay, tôi ở vai trò nhân 
viên y tế trong trường mầm non luôn băn khoăn, trăn trở, suy nghĩ, làm cách 
nào để có thể ngăn chặn không để dịch bệnh xảy ra ở trường mình, đặc biệt 
là những dịch bệnh đang hoành hành như tay chân miệng, sốt xuất huyết, 
viêm đường hô hấp cấp do virut biến đổi. Xuất phát từ những điều đó đã 5. Người mang mầm bệnh truyền nhiễm: Là người mang tác nhân gây bệnh 
truyền nhiễm nhưng không có biểu hiện triệu chứng bệnh.
6. Người tiếp xúc: Là người có tiếp xúc với người mắc bệnh truyền nhiễm, 
người mang mầm bệnh truyền nhiễm, trung gian truyền bệnh và có khả năng 
mắc bệnh.
7. Người bị nghi ngờ mắc bệnh truyền nhiễm: Là người tiếp xúc hoặc có 
biểu hiện, triệu trứng bệnh truyền nhiễm nhưng chưa rõ tác nhân gây bệnh
8. Giám sát bệnh truyền nhiễm: Là việc thu thập thong tin lien tục, có hệ 
thống về tình hình, chiều hướng của bệnh truyền nhiễm, phân tích, giải thích 
nhằm cung cấp tghoong tin cho việc lập kế hoạch, triển khai và đánh giá hiệu 
quả các biện pháp phòng, chống bệnh truyền nhiễm.
9. Vắc xin: Là chế phẩm chứa kháng nguyên tạo cho cơ thể khả năng đáp ứng 
miễn dịch, được dung với mục đích phòng bệnh.
10. Dịch: Là sự xuất hiện bệnh truyền nhiễm với số lượng người mắc bệnh 
vượt quásố người mắc bệnh dự tính bình thường trong một khoảng thời gian 
xác định ở một khu vực nhất định.
11. Vùng có dịch: Là khu vực được cơ quan có thẩm quyền xác định có dịch.
12. Vùng có nguy cơ dịch; Là khu vực lân cận với vùng có dịch hoặc xuất 
hiện các yếu tố gây dịch .
13. Cách ly y tế: Là việc tách riêng người mắc bệnh truyền nhiễm, người bị 
nghi ngờ mắc bệnh truyền nhiễm, người mang mầm bệnh truyền nhiễm hoặc 
vật có khả năng mang tác nhân gây bệnh truyền nhiễm nhằm hạn chế sự lây 
truyền bệnh.
14. Xử lý y tế: Là việc thực hiện các biện pháp sử dụng vắc xin, sinh phẩm 
y tế, cách ly y tế, tẩy uế, khử khuẩn, diệt các tác nhân gây bệnh truyền nhiễm, 
trung gian truyền bệnh và các biện pháp y tế khác.
Từ những khái niệm trên tôi nghiên cứu, tìm tòi các biện pháp để nâng cao 
hiệu quả phòng chống dịch bệnh trong trường mầm non Đa Tốn mà tôi đang 
công tác.
II. Cơ sở thực tiễn
1. Đặc điểm tình hình của nhà trường: 
- Trường gồm 3 cơ sở nằm trên địa bàn xã Đa Tốn- Gia Lâm- Hà Nội. - Ban Giám hiệu có trình độ chuyên môn vững vàng, yêu nghề, nhạy bén trong 
công tác, đã nhận thức đúng đắn và đánh giá việc chăm sóc sức khỏe, dinh 
dưỡng cho trẻ mầm non là rất quan trọng, xác định được nguy hại của các 
dịch bệnh.
 - Tập thể cán bộ - giáo viên – nhân viên (CBGVNV) có tinh thần đoàn 
kết, có trách nhiệm cao trong công tác, yêu nghề, mến trẻ, luôn có ý thức học 
hỏi nâng cao tay nghề và chuyên môn nghiệp vụ. 
 Trường có 741 học sinh, ngoan, khỏa mạnh, nhanh nhẹn, hồn nhiên, có nề 
nếp, tích cực tham gia các hoạt động, mạnh dạn tự tin trong giao tiếp.
 - Phụ huynh bước đầu đã cùng phối hợp với nhà trường trong việc chăm 
sóc, nuôi dưỡng, giáo dục trẻ.
 3. Khó khăn.
- Trường nằm rải rác ở 3 khu nên việc tổ chức mọi hoạt động gặp nhiều khó 
khăn, cũng như việc đầu tư cho cơ sở vật chất, trang thiết bị phục vụ cho công 
tác chăm sóc nuôi dưỡng, giáo dục trẻ còn có phần hạn chế. 
 - Giáo viên và phụ huynh tuy đã biết về một số bệnh dịch thường hay 
xảy ra với trẻ nhỏ qua các thông tin đại chúng nhưng còn chưa sâu, nhất là 
các bệnh mới, bệnh lạ gần đây, mới chỉ dừng lại biết tên bệnh dịch mà chưa 
nắm rõ được triệu chứng, nguyên nhân, tác hại và cách phòng tránh các bệnh.
 - Trẻ trong trường độ tuổi còn nhỏ từ 18 tháng đến 6 tuổi nên chưa có 
khả năng nhận biết và phòng tránh bệnh dịch
- Quan điểm về chương trình giáo dục mầm non của một bộ phận nhỏ cha mẹ 
học sinh không đồng đều nên sự phối kết hợp giữa nhà trường và cha mẹ học 
sinh (CMHS) trong công tác chăm sóc giáo dục trẻ còn gặp khó khăn. 
III. Các biện pháp thực hiện
Đứng trước tình hình dịch bệnh diễn ra phức tạp, xuất hiện nhiều bệnh mới, 
bệnh lạ, nhiều loại bệnh không có văc xin phòng bệnh và không có thuốc điều 
trị, nếu không phát hiện sớm, chữa trị kịp thời sẽ dẫn tới nhiều biến chứng 
nặng thậm chí là tử vong, do vậy tôi đã thực hiện một số biện pháp để nâng 
cao hiệu quả phòng chống dịch bệnh xảy ra trong trường như sau:
1. Biện Pháp 1: Xây dựng kế hoạch phòng chống từng dịch bệnh. Cùng giáo viên tham gia các buổi tập huấn công tác y tế, phòng chống 
dịch bệnh do Phòng GD&ĐT, trung tâm y tế Huyện Gia Lâm tổ chức.
 Thông qua các buổi họp hội đồng nhà trường tôi đã tuyên truyền, hướng 
dẫn phòng chống một số bệnh dịch.
 Tôi đã làm các bài tuyên truyền dịch bệnh theo mùa, các dịch bệnh xảy 
ra đột xuất trong nước, pho to tài liệu, tờ rơi, tranh về 1 số bệnh dịch thường 
gặp ở trẻ và các dịch bệnh nguy hiểm để hướng dẫn giáo viên tuyên truyền 
tại các góc tuyên truyền của lớp.
 Với vị trí nhân viên y tế tôi thường xuyên kết hợp hướng với giáo viên 
theo dõi tình hình sức khỏe của trẻ ở lớp, không nhận trẻ bị ốm. Hướng dẫn 
giáo viên theo dõi sức khoẻ của trẻ như: sốt cao đột ngột liên tục, đau cơ, đau 
đầu, nổi ban trên da, xuất huyết, loét miệng, vết loét hay phỏng nước, lòng 
bàn tay, lòng bàn chân,thì phải thông báo ngay với CMHS và y tế trong 
nhà trường.
* Đối với phụ huynh học sinh:
 Tôi hướng dẫn giáo viên tạo góc tuyên truyền với cha mẹ học sinh: 
Gắn hình ảnh và thông tin về phòng chống dịch bệnh từ các công văn, tờ rơi, 
báo chí vào các bài tuyên truyền phát cho giáo viên treo tại góc tuyên truyền 
của lớp.
 Bản thân tôi cùng với giáo viên trực tiếp tham gia các hoạt động phát 
tờ rơi, tờ bướm hướng dẫn nhận biết triệu chứng và cách phòng một số bệnh 
dịch.
 Đọc tuyên truyền bệnh trên loa của trường vào giờ đón trả trẻ để phụ 
huynh nắm bắt thông tin về các bệnh dịch tốt hơn.
 Tôi gặp gỡ, tư vấn cho phụ huynh, trao đổi khi cần thiết về sức khỏe 
của trẻ.
* Đối với học sinh:
Bác hồ kính yêu đã từng nói:
 “Trẻ em như búp trên cành
 Biết ăn ngủ, biết học hành là ngoan”
Nhất là trẻ trong trường mầm non có độ tuổi còn nhỏ, từ 18 tháng đến 6 tuổi. 
Lứa tuổi vẫn phải “ Học bằng chơi, chơi bằng học” thông qua các đồ dùng Tôi tuyên truyền về vệ sinh an toàn thực phẩm, vệ sinh bếp ăn qua các buổi 
họp trường, buổi tập huấn... nhằm nâng cao ý thức trong công tác đảm bảo 
VSATTP cho CBGV-NV trong toàn trường.
Tôi thường xuyên cùng đồng chí hiệu phó phụ trách nuôi dưỡng kiểm tra, 
giám sát quá trình giao nhận thực phẩm, sơ chế, chế biến, nấu, chia ăn của tổ 
nuôi. Yêu cầu tổ nuôi luôn thực hiện bếp 1 chiều hợp vệ sinh, đảm bảo các 
khu vực, thiết bị, dụng cụ chế biến luôn sạch sẽ và yếu tố vệ sinh an toàn thực 
phẩm. Mỗi lần kiểm tra đều có biên bản kiểm tra.
- Thực hiện đầy đủ vai trò nhiệm vụ được phân công về các loại sổ sách, hồ 
sơ ghi chú hàng ngày trong sổ kiểm thực 3 bước và lưu nghiệm thức ăn 24/24h 
của trẻ hàng ngày theo đúng quy định.
- Tôi tham mưu đồng chí hiệu trưởng và hiệu phó phụ trách nuôi dưỡng bổ 
sung đầy đủ, kịp thời những thiết bị, đồ dùng, dụng cụ phục vụ công tác chăm 
sóc nuôi dưỡng trẻ. Đảm bảo đủ nước uống cho trẻ hàng ngày, vệ sinh ca cốc, 
khăn mặt và phù hợp với thời tiết. Đảm bảo đủ nước sinh hoạt cho trường và 
bếp ăn, có xét nghiệm nước theo định kỳ. Bố trí đủ số vòi nước cho học sinh 
rửa tay theo quy định. Bể chứa nước có nắp đậy và khóa an toàn; tôi tham 
mưu hiệu trưởng nhà trường định kỳ 6 tháng thau rửa vệ sinh bể và lấy mẫu 
xét nghiệm.
Bằng những biện pháp để đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm như trên mà 
trường tôi năm học qua không xảy ra ngộ độc thực phẩm và dịch bệnh. 
 4. Biện pháp 4: Đảm bảo vệ sinh trong nhà trường
Muốn phòng ngừa dịch bệnh lây lan, chữa bệnh mau khỏi thì khâu đầu tiên 
phải đảm bảo vệ sinh sạch sẽ. Bất cứ ở phương diện, lĩnh vực nào thì việc giữ 
vệ sinh sạch sẽ mới giúp chúng ta ngăn chặn bệnh dịch bùng phát.
Vì vậy ở trường tôi luôn nhắc nhở việc vệ sinh các phòng học, đồ dùng, đồ 
chơi, vệ sinh môi trường sạch sẽ. Tôi tham mưu với BGH lịch tổ chức tổng 
vệ sinh toàn trường vào thứ 6 hàng tuần.
 Tôi trực tiếp cùng đồng chí trưởng ban phòng chống dịch bệnh phân 
công nhiệm vụ vệ sinh cho từng khối lớp và người phụ trách để đảm bảo công 
tác vệ sinh tốt hơn nữa.
 Nhằm mục đích phòng bệnh dịch lây lan tôi đã đề nghị nhà trường 
thường xuyên phát các dung dịch vệ sinh diệt khuẩn phòng bệnh như: xà tham gia các lớp tập huấn công tác phòng chống dịch bệnh cho CBGVNV 
trong trường, tổ chức khám sức khỏe cho 100% trẻ với đầy đủ các chuyên 
khoa.
 Phối hợp cùng Trung tâm y tế, ban chỉ đạo phòng chống dịch bệnh của 
UBND xã Đa Tốn làm tốt công tác phòng bệnh hàng năm và trong các đợt 
dịch bệnh đột xuất xảy ra.
 Phối hợp với các cô giáo lồng ghép giáo dục cho học sinh về những 
hiểu biết tối thiểu trong việc phòng chống dịch bệnh: Dạy trẻ cách giữ gìn vệ 
sinh cá nhân và vệ sinh thân thể, vệ sinh chung cách nhận biết những con côn 
trùng có hại gây nguy hiểm tới cuộc sống... 
 Ví dụ: Trong các hoạt động học về “bản thân” về lĩnh vực phát triển kĩ 
năng sống cho trẻ ở các lứa tuổi từ 24 tháng đến 5 tuổi, giáo viên lồng gép 
dạy trẻ cách giữ vệ sinh cá nhân như rửa sạch tay chân theo đúng cách, cách 
bảo vệ thân thể tránh bị tai nạn như khi tiếp xúc với các đồ dùng đồ chơi sắc 
nhọn, khi chơi tránh những nơi không an toàn như nơi có muỗi nhiều, những 
bụi cây rậm rạm.... 
 Phối kết hợp với phụ huynh tuyên truyền giáo dục học sinh ý thức giữ 
gìn vệ sinh môi trường, vệ sinh cá nhân (thực hiện ăn sạch, uống sạch, ở sạch, 
hướng dẫn quy trình rửa tay); giáo dục ý thức giữ gìn, bảo vệ và sử dụng tiết 
kiệm nguồn nước sạch; vận động học sinh tham gia tích cực công tác vệ sinh 
môi trường trong trường học và tại cộng đồng, giáo dục để mỗi học sinh là 
cầu nối tuyên truyền công tác vệ sinh môi trường, phòng chống dịch bệnh với 
gia đình và cộng đồng.
 Phối hợp vận động các ban ngành đoàn thể về trang thiết bị dụng cụ( 
khẩu trang, nước sát khuẩn tay nhanh ) khi có các dịch bệnh lớn như dịch 
viêm đường hô hấp cấp do Virut COVID 19
IV. Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm.
Từ việc thực hiện các biện pháp phòng, chống dịch bệnh xảy ra trong trường 
như đã nêu ở trên, tôi đã thu được những kết quả đáng phấn khởi như sau:
1. Đối với nhà trường:
- Nhà trường thực hiện tốt công tác chăm sóc, nuôi dạy trẻ và các quy định 
phòng tránh dịch bệnh.
- Không để xảy ra ngộ độc thực phẩm và bệnh dịch trong trường. Đảm bảo 
môi trường xanh, sạch , đẹp, an toàn.