Sáng kiến kinh nghiệm Một số biện pháp chỉ đạo xây dựng môi trường xanh, sạch, đẹp, an toàn trong trường mầm non

 I. ĐẶT VẤN ĐỀ
 Môi trường là nơi sống của con người nói chung, môi trường ảnh hưởng 
nhiều đến sự sống, sự phát triển của từng cá nhân trong cộng đồng dân cư. Vì 
thế môi trường sống của chúng ta cần được bảo vệ gìn giữ, nhằm mục đích 
chính là tự bảo vệ chúng ta. Nhất là trong phạm vi trường mầm non cần có một 
môi trường xanh, sạch, đẹp, an toàn.
 Môi trường hiện nay là một trong những vấn đề nóng bỏng của toàn xã 
hội đặc biệt quan tâm, nó có ảnh hưởng rất lớn đến cuộc sống con người. Môi 
trường bị ô nhiễm có ảnh hưởng xấu đến sức khỏe và mọi sinh hoạt của con 
người. Môi trường xanh, sạch, đẹp, an toàn, tạo hứng thú, tâm lý thoải mái cho 
con người khi làm việc cũng như lúc nghỉ ngơi. Chính vì vậy bảo vệ môi trường 
đang là nhiệm vụ sống còn của mỗi chúng ta. Giáo dục môi trường là nhiệm vụ 
quan trọng trong việc đào tạo thế hệ ở các trường học và càng được quan tâm 
ngay từ tuổi ấu thơ nhằm hình thành cho trẻ kỹ năng, thói quen tốt bảo vệ môi 
trường, đặc biệt trong cấp học giáo dục mầm non đó là những yêu cầu cấp thiết 
nhằm đáp ứng cho sự phát triển toàn diện cho trẻ. Để xây dựng môi trường trong 
trường mầm non ngày càng xanh, sạch, đẹp, an toàn, đó là điều không dễ. Cùng 
với gia đình, ngôi trường là ngôi nhà thứ hai của trẻ, là nơi giáo dục đạo đức, lối 
sống, nhân cách cho thế hệ trẻ. Nhưng không phải ai cũng nhận thức một cách 
đầy đủ, thấu đáo về vai trò, vị trí đó của môi trường giáo dục thân thiện. Mỗi 
nhà trường phải xây dựng cho được một môi trường sư phạm bảo đảm đạt được 
các yêu cầu về giáo dục với tầm quan trọng như vậy, đối với trường chúng tôi, 
nhiều năm qua đã cố gắng rất nhiều để tạo cảnh quan môi trường, tổ chức thực 
hiện một số nội dung giáo dục để đảm bảo môi trường học “xanh - sạch - đẹp - 
an toàn” tạo hứng thú, tâm lý thoải mái cho cả cô giáo và trẻ. Tuy nhiên đối với 
cảnh quan của nhà trường tương đối xanh - sạch vẫn chưa đủ mà phải là một 
ngôi trường phải thật sự xanh, phải đẹp, phải sạch, phải an toàn để các cháu 
được vui chơi, hít thở không khí trong lành dưới những bóng cây và có cả sắc 
hoa, có đồ chơi an toàn, ngoài ra để đội ngũ cán bộ quản lý, giáo viên, nhân 
viên, phụ huynh....luôn có bầu không khí thân ái, không gian thân thiện, góp 
phần rất lớn trong việc chăm sóc và giáo dục trẻ tốt nhất trong điều kiện và hoàn 
cảnh của nhà trường, tạo cho mỗi trẻ, mỗi cán bộ quản lý, giáo viên, nhân viên ở 
trường "Mỗi ngày đến trường là một ngày vui". Với những lý do trên nên tôi 
chọn đề tài: “Một số biện pháp chỉ đạo xây dựng môi trường xanh, sạch, đẹp, an 
toàn trong trường mầm non” làm đề tài nghiên cứu, thực hiện trong năm học 
này. 3/10
 2. Thực trạng vấn đề.
 Trường mầm non chính là ngôi nhà thứ hai của trẻ, ở đó trẻ được học, 
được chơi, được chăm sóc yêu thương bằng tình yêu của các cô giáo. Trẻ được 
tham gia vào tất cả các hoạt động như: hoạt động học, hoạt động ngoài trời, hoạt 
động vui chơi, trẻ được đảm bảo an toàn ở mọi lúc, mọi nơi, tinh thần thoải 
mái, trẻ tham gia tích cực vào các hoạt động của lớp, của trường trong môi 
trường tươi đẹp. Năm học này trường chúng tôi quyết tâm xây dựng môi trường 
xanh, sạch, đẹp, an toàn, bước đầu thực nhà trường có nhiều thuận lợi và cũng 
gặp không ít khó khăn sau:
 Thuận lợi: Được sự quan tâm của các cấp lãnh đạo hỗ trợ cơ sở vật chất, 
khuôn viên nhà trường ngày càng khang. Tập thể cán bộ giáo viên, nhân viên 
nhiệt tình, yêu nghề mến trẻ. Sự quan tâm hỗ trợ một phần trang thiết bị của phụ 
huynh. Sự tham mưu tích cực, sự đồng thuận cao của đội ngũ nhà trường về cải 
tiến xây dựng cảnh quan môi trường.
 Khó khăn: Khuôn viên nhà trường quy hoạch chưa đồng bộ, cây xanh ít. 
Công tác xã hội hóa tuy có nhưng không đáng kể. Trang trí, tạo môi trường của 
một số lớp chưa được đẹp, chưa sáng tạo. Sân chơi xuống cấp, nhiều chỗ hơi 
gập ghềnh, nguy hiểm. Đồ chơi ngoài trời bạc màu, một số đồ chơi han gỉ, lỏng 
ốc, còn nghèo về số lượng và chủng loại đồ chơi nên cảnh quan chưa được đẹp, 
chưa an toàn.
 Từ những thực trạng trên với cương vị là cán bộ quản lý tôi suy nghĩ và 
đưa ra các biện pháp chỉ đạo để xây dựng môi trường xanh, sạch, đẹp, an toàn 
trong nhà trường nhằm nâng cao chất lượng giáo dục, phát triển toàn diện cho 
trẻ.
 3. Các biện pháp đã tiến hành
 3.1. Xây dựng khung cảnh sư phạm xanh, sạch, đẹp, an toàn.
 Để xây dựng môi trường xanh, sạch, đẹp, an toàn phù hợp với đặc điểm 
hoạt động và tâm sinh lý của trẻ. Ngay từ đầu năm học, bản thân tôi đã thống 
nhất trong Ban giám hiệu, Ban đại diện Cha mẹ học sinh có kế hoạch trồng cây 
xanh, hoa, tiểu cảnh xung quanh sân trường, cầu thang, khu vui chơi tôi cho treo 
và vẽ những hình ảnh đẹp, gần gũi với trẻ. Môi trường trong lớp và ngoài lớp 
được chỉ đạo thay đổi thường xuyên theo tháng, theo từng chủ đề. Phát động 
phong trào làm đồ dùng, đồ chơi tự tạo, khích lệ giáo viên, nhân viên tìm những 
nguyên vật liệu tận dụng để tạo môi trường ở sân trường đẹp, thu hút sự yêu 
thích của trẻ như sưu tầm bánh xe ô tô cũ, sơn màu làm xích đu, làm hàng rào 
với nhiều màu sắc, những chai nước pha màu tạo không gian nhiều màu sắc tăng 
thêm cảnh quan đẹp trong nhà trường. Ngoài ra, tôi đã chỉ đạo các lớp xây dựng 5/10
 Với sự đồng thuận của tập thể CBGVNV cùng với sự ủng hộ, chung tay 
nhiệt tình của phụ huynh và học sinh mà khung cảnh trường tôi đã thay đổi tích 
cực, có nhiều cây bóng mát và cây ăn quả, hệ thống bồn hoa, cây cảnh được bài 
trí khoa học, góc thiên nhiên, vườn rau phong phú về chủng loại, các khu vui 
chơi và đồ chơi trong ngoài lớp đẹp, hấp dẫn, an toàn. 
 3.2. Hướng dẫn giáo viên thực hiện xây dựng bảo vệ môi trường 
xanh, sạch, đẹp, an toàn. 
 Sau khi xây dựng hoàn chỉnh môi trường thiên nhiên trước khi bàn giao 
cho các nhóm, lớp tiến hành đưa vào sử dụng tôi chỉ đạo lớp mẫu giáo lớn A1 
thực hiện điểm. Các lớp dự giờ rút kinh nghiệm về biện pháp tổ chức cho trẻ 
thâm nhập môi trường thiên nhiên sinh hoạt, học tập, tạo không khí tự do thoải 
mái cho trẻ nhưng phải có sự giám sát, hướng dẫn, gợi mở của giáo viên, để có 
thể gìn giữ bảo quản môi trường luôn xanh, sạch, đẹp, an toàn.
 Qua những buổi sinh hoạt chuyên môn tôi hướng dẫn giáo viên phải xây 
dựng cho trẻ lòng yêu thiên nhiên, biết tự giữ gìn bảo quản tài sản chung, khi 
chơi xong phải biết thu dọn, các cháu biết chăm sóc cây, nhặt lá vàng, nhặt rác, 
tưới cây Từ những việc chăm chút quan tâm đến các góc chơi dành riêng cho 
mình trẻ ý thức tốt và biết bảo quản môi trường thiên nhiên của trường mình 
luôn xanh, sạch, đẹp. (Ảnh 6 phụ lục)
 Theo từng chủ đề tôi phân công giáo viên chăm sóc vườn chơi thay đổi 
cây cảnh, phù hợp yêu cầu chuyên môn, chăm nom tưới bón phân cho cây, vệ 
sinh, làm mới các khu vực hàng tuần cho trẻ luôn thấy được sự mới lạ, kích 
thích cho trẻ tìm tòi học hỏi nhiều hơn, tuyên truyền trong giáo viên nhận thức 
đúng trách nhiệm, lòng yêu thiên nhiên qua đó đội ngũ giáo viên có niềm vui, 
nhiệt tình trong chăm sóc vườn trường. (Ảnh 7 phụ lục)
 Tôi lên kế hoạch phân chia thời gian biểu hợp lý cho trẻ ra sân chơi, đổi 
luân phiên để các nhóm, lớp có thể được chơi ngoài trời trong nhiều thời điểm 
trong hoạt động một ngày của bé.
 Tôi hướng dẫn giáo viên thường xuyên, tích cực giáo dục về môi trường 
cho trẻ thông qua các hoạt động:
 Hoạt động học: Nội dung “Giáo dục môi trường” được thể hiện thông qua 
các hoạt động học như: khám phá khoa học, hoạt động tạo hình, hoạt động âm 
nhạc, làm quen văn học...và gắn vào từng đề tài cụ thể và tùy theo chủ đề. Mỗi 
chủ đề đều có thể lồng ghép nội dung giáo dục môi trường vào đó. Ví dụ: ở chủ 
đề bản thân giáo viên có thể làm rõ cho trẻ hiểu để có một cơ thể khoẻ mạnh ta 
cần hít thở không khí trong lành, ăn uống đảm bảo chất và không bị ngộ 
độcchủ đề trường mầm non thì lớp học phải sạch sẽ, gọn gàng và có bóng mát 7/10
mọi hoạt động cô giáo là tấm gương để trẻ noi theo, nên với việc dọn dẹp cho 
môi trường trong, ngoài lớp sạch sẽ, gọn gàng, đẹp là điều giúp trẻ nhận thấy 
mình cũng cần có ý thức bảo vệ và giữ gìn cho lớp học luôn là môi trường xanh, 
sạch, đẹp. Ngoài ra giáo viên luôn nhắc nhở trẻ phải có thói quen vứt rác vào sọt 
rác, khi thấy một vỏ nilon hay rác ở trong và ngoài lớp học, trên sân trường, cần 
có ý thức tự giác đem bỏ vào thùng rác. Mỗi tuần có kế hoạch cụ thể thực hiện 
việc dọn vệ sinh lớp học, lau chùi kệ đồ chơi, đồ dùng, đồ chơi của trẻ. Và tổ 
chức cho trẻ tưới hoa, nhổ cỏ dại, quét sân vườn tập làm công việc lao động của 
người lớn bằng những dụng cụ lao động do các cô tự chế. (Ảnh 9 phụ lục)
 Hoạt động ăn, ngủ: Tôi hướng dẫn giáo viên cần giáo dục trẻ trong giờ ăn 
trẻ phải có thói quen ăn uống sạch sẽ, không rơi vãi và có hành vi văn minh 
trong ăn uống như không nói chuyện trong khi ăn. Sau khi ăn có thói quen dọn 
dẹp gọn gàng ghế vào nơi quy định. Đó là những thói quen rất đỗi bình thường 
nhưng đó chính là ý thức bảo vệ môi trường mình sống luôn sạch sẽ, gọn gàng. 
Có như vậy mới mong trẻ có ý thức bảo vệ môi trường ở phạm vi rộng hơn. 
 Giải pháp này đã góp phần đáp ứng nhu cầu của các bé: được chơi, được 
khám phá, được vận động, được học tập trong môi trường trong lành có đủ trang 
thiết bị, đồ chơi vận dụng từ thiên nhiên sẽ là cơ hội tốt cho các cháu phát triển 
tốt thể chất và trí tuệ, ngoài ra còn hình thành lòng tự hào ở trẻ khi được góp 
công sức của mình vào việc xây dựng môi trường xanh, sạch, đẹp, an toàn, qua 
đó hình thành cho trẻ tình cảm sâu sắc về quê hương ở bước đầu tiên là mái 
trường mầm non thân yêu của các con.
 3.3. Tuyên truyền, phối hợp với phụ huynh và các đoàn thể trong nhà 
trường cùng chung tay xây dựng trường học xanh, sạch, đẹp, an toàn.
 Để cảnh quan của nhà trường mỗi ngày càng xanh, sạch, đẹp, tôi đã chỉ 
đạo chi đoàn xây dựng công trình thanh niên, phối hợp vận động đoàn thanh 
niên trong trường trồng cây xanh, hoa trong các bồn hoa trong sân trường. Các 
tổ công đoàn thi đua xây dựng môi trường cho tổ của mình cụ thể tạo khu vực 
vui chơi cho trẻ với tiêu chí xanh, sạch, đẹp, an toàn.
 Bên cạnh đó chính quyền phối hợp với công đoàn và đoàn thanh niên cứ 
thứ 6 hàng tuần lại tổ chức tổng vệ sinh toàn bộ các nhóm lớp, vườn trường, đồ 
chơi ngoài trời, cống rãnh, sân trường và các khu vực xung quanh trong ngoài 
khuôn viên trường để cảnh quan môi trường luôn sạch đẹp, đảm bảo vệ sinh.
 Phụ huynh học sinh là lực lượng quan trọng trong công tác xã hội hóa 
giáo dục, góp phần rất lớn trong xây dựng nhà trường. Xác định được điều đó 
ngay từ đầu năm học, chúng tôi đã luôn quan tâm tới việc tạo được mối quan hệ 
thân thiện với các bậc cha mẹ học sinh để tham mưu, ủng hộ về việc xây dựng 9/10
 100% lớp học thường xuyên thay đổi nội dung, hình thức tuyên truyền để 
tạo sự mới lạ thu hút sự chú ý của phụ huynh và của trẻ.
 100% giáo viên các lớp tích cực đưa trẻ ra sân trường để tập thể dục, tổ 
chức hoạt động ngoài trời, tìm hiểu khám phá môi trường xung quanh trẻ.
 100% trẻ hứng thú khi tham gia hoạt động ngoài trời, trẻ mạnh dạn, tự tin, 
thích khám phá, tìm tòi.
 Ý thức bảo vệ môi trường của cán bộ, giáo viên, nhân viên, phụ huynh và 
học sinh ngày càng cao. 100% trẻ biết bỏ rác đúng nơi quy định và sắp xếp đồ 
chơi gọn gàng, ngăn nắp.
 III. KẾT LUẬN, KIẾN NGHỊ
 Một trong những nhiệm vụ trọng tâm của nhà quản lý ngoài việc chú 
trọng nâng cao chất lượng dạy học, phải đầu tư tâm, trí vào việc xây dựng cảnh 
quan môi trường giáo dục của nhà trường ngày càng khang trang, xanh, sạch, 
đẹp, an toàn để tạo ra môi trường học tập, sinh hoạt, vui chơi, an toàn, hấp dẫn 
đối với học sinh, để trẻ yêu quý trường, lớp, cô giáo, bạn bè đồng thời sẽ hình 
thành nhân cách sống tốt đẹp, lối sống văn minh của học sinh. Qua đó, học sinh 
sẽ biết yêu quý lao động và góp sức mình vào việc bảo vệ màu xanh quê hương.
 Một ngôi trường với khuôn viên sạch sẽ, thoáng mát, xinh đẹp, an toàn thì 
ngay cái nhìn đầu tiên sẽ tạo cho phụ huynh ấn tượng đẹp, thân thiện với trường 
lớp hơn, an tâm giao phó con em mình vào học.
 Xây dựng quang cảnh, khuôn viên nhà trường cần chú ý đến khâu quy 
hoạch các khu vực như thế nào cho phù hợp với diện tích mặt bằng, thuận lợi 
cho trẻ khi di chuyển, đảm bảo tính an toàn, phục vụ được cho chuyên môn tối 
ưu nhất.
 Hoạt động trong một ngày tại các trường mầm non đòi hỏi người giáo 
viên làm việc với cường độ lao động cao, việc đưa trẻ vui chơi học tập ngoài trời 
sẽ giảm tải cường độ lao động do giáo viên sẽ giảng dạy trong thực tế, bằng đồ 
dùng dạy học từ thiên nhiên, bằng chính sản phẩm trẻ tạo ra từ các nguyên vật 
liệu trong thiên nhiên, giáo viên có nhiều thời gian nâng cao chất lượng giảng 
dạy hơn. 
 Việc xây dựng, bảo vệ môi trường xanh, sạch, đẹp, an toàn cần phải tiến 
hành thường xuyên. Mỗi người phải nâng cao ý thức trách nhiệm, thật sự tâm 
huyết với nghề, phải biết tham mưu tốt và tận dụng mọi cơ hội để phối hợp đồng 
bộ của nhiều tổ chức, cơ quan, đoàn thể để huy động lực lượng cùng tham gia. 
Và công tác này luôn được kiểm tra, đánh giá, nhận xét theo chuẩn trường học 
thân thiện, học sinh tích cực.