Sáng kiến kinh nghiệm Một số biện pháp chỉ đạo trong công tác chuẩn bị tốt tâm thế cho trẻ 5-6 tuổi vùng đồng bào dân tộc thiểu số vào Lớp 1

 Một số biện pháp chỉ đạo trong công tác chuẩn bị tốt tâm thế cho trẻ 5- 6 tuổi vùng 
 đồng bào dân tộc thiểu số vào lớp 1.
 I. PHẦN MỞ ĐẦU
 I.1. Lý do chọn đề tài.
 Trẻ em, thế hệ mầm non tương lai của đất nước, là những chủ nhân sẽ kế 
thừa và phát huy những gì tốt đẹp nhất của loài người. Vì thế, việc quan tâm, 
chăm sóc cũng như tạo điều kiện để trẻ phát triển một cách toàn diện là một vấn 
đề mà toàn xã hội cần phải quan tâm. Việc đến trường phổ thông được coi như là 
một bước ngoặt quan trọng trong cuộc đời, là một bước chuyển biến mang tính 
nhảy vọt, vì trong trẻ có sự biến đổi giữa trường, lớp mầm non lên Tiểu học. Đó 
là việc trẻ được chuyển qua một lối sống mới với những hoạt động mới, một vị trí 
xã hội mới với những mối quan hệ mới của một người học sinh thực thụ. Chúng 
ta, những người thầy dạy trẻ mầm non đã chuẩn bị được gì cho trẻ bước vào lớp 1 
trường phổ thông mà trẻ không bị hẫng hụt về tâm lý, cũng như có đầy đủ những 
tố chất sẵn sàng cho việc học phổ thông. Chuẩn bị cho trẻ vào trường phổ thông 
là chuẩn bị toàn diện về mọi mặt, không thiên về khía cạnh nào và tuỳ theo lứa 
tuổi và đặc điểm tâm sinh lý của trẻ mà ta áp dụng các bài tập, giờ học, giờ chơi, 
sinh hoạt cho phù hợp. Luật giáo dục, ở điều 19 có nêu: “Mục tiêu của giáo dục 
mầm non là giúp trẻ phát triển thể chất, tình cảm, trí tuệ, thẩm mỹ, hình thành 
những yếu tố đầu tiên của nhân cách, chuẩn bị cho trẻ vào lớp 1 phổ thông”. 
 Chuẩn bị cho trẻ vào lớp một trường Tiểu học được tiến hành thường 
xuyên và liên tục ở mọi lúc, mọi nơi và là nhiệm vụ của mọi lực lượng giáo dục: 
gia đình, nhà trường, toàn xã hội, đặc biệt là các trường mầm non. Như vậy, việc 
cho trẻ làm quen trước với các hoạt động ở trường mầm non là rất cần thiết. 
Chuẩn bị cho con trẻ vào học lớp 1 không chỉ là chuẩn bị đầy đủ quần áo, sách 
vở, cặp bút dụng cụ học tập, như thế vẫn chưa đủ. Mà phải chuẩn bị tâm lý cho 
trẻ, để trẻ bước vào lớp 1 với một tâm thế vững vàng, đầy háo hức đón chờ một 
sự thay đổi nhiều điều mới lạ. Bởi lẽ trẻ có háo hức muốn khám phá điều mới lạ 
thì trẻ mới ham thích đến trường, mới say sưa tìm tòi để khám phá thế giới xung 
quanh. Đây là động cơ tốt, ta muốn trẻ học tốt thì phải tạo động lực thúc đẩy. Quá 
trình dạy - học, là quá trình tương tác diễn ra giữa người dạy và người học, cần 
tạo động lực thúc đẩy tác động trực tiếp đến người học và người dạy thì kết quả 
đạt được mới cao. Trường mầm non là môi trường quan trọng để giúp trẻ có 
 Người viết: Nguyễn Thị Thúy - Đơn vị: Trường MG Bình Minh - 1 Một số biện pháp chỉ đạo trong công tác chuẩn bị tốt tâm thế cho trẻ 5- 6 tuổi vùng 
 đồng bào dân tộc thiểu số vào lớp 1.
 - Trường Mẫu giáo Bình Minh.
 1.5. Phương pháp nghiên cứu.
 - Phương pháp quan sát.
 - Phương pháp trò chuyện
 - Phương pháp thực nghiệm. 
 II. PHẦN NỘI DUNG.
 II.1 Cơ sở lý luận.
 Giáo dục mầm non là vấn đề có tầm chiến lược lâu dài, ảnh hưởng to lớn 
đến sự phát triển giáo dục phổ thông, đây là bậc học đầu tiên là nền tảng để các 
em học lên các lớp trên, chuẩn bị tâm thế cho trẻ vào lớp 1. Góp phần Phổ cập 
giáo dục Tiểu học đúng độ tuổi và Phổ cập trung học cơ sở đến năm 2015. Đối 
với trẻ mầm non trong quá trình phát triển, nếu được uốn nắn, giáo dục tốt các em 
sẽ có một nhân cách phát triển toàn diện, bền vững, có khả năng thích ứng và 
chống chọi với mọi biến động xã hội, biết tự khẳng định mình trong cuộc sống. 
Với đặc điểm của trẻ là tính tò mò, ham hiểu biết, giàu óc sáng tạo và trí tưởng 
tượng, ưa hoạt động để khẳng định bản thân mình. Từ đặc điểm đó mà giáo viên 
nên xem trẻ là chủ thể tích cực, giáo viên là người tạo cơ hội gợi mở các hoạt 
động để trẻ khám phá tìm tòi. Tuy vậy chúng ta không nên làm giúp trẻ, mà xem 
trẻ là trung tâm của mọi hoạt động, là chủ thể của sự phát triển bởi lẽ bản thân 
hoạt động tích cực thì con người càng phát triển nhanh và nhờ tích cực con người 
phát huy tính sáng tạo từ đó mà nhận thức của trẻ dựa trên đặc điểm nhận thức và 
sở thích của trẻ.
 Chúng ta phải thừa nhận một điều là trẻ em người đồng bào DTTS ngày nay 
đã thông minh, hoạt bát, lém lỉnh hơn. Nhưng khi cháu vào lớp học thì các cháu 
vẫn nhút nhát, không dám nói lên những điều trẻ thích, không dám mạnh dạn sinh 
hoạt trong tập thể, giao tiếp với người lớn theo suy nghĩ của mình. Chỉ có một số 
ít cháu dám nói lên những suy nghĩ, trò chuyện cùng cô và khách đến lớp nhưng 
cũng không thể bằng các cháu người Kinh được. Đây là trăn trở của một người 
làm công tác lãnh đạo của một đơn vị trường có đa số học sinh là con em các 
đồng bào dân tộc vì vậy tôi đã tìm ra các các câu hỏi và phải có câu trả lời. Chính 
 Người viết: Nguyễn Thị Thúy - Đơn vị: Trường MG Bình Minh - 3 Một số biện pháp chỉ đạo trong công tác chuẩn bị tốt tâm thế cho trẻ 5- 6 tuổi vùng 
 đồng bào dân tộc thiểu số vào lớp 1.
 Tâm lí trẻ rất sợ môi trường mới, thầy, cô lạ, trẻ dể nảy sinh cảm giác sợ 
cái mới và sợ bị trơ trọi một mình. Trẻ đến trường rất sợ bị bỏ rơi, sợ chỗ đông 
người mà lại có rất nhiều người lạ, với bao nhiêu quy định, nào là đi học đúng 
giờ, ngồi ngay ngắn nghe giảng, làm bài tập ở lớp, bài về nhà Trẻ không còn 
được tự do vui chơi như trước. Thay đổi môi trường, tâm lí cũng thay đổi khiến 
trẻ dễ bị sốc hay có phản ứng tự vệ hoặc thu mình lại một góc ngồi quan sát mọi 
người xung quanh. Điều này làm trẻ sợ đến trường vào ngày hôm sau và những 
ngày tiếp theo.
 Đời sống của nhân dân rất khó khăn, ba mẹ các cháu đều là những 
người dân làm nông, đi làm thuê ở xa nên họ ít có thời gian quan tâm đến 
con. 
 Một số phụ huynh phó mặc con mình cho trường mầm non dẫn đến việc 
không tạo ra được sự thống nhất trong công tác chăm sóc giáo dục trẻ, hiệu quả 
chuẩn bị cho trẻ vào lớp 1 không cao và khi vào lớp 1 trẻ rất bỡ ngỡ.
 Một số phụ huynh không quan tâm tới con mình và việc nhận thức vấn đề 
chuẩn bị cho con vào lớp 1 còn lệch lạc, bắt trẻ phải đi học trước chương trình 
lớp 1, phải ngồi tập trung chú ý hàng buổi để tập viết, để làm toán
 b. Thành công - hạn chế.
 * Thành công.
 Khi vận dụng đề tài: Một số biện pháp chỉ đạo trong công tác chuẩn bị tốt 
tâm thế cho trẻ 5- 6 tuổi vùng đồng bào dân tộc thiểu số vào lớp 1 sẽ đạt được 
những thành công sau.
 Trẻ học đúng chương trình sẽ khoẻ mạnh, nhanh nhẹn, thông minh giàu 
cảm xúc, phát triển những tố chất quan trọng để sau này giúp trẻ phát triển hài 
hòa cân đối và hoàn thiện nhân cách. Sẽ là nền tảng vững chắc, là cơ sở để trẻ học 
tốt chương trình lớp 1 và những lớp sau này của bậc phổ thông.
 Các em sẽ trở nên tự tin, linh hoạt, nhận biết giá trị bản thân, tự bảo vệ 
mình và tôn trọng người khác; hòa nhập tích cực vào môi trường sống tại gia đình 
cũng như biết thêm những kỹ năng cơ bản để hội nhập vào lớp 1.
 Giúp cho phụ huynh nhận biết năng lực của trẻ và phát triển các năng lực 
đó thông qua những hoạt động tại gia đình.
 Người viết: Nguyễn Thị Thúy - Đơn vị: Trường MG Bình Minh - 5 Một số biện pháp chỉ đạo trong công tác chuẩn bị tốt tâm thế cho trẻ 5- 6 tuổi vùng 
 đồng bào dân tộc thiểu số vào lớp 1.
 Đồ dùng dạy học, đồ chơi còn chưa đa dạng, phong phú, chưa đồng bộ, đồ 
chơi ngoài trời còn thiếu so với quy định.
 d. Các nguyên nhân, các yếu tố tác động.
 * Nguyên nhân dẫn đến thành công của đề tài này là. 
 Hiệu trưởng có trách nhiệm cao trong toàn bộ các công việc, các mặt hoạt 
động của nhà trường. Đã chỉ đạo chuyên môn tiến hành khảo sát năng lực chuyên 
môn của cán bộ, giáo viên, nhân viên trong trường vào đầu năm, theo dõi các hoạt 
động để tìm ra nguyên nhân, có biện pháp giúp đỡ cho phù hợp.
 Luôn bám sát và thực hiện tốt nhiệm vụ năm học mà ngành đã triển khai 
một cách chủ động, sáng tạo dựa trên thực tế trường lớp, địa phương.
 Cán bộ, giáo viên, nhân viên nhiệt tình, chịu khó học hỏi kinh nghiệm để 
không ngừng nâng cao chuyên môn, nghiệp vụ.
 Thường xuyên trao đổi kinh nghiệm với đồng nghiệp đặc biệt là những 
đồng nghiệp công tác lâu năm trong trường.
 * Hạn chế, yếu kém.
 Trẻ hạn chế về tiếng Việt, nhút nhát, chưa tự tin trong các hoạt động giao 
tiếp.
 Trẻ chưa có tâm lí sẵn sàng cho một môi trường học tập mới
 Một số phụ huynh chưa quan tâm tới việc chuẩn bị tâm thế cho con em 
mình vào lớp 1, bắt trẻ phải đi học trước chương trình lớp 1 dẫn đến hiệu quả 
chuẩn bị cho trẻ vào lớp 1 không cao và khi vào lớp 1 trẻ rất bỡ ngỡ.
 e. Phân tích, đánh giá các vấn đề về thực trạng mà đề tài đã đặt ra.
 * Kết quả khảo sát đầu năm học 2014- 2015 cho ta thấy.
 - Đối với trẻ: Tổng số trẻ được khảo sát: 40
 + Có 16/40 trẻ nhận thức nhanh, đạt tỷ lệ 40%; 
 + Có 16/40 trẻ nhận thức trung bình , đạt tỷ lệ 40%; 
 + Có 8/40 trẻ nhận thức chậm, chiếm tỷ lệ 20%.
 + Có 22/40 trẻ nhanh nhẹn linh hoạt, đạt tỷ lệ 55%; 
 + Có 18/40 trẻ nhút nhát. chiếm tỷ lệ 45%.
 - Đối với cha mẹ trẻ: Tổng số phụ huynh được khảo sát: 40
 Người viết: Nguyễn Thị Thúy - Đơn vị: Trường MG Bình Minh - 7 Một số biện pháp chỉ đạo trong công tác chuẩn bị tốt tâm thế cho trẻ 5- 6 tuổi vùng 
 đồng bào dân tộc thiểu số vào lớp 1.
 Giúp trẻ phát triển toàn diện các lĩnh vực như: phát triển về thể chất, 
tình cảm, nhận thức, ngôn ngữ, thẩm mỹ. Hình thành những yếu tố đầu tiên 
của nhân cách, chuẩn bị cho trẻ vào lớp 1, hình thành ở trẻ em những 
chức năng tâm sinh lí, năng lực và phẩm chất mang tính nền tảng, những 
kỹ năng sống cần thiết phù hợp với lứa tuổi, khơi dậy và phát triển tối đa 
những khả năng tiềm ẩn, đặt nền tảng cho việc học ở cấp học tiếp theo và 
cho việc học suốt đời.
 Giúp cho phụ huynh nhận thức được ý nghĩa của việc chuẩn bị tâm thế sẵn 
sàng cho trẻ vào lớp một là vấn đề cấp bách và cần thiết với trẻ 5- 6 tuổi.
 b. Nội dung và cách thức thực hiện giải pháp, biện pháp.
 Đối với trẻ 5-6 tuổi, việc đến trường phổ thông được coi như một bước 
ngoặt quan trọng của cuộc đời. Đó là trẻ được chuyển qua một lối sống mới với 
những hoạt động mới, những quan hệ mới của một người học sinh thực thụ.
 Đến trường phổ thông, trẻ được hòa nhập vào những mối quan hệ mới với 
người xung quanh như: thầy, cô, bạn bè và những người lớn xung quanh... Khác 
với trường mầm non, trẻ sống trong cuộc sống, sinh hoạt như gia đình. Hơn nữa ở 
mỗi giai đoạn phát triển đều có những yêu cầu về tâm, sinh lý, về xã hội đòi hỏi 
mỗi học sinh phải thích ứng với hoạt động học tập. Nếu chúng ta không chuẩn bị 
cho trẻ thích ứng được thì không những việc học tập không đạt kết quả cao mà 
cuộc sống của trẻ còn trở nên nặng nề. Vì vậy, phải chuẩn bị một cách toàn diện 
cho trẻ đến trường.
 Trong điều kiện hiện tại của đơn vị tôi nhận thấy cần phải suy nghĩ, làm 
thế nào đó để giúp giáo viên, phụ huynh đưa chất lượng chăm sóc, nuôi dưỡng, 
giảng dạy trong nhà trường được nâng cao, chuẩn bị tâm thế tốt cho trẻ sẵn sàng 
vào lớp 1. Vì vậy mà tôi đã tìm ra được một số giải pháp sau:
 b1: Làm tốt công tác tuyên truyền cho cán bộ địa phương, cán bộ, giáo 
viên trong nhà trường và cha mẹ học sinh trên địa bàn để mọi người thấy được ý 
nghĩa của việc chuẩn bị tâm thế cho trẻ 5-6 tuổi vùng đồng bào DTTS vào lớp1.
 Vào đầu năm học Ban giám hiệu nhà trường tổ chức triển khai đến tận cán 
bộ giáo viên và các tổ chức đoàn thể trong đơn vị học tập các Chỉ thị, Nghị quyết 
 Người viết: Nguyễn Thị Thúy - Đơn vị: Trường MG Bình Minh - 9