Sáng kiến kinh nghiệm Một số biện pháp chỉ đạo sinh hoạt chuyên môn nhằm nâng cao chất lượng giảng dạy trong trường Tiểu học

 ỦY BAN NHÂN DÂN HUYỆN THANH TRÌ
 TRƯỜNG TIỂU HỌC VĨNH QUỲNH
 SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
 MỘT SỐ BIỆN PHÁP
 CHỈ ĐẠO SINH HOẠT CHUYÊN MÔN
NHẰM NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG GIẢNG DẠY 
 TRONG TRƯỜNG TIỂU HỌC
 Lĩnh vực/ Môn : Quản lý
 Cấp học : Tiểu học
 Tên tác giả : Khúc Thanh Thủy
 Đơn vị công tác : Trường Tiểu học Vĩnh Quỳnh
 Chức vụ : Phó Hiệu trưởng
 NĂM HỌC 2022-2023
 A. ĐẶT VẤN ĐỀ nào? Làm thế nào để SHCM đem lại hiệu quả thiết thực cho mỗi giờ dạy của 
giáo viên nhà trường?... là nhiệm vụ bậc nhất của người cán bộ quản lý. 
 Qua thực trạng về đội ngũ giáo viên chưa đồng đều về trình độ chuyên 
môn, chưa để lại nhiều giáo án tốt, nhiều giờ dạy hay, cùng với yêu cầu “đổi mới 
căn bản, toàn diện giáo dục” như hiện nay nên tôi đã mạnh dạn chọn đề tài: 
“Một số biện pháp chỉ đạo sinh hoạt chuyên môn nhằm nâng cao chất lượng 
giảng dạy trong trường Tiểu học”.
 2. Mục đích nghiên cứu
 Khi thực hiện sáng kiến này, tôi nghiên cứu chất lượng các buổi SHCM, 
việc đổi mới hình thức SHCM từ đó đưa ra một số biện pháp chỉ đạo các tổ 
SHCM nhằm nâng cao chất lượng giảng dạy của giáo viên trong nhà trường.
 3. Đối tượng nghiên cứu
 Khi nghiên cứu đề tài này, đối tượng nghiên cứu mà tôi hướng tới là qui 
trình, cách thức tổ chức SHCM của tổ chuyên môn nhằm nâng cao chất lượng 
giảng dạy của giáo viên nhà trường. 
 4. Phương pháp nghiên cứu 
 - Nhóm phương pháp nghiên cứu lý thuyết
 - Phương pháp nghiên cứu thực tiễn: Phương pháp điều tra giáo dục; 
Phương pháp quan sát sư phạm; Phương pháp đàm thoại; Phương pháp thực 
nghiệm sư phạm; Phương pháp phân tích và tổng kết kinh nghiệm giáo dục; 
Phương pháp sử dụng thống kê.
 5. Phạm vi nghiên cứu
 Các biện pháp chỉ đạo SHCM nhằm nâng cao chất lượng giảng dạy của 
giáo viên nhà trường trong năm học 2021-2022 và năm học 2022-2023.
 6. Thời gian và kế hoạch nghiên cứu 
 - Đầu năm học 2021 - 2022: chọn lĩnh vực nghiên cứu, đặt tên đề tài sáng 
kiến kinh nghiệm.
- Thu thập, khảo sát, ghi chép các thông tin, minh chứng phục vụ cho sáng kiến: 
tháng 10 năm 2021 đến tháng 2 năm 2023.
- Kiểm tra đánh giá hiệu quả các biện pháp: tháng 3 năm 2023.
- Tổng kết, đúc rút kinh nghiệm, hoàn thành sáng kiến: tháng 4 năm 2023.
 B. GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ từng giáo viên trong khối để nắm bắt và khắc phục những yếu kém về phương 
pháp giảng dạy, học tập. Vì vậy, tổ chuyên môn có ý nghĩa cực kỳ quan trọng 
trong quá trình hoàn thành nhiệm vụ chuyên môn của nhà trường. Thực tế cho 
thấy, những trường có phong trào chuyên môn mạnh thực hiện tốt nhiệm vụ 
chuyên môn đều rất chú trọng đến việc chỉ đạo SHCM. 
 Như vậy, SHCM trong các tổ có vai trò quan trọng giúp nhà quản lý nâng cao 
chất lượng giảng dạy của mọi giáo viên trong nhà trường. Thông qua hoạt động 
này, nhà quản lý dễ dàng nắm bắt tình hình năng lực chuyên môn của đội ngũ, từ 
đó có biện pháp, kịp thời có kế hoạch bồi dưỡng phù hợp nhằm nâng cao chất 
lượng giờ dạy của giáo viên. SHCM giúp tháo gỡ kịp thời những khó khăn, vướng 
mắc đồng thời cũng dễ dàng học tập những thành công giờ dạy của mọi thành viên 
tổ, khối. Nhờ SHCM, giáo viên trong cùng tổ, khối đã có sự thống nhất cao trong 
việc thực hiện qui chế chuyên môn, tự tin với bài giảng (nhất là giáo viên ít kinh 
nghiệm giảng dạy). Qua SHCM, những giáo viên trẻ nhanh chóng trưởng thành về 
chuyên môn, những giáo viên có bề dày kinh nghiệm có điều kiện được khẳng 
định, được phát huy tối đa năng lực chuyên môn sở trường, tạo môi trường thân 
thiện để đồng nghiệp chia sẻ, hỗ trợ, giúp đỡ nhau cùng tiến bộ. Như vậy, nhờ sức 
lan tỏa mạnh mẽ, nhanh chóng, hoạt động này là cơ hội thuận lợi để giáo viên 
không ngừng được học hỏi, nâng cao năng lực trình độ, chuyên môn nghiệp vụ cho 
bản thân và của đồng nghiệp. Hiệu quả của SHCM đem lại cho người lãnh đạo 
thành công trong việc đào tạo một tập thể giáo viên giàu kinh nghiệm chứ không 
phải là một vài giáo viên cốt cán, với nhiều bài dạy nhẹ nhàng, tự nhiên, hiệu quả. 
 2. Cơ sở thực tiễn
 2.1 Khái quát về đặc điểm nhà trường
 2.1.1 Thuận lợi: 
 - Ban giám hiệu nhà trường luôn được sự quan tâm, chỉ đạo sát sao, kịp 
thời của các cấp lãnh đạo, sự tạo điều kiện, giúp đỡ nhiệt tình của các tổ chức, 
ban ngành địa phương trong các hoạt động giáo dục nói chung cũng như công 
tác chỉ đạo SHCM nói riêng. Cả ba đồng chí quản lý đều có trình độ chuyên 
môn đại học, hai đồng chí là cử nhân quản lý giáo dục và một đồng chí đang 
theo học thạc sĩ quản lí giáo dục, đều được trưởng thành từ các phong trào 
chuyên môn, thực sự đi đầu gương mẫu trong việc tự bồi dưỡng nâng cao trình 
độ chuyên môn cũng như năng lực quản lý. 
 - Nhà trường có đội ngũ giáo viên trẻ, năng động, có ý thức trách nhiệm 
trong mọi hoạt động, đoàn kết, thực sự cầu thị. Các thế hệ giáo viên đều có Số Tỉ Số Tỉ Số Tỉ 
 lượng lệ lượng lệ lượng lệ
 2020 - 50 74 12 19 4 6,0
2021 ,6% ,4% %
 2021 - 52 78 10 16 3 4,5
2022 ,8% ,7% %
 2.3 Nguyên nhân của những hạn chế trong sinh hoạt chuyên môn
 Một vài giáo viên còn rụt rè, né tránh trao đổi chuyên môn khi tham gia 
SHCM vì nể nang, sợ mất lòng đồng nghiệp. Đôi khi, có những giáo viên chưa 
được khẳng định chuyên môn ở những cuộc thi, hội thi "tầm cỡ” nên còn thiếu 
tự tin cũng như chưa đủ sức thuyết phục đồng nghiệp khi trao đổi, chia sẻ 
chuyên môn trong buổi sinh hoạt.
 Phần lớn giáo viên là người địa phương - vùng nông thôn nên còn "mộc 
mạc” khi lên lớp, thiếu chủ động nêu ý kiến, quan điểm của mình về lĩnh vực 
chuyên môn nào đó trong sinh hoạt chuyên môn.
 Bên cạnh đó, giáo viên chưa thực sự quan tâm, trăn trở để đổi mới phương 
pháp dạy học, ngại tổ chức các hình thức dạy học tích cực, ít đưa hoạt động trải 
nghiệm vào tiết dạy do đó hạn chế sự phát triển năng lực học sinh. Họ coi nhẹ 
những kỹ năng sư phạm cần thiết của giáo viên Tiểu học nên giờ dạy khô khan, 
khả năng hấp dẫn của giờ dạy còn hạn chế. 
 Và cũng không thể không nhìn thẳng vào thực trạng người quản lý chưa 
chỉ đạo SHCM bằng kế hoạch cụ thể, chưa nhận thức đầy đủ tầm quan trọng, sự 
cần thiết, hiệu quả nhanh chóng, dễ dàng của SHCM đối với chất lượng giờ dạy. 
 3. Các biện pháp thực hiện
 3.1 Biện pháp 1: Tổ chức, sắp xếp cơ cấu tổ khối; Phát huy vai trò, trách 
nhiệm tiên phong của tổ trưởng chuyên môn
 Để SHCM tổ khối sao cho hiệu quả, việc đầu tiên người quản lý cần làm là 
sắp xếp, bố trí cơ cấu tổ, khối sao cho hợp lý. Ngoài việc đảm bảo yêu cầu quy 
định về số lượng, về thành phần theo qui định trong Điều lệ trường tiểu học 
(Ban hành kèm theo Thông tư số 28/2020/TT - BGDĐT ngày 04 tháng 9 năm 
2020 của Bộ trưởng Bộ GD & ĐT), ban giám hiệu cần sắp xếp sao cho mỗi tổ 
khối đều đảm bảo tính phát huy, tính kế thừa, tính "tương trợ” lẫn nhau trong 
SHCM. Vì thế, mỗi tổ, khối đều có những giáo viên đã có “thâm niên” đứng 
lớp, dày dạn kinh nghiệm, có bề dày thành tích cùng những giáo viên trẻ tuổi 
mới ra trường, kinh nghiệm chuyên môn còn non nớt để giúp các đồng nghiệp trong những yếu tố làm nên thành công của hoạt động SHCM trong nhà trường 
là vai trò của tổ trưởng. Vì thế, điều tiên quyết cần có ở tổ trưởng là năng lực 
chuyên môn, khả năng điều hành hoạt động chuyên môn trong SHCM tổ khối.
 Cụ thể, hàng năm, chúng tôi cử chọn tổ trưởng chuyên môn tham gia học 
các khóa học, các lớp tập huấn, các buổi sinh hoạt chuyên đề do các cấp tổ chức 
nhằm bồi dưỡng năng lực chuyên môn cho họ. Trong năm học vừa qua, dưới sự 
chỉ đạo của phòng GD&ĐT huyện, ban giám hiệu đã bố trí lịch dự chuyên đề 
cho tổ trưởng, tổ phó chuyên môn đảm bảo tính phát huy, tính liên tục, tính kế 
thừa. Qua đó giúp họ hiểu sâu hơn tinh thần chỉ đạo chuyên đề của các cấp, chỉ 
đạo, điều hành nội dung, chương trình SHCM tổ khối, đôn đốc giáo viên thực 
hiện nghiêm túc hiệu quả đổi mới phương pháp dạy học trong sinh hoạt chuyên 
môn. Tổ trưởng chuyên môn bên cạnh bồi dưỡng nghiệp vụ cho bản thân còn có 
ý thức trách nhiệm giúp đỡ đồng nghiệp cùng tiến bộ. Họ cùng ban giám hiệu 
nắm bắt điểm mạnh, điểm yếu của tổ viên từ đó có kế hoạch bồi dưỡng kịp thời. 
Vì thế, trong các cuộc thi, hội thi về chuyên môn, bao giờ chúng tôi cũng cử tổ 
trưởng, tổ phó chuyên môn trong ban giám khảo. Họ được chứng kiến, nhận xét, 
đánh giá, trao đổi một cách bình đẳng, khách quan. Chính điều đó đã góp phần 
không nhỏ trong việc nâng cao trình độ chuyên môn bản thân và của đồng 
nghiệp đồng thời giúp mỗi tổ trưởng nhanh chóng trưởng thành xứng đáng là 
“hạt nhân” tiên phong, tạo uy tín với anh em trong những buổi SHCM tổ, khối.
 Bằng cách tổ chức, sắp xếp cơ cấu tổ chuyên môn hợp lý, năm học vừa 
qua SHCM phát huy tối đa khả năng chuyên môn của mỗi giáo viên. Hơn nữa, 
nhờ phát huy tối đa vai trò, trách nhiệm của tổ trưởng, SHCM đã đem lại hiệu 
quả thiết thực cho mỗi đồng nghiệp. Họ luôn ý thức được trách nhiệm của mình 
trước tập thể về hiệu quả hoạt động tổ, khối trong đó có SHCM. Vì thế, hoạt 
động này đã phát huy hiệu quả, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ dạy và học của nhà 
trường đề ra cũng là góp phần nâng cao chất lượng giảng dạy nhằm thực hiện 
thắng lợi nhiệm vụ năm học 2022-2023.
 3.2 Biện pháp 2: Chỉ đạo xây dựng và thực hiện kế hoạch sinh hoạt 
của tổ chuyên môn
 Ngay từ đầu năm học, việc chỉ đạo xây dựng và thực hiện kế hoạch sinh hoạt 
chuyên môn ở các tổ được nhà trường hết sức chú trọng. Căn cứ vào Hướng dẫn 
thực hiện nhiệm vụ năm học của các cấp như Hướng dẫn số 2598/SGD ĐT-GDTH 
ngày 3/8/2022 của Sở Giáo dục và Đào tạo Hà Nội về việc thực hiện nhiệm vụ 
năm học 2022-2023, Công văn số 639/PGD-ĐT Thanh Trì ngày 31/8/2022 của SHCM là một quy định bắt buộc của ngành học, cấp học, là nội quy, quy 
chế của nhà trường đối với mỗi giáo viên trong việc thực hiện quy chế chuyên 
môn. Song làm thế nào để hoạt động này không còn là hình thức mà đem lại 
hiệu quả thiết thực với họ để trở thành một nhu cầu không thể thiếu giúp giáo 
viên nâng cao chất lượng giảng dạy? Vậy nên, việc chỉ đạo lựa chọn nội dung 
SHCM sao cho thiết thực, hiệu quả luôn được ban giám hiệu chúng tôi quan 
tâm, sát sao chỉ đạo trong từng buổi SHCM của tổ. 
 Trong năm học này, chúng tôi đã chỉ đạo lựa chọn nội dung SHCM cần 
tập trung vào những điểm cơ bản, trọng tâm mà giáo viên “còn thiếu, còn yếu”, 
tránh lan man, nặng hình thức nhằm giúp họ nâng cao chất lượng giờ dạy một 
cách dễ dàng. Đó là một số nội dung mà chúng tôi đã chỉ đạo lựa chọn trong 
SHCM như:
 3.3.1 Trao đổi, thảo luận những chỗ vướng mắc, những bài khó dạy trong tuần
 Đây là một nội dung cơ bản của những buổi SHCM tổ khối đã được ban 
giám hiệu quy định về thời gian, thời lượng, là 1 trong 4 nội dung: Tổ trưởng 
đánh giá công tác của tổ trong tuần qua và phổ biến kế hoạch tuần tới; Mọi 
thành viên trong tổ cùng bàn bạc, giải quyết những vướng mắc, những chỗ khó 
dạy,của các bài trong tuần tới. Tuy nhiên, để nâng cao chất lượng giảng dạy, 
trong công tác chỉ đạo SHCM, chúng tôi rất chú trọng tới nội dung trao đổi, thảo 
luận của giáo viên nhằm giải quyết những chỗ vướng mắc, những bài khó dạy 
trong tuần. Đây là nội dung vô cùng quan trọng trong buổi sinh hoạt tại các tổ 
chuyên môn. 
 Một giờ dạy thành công được đánh giá ở nhiều góc độ song dạy học ở tiểu 
học nội dung kiến thức các bài dạy chắc hẳn không phải là quá khó đối với giáo 
viên. Tuy nhiên, các em học sinh tiểu học còn nhỏ, khả năng tập trung kém, hiếu 
động, khả năng tư duy còn hạn chế, việc lựa chọn đổi mới phương pháp, hình 
thức dạy học để các em được “học mà chơi - chơi mà học”; Việc mạnh dạn điều 
chỉnh dữ liệu sách giáo khoa phù hợp với mục tiêu, các yêu cầu về chuẩn kiến 
thức, kĩ năng hoặc yêu cầu cần đạt của chương trình (đặc biệt là đáp ứng yêu cầu 
chương trình GDPT 2018) là điều không dễ của nhiều giáo viên, ở nhiều bài 
dạy. Không những vậy, việc tháo gỡ những vướng mắc của bài dạy với những 
giáo viên mới đứng lớp còn khó ở chỗ làm thế nào để khắc sâu kiến thức bản 
chất của bài học một cách cô đọng, xúc tích khiến bài giảng trở nên sắc nét, giúp 
các em dễ hiểu, dễ nhớ kiến thức; Việc dạy “phân hóa đối tượng” học sinh, 
nghiên cứu tìm ra “mẹo” giúp học sinh giải toán không những đúng mà còn