Sáng kiến kinh nghiệm Một số biện pháp chỉ đạo nhằm nâng cao chất lượng chăm sóc nuôi dưỡng trẻ trong trường mầm non

 Tên đề tài : “Một số biện pháp chỉ đạo nhằm nâng cao chất lượng nuôi dưỡng 
trẻ trong trường mầm non”
Tác giả : Trần Thị Thanh Huyền
 PHẦN I: ĐẶT VẤN ĐỀ
1. Lý do chọn đề tài
 Bác Hồ từng có câu:
 Trẻ em như búp trên cành
 Biết ăn, biết ngủ, biết học hành là ngoan
 Câu thơ trên từ bao năm qua vẫn chưa hề mai một đi mà nó vẫn còn giữ 
nguyên vẹn về ý nghĩa của câu thơ. Từ xa xưa đến nay, trẻ thơ luôn được ví như 
những búp lộc non đáng yêu và rất cần đến bàn tay chăm sóc đúng cách của người 
lớn. Điều đó còn quan trọng hơn khi đứa trẻ nằm trong độ tuổi mầm non, độ tuổi 
mà đứa trẻ cần được quan tâm chăm sóc về sức khoẻ, dinh dưỡng. Nhưng để biết 
cách chăm sóc một đứa trẻ đúng cách, chế độ dinh dưỡng cho trẻ như thế nào là 
hợp lý, là khoa học thì không phải ai cũng hiểu và làm tốt điều đó. 
 Cũng chính vì điều này mà ngành Giáo dục mầm non đã rất quan tâm đến 
vấn đề chăm sóc nuôi dưỡng trẻ trong các nhà trường mầm non và như vậy cũng 
đồng nghĩa với việc đội ngũ chăm sóc nuôi dưỡng trong các nhà trường phải được 
chuyên môn hóa, phải có kiến thức vững vàng về chuyên môn nghiệp vụ. Phải có 
tinh thần yêu nghề mến trẻ, chăm sóc các cháu ở trường cũng giống như chăm 
sóc những đứa con của chính mình.
1.1. Cơ sở lý luận
 - Công tác chăm sóc – nuôi dưỡng trẻ ở trường mầm non chiếm một vị trí 
vô cùng quan trọng vì ở lứa tuổi này trẻ được ăn ngủ, học cả ngày ở trường và 
đây cũng là giai đoạn để cơ thể trẻ phát triển tốt nhất, các cơ quan của cơ thể đang 
trên đà hoàn thiện và hình thành nhân cách trẻ tốt nhất của cuộc đời, đồng thời 
đây cũng là thời kỳ chuẩn bị những kiến thức cơ bản cần thiết cho trẻ bước vào 
bậc học tiếp theo một cách vững chắc nhất.
 Trẻ em hôm nay, thế giới ngày mai. Muốn có được những chủ nhân tương 
lai của đất nước được khỏe mạnh, thì cần phải được chăm sóc nuôi dưỡng ngay 
từ khi còn ở ngôi trường mầm non, bữa ăn của trẻ tại nhà trường phải được xây 5. Thời gian nghiên cứu
 - Đề tài được thực hiện từ tháng 09/2022 đến tháng 04/2023 và những năm 
tiếp theo, tại trường mầm non tôi đang công tác.
 PHẦN II: NHỮNG BIỆN PHÁP ĐỔI MỚI 
 ĐỂ GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ
1. Cơ sở lý luận để giải quyết vấn đề.
 Giáo dục mầm non thực hiện việc chăm sóc, nuôi dưỡng trẻ từ 3 đến 72 
tháng tuổi. Mục tiêu của giáo dục mầm non là giúp trẻ phát triển toàn diện về thể 
chất, tình cảm, trí tuệ thẩm mỹ hình thành nhân cách đầu tiên của con người mới 
xã hội chủ nghĩa. Với mục tiêu đó ngành giáo dục đặc biệt quan tâm đầu tư cho 
bậc học mầm non, phần đấu không ngừng nâng cao chất lượng chăm sóc nuôi 
dưỡng, giáo dục trẻ để phù hợp theo sự phát triển của nền kinh tế xã hội. Để thực 
hiện mục tiêu trên đòi hỏi phải có sự đầu tư về chiến lược con người. Con người phải 
có trình độ năng lực, phẩm chất đạo đức, chính trị, đặc biệt là sức khỏe của con 
người đây là yếu tố quyết định sự thành công của xã hội. 
 Chế độ dinh dưỡng hợp lý là chế độ ăn đủ về số lượng và cân đối về chất 
lượng các chất dinh dưỡng. Đủ về số lượng theo nhu cầu dinh dưỡng của từng độ 
tuổi, theo giới tính. Cân đối về chất lượng là cân đối giữa các chất dinh dưỡng 
protein, lipit, gluxit, vitamin, chất khoáng giữa thức ăn nguồn gốc động vật và 
thực vật. Để đảm bảo tính cân đối này trong thực tế cần ăn hỗn hợp nhiều loại thực 
phẩm và thường xuyên thay đổi các món ăn. 
 Ăn uống là cơ sở của sức khỏe, ăn uống theo đúng nhu cầu dinh dưỡng thì 
thể lực, trí lực phát triển tốt, trẻ khỏe mạnh, thông minh mới tham gia chơi đùa 
cùng bè bạn và học tập mới được tốt. Vì thế việc chăm sóc nuôi dưỡng để trẻ phát 
triển và lớn lên trong một môi trường giáo dục tốt thì nhiệm vụ của mỗi chúng tôi 
phải chăm sóc nuôi dưỡng trẻ ngay từ khi còn nhỏ. Cơ thể trẻ em đang ở trạng 
thái phát triển dần dần các cơ quan chưa ổn định vì vậy việc chăm sóc nuôi dưỡng 
trẻ không đảm bảo về nhu cầu dinh dưỡng và rèn luyện thân thể trẻ không hợp lý 
sẽ kìm hãm sự phát triển của trẻ, trẻ sẽ dễ đau ốm bệnh tật, việc chăm sóc nuôi 
dưỡng không chu đáo sẽ ảnh hưởng không nhỏ đến sự phát triển thể chất của trẻ. Năm học 2022- 2023, nhà trường đã tuyển sinh được 313 trẻ trong cả hai 
độ tuổi nhà trẻ và mẫu giáo. Ngay từ đầu năm số trẻ tham gia ăn bán trú là 
313/313 trẻ đạt 100%.
2.3. Khó khăn
 Bên cạnh những thuận lợi nêu trên nhà trường vẫn còn tồn tại những khó 
khăn và hạn chế nhất định, cụ thể là:
 Là một xã thuần nông, dân cư ít, đa số phụ huynh làm nông nghiệp và một 
số phụ huynh đi làm ăn xa con cái để lại cho ông bà chăm sóc..
 Nhà trường mới được xây dựng trường lớp giai đoạn 1, chưa xây giai đoạn 
2 nên một số lớp vẫn còn học ở các phòng học cũ.
 Nhận thức của một số phụ huynh vẫn còn hạn chế, đặc biệt là nhận thức về 
vấn đề chăm sóc sức khoẻ dinh dưỡng của trẻ ở trong trường mầm non.
 Nhà trường thiếu nhân viên nuôi dưỡng, toàn trường chỉ có 04 nhân viên 
nên việc phân công công việc cũng gặp nhiều khó khăn.
2.4. Chất lượng chăm sóc nuôi dưỡng trẻ
 Qua khảo sát theo dõi biểu đồ tăng trưởng của trẻ đầu năm học cho thấy 
kết quả như sau:
 Cân nặng Chiều cao
 Độ Tổng Cân SDD Chiều SDD 
 số trẻ nặng thể cao bình thể 
 tuổi bình % nhẹ % thường % thấp %
 thường cân còi
 Nhà 
 trẻ 55 51 92,7 4 7,3 52 94,55 3 5,45
 Mẫu 
 giáo
 258 239 92,6 19 7,4 243 94,2 15 5,8
 Cộng 313 290 92,65 23 7,35 295 94,25 18 5,75
 đồng phải quy định rõ: Thực phẩm phải đủ số lượng, đảm bảo điều kiện vệ sinh 
an toàn thực phẩm, nguồn gốc xuất sứ; giá cả hợp lý theo thị trường địa phương.
 Chỉ đạo tới giáo viên, nhân viên trong trường, những người trực tiếp hay 
gián tiếp tham gia vào công tác chăm sóc bán trú thực hiện tốt vai trò của mình 
như giáo viên hàng ngày lên lớp phải lồng ghép các hoạt động về giáo dục dinh 
dưỡng cho trẻ và chăm sóc trẻ mỗi bữa ăn; nhân viên kế toán phải thường xuyên 
theo dõi điều chỉnh thực đơn sao cho hợp lý, gọi thực phẩm mỗi ngày, chia khẩu 
phần định lượng thức ăn; nhân viên y tế phải thường xuyên theo dõi về vệ sinh 
an toàn thực phẩm...
 Thực hiện nghiêm chỉnh các văn bản quy phạm pháp luật về vệ sinh an 
toàn thực phẩm, các công văn hướng dẫn của Phòng giáo dục và của ngành học 
mầm non về các hoạt động nuôi dưỡng và chăm sóc nuôi dưỡng giáo dục trẻ. 
Tăng cường công tác vệ sinh nói chung và vệ sinh an toàn thực phẩm nói riêng.
 Chuẩn bị các điều kiện về cơ sở vật chất đồ dùng, thiết bị cho việc tổ chức 
nuôi dưỡng và chăm sóc trẻ.
 Xây dựng kế hoạnh chỉ đạo tốt các hoạt động nuôi dưỡng chăm sóc giáo 
dục trẻ. Làm tốt công tác phân công phân nhiệm vụ, thực hiện có hiệu quả việc 
nuôi dưỡng chăm sóc giáo dục trẻ đề ra các chỉ tiêu cần đạt về số lượng, chất 
lượng, nuôi dưỡng chăm sóc giáo dục trẻ. Vào đầu tháng năm học (tháng 9) nhà 
trường tổ chức họp Ban lãnh đạo nhà trường và Ban đại diện cha mẹ trẻ thống 
nhất về chế độ ăn uống, xây dựng thực đơn. Sau đó mời các nhà cung cấp thực 
phẩm (Rau, thịt, gạo, trứng, sữa..) về ký hợp đồng. Nguồn thực phẩm cung cấp 
phải đủ về số lượng, đảm bảo điều kiện vệ sinh an toàn thực phẩm, giá cả hợp lý 
theo thị trường địa phương
 Thực hiện nghiêm chỉnh các văn bản quy phạm pháp luật về vệ sinh an 
toàn thực phẩm, các công văn hướng dẫn nhiệm vụ của Phòng Giáo dục và Đào 
tạo và của ngành học Mầm non về các hoạt động nuôi dưỡng và chăm sóc nuôi 
dưỡng giáo dục trẻ
 Đưa nội dung vệ sinh dinh dưỡng và an toàn thực phẩm vào chương trình 
chăm sóc giáo dục trẻ mầm non, tăng cường giám sát công tác vệ sinh nói chung 
và vệ sinh an toàn thực phẩm nói riêng.
 Chuẩn bị các điều kiện về cơ sở vật chất đồ dùng, thiết bị cho việc tổ chức 
nuôi dưỡng và chăm sóc giáo dục trẻ
 Làm tốt công tác tuyên truyền tới các bậc phụ huynh về công tác thực hiện 
chuyên đề. Với chức năng là một hiệu phó của nhà trường tôi tham mưu với ban giám 
hiệu đưa nội dung tuyên truyền các tài liệu về vệ sinh dinh dưỡng và an toàn thực 
phẩm lồng ghép trong các cuộc họp, trong các hoạt động chăm sóc giáo dục trẻ, 
đối với các cháu suy dinh dưỡng nhà trường phối hợp với các phụ huynh tăng 
cường nguồn dinh dưỡng trong các bữa ăn hàng ngày của trẻ để trẻ phát triển tốt. 
 Mặt khác tuyên truyền qua tranh dinh dưỡng và an toàn thực phẩm của các 
cơ quan chức năng cung cấp. Bên cạnh đó chỉ đạo giáo viên tích hợp nội dung 
giáo dục dinh dưỡng vào chương trình giảng dạy theo các chủ đề.
 Ví dụ: Khi dạy trẻ ở chủ đề “Trường mầm non” cô cho trẻ làm quen các 
món ăn ở tại trường, rèn trẻ ăn hết xuất, rèn tính vệ sinh khi ăn uống như khi ăn 
không để rơi cơm, xúc cơm gọn gàng, không đùa nghịch khi ăn. Tập luyện thói 
quen tốt về vệ sinh cá nhân, đi vệ sinh đúng nơi qui định. Giữ gìn vệ sinh 
môi trường như không khạc nhổ nơi công cộng, vứt rác đúng nơi qui định.
 Hay ở chủ đề “Gia đình” chỉ đạo giáo viên lồng ghép tích hợp nội dung 
giáo dục dinh dưỡng như cho trẻ chơi trò chơi “Đóng vai theo chủ đề ” cô giáo 
cho trẻ đóng vai những người thân trong gia đình như bà và mẹ nấu các món ăn 
hàng ngày trong các món ăn đó cô cho trẻ nói về các giá trị dinh dưỡng và ý 
nghĩa của món ăn đối với cơ thể bé.
 Hay như ở chủ đề “Nghề nghiệp” trẻ sẽ được đóng vai cô cấp dưỡng, được 
chế biến các món ăn với đầy đủ các thành phần dinh dưỡng của 4 nhóm chất, nấu 
các món ăn theo thực đơn hàng ngày trẻ được ăn ở trường.
 Qua các hoạt động, trò chơi giúp trẻ nhận biết và nhớ lâu các nhóm thực 
phẩm trẻ biết nhóm nào lên ăn nhiều và nhóm nào ăn hạn chế.
 Tổ chức bồi dưỡng kiến thức, cập nhập thông tin về vệ sinh dinh dưỡng an 
toàn thực phẩm thường xuyên cho đội ngũ cấp dưỡng, giáo viên mầm non. 
 Chỉ đạo cho 100% nhân viên nuôi dưỡng tham gia cuộc thi “Nhân viên 
nuôi dưỡng giỏi” cấp trường.
 Trong các cuộc hội đồng sư phạm nhà trường thì nội nung nuôi dưỡng 
luôn được đưa ra thảo luận đóng góp ý kiến để điều chỉnh hợp lý về thực 
phẩm hay cách chế biến.
4. 3. Biện pháp 3: Thực hiện đúng theo các quy tắc trong công tác chăm sóc 
và giáo dục dinh dưỡng và vệ sinh an toàn thực phẩm
 Mỗi cán bộ giáo viên và nhân viên trong nhà trường phải thực hiện nghiêm 
túc các quy định trong công tác chăm sóc và giáo dục dinh dưỡng, thường xuyên tổ 4.4. Biện pháp 4: Nghiên cứu, xây dựng thực đơn phù hợp với trẻ và tình hình 
thực tế của nhà trường và địa phương
 Chăm sóc và nuôi dưỡng trẻ là một nhiệm vụ lớn lao đòi hỏi các cô giáo, cô 
nuôi phải có thời gian, vốn hiểu biết về dinh dưỡng và tâm sinh lý trẻ. Để trẻ phát 
triển toàn diện cả về thể chất và trí tuệ thì cần phải có những bữa ăn ngon miệng 
đầy đủ dinh dưỡng. 
 cân đối cho trẻ, tôi đã chỉ đạo phối hợp nhiều loại thực phẩm với nhau trong 
ngày ở tỷ lệ thích hợp và đảm bảo đủ năng lượng theo lứa tuổi. Nhằm đảm bảo 
đầy đủ nhu cầu về năng lượng và các chất dinh dưỡng. Nhóm lương thực, nhóm 
giàu chất đạm, nhóm thức ăn giàu chất béo, nhóm thức ăn giàu vitamin và khoáng 
chất, do đó hàng ngày tôi chọn cho trẻ ăn những món ăn đa dạng và thay đổi từng 
ngày, từng bữa để hấp dẫn trẻ. 
 Ví dụ: Trẻ ở trường mầm non học theo lịch của mùa đông và mùa hè. Ở mùa 
nào thì các cháu ăn theo thực đơn của mùa đó, khi chuyển mùa tôi cùng kế toán 
và tổ nuôi dưỡng cùng nghiên cứu và lên thực đơn mùa đó. 
 Đối với trẻ nhà trẻ bữa chính chiều trẻ ăn cơm rất khó ăn, trẻ ăn ít bỏ nhiều, 
tôi đã mạnh dạn tham mưu với Hiệu trưởng trình bày lý do cho thay đổi thực đơn 
bữa chính chiều của trẻ nhà trẻ, tuần có 5 buổi cho trẻ ăn xen kẽ 1 bữa cơm, các 
buổi còn lại buổi ăn mỳ nấu thịt băm, buổi ăn cháo bí đỏ nấu thịt băm, buổi ăn 
cháu đỗ xanh nấu thịt băm để trẻ dễ ăn và thống nhất chỉ đạo kế toán, tổ trưởng 
bếp thay đổi thực đơn bữa chính chiều của trẻ để trẻ ăn ngon miệng hết xuất.
 Sau đây tôi xin giới thiệu 1 bảng thực đơn mùa hè của trường mầm non 
như sau:
 BẢNG THỰC ĐƠN DINH DƯỠNG MÙA HÈ TRẺ MẪU GIÁO
 Thời gian Thứ hai Thứ ba Thứ tư Thứ năm Thứ sáu
 SÁNG - Thịt nạc vai - Thịt bò - Trứng vịt. - Tôm - Thịt gà 
 (Bữa 
 chính) - Đậu phụ - Thịt nạc - Thịt nạc - Thịt nạc - Thịt nạc vai
 vai vai vai
 - Cà chua - Bí đỏ 
 - Bí xanh - Rau ngót - Rau muống
 - Khoai tây - Hành
 - Hành - Hành - Cà chua 
 - Hành - Cà chua
 - Cà chua - Cà chua - Hành
 - Cà chua - Gừng