Sáng kiến kinh nghiệm Một số biện pháp chỉ đạo giáo viên làm đồ dùng đồ chơi từ các nguyên vật liệu rời theo hướng mở

 1
 I. ĐẶT VẤN ĐỀ
 1 Lý do chọn đề tài
 Trong trường mầm non hoạt động vui chơi là hoạt động chủ đạo, là “cuộc 
sống” của trẻ lứa tuổi mầm non. Vui chơi đồng thời cũng là phương tiện hiệu 
quả nhất để phát triển các chức năng tâm lý, sinh lý và hình thành nhân cách của 
trẻ. Sự sáng tạo thông qua chơi giúp trẻ em phát triển toàn diện về thể chất và 
tinh thần. Đồ chơi là một phần quan trọng trong vui chơi của trẻ mầm non. Đồ 
chơi là người bạn đồng hành thân thiết của trẻ, đem lại niềm vui cho trẻ và là 
khởi nguồn của những cảm xúc, tình cảm tích cực ở trẻ. Để hoạt động vui chơi 
của trẻ đạt được kết quả thì đồ chơi là cơ sở vật chất, là phương tiện quan trọng 
nhằm tăng cường vốn hiểu biết, phát triển tư duy, ngôn ngữ cho trẻ để trẻ tiếp 
thu kiến thức một cách nhanh nhất
 Như chúng ta đã biết hiện nay trên thị trường có rất nhiều loại đồ dùng, đồ 
chơi đa dạng về màu sắc và phong phú về chất liệu. Tuy nhiên xét về phương 
diện giáo dục thì chúng lại không thể đáp ứng được mục đích và yêu cầu của 
chương trình dạy học ở trường mầm non. Trong cuộc sống hiện đại ngày nay, 
các nguyên vật liệu tận dụng sẵn có từ gia đình rất nhiều, đa dạng và phong phú 
như lõi giấy vệ sinh, bìa carton, chai, báo cũ, vỏ hộp sữa có thể tận dụng để 
làm đồ dùng đồ chơi. Việc tận dụng các nguyên vật liệu này để làm đồ chơi cho 
trẻ là một việc làm rất có ý nghĩa, vừa tiết kiệm tiền mua sắm lại tạo ra những đồ 
dùng đồ chơi cho trẻ mà hiệu quả sử dụng khá cao, màu sắc đẹp, mới lạ phong 
phú và hấp dẫn. Để thoả mãn được nhu cầu đó đòi hỏi người cán bộ quản lý, 
giáo viên luôn phải sáng tạo, tạo ra nhiều đồ chơi mới lạ có tính mở phù hợp nội 
dung bài dạy góp phần nâng cao chất lượng giáo dục trong trường mầm non. 
 Trong thời đại công nghệ 4.0 hiện nay, thời đại đòi hỏi con người phải có 
khả năng sáng tạo, phải nắm bắt được những tri thức khoa học, nhờ đó mà 
những bộ đồ dùng đồ chơi trẻ em rất đa dạng phong phú, hiện đại. Có rất nhiều 
loại đồ chơi bổ ích, phù hợp, mang tính giáo dục để phát triển trí tuệ và nhân 
cách của trẻ nhưng cũng có rất nhiều loại mang tính bạo lực, độc hại với trẻ. Đồ 
dùng, đồ chơi càng được bổ sung phong phú đa dạng bao nhiêu thì càng kích 
thích trẻ hứng thú, khám phá bấy nhiêu.Trong quá trình chơi với đồ chơi trẻ 
được thỏa mãn nhu cầu vui chơi, nhu cầu giao tiếp, tạo cơ hội cho trẻ được chơi 
và hoạt động theo sở thích, tích cực, độc lập, sáng tạo. Chính vì vậy đòi hỏi giáo 
viên mầm non luôn phải nghiên cứu, sáng tạo để tạo ra những bộ đồ dùng, đồ 
chơi mới lạ hấp dẫn phù hợp với nội dung các hoạt động và các chủ đề. Những 
loại đồ chơi giúp trẻ được thoả sức trải nghiệm, thỏa mãn nhu cầu chơi của trẻ, 
phát triển tư duy óc sáng tạo và đôi bàn tay khéo léo của trẻ.
 Với trách nhiệm của một hiệu phó chuyên môn, sự tâm huyết đối với 
nghề, tình yêu thương đối với trẻ tôi mong muốn trẻ được phát triển toàn diện về 
mọi mặt, trẻ tự tin khi đến trường và được vui chơi thỏa mãn đáp ứng nhu cầu 
của trẻ một cách tốt nhất để trẻ phát triển bình thường cả về thể chất lẫn tinh 
thần. Và cũng muốn tạo nên niềm tin của phụ huynh đối với nhà trường nên tôi 
đã tìm tòi, nghiên cứu áp dụng đề tài : “Một số biện pháp chỉ đạo giáo viên làm
đồ dùng đồ chơi từ các nguyên vật liệu rời theo hướng mở”. 3
 - Đội ngũ giáo viên nhiệt tình trong công tác, yêu nghề, mến trẻ có tinh 
thần ham học hỏi, tích cực học tập để nâng cao kiến thức, kỹ năng, phương pháp 
chăm sóc giáo dục trẻ.
 - Cơ sở vật chất trang thiết bị dạy học, đồ dùng, đồ chơi tương đối đầy đủ 
để phục vụ cho công tác chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục trẻ.
 2.2. Khó khăn
 Một số giáo viên trẻ mới vào nghề kinh nghiệm giảng dạy chưa nhiều, 
năng khiếu tạo hình chưa thật sự sáng tạo trong khi làm đồ dùng, đồ chơi, bởi 
vậy đồ dùng, đồ chơi tự tạo còn đơn điệu và chưa có tính thẩm mỹ
 - Các nguyên vật liệu để làm đồ dùng, đồ chơi chưa phong phú, giáo viên 
ngại sưu tầm. 
 - Một số giáo viên chưa quan tâm chưa biết phối kết hợp với phụ huynh 
để sưu tầm các nguyên vật liệu sẵn có ở địa phương.
 - Đa số giáo viên chưa chịu nghiên cứu sưu tầm, học hỏi cách làm đồ 
dùng đồ chơi theo hướng mở. Kỹ năng làm đồ dùng, đồ chơi còn hạn chế.
 - Giáo viên xem nhẹ tác dụng của đồ dùng, đồ chơi đối với trẻ mầm non, 
nên ít quan tâm.
 - Cách sắp xếp các loại đồ dùng, đồ chơi chưa ngăn nắp, chưa phù hợp, 
chưa thuận tiện cho trẻ chơi.
 3. CÁC BIỆN PHÁP THỰC HIỆN
 3.1 Biện pháp 1: Xây dựng kế hoạch làm đồ dùng đồ chơi từ các 
nguyên vật liệu rời theo hướng mở.
 Việc xây dựng kế hoạch là chức năng quan trọng, chủ động trong việc chỉ 
đạo giáo viên làm đồ chơi từ nguyên vật liệu thiên nhiên,nguyên vật liệu tận 
dụng sẵn có ngay từ đầu tháng 9 căn cứ vào nội dung chương trình giáo dục 
của từng chủ đề sự kiện, căn cứ thực tế của từng lớp, khả năng của từng giáo 
viên tôi xây dựng kế hoạch năm học, cụ thể cho từng tháng, từng tuần và chỉ 
đạo, hướng dẫn giáo viên chủ nhiệm của từng lớp xây dựng cho lớp mình. Để 
đạt được hiệu quả cao trong quá trình thực hiện thì cần phải có kế hoạch rõ ràng 
cụ thể. 
Tháng 
 Nội dung thực hiện
/năm
 - Rà soát 11/11 nhóm lớp đã làm đồ dùng đồ chơi tự tạo.
 - Đánh giá 11/11nhóm lớp về bảo quản đồ dùng đồ chơi trong 
 8/2022
 thông tư và đồ chơi tự tạo.
 - Huy động giáo viên sưu tầm nguyên vật liệu.
 - Tham mưu ban giám hiệu bồi dưỡng nâng cao nhận thức cho giáo 
 viên cách làm đồ chơi từ các nguyên vật liệu rời theo hướng mở.
 - Xây dựng kế hoạch cụ thể chỉ đạo 11/11 nhóm lớp làm đồ dùng 
 9/2022 đồ chơi.
 - Chỉ đạo giáo viên có kế hoạch tuyên tuyền và kết hợp với phụ 
 huynh sưu tầm nguyên vật liệu. 
 - Hướng dẫn giáo viên cách phân loại các đồ dùng cho phù hợp. 5
 3.2 Biện pháp 2: Nâng cao nhận thức cho đội ngũ giáo viên về làm đồ 
dùng, đồ chơi từ các nguyên vật liệu rời theo hướng mở.
 Việc nâng cao nhận thức cho giáo viên về tầm quan trọng của việc làm 
đồ dùng, đồ chơi từ các nguyên vật liệu rời theo hướng mở là việc làm cần thiết 
sẽ giúp cho giáo viên có những kế hoạch cụ thể và sát với thực tế để giáo dục trẻ 
phát triển một cách hiệu quả. Để giáo viên hiểu sâu hơn về cách làm đồ dùng, đồ 
chơi từ các nguyên vật liệu rời theo hướng mở tôi đã triển khai trong các buổi 
sinh hoạt chuyên môn. Chỉ đạo và thống nhất với giáo viên là tất cả các loại đồ 
dùng, đồ chơi từ các nguyên vật liệu rời mang tính “mở” đó là trẻ đều có thể sử 
dụng theo nhiều cách khác nhau, cũng đồ dùng, đồ chơi đó trẻ có thể tạo ra được 
nhiều sản phẩm khác nhau, sản phẩm trẻ tạo ra có thể áp dụng vào các hoạt động 
khác nhau và cung cấp cho giáo viên kỹ năng làm đồ dùng đồ chơi, sưu tầm và 
biết phân loại các nguyên vật liệu phù hợp.
 Hình ảnh 2: Buổi sinh hoạt chuyên môn
 Đối với trẻ nhà trẻ: Đồ dùng đồ chơi cần đơn giản nhưng màu sắc phải sinh 
động, cuốn hút trẻ.
 Đối với trẻ mẫu giáo: Đồ dùng cần đa dạng, phong phú nhưng cần sự sáng 
tạo và tăng dần độ khó theo các độ tuổi. Đặc biệt là đồ dùng, đồ chơi cần sử 
dụng được bằng nhiều cách khác nhau để tránh sự nhàm chán cho trẻ.
 - Chỉ đạo các tổ chuyên môn tổ chức các buổi kiến tập chuyên đề xây dựng 
môi trường lớp học sử dụng đồ dùng, đồ chơi theo hướng mở.
 - Tham gia các buổi tập huấn do phòng giáo dục tổ chức tập huấn chuyên 
môn với chuyên đề “ Hướng dẫn giáo viên Mầm non sử dụng vật liệu rời tại lớp 
học”. Dưới sự hướng dẫn của cô Trần Bảo Ngọc - Giảng viên 
 Hình ảnh 3: Giáo viên tham gia buổi kiến tập “sử dụng vật liệu rời tại 
lớp học”. Dưới sự hướng dẫn của cô T rần Bảo Ngọc - Giảng viên 
 Qua buổi tập huấn của cô Trần Bảo Ngọc - Giảng viên giáo viên hiểu hơn” 
về các vật liệu rời có sẵn, dễ tìm kiếm, sau buổi kiếp tập Tôi chỉ đạo tổ chuyên 
môn triển khai kiến tập tại trường chia sẻ đến giáo viên trong nhà trường tại để 
hiều kỹ hơm về cách làm đồ dùng đồ chơi từ các nguyên vật liệu rời theo hướng 
gợi mở.
 Ngoài ra Nhà trường đã mời giảng viên thầy giáo Nguyễn Huy Sơn về 
hướng dẫn giáo viên sử dụng đồ chơi thông minh, chia sẻ cách làm đồ dùng đồ 
chơi theo hướng gợi mở.
 Hình ảnh 4: Thầy giáo Nguyễn Huy Sơn hướng dẫn giáo viên sử dụng 
đồ chơi thông minh, chia sẻ cách làm đồ dùng đồ chơi gợi mở.
 - Khuyến khích giáo viên tự nghiên cứu, sưu tầm hình ảnh cách làm đồ 
dùng, đồ chơi từ các nguyên vật liệu rời trên các phương tiên thông tin đại 
chúng như phần mền pinterest trong ứng dụng này có rất nhiều hình ảnh hướng 
dẫn cho giáo viên làm đồ dùng, đồ chơi từ các nguyên vật liệu rời, từ các nguyên 
vật liệu sẵn có xung quanh chúng ta 
 3.3 Biện pháp 3: Hướng dẫn giáo viên kết hợp phụ huynh sưu tầm nguyên 
vật liệu của địa phương.
 * Kết hợp với phụ huynh tuyên truyền sưu tầm nguyên vật liệu. 7
chọn mẫu đồ chơi mà mình thích. Sau đó giáo viên mới hướng dẫn cụ thể cách 
làm với từng loại đồ chơi sao cho phù hợp với khả năng từng độ tuổi của trẻ. 
 Trước khi hướng dẫn giáo viên làm đồ dùng, đồ chơi tôi nhắc nhở giáo viên 
cần quan tâm đến tính sư phạm, tính thẩm mỹ và tính sáng tạo của đồ dùng, đồ 
chơi. Đồ chơi được làm cũng phải quan tâm nhiều đến tính hiệu quả để tránh 
lãng phí thời gian, hạn chế đồ chơi mang tính chất trưng bày, trang trí có độ bền 
không cao.Và trao đổi với giáo viên đồ dùng đồ chơi phù hơp với từng môi 
trường. Cụ thể là:
 3. 4.1. Môi trường trong lớp học. 
 *Đối với trẻ nhà trẻ: Đồ dùng, đồ chơi của nhà trẻ cần đơn giản, không 
quá cầu kỳ nhưng cần phải có màu sắc hấp dẫn, sinh động, cuốn hút trẻ. Đặc 
biệt, mỗi đồ dùng trẻ có thể chơi được nhiều cách khác nhau để tránh sự nhàm 
chán cho trẻ....Chú trọng đến việc đảm bảo an toàn cho trẻ, các loại đồ chơi 
không quá nhỏ, không có góc cạnh sắc nhọn 
 Hình ảnh 11: Đồ chơi phục vụ cho lứa tuổi nhà trẻ
 *Đối với trẻ mẫu giáo.
 Với trẻ đồ chơi của trẻ nhà trẻ thì đồ chơi mang tính chất đơn giản, thì trẻ 
mẫu giáo đồ dùng đồ chơi cần độ khó hơn, nguyên vật liệu phong phú, đa dạng. 
Một bộ đồ chơi có thể chơi nhiều trò chơi khác nhau tạo cho trẻ sự hứng thú, tư 
duy logic, mang tính gợi mở, sự tích cực khi tham gia chơi với bộ đồ chơi đó. 
 Sau đây tôi đã lựa chọn và đưa ra một số đồ dùng, đồ chơi, cách làm đồ 
chơi, nguyên vật liệu được sử dụng và tính năng sử dụng của đồ chơi nhằm phát 
triển toàn diện cho trẻ trong các lĩnh vực.
 Hình ảnh 12, 13, 14: Trẻ mẫu giáo làm đồ chơi 
 3.4.2. Đồ dùng ngoài lớp hoc.
 Ngoài các mảng tường, khu tiền sảnh cầu thang được trang trí tạo không 
gian chơi cho trẻ, giáo viên sưu tâm các nguyên liệu sẵn có như lá cây giấy, bìa 
cattong.. thì trẻ có thể vừa làm vừa chơi theo ý thích của mình giúp trẻ phát 
triển các kỹ năng xã hội
 Hình 15,16 :Vẽ màu lên mảng mica, vẽ trên bìa carton
 Hình 16: Học sinh chơi trên các mảng tường ngoài sân
 3.4.3. Hướng dẫn giáo viên cách bố trí sắp xếp đồ dùng, đồ chơi và các 
nguyên vật liệu để trẻ tự sáng tạo theo ý thích của trẻ.
 Sau khi đã trao đổi với trực tiếp với từng giáo viên trong các nhóm lớp 
xong cách làm đồ dùng đồ chơi theo hướng mở, tôi tiếp tục chỉ đạo giáo viên 
sắp xếp đồ dùng, đồ chơi, bố trí trong và ngoài lớp học, đồ chơi để trong lớp 
phải đúng tầm của trẻ, để trẻ dễ lấy, dễ tìm.
 Ngoài các đồ chơi giáo viên đã tự làm và đồ chơi trong thông tư thì giáo 
viên cần lựa chọn thêm các đồ chơi tự tạo khác để trẻ chơi theo cách riêng của 
trẻ.
 Ví dụ: Đối với trẻ nhà trẻ: Các loại đồ dùng được để với tầm của trẻ cho 
dễ lấy, dễ tìm, dễ sử dụng, sắp xếp từ dễ đến độ khó tăng dần.
 - Góc hoạt động với đồ vật: Cô giáo cần để thêm các vỏ hộp to, nhỏ, các