Sáng kiến kinh nghiệm Một số biện pháp chỉ đạo của phó hiệu trưởng đối với tổ chuyên môn trong trường TH Nguyễn Viết Xuân

 Đề tài: Một số biện pháp chỉ đạo của phó hiệu trưởng đối với tổ chuyên môn trong trường TH Nguyễn Viết Xuân 
 I. Phần mở đầu
 1. Lý do chọn đề tài
 Tiểu học là bậc học nền tảng, đặt cơ sở ban đầu cho việc hình thành và phát 
triển toàn diện nhân cách con người, đặt nền móng vững chắc cho giáo dục phổ thông 
và cho toàn bộ hệ thống giáo dục quốc dân. Hoạt động chuyên môn trong trường Tiểu 
học chiếm vị trí đặc biệt quan trọng, trong đó tổ chuyên môn là một tổ chức đảm nhận 
chức năng thực thi nhiệm vụ chuyên môn. Vì vậy, tổ trưởng chuyên môn là người 
trực tiếp quản lí nhiều mặt hoạt động của giáo viên và cả khối lớp; là người chịu trách 
nhiệm trước Hiệu trưởng về chất lượng giảng dạy của giáo viên và kết quả học tập 
của học sinh trong tổ của mình. Thông tư 41/2010/TT-BGDĐT ngày 30/12/2010 của 
Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo ban hành Điều lệ Trường Tiểu học có nêu rõ 
nhiệm vụ của tổ chuyên môn như sau: “Xây dựng kế hoạch hoạt động chung của tổ 
theo tuần, tháng, năm học nhằm thực hiện chương trình, kế hoạch dạy học và hoạt 
động giáo dục; Thực hiện bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ, kiểm tra, đánh giá chất 
lượng, hiệu quả giảng dạy, giáo dục và quản lí sử dụng sách, thiết bị của các thành 
viên trong tổ theo kế hoạch của nhà trường; Tham gia đánh giá, xếp loại giáo viên 
theo quy định Chuẩn nghề nghiệp giáo viên tiểu học và giới thiệu tổ trưởng, tổ phó”. 
(Trích điều 18). 
 Trong nhà trường hoạt động chuyên môn là hoạt động quan trọng, chủ yếu, 
quyết định sự tồn tại và phát triển của nhà trường. Tổ chuyên môn là một bộ phận cấu 
thành, nơi thực thi trực tiếp nhiệm vụ dạy học và giáo dục học sinh. Một nhà trường 
chỉ có thể thay đổi, phát triển bằng chính nội lực của mình. Đối với trường tiểu học 
động lực quan trọng để phát triển chính là do yếu tố tăng trưởng chất lượng giáo dục 
của đơn vị tổ chuyên môn quyết định. Nhưng trong thực tế, vì nhiều lý do khách quan 
và chủ quan, nên công tác này chưa được quan tâm đúng mức; hoạt động của các tổ 
khối còn mang tính hình thức, hoạt động đối phó chứ chưa đi sâu khai thác nội lực 
của cá nhân, tập thể để đem lại hiệu quả cao cũng như nâng cao chất lượng giáo dục 
đại trà. Để hoạt động của tổ chuyên môn thực sự phát huy hết sức mạnh nội lực vốn 
có của mình để tạo ra những sản phẩm giáo dục nhiều về quy mô và tốt về chất lượng 
cho xã hội. Đó chính là lý do tôi chọn đề tài: “Một số biện pháp chỉ đạo của phó 
hiệu trưởng đối với tổ chuyên môn trong trường TH Nguyễn Viết Xuân”. Hy vọng 
với đề tài này nhằm nâng cao năng lực hoạt động, tạo ra những giá trị mới hữu ích 
trong quá trình thực hiện nhiệm vụ giáo dục.
 2. Mục tiêu, nhiệm vụ của đề tài
 Đề tài đem lại cho cán bộ quản lý chuyên môn cấp tiểu học có cách chỉ đạo, 
lãnh đạo tổ chuyên môn hoạt động khoa học, có hiệu quả. 
Phó hiệu trưởng: Vũ Thị Chín_ Trường TH Nguyễn Viết Xuân 1 Đề tài: Một số biện pháp chỉ đạo của phó hiệu trưởng đối với tổ chuyên môn trong trường TH Nguyễn Viết Xuân 
 Đổi mới công tác quản lý cũng có nghĩa là tất cả những người lãnh đạo trong 
đơn vị biết khai thác cái mới của mọi thành viên trong đơn vị, biết khích lệ mọi người 
tìm ra cái mới, vận dụng cái mới. Người lãnh đạo biết quản lý cái mới hay nói một 
cách khác là biết “quản lý sự đổi mới”. Có như vậy thì mới thực sự đổi mới và có 
hiệu quả.
 Điều lệ trường Tiểu học ban hành kèm theo Thông tư số 41/2010/TT-
BGDĐTngày 30 tháng 12 năm 2010 của Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo đã quy 
định Tổ chuyên môn là một bộ phận cấu thành bộ máy tổ chức quản lý của nhà 
trường. Tổ chuyên môn là tổ chức quản lý, thực hiện hoạt động dạy học trong nhà 
trường. Tổ chuyên môn được xem là một nút thông tin trong hệ thống thông tin 
trường học, đó là nơi tiếp nhận, xử lí đồng thời cũng là nơi truyền phát thông tin. Tổ 
chuyên môn có nhiệm vụ tổ chức các hoạt động để nắm vững và thực hiện chương 
trình giảng dạy, giúp giáo viên thực hiện hóa quá trình giáo dục đào tạo. Ngoài việc 
thực hiện các nhiệm vụ chuyên môn theo quy định, tổ chuyên môn còn là nơi tổ chức 
các hoạt động khác như sinh hoạt chuyên đề, sinh hoạt ngoại khóa, viết và phổ biến 
các tài liệu, sáng kiến kinh nghiệm có liên quan. Do đó, chất lượng hoạt động của Tổ 
chuyên môn có ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng giáo dục của toàn đơn vị.
 Sinh hoạt chuyên môn thực sự là một hoạt động nhằm bồi dưỡng chuyên môn, 
nghiệp vụ, năng lực sư phạm cho người giáo viên nói chung và giáo viên cấp tiểu học 
nói riêng. Trong đó người tổ trưởng tổ chuyên môn chiếm vị trí vô cùng quan trọng. 
Tổ trưởng tổ chuyên môn là người điều hành mọi hoạt động của tổ chuyên môn, trên 
cơ sở bố trí, phân công trách nhiệm của Hiệu trưởng. Người Tổ trưởng tổ chuyên 
môn phải là trung tâm đoàn kết; xây dựng kế hoạch dạy học và các hoạt động giáo 
dục năm, kỳ, tháng của tổ, giúp tổ viên xây dựng kế hoạch giảng dạy cá nhân; thường 
xuyên kiểm tra đôn đốc tổ viên thực hiện đúng kế hoạch đã đề ra; thảo luận và nhận 
định tình hình, bàn các biện pháp nâng cao chất lượng đại trà, chất lượng mũi nhọn 
tích cực tham gia các hoạt động sư phạm tập thể cũng như các nhiệm vụ của cá nhân 
nhằm hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao. Tổ chức tốt các buổi sinh hoạt chuyên đề 
để giáo viên trong tổ có điều kiện trao đổi về kinh nghiệm, về phương pháp dạy học, 
rèn luyện nghiệp vụ, cập nhật các thông tin mới có liên quan đến giáo dục. Tổ chức 
các buổi chuyên đề, hội giảng về nội dung chương trình, đề xuất và thử nghiệm các 
phương pháp dạy học mới, tổ chức cho các thành viên dự giờ lẫn nhau nhằm rút kinh 
nghiệm, bồi dưỡng nghiệp vụ chuyên môn. 
 Trong mấy năm qua các tổ chuyên môn của trường tôi thường hoạt động theo 
thời vụ. Khi nào lãnh đạo nhà trường triển khai, giao nhiệm vụ thì làm còn không thì 
Phó hiệu trưởng: Vũ Thị Chín_ Trường TH Nguyễn Viết Xuân 3 Đề tài: Một số biện pháp chỉ đạo của phó hiệu trưởng đối với tổ chuyên môn trong trường TH Nguyễn Viết Xuân 
 Cơ sở vật chất, thiết bị, các phòng chức năng chưa đầy đủ, trường có ít lớp lại 
chia thành 2 phân hiệu.
 Chất lượng một số hội thi cấp huyện chưa cao.
 b. Thành công, hạn chế
 - Đề tài này là kết quả của quá trình nghiên cứu, thực nghiệm, tìm ra giải pháp 
tối ưu để lãnh đạo, chỉ đạo đội ngũ tổ trưởng chuyên môn trong nhà trường Nguyễn 
Viết Xuân.
 - Đề tài mới được áp dụng trong thời gian ngắn nên nó chưa bộc lộ hết những 
ưu điểm và hạn chế.
 c. Mặt mạnh, mặt yếu
 - Tạo được niềm tin tưởng lẫn nhau trong quá trình chỉ đạo, lãnh đạo, phát huy 
tối đa nội lực của cá nhân cũng như sức mạnh nội lực của tập thể tổ chuyên môn, tạo 
sự gắn bó mật thiết nhiều chiều, tạo điều kiện thuận lợi cho các hoạt động chuyên 
môn, hoạt động phong trào trong nhà trường phát triển. 
 - Cán bộ làm công tác quản lý chuyên môn còn trẻ, tâm huyết với nghề, có 
năng lực quản lý tốt, chịu khó học hỏi, tự học, tự rèn, dám nghĩ dám làm, dám chịu 
trách nhiệm.
 - Kinh nghiệm còn ít. 
 d. Nguyên nhân
 Thời gan thực hiện đề tài chưa dài. 
 Có sự giúp đỡ của đồng chí hiệu trưởng, các đồng chí là tổ trưởng tổ chuyên 
môn, giáo viên và sự năng động của bản thân, mạnh dạn áp dụng cái mới vào trong 
công tác quản lý.
 3. Giải pháp, biện pháp
 a. Mục tiêu của giải pháp, biện pháp
 Nhằm đem lại cách lãnh đạo, chỉ đạo các tổ khối trong nhà trường tiểu học đạt 
hiệu quả cao.
 Nhằm rút ngắn thời gian hội họp không cần thiết mà giải quyết công việc một 
cách hiệu quả. Thúc đẩy tinh thần làm việc của tập thể, tạo động lực cho các tổ 
chuyên môn thi đua, các cá nhân thi đua một cách lành mạnh, không gây áp lực cho 
giáo viên.
 b. Nội dung và cách thức thực hiện giải pháp, biện pháp
 Để có hiệu quả cao trong công quản lý giáo dục thì cần rất nhiều yếu tố liên 
quan; nhưng trong khuôn khổ của đề tài này tôi chỉ đưa ra một số yếu tố cơ bản mà 
tôi đã áp dụng.
 + Đổi mới công tác kiểm tra đánh giá theo Thông tư 30/2014.
Phó hiệu trưởng: Vũ Thị Chín_ Trường TH Nguyễn Viết Xuân 5 Đề tài: Một số biện pháp chỉ đạo của phó hiệu trưởng đối với tổ chuyên môn trong trường TH Nguyễn Viết Xuân 
 Kiểm tra việc dạy - học trên lớp. 
 Kiểm tra việc soạn giảng của giáo viên.
 Việc nhận xét của giáo viên bao gồm nhận xét bằng lời, nhận xét trong vở của 
học sinh.
 * Việc kiểm tra đối với học sinh
 + Học sinh có mạnh dạn tự tin trong hoạt động học tập, vui chơi
 + Học sinh có nhớ được lời nhận xét của thầy cô, bạn bè nói về mình không?
 + Học sinh có chủ động giao tiếp với mọi người không? 
 + Có học sinh nào bị bỏ quên trong quá trình nhận xét, đánh giá không?
 * Sau đó tổ tư vấn thảo luận, góp ý theo hướng mở cho từng đối tượng giáo 
viên. Tùy từng giáo viên mà tổ góp ý nhiều hay ít, đơn giản hay hay sâu sắc. Lời góp 
ý không gây tổn thương giáo viên. Đối với giáo viên có tay nghề hơi non thì góp ý 
đơn giản trước sau đó tiếp tục kiểm tra trong tuần tiếp theo, làm như vậy khoảng 3- 4 
tuần liên tục để giáo viên vươn lên. Sau mỗi lần góp ý sâu hơn một chút; (Quy trình 
được lặp lại, rất có thể năm sau cơ cấu giáo viên này vào trong tổ tư vấn nếu họ có 
tiến bộ vượt bậc).
 Thành lập một số tổ tư vấn chuyên sâu về từng lĩnh vực như: Tư vấn chuyên 
môn Tiếng Việt; tư vấn chuyên sâu môn Toán,Các tổ chuyên sâu có những lời góp 
ý về câu từ nhận xét kỹ hơn, chặt chẽ hơn, hay và phù hợp với từng mạch kiến thức 
cụ thể cho từng nhóm đói tượng học sinh. 
 b. 2. Đổi mới công tác dự giờ 
 Song song với việc đổi mới nhận xét đánh giá học sinh theo Thông tư 30/2014 
thì đồng nghĩa với việc đổi mới phương pháp dạy- học để việc nhận xét đánh giá mới 
đồng bộ. Vì vậy giờ dạy trên lớp là yếu tố quan trọng cơ bản có tính quyết định kết 
quả đào tạo giáo dục của nhà trường. Đối với người dạy trên lớp hướng dẫn học sinh 
chiếm lĩnh kiến thức cơ bản, giáo dục đạo đức và hình thành nhân cách cho học sinh. 
Đồng thời thông qua giờ dạy trên lớp giáo viên thể hiện được toàn bộ kiến thức, kinh 
nghiệm, nghệ thuật,...đã tích lũy được và nâng cao tinh thần trách nhiệm đối với học 
sinh mà mình đang giảng dạy. Ngoài ra khi có người đến dự giờ sẽ giúp giáo viên 
chủ động, tích cực hơn trong bài giảng của mình như: chuẩn bị bài kỹ hơn, sẵn sàng 
trao đổi về bài dạy trước khi lên lớp, đây là một việc làm hết sức thiết thực và cần 
thiết đối với mỗi giáo viên đứng lớp hiện nay. Những lớp học có giáo viên đến dự giờ 
cũng sẽ sôi nổi, ý thức học tập của học sinh được nâng cao. Đây là điều kiện thuận lợi 
để giáo viên phát huy được sự sáng tạo trong quá trình giảng dạy.
Phó hiệu trưởng: Vũ Thị Chín_ Trường TH Nguyễn Viết Xuân 7 Đề tài: Một số biện pháp chỉ đạo của phó hiệu trưởng đối với tổ chuyên môn trong trường TH Nguyễn Viết Xuân 
 biệt quan trọng đối với giáo viên Chọn hoạt động nào trọng tâm nhất để dự? Ngồi 
 ở vị trí nào để tiện quan sát ? chọn nội dung để góp ý 
 Một số gợi ý ghi chép trong quá trình dự giờ đồng nghiệp(nhằm góp ý sâu, tỉ mỉ 
 trong hoạt động dạy- học; góp phần nâng cao chất lượng dạy- học, các kỹ năng sư 
 phạm)
 Nội dung hỏi Ghi chép 
 để góp ý 
 - Có đảm bảo tính chính xác, đầy đủ nội dung, hợp lý không?
 - Xác định đúng trọng tâm; Mức độ môn học, bài học?
Giáo - Đạt được mục tiêu của bài dạy?
viên - Cập nhật mở rộng, nâng cao?
 -Tính hệ thống, lôgic?
 - Liên hệ thực tế?
 - Giáo dục tư tưởng, tình cảm; lồng ghép các nội dung?
 - Nội dung dạy học có phù hợp, vừa sức với đối tượng học sinh?
 - Hệ thống câu hỏi, tổ chức các hoạt động nhóm như thế nào?
 - Sự diễn đạt của GV về văn phong, ngữ nghĩa,điệu bộ,cử chỉ?
 - Sự chuẩn bị có phù hợp với nội dung bài dạy, với điều kiện hiện có 
 của trường? Khắc phục khó khăn?
 - Trình bày bảng, thí nghiệm?
 - Tính thẩm mỹ, khoa học, hiệu quả của phương tiện, ĐDDH?
 - Sự đúng lúc và kỹ năng, kỹ xảo khi sử dụng?
 - Có cân đối giữa các phần của bài, giữa các đơn vị kiến thức, giữa việc 
 truyền đạt lí thuyết và bài tập?
 - Chọn và sử dụng các phương pháp giáo dục có phù hợp với đặc điểm 
 của học sinh và của môn học hay không ? (thuyết trình, đàm thoại, trực 
 quan, trao đổi nhóm các hoạt động khác nhau trong cùng một tiết dạy) 
 - Sử dụng ngôn ngữ có trong sáng dễ hiểu không?
 - Biết hình thành rõ ràng các mục tiêu, từ đó đặt vấn đề, đưa ra chỉ dẫn, 
 yêu cầu rõ ràng hay không ? 
 - Nghệ thuật trình bày bảng, trình bày thí nghiệm: Lựa chọn sử dụng đồ 
 dùng, thí nghiệm có đúng lúc, đúng mục đích không ? 
 - Phân phối thời gian có hợp lí hay không ? 
 - Các biện pháp của giáo viên về tổ chức, thúc đẩy học sinh chủ động 
 Phó hiệu trưởng: Vũ Thị Chín_ Trường TH Nguyễn Viết Xuân 9