Sáng kiến kinh nghiệm Một số biện pháp chế biến bữa chính cho trẻ trong trường mầm non

 Một số biện pháp chế biến bữa chính cho trẻ trong trường mầm non 
 A. ĐẶT VẤN ĐỀ
 Đối với trẻ mầm non, cơ thể trẻ đang tăng trưởng và phát triển đòi hỏi lượng 
dinh dưỡng nhiều, vì vậy lượng dinh dưỡng cần cung cấp cho trẻ phải đầy đủ nhằm 
giúp trẻ phát triển một cách toàn diện. Trẻ có một cơ thể khỏe mạnh thì mới tiếp 
thu được những tri thức, lĩnh hội được những vốn sống mà xã hội tác động, giáo 
dục của cô giáo truyền dạy cho trẻ.
 Cuộc sống ngày nay với nhiều lo toan, tất bật khiến các bậc cha mẹ không có 
đủ thời gian để chăm lo bữa ăn cho con. Vì thế, những món ăn thường trở nên đơn 
điệu, dẫn đến việc trẻ chán ăn, biếng ăn hoặc trẻ ăn uống vô độ, dẫn đến béo phì 
và thiếu vận động. Đây chính là hệ quả của việc ăn uống không điều độ cùng với 
chế độ dinh dưỡng không hợp lý, từ đó dẫn đến những nguyên nhân gây ra nhiều 
căn bệnh đáng tiếc sau này. Trường mầm non là một môi trường rất tốt cho trẻ em, 
vì lứa tuổi này vẫn quen với sự chăm sóc của cha mẹ và gia đình, khi vào trường trẻ 
sẽ học những bài học đầu tiên, trẻ sẽ có sự thay đổi về sinh hoạt hằng ngày, về nhu 
cầu ăn uống, nhu cầu dinh dưỡng. 
 Là cha mẹ, ai cũng mong muốn con cái mình khỏe mạnh, thông minh, phát 
triển toàn diện. Ai cũng muốn dành những điều tốt đẹp nhất cho con cái, để mong 
bồi dưỡng được một thế hệ sau khỏe mạnh và thông minh hơn. Tuy nhiên không 
phải vì thế mà chúng ta bồi bổ cho trẻ một cách thái quá. Cân nặng và chiều cao là 
những tiêu chí phát triển thể chất dễ quan sát nhất, nhưng chưa đánh giá hết sự phát 
triển về trí tuệ của trẻ. Một chế độ dinh dưỡng quá dư thừa hay không hợp lý đều 
có thể ảnh hưởng xấu đến sự trưởng thành của trẻ. Lứa tuổi mầm non là độ tuổi mà 
trẻ đã sẵn sàng giao tiếp với môi trường bên ngoài, bé có thể rời ngôi nhà quen 
thuộc, nơi được mọi người cưng chiều để hòa mình với môi trường mới. Việc ăn 
uống ở trường cũng là một vấn đề. Phần lớn trẻ em giai đoạn đầu đến lớp thường 
không chịu ăn hoặc ăn ít vì có nhiều thay đổi từ thực đơn đến cách cho ăn, thời gian 
và môi trường xung quanh. Để bé không sút cân hoặc ốm bệnh trong thời điểm 
"vượt khó" này; thực đơn ở trường mầm non là rất quan trọng, ngoài bữa ăn ở nhà 
thì bữa chính của trường mầm non cung cấp năng lượng cần thiết cho cơ thể trẻ.
 Là một nhân viên nuôi dưỡng đã có 9 năm công tác và có kinh nghiệm trong 
trường mầm non, tôi đã rất tâm huyết với nghề. Ngoài thời gian tập trung vào công 
việc, dựa vào kinh nghiệm vốn có của bản thân, qua sự học hỏi từ các cô, các đồng 
nghiệp, qua đào tạo tại trường Cao Đẳng nghề Bách Khoa – khoa chế biến món ăn 
nên tôi đã tìm hiểu nghiên cứu cách chế biến bữa chính hợp lý cho trẻ tại trường 
 1/23 Một số biện pháp chế biến bữa chính cho trẻ trong trường mầm non 
Bảo vệ: 3 đồng chí.
 2. Thuận lợi và khó khăn:
 a. Thuận lợi:
 - Được sự quan tâm của các cấp lãnh đạo từ Phường đến Quận, nhà trường 
đã được đầu tư xây dựng một khu bếp riêng thoáng mát được sắp xếp theo hệ thống 
bếp một chiều, dụng cụ chế biến nấu ăn đầy đủ, sạch sẽ.
 - Ban giám hiệu nhà trường luôn quan tâm, chỉ đạo sát sao, kiểm tra đôn đốc 
giáo viên cùng nhân viên nhà bếp giao nhận thực phẩm chặt chẽ.
 - Nhà trường đã ký hợp đồng để được cung cấp nguồn thực phẩm sạch.
 - Nhà trường xây dựng thực đơn phù hợp theo mùa, biết tận dụng thực phẩm 
sẵn có ở địa phương giàu chất dinh dưỡng để chế biến món ăn cho trẻ.
 - Các cô nuôi đã biết sắp xếp, bố trí bảng biểu, đồ dùng, dụng cụ nhà bếp gọn 
gàng, ngăn nắp, có khoa học và thường xuyên vệ sinh sạch sẽ.
 - Nhà trường đã làm tốt công tác tuyên truyền với phụ huynh và các ban 
ngành trong địa phương để nâng mức ăn cho trẻ (hiện nay là 22,000đ/trẻ/ngày).
 - Bản thân tôi luôn nhiệt tình, có ý thức trách nhiệm đối với công việc được 
giao nên đã nắm vững trình độ tay nghề. Để nâng cao trình độ chuyên môn tôi luôn 
học hỏi, tìm tòi sách báo, tivi, đồng nghiệp.
 - Phụ huynh trẻ luôn quan tâm, phối hợp với nhà trường trong công tác chăm 
sóc, nuôi dưỡng các cháu. 
 b. Khó khăn: 
 - Giá thành các loại thực phẩm sạch cao hơn nhiều so với các loại thực phẩm 
bán ngoài chợ.
 - Trẻ mới đi học còn bỡ ngỡ chưa quen với môi trường mới.
 - Một số phụ huynh là dân tạm trú đến ở tại phường do vậy điều kiện chăm 
sóc nuôi dưỡng các cháu còn khó khăn. 
 III. CÁC BIỆN PHÁP
 1. Biện pháp 1: Xây dựng lựa chọn thực đơn theo mùa cho trẻ.
 Theo viện dinh dưỡng một ngày trẻ ở độ tuổi mầm non cần ăn 2 bữa cơm 1 
ngày để cơ thể trẻ hấp thụ đầy đủ các năng lượng, chất đạm, chất béo, vitamin và 
muối khoáng. Khi tham mưu với cấp trên xây dựng thực đơn cho trẻ tôi thường chú 
 3/23 Một số biện pháp chế biến bữa chính cho trẻ trong trường mầm non 
 + Các món ăn phải đảm bảo năng lượng và các chất dinh dưỡng theo độ tuổi, 
đảm bảo cân đối chất P : L : G – (14 – 16) : (24 – 26) : (60 – 62).
 + Các món ăn có tên gọi, hình thức và màu sắc gây hấp dẫn đối với trẻ.
 + Điều chỉnh lượng tiền ăn không để thừa hoặc thiếu quá nhiều so với mức 
quy định.
 Dưới đây là một thực đơn đang được thực hiện ở trường chúng tôi, cung cấp 
nhu cầu năng lượng đảm bảo 60% nhu cầu năng lượng cần thiết trong ngày của một 
trẻ:
 5/23 Một số biện pháp chế biến bữa chính cho trẻ trong trường mầm non 
 TUẦN II+IV
Thứ Bữa chính sáng Bữa phụ chiều(NT) Bữa phụ chiều(MG)
 Thịt gà, thịt lợn sốt vang Cháo đậu xanh, Cháo đậu xanh, 
 củ quả. chim câu. chim câu.
 2
 Canh cua thả giá nấu chua. Sữa Meta care. Sữa Meta care.
 Sữa đậu nành. Bánh dinh dưỡng.
 Thịt gà om nấm.
 Tôm biển rim thịt lợn.
 Canh bắp cải 
 Canh khoai tây, cà rốt Xôi vừng dừa.
 3 nấu thịt.
 nấu thịt. Sữa True milk.
 Sữa True milk.
 Nước cam.
 Trứng đúc thịt, nấm 
 Bún mọc. Bún mọc.
 hương.
 4 Thanh long. Thanh long.
 Canh cải chip nấu cá.
 Bánh dinh dưỡng.
 Sữa đậu nành.
 Cá quả sốt hành nấm. Thịt lợn sốt cà chua.
 Bánh bao.
 5 Canh bí xanh nấu thịt. Canh giá nấu thịt.
 Sữa Meta care.
 Nước cam Sữa Meta care
 Thịt gà, thịt lợn sốt 
 Phở bò. Phở bò.
 chua ngọt.
 6 Dưa hấu. Dưa hấu.
 Canh bầu nấu trai.
 Bánh dinh dưỡng
 Sữa đậu nành.
 Cháo tôm, khoai tây, Cháo tôm, khoai tây, 
 Thịt lợn sốt cà chua.
 cà rốt. cà rốt.
 7 Canh bắp cải nấu thịt.
 Sữa True milk. Sữa True milk.
 Nước cam.
 Thanh long.
 7/23 Một số biện pháp chế biến bữa chính cho trẻ trong trường mầm non 
 TUẦN II+IV
Thứ Bữa chính sáng Bữa phụ chiều(NT) Bữa phụ chiều(MG)
 Cá quả, thịt lợn sốt cà Cháo thịt chim câu, Cháo thịt chim câu, 
 chua. đậu xanh. đậu xanh.
 2
 Canh rau muống nấu thịt. Dưa hấu. Dưa hấu.
 Sữa đậu nành. Bánh dinh dưỡng.
 Thịt gà, thịt lợn om nấm. Thịt lợn sốt cà chua.
 Chè đậu bắp.
 3 Canh bí nấu tôm đồng. Canh xương nấu bí.
 Sữa Meta care.
 Nước cam. Sữa Meta care.
 Trứng đúc thịt. Bún riêu cua, thịt bò. Bún riêu cua, thịt bò.
 4 Canh bầu nấu hến. Sữa True milk. Sữa True milk.
 Sữa đậu nành. Bánh dinh dưỡng.
 Tôm biển rim thịt. Thịt gà sốt nấm.
 Bánh bao.
 5 Canh rau ngót nấu thịt. Canh giá nấu thịt.
 Sữa Meta care.
 Nước cam. Sữa Meta care.
 Thịt bò, thịt lợn sốt vang.
 Phở gà. Phở gà.
 Canh rau rền nấu tôm 
 6 Chuối tiêu. Chuối tiêu.
 đồng.
 Bánh dinh dưỡng.
 Sữa đậu nành.
 Cháo thịt, khoai tây, Cháo thịt, khoai tây, 
 Đậu thịt sốt cà chua.
 cà rốt. cà rốt.
 7 Canh cua thả giá nấu chua.
 Chuối. Chuối.
 Nước cam.
 Sữa True milk.
 9/23 Một số biện pháp chế biến bữa chính cho trẻ trong trường mầm non 
để chọn: trứng mới thì chìm xuống và nằm ngay dưới lòng chậu. Dùng cảm giác: 
Cầm trứng lên xem nặng, nhẹ ra sao và lắc thử nếu nhẹ lắc có tiếng động là trứng 
tốt.
 +Cá: Cơ cứng, để trên bàn tay không thõng xuống, nhãn cầu lõm, trong suốt 
miệng ngậm cứng, vảy tươi óng ánh, dính chặt, thịt cá rắn chắc có độ đàn hồi, dính 
chặt vào xương sống 
 +Cua: Con sống, càng khoẻ, béo, vỏ xanh, bụng trắng, mai chắc, thịt tươi.
 +Giá đỗ: Màu sắc bình thường, thân giá cong, không quá to mập, không co 
mùi lạ, chỉ có mùi đặc trưng của giá đỗ.
 +Rau muống ( Rau cải ngon): Lá rau có màu xanh, sạch, sáng, cuống tươi, 
không có mùi lạ.
 + Su hào: Củ dọc nhỏ, thưa lá, mỏng vỏ, nặng tay, không bị sâu.
 + Cà rốt: Chọn củ non, mập, đỏ sậm, rễ nhỏ.
 + Cà chua: Chọn loại cà quả to, mọng ,đỏ hồng, chắc tay, không bị dập nát.
 + Nấm xoè: Chọn nấm trắng, không thâm, cánh nấm to, không nát.
 + Bí đỏ: Chọn quả có vỏ cứng, già, màu vàng nâu.
 3. Biện pháp 3: Kỹ thuật chế biến thức ăn:
 Đây là khâu quyết định một bữa ăn ngon đạt được độ cảm quan cao.
 - Để trẻ ăn ngon, ăn hết suất thì thức ăn phải có mùi vị thơm ngon hấp dẫn, 
thường xuyên thay đổi cách chế biến. Trong quá trình nấu nướng, biết cách phối 
hợp với từng món ăn để tạo nên mùi vị đặc trưng.
Ví dụ: Khi chế biến chúng ta nên phối hợp các loại rau quả có màu sắc đẹp để trẻ 
dễ bị thu hút, lôi cuốn tạo cảm giác hứng thú, thích ăn.
 - Tẩm ướp thức ăn từ 10-15 phút trước khi phi hành thơm đem xào nấu. Để 
tăng cường bổ sung chất sắt cho trẻ đề phòng chống thiếu máu cụ thể: Khi chế biến 
thức ăn cho trẻ ta nªn giảm bớt sử dụng muối vµ tăng cường lượng nước mắm rất 
dinh dưỡng (nước mắm có bổ sung chất sắt) phối hợp thêm một số loại rau quả có 
chứa nhiều vitaminC để có tác dụng tốt cho việc hấp thụ chất sắt, phòng chống 
được các bệnh tật khi chuyển mùa.
Ví dụ: Như rau đay hàm lượng VitaminC là 77%, Rau mồng tơi 72%, Bắp cải 30%, 
Cà chua 40%, Bí ngô 40%..
 11/23 Một số biện pháp chế biến bữa chính cho trẻ trong trường mầm non 
 Phi thơm hành khô, cho thịt lợn đã xay nhỏ vào đảo đều cho thịt săn lại, tơi 
đều. Sau đó cho cá vào đảo đều, cho cà chua, nước mắm vào nêm vừa miệng rồi 
cho hành hoa, thì là vào. Chia theo định xuất trẻ. 
 + Thành phẩm: - màu đỏ của cà chua
 - không tanh mùi cá
 - vị vừa ăn.
- Canh bắp cải nấu thịt.
 + Nguyên liệu: Bắp cải, thịt thăn lợn, hành khô, gia vị.
 + Sơ chế: Thịt thăn lợn rửa sạch thái mỏng rồi xay nhỏ.
 Hành khô bóc vỏ sau đó đem rửa sạch rồi băm nhỏ.
 Bắp cải rửa sạch thái nhỏ.
 13/23