Sáng kiến kinh nghiệm Một số biện pháp cải thiện tình trạng dinh dưỡng cho trẻ trong trường mầm non

 I
 UBND HUYỆN GIA LÂM
 TRƯỜNG MẦM NON TRUNG MẦU
 ********&********
 SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM, GIẢI PHÁP
 ĐỀ TÀI:
MỘT SỐ BIỆN PHÁP CẢI THIỆN TÌNH TRẠNG DINH DƯỠNG 
 CHO TRẺ TRONG TRƯỜNG MẦM NON
 Lĩnh vực: Chăm sóc nuôi dưỡng
 Cấp học: Mầm non
 Tên tác giả: Lê Thị Hồng Hoa
 Đơn vị công tác: Mầm non Trung Mầu
 Chức vụ: Nhân viên nuôi dưỡng
 NĂM HỌC 2022 – 2023 PHẦN A - ĐẶT VẤN ĐỀ
 I. Lý do chọn đề tài
 Nuôi dưỡng trẻ trong trường mầm non là việc làm hết sức quan trọng mà 
toàn Đảng, toàn dân luôn quan tâm. Riêng đối với bậc học mầm non, việc chăm 
sóc nuôi dưỡng và bảo vệ sức khỏe của trẻ được đặt lên hàng đầu.
 Mục tiêu của giáo dục mầm non là giúp trẻ phát triển toàn diện về thể chất, 
tình cảm, trí tuệ, thẩm mỹ hình thành những yếu tố của nhân cách chuẩn bị cho 
trẻ vào lớp 1. Để đạt được mục tiêu đó thì việc kết hợp hài hòa giữa nuôi 
dưỡng, chăm sóc sức khỏe và giáo dục là điều tất yếu, giúp đỡ cơ thể trẻ khỏe 
mạnh, phát triển cân đối, giúp trẻ có kiến thức tự bảo vệ và giữ gìn sức khỏe. Ngày 
nay, cùng với sự phát triển chung của xã hội, các gia đình đều có cuộc sống đầy 
đủ hơn. Chính vì vậy trẻ em được hưởng sự chăm sóc đặc biệt hơn của gia đình 
và xã hội. Nhưng làm thế nào để sự quan tâm đó được hài hòa, hợp lí, không thái 
quá thì đó là vấn đề hết sức quan trọng. Căn cứ vào đặc điểm tâm sinh lý và thể 
lực của lứa tuổi mầm non, thời kì này trẻ còn non nớt, sức đề kháng của cơ thể 
còn yếu, dễ mắc các dịch bệnh vì vậy chúng ta phải phối hợp nhiều các biện pháp 
khác nhau một cách xuyên suốt để nâng cao chất lượng chăm sóc sức khỏe cho 
trẻ.
 Trẻ em, dù ở hoàn cảnh nào vẫn cần phải được chăm sóc một cách đầy đủ 
nhất về mặt thể chất cũng như tinh thần. Để có được một tâm lý vui vẻ, hồn nhiên 
trong một thân thể khỏe mạnh thì việc chăm sóc nuôi dưỡng trẻ là nhiệm vụ quan 
trọng nhất và đó cũng là nhiệm vụ trọng tâm đối với bậc học mầm non nói riêng 
và tất cả xã hội nói chung. Với nền kinh tế ngày càng phát triển như hiện nay, 
nhiều bậc phụ huynh quan tâm đến con một cách cầu kì, máy móc làm ảnh hưởng 
đến sự phát triển của trẻ. Vì cơ thể trẻ lứa tuổi này cần hấp thu một lượng thức ăn 
vừa đủ với trẻ, nếu ăn quá ít hoặc quá nhiều đều dẫn đến mất cân bằng dinh dưỡng 
và có nguy cơ mắc một số bệnh không lường trước được. Thực tế thì những năm 
gần đây tỉ lệ trẻ bị các vấn đề về dinh dưỡng tại trường xảy ra khá nhiều. Vì vậy, 
ngay từ đầu năm học tôi luôn trăn trở và băn khoăn, làm thế nào để có được những 
biện pháp cải thiện tình trạng dinh dưỡng cho trẻ góp phần nâng cao chất lượng 
nuôi dưỡng trẻ trong trường để các bé luôn được khỏe mạnh cả về thể chất lẫn 
tinh thần giúp trẻ luôn luôn vui tươi khi đến trường mầm non. Vì vậy tôi đã chọn 
đề tài “Một số biện pháp cải thiện tình trạng dinh dưỡng cho trẻ trong trường 
mầm non” PHẦN B - GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ
 I. Cơ sở lý luận
 Cùng với sự phát triển chung của xã hội, mỗi người chúng ta ngày nay đều 
có cuộc sống đầy đủ, sung túc hơn. Chính vì vậy, trẻ em ngày nay được hưởng sự 
chăm sóc đặc biệt của gia đình và toàn xã hội. Nhiều người cho rằng có điều kiện 
cho con ăn nhiều là cái tốt con mình càng mập mạp, càng bụ bẫm thì càng tốt nên 
đến khi cha mẹ phát hiện con mình thừa cân quá nhiều thì đã muộn. Bên cạnh đó 
thì nhiều gia đình lại nuông chiều con quá mức dẫn đến việc trẻ chỉ ăn theo ý 
thích, ăn 1 đến 2 loại thực phẩm dẫn đến tìn trạng trẻ thiếu chất dinh dưỡng, còi 
cọc, suy dinh dưỡng. Do đó, Hiện nay, tỷ lệ trẻ mầm non bị suy dinh dưỡng càng 
cao, trẻ mắc bệnh béo phì ngày càng gia tăng, nguyên nhân là do cách chế biến 
món ăn, cách phối hợp các món ăn cho trẻ không hợp lý. Vì vậy đòi hỏi chúng ta 
phải có cách chế biến và phối hợp món ăn hợp lý cho trẻ.
 Ở trường mầm non trẻ thường được ăn hai bữa là bữa trưa và bữa phụ chiều. 
Trong đó bữa trưa là bữa chính và là bữa quan trọng nhất. Thông qua bữa trưa trẻ 
được bù đắp những năng lượng đã tiêu hao và cung cấp năng lượng để tham gia 
vào các hoạt động mới. Việc tổ chức bữa trưa cho trẻ ở trường mầm non là một 
trong những nhiệm vụ quan trọng trong quá trình chăm sóc nuôi dưỡng giáo dục 
trẻ.
 Trong cuộc sống của chúng ta muốn được thành đạt trong công việc của 
mình thì đầu tiên là chúng ta phải có sức khoẻ tốt, tinh thần thoải mái Điều đó 
đối với trẻ mầm non là rất quan trọng, đặc biệt là đối với trẻ mẫu giáo, vì trẻ thơ 
là “tương lai của đất nước” là “nền tảng”, là “nòng cốt” cho nên tất cả qúa trình 
phát triển của trẻ để trẻ có thể tham gia vào học tập, vui chơi và tham gia vào các 
hoạt động khác một cách tích cực, thoải mái và hứng thú.
 Để làm được điều đó thì nền giáo dục mầm non không những quan tâm đến 
vấn đề dạy dỗ trẻ những kiến thức sơ đẳng để hình thành phát triển nhân cách đầu 
tiên cho trẻ mà bên cạnh đó chúng ta những người làm giáo dục cần quan tâm hơn 
nữa về công tác chăm sóc nuôi dưỡng cho trẻ một cách phù hợp để giúp trẻ có 
được một cơ thể khoẻ mạnh.
 Để đảm bảo cho trẻ đến trường có bữa ăn thật ngon miệng thì những người 
làm công tác nuôi dưỡng như tôi phải có hiểu biết sâu sắc về đặc điểm ăn uống 
của trẻ lứa tuổi mầm non, nắm chắc các phương pháp kết hợp các loại thực phẩm, 
đổi mới cách chế biến để giúp món ăn thêm ngon miệng, phù hợp với trẻ. Bên 
cạnh thực hiện nhiệm vụ của mình tôi đã gặp phải những thuận lợi, khó khăn sau: 3. Khó khăn
 - Trường có 2 điểm cách xa nhau hơn nên khó khăn cho việc vận chuyển 
thức ăn cho trẻ.
 - Nhiều gia đình thường nuông chiều con một cách thái quá, cho con ăn tuỳ 
theo sở thích, không theo khoa học nên tình trạng mất cân bằng dinh dưỡng ở trẻ 
xảy ra khá nhiều. 
 - Số lượng trẻ không ăn đầy đủ cả 4 nhóm chất, chỉ ăn 1 – 2 loại thực phẩm 
tăng.
 * Số liệu điều tra.
 Qua kết quả cân đo vào trường đầu năm học 2022 -2023 tôi thấy tỉ lệ trẻ 
suy dinh dưỡng, thấp còi, thừa cân, béo phì cao hơn so với mặt bằng chung toàn 
Huyện:
 Cụ thể: Tổng số trẻ được cân, đo: 300/300 = 100%
 Cân nặng Chiều cao
 Kênh BT Suy dinh dưỡng Béo phì Kênh BT Thấp còi
 Số lượng 280 12 8 282 18
 Tỉ lệ % 93% 4% 2.6% 94 6%
 III. Các biện pháp thực hiện
 1. Biện pháp 1: Chủ động tự học tập nâng cao hiểu biết về dinh dưỡng 
và sức khoẻ lứa tuổi mầm non
 Bản thân tôi là cô nuôi trẻ, ngay từ đầu tôi luôn trăn trở về các món ăn cho 
trẻ để hiểu được tầm quan trọng của dinh dưỡng cần và đủ đối với trẻ trong từng 
độ tuổi có được những kiến thức đó thì mới tham mưu đưa ra được những thực 
đơn phong phú, kết hợp nhiều loại thực phẩm với nhau, cung cấp cho trẻ những 
món ăn thơm ngon, bổ dưỡng đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm và đặc biệt là 
cân đối tỷ lệ các chất dinh dưỡng. Là người trực tiếp nấu ra các món ăn hàng ngày 
cho trẻ nên tôi luôn phải có những hiểu biết và kiến thức nhất định về giá trị dinh 
dưỡng của mỗi loại thực phẩm và phải biết cách phối hợp những loại thực phẩm 
nào với nhau nhằm đem lại giá trị dinh dưỡng cao nhất cho trẻ trong các bữa ăn. 
Đây là khâu đầu tiên cũng là khâu quan trọng nhất quyết định đến chất lượng bữa 
ăn. Để thực hiện tốt vấn đề này các chị em trong tổ nuôi nói chung và bản thân tôi 
nói riêng đã không ngừng học hỏi, tự bồi dưỡng kiến thức cho mình bằng cách:
 Tích cực tham gia các hội thi về nấu ăn, cắm tỉa hoa quả, xây dựng thực 
đơn do trường, phòng, ngành phát động.
 (Hình ảnh bản thân tham gia các hội thi – Phần phụ lục) - Chiều cao: + Kênh bình thường: 282/300 trẻ = 94%
 + Kênh thấp còi: 18/300 trẻ = 6%
 Sau khi tôi cùng với nhân viên nuôi dưỡng chia ăn về các lớp, chúng tôi 
thường xuyên vào hỗ trợ giờ ăn trên lớp để biết được thực trạng của trẻ, góp phần 
nâng cao chất lượng các món ăn, kết hợp cùng giáo viên cho các trẻ ăn, đặc biệt 
trẻ suy dinh dưỡng, béo phì có cách cho ăn sao cho phù hợp. 
 (Hình ảnh phối hợp cùng giáo viên cho trẻ ăn trên lớp – Phần phụ lục)
 Qua các buổi phụ giờ ăn cho trẻ ăn trên lớp, tôi đã kịp thời nắm bắt khả 
năng tiếp nhận thức ăn của các cháu, của từng lứa tuổi và có phương pháp điều 
chỉnh cách chế biến khoa học, hợp lý nhất. 
 Không chỉ thế, tôi và các chị em trong tổ còn thường xuyên hỏi, trao đổi 
với giáo viên trên lớp xem các cháu ăn bữa chính, bữa phụ có vấn đề gì cần điều 
chỉnh không. Món nào, thực phẩm nào các cháu thích ăn, món nào, thực phẩm 
nào các cháu không thích ăn để tôi sẽ trao đổi cùng hiệu phó nuôi thay đổi thực 
đơn sao cho phù hợp.
 * Kết hợp với kế toán, y tế, các thành viên trong tổ:
 + Với các thành viên trong tổ:
 “Một cây làm chẳng nên non
 Ba cây chụm lại nên hòn núi cao”
 Câu ca dao trên giúp chúng ta hiểu sâu sắc hơn rằng làm việc gì dù là nhỏ 
nhưng nếu có sự đồng tâm hiệp lực thì sẽ đạt kết quả cao. Chính vì vậy, trong quá 
trình làm việc tôi luôn lắng nghe ý kiến đóng góp của BGH cũng như đồng nghiệp 
trong tổ, bên cạnh đó chúng tôi phối hợp với nhau đảm bảo thực hiện nghiêm túc 
dây chuyền bếp 1 chiều, đảm bảo giờ ăn , chất lượng bữa ăn cũng như thực hiện 
tốt công tác vệ sinh ATTP. Chúng tôi luôn giữ gìn vệ sinh bếp sạch sẽ, gọn gàng 
với phương châm “làm đâu gọn đấy, đứng dậy sạch ngay”. Tôi thường xuyên nhắc 
nhở chị em vệ sinh và sắp đặt các đồ dùng, dụng cụ gọn gàng ngăn nắp, khoa học 
bởi nhà bếp thì nhiều đồ dùng nên khi sắp xếp khoa học không chỉ đẹp mắt mà 
còn thuận tiện cho việc sử dụng dễ dàng.
 (Hình ảnh các thành viên trong tổ thực hiện dây chuyền bếp 1 chiều
 – Phần phụ lục)
 * Với kế toán:
 Để góp phần xây dựng thực đơn thêm phong phú, trước khi thay đổi thực 
đơn tôi đã phối hợp với đồng chí kế toán tham mưu, điều chỉnh, lựa chọn thực 
phẩm theo mùa 1 tuần trước khi áp dụng thực đơn mới. Sau đó, khi đồng chí kế 
toán xây dựng thực đơn mẫu trên phần mềm tôi đã phối hợp thêm bớt, cân đối số 
lượng các loại thực phẩm theo từng món ăn để món ăn phù hợp hơn. Khi chế biến - Chất đạm: Chứa Protein là nguyên liệu chủ yếu để hình thành các tố chất 
quan trọng đối với sự phát triển trí tuệ của trẻ mầm non. P có nhiều trong thịt, cá, 
trứng, sữa, đậu, lạc, vừng
 - Chất béo: Lipid là nguồn cung cấp năng lượng chính cho trẻ. Lipid có 
nhiều trong dầu ăn, mỡ lợn, một số loại thịt cá và các loại quả hạt chứa nhiều tinh 
dầu.
 - Chất bột đường: Glucid cung cấp năng lượng chủ yếu cho cơ thể. Glucid 
có nhiều trong gạo, bột mỳ, miến, đường, đậu 
 - Vitamin và muối khoáng: Có nhiều trong các loại rau củ, trái cây, giúp cơ 
thể bé chuyển hoá chất và tăng cường chất đề kháng cung cấp vitamin, khoáng 
chất.
 Để đảm bảo lượng protein nên kết hợp giữa đạm động vật cung cấp từ thịt, 
cá, trứng và đạm thực vật cung cấp từ đậu, lạc, vừng và các loại canh rau có độ 
đạm tương đối cao như rau ngót, rau muống, giá đỗ.
 Để đảm bảo lượng lipid tôi thường tăng cường chiên, xào, sơ các món trước 
khi chế biến và sử dụng thịt sấn vai để tăng hàm lượng lipid. 
 Để đảm bảo lượng Glucid nên cân đối giữa 2 bữa chính và bữa phụ trong 
ngày, bữa chính sáng có thể cho trẻ ăn cơm, bữa phụ chiều có thể ăn một số món 
được chế biến từ gạo nếp, mỳ, chè.
 + Nguyên tắc 3. Thực đơn phải kết hợp đa dạng các loại thực phẩm.
 Ở lứa tuổi mầm non, mọi chất dinh dưỡng đều hết sức cần thiết cho cơ thể 
trẻ. Mỗi loại thực phẩm lại cung cấp một số chất nhất định. Vì thế trong mỗi bữa 
ăn hàng ngày của trẻ tôi thường kết hợp từ 7 – 10 loại thực phẩm để thực đơn 
phong phú, đa dạng và không bỏ sót nguồn chất nào đối với cơ thể.
 + Nguyên tắc 4. Thực đơn phải phù hợp theo mùa, phù hợp với trẻ.
 Khi xây dựng thực đơn cho trẻ mầm non, tôi thường chú ý xây dựng thực 
đơn phụ thuộc vào điều kiện khí hậu của từng mùa và đặc biệt quan tâm về khẩu 
vị và trạng thái của thức ăn.
 Mùa hè hay những ngày oi ả, nóng nực nhu cầu về các món có nhều nước 
tăng lên, nên tăng cường món canh hay các loại hoa quả, chè 
 Mùa đông hay những ngày thời tiết se lạnh có thể bổ sung thêm các món 
xào, rán hay các món hầm nhừ để trẻ dễ ăn.
 (Thực đơn đang áp dụng tại trường – Phần phụ lục)
 Khi chế biến, cần chú trọng việc băm nhỏ, thái nhỏ, nấu nhừ, mềm các loại 
thực phẩm. Các món ăn khô nên kèm theo nước sốt để bé dễ ăn, dễ tiêu hóa.