Sáng kiến kinh nghiệm Một số biện pháp áp dụng công nghệ thông tin vào giảng dạy

 Một số biện pháp áp dụng công nghệ thông tin vào giảng dạy 
 I. Phần mở đầu:
 I.1 Lý do chọn đề tài:
 Đất nước Việt Nam ta đang hòa nhập và phát triển cùng với thế giới, một nền 
kinh tế tri thức và một xã hội thông tin đầy khó khăn và thử thách. Sự phát triển như 
vũ bão của ngành khoa học và công nghệ đã đem lại những thành tựu to lớn trong mọi 
hoạt động của con người, bên cạnh sự phát triển không ngừng của khoa học công nghệ 
đòi hỏi con người phải có khả năng xử lý các vấn đề phát sinh trong cuộc sống một 
cách nhanh chóng, có hiệu quả. Cùng với sự đổi mới chung của nghành giáo dục thì 
giáo dục Mầm Non nói riêng với mục tiêu phát triển cũng cần có những đổi mới nhằm 
phát huy mạnh mẽ hơn vai trò chủ thể của trẻ để trẻ phát triển về nhiều mặt (gồm 6 
chuẩn và 120 chỉ số) dưới sự hướng dẫn hợp lý của người giáo viên. Nằm trong hệ 
thống giáo dục quốc dân, ngành giáo dục Mầm non là mắt xích đầu tiên trong việc 
thực hiện nhiệm vụ đào tạo nguồn nhân lực và đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông 
tin vào trong giảng dạy. Hiện nay các trường Mầm non có điều kiện đầu tư, trang bị 
một số phương tiện công nghệ như đàn, catset, ti vi, máy chiếu, bảng tương tác,tạo 
điều kiện cho giáo viên mầm non ứng dụng vào trong giảng dạy. Công nghệ thông tin 
phát triển đã mở ra những hướng đi mới cho nghành giáo dục trong việc đổi mới 
phương pháp và hình thức dạy học.
 Bản thân là một giáo viên tôi đã nhận thấy được việc áp dụng công nghệ thông 
tin vào giảng dạy là rất cần thiết và có tác dụng to lớn trong giáo dục nhằm giúp trẻ 
phát triển toàn diện như: trí tuệ, đạo đức, thẩm mỹ, ngôn ngữ, thể chấtMặt khác, ứng 
dụng công nghệ thông tin còn giúp trẻ nhận biết thế giới xung quanh, giúp trẻ giao tiếp 
với mọi người một cách sinh động hơn, sát thực hơn. Bên cạnh đó thì việc làm thế nào 
để giúp trẻ hứng thú trong học tập, vui chơi và vận dụng sự hiểu biết, khả năng của trẻ 
vào hoạt động hằng ngày đạt hiệu quả cao. Điều này làm tôi suy nghĩ cố gắng tìm tòi 
mọi biện pháp như soạn giáo án điện tử, sáng tác trò chơi điện tử, sưu tầm trò chơi vận 
dụng vào các hoạt động hằng ngày nhằm kích thích trẻ tự nguyện tham gia vào hoạt 
động một cách tích cực, nhẹ nhàng thoải mái. Và để trẻ ngày càng hứng thú tìm hiểu, 
khám phá cũng như tự tin hơn trong các hoạt động và đặc biệt hơn khi cho trẻ bước 
đầu tiếp cận với công nghệ thông tin tôi quyết định chọn đề tài “Một số biện pháp áp 
 1
 Giáo viên: Huỳnh Vũ Bích Châu Một số biện pháp áp dụng công nghệ thông tin vào giảng dạy 
 Hoạt động có chủ đích và hoạt động ở mọi lúc mọi nơi của học sinh lớp lá 2 và 
khối lá trường Mầm Non Krông Ana. (đặc biệt chú trọng trong các môn học: Khám phá 
khoa học, làm quen chữ cái, làm quen với toán,)
 I.5. Phương pháp nghiên cứu:
 Sử dụng phương pháp quan sát, tìm tòi học hỏi qua các trang web để tìm tài liệu. 
Các phần mềm violet, activprive, powerpoint,...Kinh nghiệm, sách báo,
 Phương pháp trực quan sinh động thông qua các tiết học.
 Phương pháp sử dụng lời nói để trò chuyện với trẻ, khơi gợi những gì trẻ muốn 
tìm hiểu, trẻ cần gì và thích điều gì.
 Phương pháp thực hành khi cho trẻ chơi trò chơi trên máy tính, 
 II.Phần nội dung
 II.1.Cơ sở lý luận
 Chúng ta đang sống trong một xã hội mà người ta gọi là một xã hội tri thức hay 
một xã hội thông tin. Máy vi tính và những kỹ thuật liên quan đã đóng vai trò chủ yếu 
trong việc lưu trữ, truyền tải thông tin và tri thức. Với những phương tiện công nghệ 
như: máy vi tính, máy chụp hình, loa, đài Trẻ rất hứng thú khi được tiếp cận với 
chúng tuy nhiên lòng yêu thích của các cháu còn ở nhiều mức độ khác nhau. Và việc 
trẻ hứng thú, ham thích say mê với các môn học như thế nào còn phụ thuộc vào hoàn 
cảnh sống, điều kiện gia đình, giáo dục của người lớn xung quanh. Vì thế công nghệ 
thông tin cũng là phương tiện phát triển trí tuệ, giáo dục đạo đức, giáo dục thẩm mỹ, 
phát triển thể chất và có sự tác động mạnh đến sự tự tin của trẻ khi bước vào trường 
phổ thông. 
 Ở nước ta, việc ứng dụng công nghệ thông tin trong giáo dục mầm non chỉ thực 
sự mạnh mẽ vào những năm gần đây, với việc đưa các chương trình IBM Kidsmart 
như là một giải pháp tổng thế được nghiên cứu rất kỹ lượng bởi các chuyên gia giáo 
dục và công nghệ thông tin nổi tiếng thế giới. Kidsmart mang đến các trường mầm non 
những thiết bị hiện đại, phần mềm giáo dục, tập huấn giáo viên, phương pháp giáo dục 
mới và hàng loạt các cơ hội học tập trao đổi kinh nghiệm và chia sẽ giữa các giáo viên, 
phù hợp với lứa tuổi mầm non. Đóng vai trò giáo dục và ảnh hưởng đến sự phát triển 
giao tiếp xã hội và ngôn ngữ của trẻ, có thể khẳng định đây là chương trình dạy học 
tích cực, có thể coi như một bộ sưu tập phong phú về chiến lược giáo dục.
 3
 Giáo viên: Huỳnh Vũ Bích Châu Một số biện pháp áp dụng công nghệ thông tin vào giảng dạy 
của tôi nói riêng và khối lá nói chung để áp dụng công nghệ thông tin vào giảng dạy 
tốt nhất và cho trẻ tiếp xúc với công nghệ thông tin.
 b. Thành công, hạn chế. 
 *Thành công: 100%Trẻ hứng thú và nhận thức tốt khi được làm quen với các 
môn học qua việc áp dụng công nghệ thông tin trong tiết học (Khám phá khoa học, 
làm quen chữ cái, làm quen với toán, làm quen với văn học)
 *Hạn chế: Khả năng và nhận thức của trẻ chưa đồng đều và còn hạn chế.
 Một số trẻ chưa biết sử dụng máy tính như: di chuyển chuột, nhấp đôi, rê 
chuột.
 c. Mặt mạnh, mặt yếu
 *Mặt mạnh: Trẻ luôn mong đợi và hứng thú khi được tham gia tiết dạy có giáo án 
điện tử. Một số trẻ ở gia đình đã có máy tính nên trẻ đã được tiếp xúc nhiều trẻ nhanh 
nhẹn và thực hiện tốt khi cô hướng dẫn cách cầm chuột, rê chuột, bấm chuột để 
chọn,
 *Mặt yếu: Việc sử dụng máy móc vào trong tiết học chưa được thường xuyên vì 
máy móc rườm rà, giáo viên chưa có máy tính xách tay. Dễ xảy ra dán đoạn khi dạy 
như máy hỏng, mất điện,
 d. Các nguyên nhân, các yếu tố tác động.
 Qua quá trình chăm sóc và giáo dục trẻ bản thân luôn gặp khó khăn trong việc 
tìm các tư liệu làm dồ dùng trực quan khi lên lớp, Việc áp dụng một số phương tiện 
công nghệ trong giảng dạy là điều cần thiết và có ý nghĩa thực tiễn (ví dụ: Có hình ảnh 
thực, có âm thanh,)
 Bên cạnh đó có các yếu tố chưa tốt ảnh hưởng đến quá trình sử dụng và áp dụng 
đề tài như: Khả năng nhận thức của trẻ chưa đồng đều. Sự phối hợp giữa cha mẹ học 
sinh với giáo viên chưa chặt chẽ
 e. Phân tích, đánh giá các vấn đề về thực trạng mà đề tài đã đặt ra.
 Thực hiện chương trình chăm sóc giáo dục trẻ theo hướng tích hợp “Hướng vào 
trẻ, trẻ là trung tâm” Đó là quan niệm mọi tác động giáo dục phải vì lợi ích của trẻ, trẻ 
là người khởi xướng các hoạt động, trẻ được khuyến khích tham gia vào quá trình giáo 
dục chứ không thụ động, trẻ được học qua chơi qua khám phá thử nghiệm bằng các 
 5
 Giáo viên: Huỳnh Vũ Bích Châu Một số biện pháp áp dụng công nghệ thông tin vào giảng dạy 
đầy đủ nội dung kiến thức và khơi gợi các kỹ năng, nhận thức và trí tưởng tượng sáng 
tạo của trẻ thông qua áp dụng công nghệ thông tin với các tiết dạy hấp dẫn, phong 
phú, đa dạng. Qua đó giúp trẻ phát huy được tính tích cực sáng tạo, phát triển tư duy, 
khả năng ghi nhớ có chủ định
 Trẻ hứng thú và nắm được kiến thức sâu hơn khi tham gia các hoạt động có sự 
can thiệp của phương tiện công nghệ thông tin.
 Trẻ biết được những kỹ năng cơ bản khi sử dụng máy tính
 Thay đổi trạng thái, không khí trong tiết học bằng những hình ảnh, tiếng kêu 
sinh động khơi dậy sự sáng tạo trong tâm hồn trẻ.
 Trẻ có một số thói quen tốt khi sử dụng công nghệ thông tin ở lớp và ở nhà (vd: 
chơi xong biết tắt máy, sử dụng chuột,...)
 Các bậc cha mẹ học sinh nhận thức rõ tầm quan trọng khi cho trẻ tiếp cận với 
các phương tiện công nghệ thông tin đúng cách.
 b. Nội dung và cách thức thực hiện giải pháp, biện pháp
 Thường xuyên nghiên cứu kỹ các bài soạn, soạn bài trước khi giảng dạy, sử 
dụng công nghệ thông tin vào bài dạy như: tìm hình ảnh, đoạn phim, hoạt hình, 
truyện, trò chơitrên internet
 Với từng bài dạy, từng môn học tôi đưa ra hệ thống câu hỏi đã chuẩn bị có tính 
logic để đàm thoại một cách sôi nổi theo phương châm: “Lấy trẻ làm trung tâm” để 
phát huy trí tưởng tượng, sáng tạo, hiểu và nhận thức được nội dung kiến thức của 
từng bài dạy theo từng chủ đề mà trẻ đang học, phù hợp với từng nội dung của bài mà 
trẻ không bị áp đặt. Đồng thời dùng các thủ thuật khác nhau để dẫn dắt vào bài 
chuyển hoạt động một cách linh hoạt
 Qua thực trạng đó tôi sử dụng và áp dụng công nghệ thông tin vào giảng dạy và 
cho trẻ tiếp cận với một số hình thức sau: Cho trẻ làm quen với máy vi tính qua giờ 
hoạt động chung và các hoạt động khác (trò chơi Kidsmart), ứng dụng công nghệ 
thông tin qua việc tuyên truyền phối hợp với phụ huynh. 
Biện pháp 1: Xây dựng kế hoạch phù hợp 
 Xây dựng kế hoạch phù hợp với chủ đề, chủ đề nhánh, phù hợp với tình hình 
của lớp, đặc biệt là tham mưu với nhà trường về cơ sở vật chất và phương pháp lên lớp 
để khảo sát trên trẻ được tốt hơn, xây dựng kế hoạch họp phụ huynh để báo cáo tình 
 7
 Giáo viên: Huỳnh Vũ Bích Châu Một số biện pháp áp dụng công nghệ thông tin vào giảng dạy 
phù hợp với trẻ như: bé vui học chữ, bé tập tô màu, Kidsmartkhuyến khích phụ 
huynh mua đĩa về cho các cháu chơi.
• Cô trực tiếp hướng dẫn trẻ 
 Trong giờ hoạt động chiều, giờ trả trẻ khi chờ phụ huynh đến đón tôi sử dụng 
máy vi tính để mở nhạc thiếu nhi, phim hoạt hình cho trẻ nghe và hướng dẫn, chỉ rõ 
từng phần của máy vi tính cho trẻ biết chức năng và công dụng của chúng như: đánh 
chữ, nghe nhạc, vẽ hình ngoài ra các con còn có thể chơi rất nhiều trò chơi. Tôi giới 
thiệu qua cho trẻ biết về các bộ phận của máy tính gồm: màn hình, con chuột, bàn 
phím, CPU. Sau đó tôi làm chậm một số thao tác cho trẻ xem như: khởi động máy, 
cách rê chuột, nhấp chuột chọn biểu tượng, thoát chương trình Rồi tôi mời một bé 
nhanh nhẹn lên làm thử thao tác, ban đầu bé hơi lúng túng trong việc rê chuột đến biểu 
tượng và khó mà nhấp liên tục được 2 cái nên tôi đã chỉ bé nhấp vào rồi nhấn Enter, tôi 
đã cầm tay bé thực hiện. Sau đó cho bé tự làm lại vài lần và bé đã thực hiện được. 
cùng với giáo viên đứng lớp với mình lần lượt hướng dẫn cho các bé nắm được một số 
thao tác cơ bản về việc sử dụng máy tính. 
• Thông qua trò chơi
 Vào giờ hoạt động vui chơi hay hoạt động chiều, tôi thường cho trẻ được làm 
quen sử dụng máy vi tính. Để kích thích sự hứng thú của trẻ, thu hút các bé thì tôi đã 
mua đĩa “Bé vui học chữ”, “Bé tập tô màu” và về cài vào máy để cho các cháu chơi, 
hoăc truy cập các trò chơi, bài hát, thơ truyện, các hình ảnh trên internet thông qua 
việc các cháu chơi tô màu, thì các cháu phải sử dụng những lệnh cơ bản và biết cách 
sử dụng chuột thành thạo hơn, qua trò chơi nhỏ tôi còn hướng dẫn các bé thêm một số 
lệnh như: back (trở về), xóa hay lưu các bức tranh sau khi tô màu) Qua trò chơi các 
cháu biết cách rê chuột nhanh, chính xác hơn, thậm chí có cháu đã biết nhấp chuột 
được 2 cái liên tục. Ngoài ra qua trò chơi còn phát triển về mặt thẩm mỹ cho trẻ, tôi 
luôn chú ý đến trẻ yếu cho trẻ chơi với trẻ đã biết, đã nắm vững để trẻ tự học lẫn nhau. 
Sau khoảng vài tuần lớp tôi đã tương đối biết thực hiện một số lệnh cơ bản và mạnh 
dạn hơn khi sử dụng máy. 
 9
 Giáo viên: Huỳnh Vũ Bích Châu Một số biện pháp áp dụng công nghệ thông tin vào giảng dạy 
 + Bộ sưu tập thế giới sôi động cung cấp cho trẻ các hoạt động với các kỹ năng 
tư duy đơn giản: ghi nhớ, tư duy phê phán, giải quyết các vấn đề và sáng tạo đề cao sự 
đa dạng của năng lực trí tuệ
 Sau một thời gian cho các bé làm quen với máy vi tính, tôi thấy các bé rất mạnh 
dạn khi tôi trình chiếu một vài chương trình cho các bạn xem (cho trẻ xem qua ti vi) 
Biện pháp 3: Thiết kế bài giảng
 Thời gian của hoạt động chung của lớp lá thường: 30-35 phút, Vì vậy giờ hoạt 
động này tôi sử dụng rất nhiều hình thức khác nhau để gây hứng thú cho trẻ, giúp trẻ 
nhanh chóng hiểu, nhận biết, khám phá. Trong hoạt động này sử sụng đồ dụng trực 
quan rất có hiệu quả, đồ dùng trực quan có thể là tranh ảnh, mô hình, vật thật..đây 
là yếu tố không thể thiếu được trong việc dạy trẻ, vì trẻ chỉ lĩnh hội kiến thức khi được 
trực tiếp tri giác các đối tượng. Đồ dùng trực quan càng đẹp, càng hấp dẫn thì càng thu 
hút được trẻ. Nắm bắt được điều này khi cho trẻ hoạt động học tập nhưng cũng có một 
số đề tài, ta không thể trực tiếp cho trẻ quan sát bằng vật thật được (quan sát một số 
con vật sống trong rừng, tìm hiểu về các loài chim) cũng như muốn đảm bảo được
tiết dạy sinh động, trẻ hứng thú, hoạt động tích cực tôi đã lên mạng Internet tìm tư liệu 
phục vụ tiết dạy 
Ví dụ: Khi dạy trẻ tìm hiểu một số con vật sống trong rừng: trẻ cần phải biết tên gọi, 
hình dáng, các bộ phận, thức ăn, nơi sống, tiếng kêu, thói quen của các con thú, Nếu sử 
dụng tranh sẽ rất hạn chế và không mang lại hiệu quả trẻ hoạt động tích cực. Hiểu 
được điều này tôi đã tìm tư liệu và xây dựng tiết dạy trên Powerpoint, trẻ rất hứng thú 
khi được quan sát con sư tử, đặc biệt trẻ tập trung chú ý khi được xem con sư tử chạy 
đuổi bắt con nai, sư tử gầm . Để trẻ không thụ động trong học tập chỉ ngồi xem và 
nghe, tôi thường gọi trẻ, dùng những câu hỏi kích thích tư duy trẻ phát triển và cho trẻ 
lên sử dụng máy như nhấp chuột để tìm hiểu các con vật khác, hay lên chơi trò chơi 
“Tìm thức ăn cho tôi”, trẻ phải nhấp chuột vào những thức ăn mà các con vật thường 
ăn (sư tử ăn thịt các con vật, khỉ ăn chuối, voi ăn mía lá cây)
• Ứng dụng công nghệ thông tin vào trong tiết dạy giúp trẻ hứng thú
Ví dụ: Với bài dạy Khám phá khoa học các hiện tượng thiên nhiên tôi chọn và scan 
những hình ảnh về các hiện tượng thiên nhiên như: nắng, mưa, sấm chớp, gió, cầu 
vònglên máy vi tính, dưới những hình ảnh có từ kém theo. Khi chạy đến hiện tượng 
 11
 Giáo viên: Huỳnh Vũ Bích Châu