Sáng kiến kinh nghiệm Lựa chọn bài tập phát triển sức bền chuyên môn cho học sinh Cầu lông cấp THCS

 Đề tài: “Kinh nghiệm lựa chọn bài tập phát triển sức bền chuyên môn cho học 
 sinh Cầu lông cấp THCS”
 Phần thứ I: MỞ ĐẦU
 I. Đặt vấn đề
 Thể dục thể thao là một bộ phận quan trọng của nền văn hoá xã hội. Chỉ thị 
36-CT/TW của Ban bí thư trung ương Đảng ngày 24/3/1994 đã khẳng định” 
“Mục tiêu cơ bản và lâu dài của công tác Thể dục thể thao là hình thành nền thể 
dục thể thao phát triển và tiến bộ, góp phần nâng cao sức khoẻ, thể lực, đáp ứng 
nhu cầu văn hoá tinh thần của nhân dân và phấn đấu đạt được vị trí xứng đáng 
trong các hoạt động thể thao quốc tế, trước hết là ở khu vực Đông Nam Á”
 Trong những năm gần đây phong trào Cầu lông phát triển mạnh mẽ 
không chỉ ở thành phố mà còn phát triển ở các huyện. Đặc biệt phát triển 
mạnh vào kỳ thi thi học sinh giỏi Thể dục Thể thao (HSG TDTT) và thi 
Hội khỏe phù đổng (HKPĐ) mà phòng GD&ĐT tổ chức. Điều đó không 
những tăng được hứng thú tập luyện cho tiết học môn Thể dục giúp các em 
hưng phấn say mê, không nhàm chán tập luyện chuyên cần hơn, tích cực 
hơn kết quả học tập và rèn luyện tiến bộ rõ rệt.
 Để đáp ứng với sự phát triển của xã hội, thời buổi công nghệ 4.0 đòi 
hỏi người thầy giáo, cô giáo phải thật sự chuẩn mực về tư cách, nhà giáo, 
vừa phải chuẩn mực về kiến thức, kỹ năng. Đạt được vấn đề này người 
giáo viên môn giáo dục thể chất phải không ngừng trau dồi kiến thức, 
thường xuyên rèn luyện thể lực, kỹ chiến thuật để đáp ứng với những tiến 
bộ kĩ thuật của người học và đạt được chuẩn mực như chỉ thị 36CT/TW 
của ban bí thư Trung ương Đảng khoá VIII về: “Công tác TDTT trong tình 
hình mới, ghi rõ: “phải phấn đấu đạt được các mục tiêu về giáo dục thể 
chất trong trường học, đồng thời cần kiện toàn hệ thống đào tạo Cán bộ 
giáo viên, huấn luyện viên, vận động viên trẻ”
 Với sự phát triển của môn thể thao này, trong những năm qua các VĐV 
của Trường THCS Buôn Trấp đã tham gia các hội thi như: Thi HSG TDTT, Hội 
khoẻ Phù Đổng... và đã đạt được nhưng thành tích đáng kể. Xong những năm 
gần đây thành tích của đội cầu lông đang trên đà đi xuống nguyên nhân góp 
phần dẫn đến kết cục trên là sự phát triển sức bền chuyên môn của VĐV Trường 
THCS Buôn Trấp trong tập luyện và thi đấu còn ở mức hạn chế. Vì thế để có 
 Phạm Văn Định 1 Năm học: 2018-2019 Đề tài: “Kinh nghiệm lựa chọn bài tập phát triển sức bền chuyên môn cho học 
 sinh Cầu lông cấp THCS”
 - Giúp các em hoàn thiện về mặt thể chất và chức năng của cở thể nhằm 
hình thành và củng cố những kỹ năng, kỹ xảo vận động cơ bản quan trọng trong 
cuộc sống cùng những hiểu biết có liên quan đến kỹ năng, kỹ xảo đó. 
 - Củng cố và tăng cường sức khỏe, hình thành cho học sinh thói quen giữ 
gìn vệ sinh, rèn luyện thân thể thường xuyên, giáo dục phẩm chất đạo đức, ý chí, 
tinh thần tập thể, ý thức tổ chức kỷ luật, xây dựng niềm tin và có cuộc sống lành 
mạnh vươn lên.
 - Sử dụng những phương pháp phù hợp với lứa tuổi các em đảm bảo tính 
vừa sức, hấp dẫn đối với học sinh.
 Xây dựng chương trình tập luyện ngoại khóa môn Cầu Lông nhằm nâng 
cao chất lượng GDTC cho học sinh trường THCS Buôn Trấp
 Phạm Văn Định 3 Năm học: 2018-2019 Đề tài: “Kinh nghiệm lựa chọn bài tập phát triển sức bền chuyên môn cho học 
 sinh Cầu lông cấp THCS”
xử lý mọi tình huống trong cuộc sống một cách có hiệu quả nhất, chuẩn bị cho 
cơ thể bước vào lao động với hiệu quả cao nhất.
 1.3. Các quan điểm về huấn luyện tố chất thể lực chuyên môn cho vận 
động viên Cầu lông
 Cầu lông là một môn thể thao có yêu cầu cao về kỹ thuật, chiến thuật, thể 
lực và tâm lý. Khó đánh giá được mặt nào là quan trọng nhất bởi vì:
 - Thứ nhất: Là một môn thể thao định tính không thể cân đo đong đếm 
được.
 - Thứ hai: Nó phụ thuộc vào lứa tuổi và tiêu chuẩn của từng cá nhân VĐV. 
Đối với một người mới tập thì việc học kỹ thuật là phần quan trọng nhất. Tuy 
nhiên để đạt được trình độ thi đấu xuất sắc, thì các khía cạnh về thể lực và tâm 
lý vẫn là những phần quan trọng nhất cần phải quan tâm.
 - Thứ ba: Kỹ thuật có thể bù đắp được một phần hoặc toàn bộ cho một 
trạng thái sung sức về thể lực còn thấp. Tuy nhiên, thể lực kém có thể làm hỏng 
những kỹ thuật tốt vào cuối hiệp thứ nhất, và trong suốt khoảng thời gian cuối 
cùng còn lại của trận đấu. Nói cách khác, tất cả các mặt yêu cầu đối với môn cầu 
lông đều có liên quan chặt chẽ với nhau, điều này có thể được minh hoạ theo sơ 
đồ 1.2 dưới đây.
 1
 2
 Thể lực Chiến thuật
 3
 5
 4 6
 Kỹ thuật
 9 10
 11 7 8 12
 Tâm lý
 Sơ đồ 1.2. Mối quan hệ tương tác giữa các nhân tố tập 
 luyện trong môn cầu lông.
 Phạm Văn Định 5 Năm học: 2018-2019 Đề tài: “Kinh nghiệm lựa chọn bài tập phát triển sức bền chuyên môn cho học 
 sinh Cầu lông cấp THCS”
tất cả đều có mối liên hệ hữu cơ và mật thiết tới sự hình thành và phát triển kỹ, 
chiến thuật, đồng thời còn phụ thuộc vào sự cung cấp dinh dưỡng.
 Theo tác giả Datuk Punch Gunalan, Kedulop cho thấy: Thành tích của 
môn cầu lông phụ thuộc vào rất nhiều yếu tố và yếu tố không thể thiếu được là 
các tố chất thể lực. Tố chất thể lực được biểu hiện bao gồm các mặt:
 - Sức bền ưa khí.
 - Sức bền yếm khí.
 - Sức mạnh.
 - Tốc độ.
 - Tính linh hoạt.
 - Sự nhanh nhẹn.
 - Khả năng thăng bằng.
 Từ các quan điểm nêu trên tôi mạnh dạn có một số nhận xét sau về quá 
trình huấn luyện tố chất thể lực chuyên môn cho VĐV Cầu lông: 
 - Huấn luyện thể lực toàn diện là nguyên tắc cơ bản khi sử dụng lượng 
vận động lớn trong quá trình huấn luyện không ngừng nâng cao năng lực làm 
việc của hệ thống thần kinh trung ương và các trung khu của nó, nâng cao năng 
lực làm việc của các cơ quan nội tạng, nhất là cơ quan tuần hoàn hô hấp dưới tác 
động của lượng vận động ngày càng lớn. Đây chính là quá trình làm biến đổi, 
thích nghi và không ngừng nâng cao giới hạn khả năng hoạt động của cơ quan 
chức phận phù hợp với lượng vận động, duy trì trạng thái sung sức thể thao và 
có khả năng điều chỉnh trạng thái đó vào đúng thời kỳ thi đấu. Thực tế hiện nay 
như trên đã phân tích, một trận thi đấu thông thường từ 15 - 30 phút nhưng có 
trận kéo dài đến 40 phút, thì huấn luyện thể lực có vị trí và tầm quan trọng đặc 
biệt, và cơ sở chính để thực hiện kỹ thuật và nâng cao hiệu quả thi đấu. Điều này 
đòi hỏi VĐV Cầu lông phải có một trình độ thể lực vững vàng để thi đấu trong 
những tình huống khó khăn, căng thẳng nhất. Với lối đánh hiện nay của cầu lông 
hiện đại là thực dụng, hiệu quả, đòi hỏi những yêu cầu rất cao về các tố chất thể 
lực đã hình thành xu hướng tập luyện với thời gian dài, cường độ vận động lớn.
 - Huấn luyện thể lực chuyên môn cho VĐV cầu lông là quá trình sử dụng 
hợp lý các phương tiện chuyên môn của quá trình giáo dục thể chất, tác động 
 Phạm Văn Định 7 Năm học: 2018-2019 Đề tài: “Kinh nghiệm lựa chọn bài tập phát triển sức bền chuyên môn cho học 
 sinh Cầu lông cấp THCS”
 Sự phát triển của sức bền phụ thuộc vào mức độ hoàn thiện của sự phối 
hợp giữa các chức năng vận động và các chức năng dinh dưỡng, độ bền vững 
chức năng của cơ quan nội tạng, đặc biệt là các hệ hô hấp và tim mạch là những 
hệ đảm bảo cung cấp ôxy cho cơ thể.
 Hoạt động sức bền thể hiện ở các dạng, sức bền chung và sức bền chuyên 
môn, sức bền tốc độ và sức mạnh bền. Sức bền là tố chất thể lực quan trọng để 
phát triển thể lực chung. Những biện pháp chủ yếu để phát triển sức bền chung 
là các bài tập gắng sức với thời gian dài, nhằm nâng cao khả năng chịu đựng của 
cơ thể, khắc phục mệt mỏi để duy trì hoạt động vận động. Phương tiện để phát 
triển sức bền chung thường là các bài tập việt dã trên địa hình tự nhiên từ 
1.000m đến 3.000m trở lên, có thể sử dụng các bài tập chạy biến tốc, lên dốc, 
xuống dốc, và các bài tập mang tính trò chơi vận động vận dụng phương pháp 
chạy đều với cường độ không lớn, phương pháp vòng tròn, tiến hành dưới dạng 
trò chơi và thi đấu, khi tiến hành phương pháp này cần chú ý đặc điểm đối tượng 
và tập luyện theo nguyên tắc tăng dần lượng vận động.
 II. Thực trạng vấn đề
 Để đánh giá thực trạng về sức bền cho các em VĐV Cầu lông trường 
THCS Buôn Trấp, tôi đã tiến hành tìm hiểu và nhận thấy:
 Thị Trấn Buôn Trấp là nơi có phong trào tập luyện Cầu lông khá phát 
triển môn Cầu lông đã được quần chúng nhân dân nhanh chóng đón nhận và tập 
luyện. Chính vì vậy số lượng các em VĐV của trường tham gia tập luyện rất 
đông. Tuy phong trào phát triển mạnh như vậy nhưng thành tích trong mấy năm 
gần đây còn nhiều hạn chế.
 Trong công tác giảng dạy và huấn luyện môn Cầu lông thì các em cần 
được trang bị sức bền chuyên môn và hoàn thiện kỹ chiến thuật là nhiệm vụ 
hàng đầu của quá trình huấn luyện. Huấn luyện sức bền chuyên môn hoàn thiện 
sẽ là tiền đề cho việc thực hiện các động tác được tốt và hiệu quả hơn. Có như 
vậy trong quá trình thi đấu VĐV mới có thể phát huy được sức mạnh trong các 
tình huống, phát huy được khả năng dứt điểm để dành được thắng lợi. Mặt khác 
việc trang bị sức bền toàn diện cho các VĐV cầu lông là nhiệm vụ thường xuyên 
và liên tục của giáo viên, HLV trong suốt quá trình huấn luyện. 
 Phạm Văn Định 9 Năm học: 2018-2019 Đề tài: “Kinh nghiệm lựa chọn bài tập phát triển sức bền chuyên môn cho học 
 sinh Cầu lông cấp THCS”
 Bảng 1.4. Thực trạng phân phối thời gian huấn luyện sức bền chuyên 
môn cho vận động viên Cầu lông trường THCS Buôn Trấp
 TT Nội dung Số giáo án Tỷ lệ %
 1 Sức nhanh 7 25.00
 2 Sức mạnh 8 28.57
 3 Khả năng phối hợp vận động 4 14.29
 4 Mềm dẻo 0 0.00
 Chung 5 17.86
 5 Sức bền
 Chuyên môn 4 14.29
 Tổng số: 28 100.00
 Qua bảng 1.4 cho thấy: Số giáo án huấn luyện sức bền chuyên môn cho 
vận động viên Cầu lông trường THCS Buôn Trấp như sau:
 - Thời gian huấn luyện sức nhanh là: 25.00%
 - Thời gian huấn luyện sức mạnh là: 28.57%
 - Thời gian huấn luyện khả năng phối hợp vận động là: 14.27%
 - Thời gian huấn luyện mềm dẻo là: 0,0%
 - Thời gian huấn luyện sức bền chung là 17.86%
 - Thời gian huấn luyện sức bền chuyên môn là 14.29%
 Sức bền chuyên môn là tố chất thể lực rất quan trọng đối với VĐV Cầu 
lông. Chính vì vậy thời gian huấn luyện sức bền chuyên môn (14.29%) so với 
các tố chất thể lực khác trong chương trình huấn luyện là thấp. Theo tiêu chuẩn 
thì thời gian tập luyện sức bền chuyên môn chiếm tỷ lệ khoảng 18% là hợp lý.
 3. Thực trạng sử dụng các bài tập huấn luyện sức mạnh tốc độ cho 
VĐV Cầu lông trường THCS Buôn Trấp
 Để đánh giá thực trạng việc sử dụng các bài tập phát triển sức chuyên môn 
cho VĐV Cầu lông trường THCS Buôn Trấp tôi tiến hành quan sát và theo dõi 
quá trình huấn luyện cùng với việc thực hiện các bài tập của VĐV thông qua tập 
luyện và thi đấu. Kết quả được trình bày ở bảng 3
 4. Thực trạng sử dụng bài tập huấn luyện sức bền chuyên môn cho 
VĐV Cầu lông trường THCS Buôn Trấp
 Phạm Văn Định 11 Năm học: 2018-2019