Sáng kiến kinh nghiệm Kinh nghiệm trong công tác quản lí, chỉ đạo hoạt động thư viện ở trường Tiểu học

 Bùi Văn Huấn Trường TH Lý Tự 
Trọng
 KINH NGHIỆM TRONG CÔNG TÁC QUẢN LÍ, CHỈ ĐẠO 
 HOẠT ĐỘNG THƯ VIỆN Ở TRƯỜNG TIỂU HỌC
 I. PHẦN MỞ ĐÂU
 1. Lí do chọn đề tài
 Bên cạnh nền tảng giáo dục gia đình và những gì gần gũi với trẻ em thời thơ 
ấu, thì mái trường phổ thông và hệ thống giáo dục toàn diện của nhà trường ( từ 
Tiểu học đến Trung học phổ thông) sẽ góp phần quan trọng vào việc xây dựng, 
duy trì và bồi đắp văn hoá đọc cho con người. Thậm chí đối với không ít người, 
thì điều đó còn có ý nghĩa quyết định đến việc đọc và nuôi dưỡng văn hoá đọc 
trong suốt cuộc đời. Chúng ta đều biết rằng: Để nâng cao chất lượng giáo dục thì 
không thể thiếu được các yếu tố: nội dung giáo dục, đội ngũ cán bộ quản lý, đội 
ngũ giáo viên, nhân viên phụ trách thiết bị, thư viện và cơ sở trường học mà thư 
viện trường phổ thông có vai trò quan trọng. Thư viện là trung tâm sinh hoạt văn 
hoá và hoạt động khoa học cho toàn thể các thành viên trong nhà trường. Đối với 
giáo viên, thư viện góp phần nâng cao chất lượng giảng dạy, còn đối với học sinh, 
thư viện góp phần tích cực vào việc thay đổi thói quen tự học tự nghiên cứu.
 Sách là kho tàng tri thức “Không có sách thì không có tri thức, không có tri 
thức thì không có chủ nghĩa Cộng sản” (V.I.Lê nin).
 Trong xã hội chúng ta ngày nay, đòi hỏi con người cần phải tìm tòi học hỏi, 
học để nâng cao sự hiểu biết về văn hoá dân tộc, hiểu biết về loài người trong quá 
trình phát triển, hiểu biết về khoa học, hiểu biết về sự phát triển của xã hội, con 
người... Tất cả đều được xã hội, con người, các bậc tiền bối, các nhà khoa học, các 
nhà nghiên cứu văn học, lịch sử... đúc kết và in ấn thành sách.
 Một học sinh muốn hiểu biết nhiều, học giỏi cần phải tiếp nhận những giá 
trị văn hoá qua từng trang sách được truyền đến. Đây là quá trình cá nhân được xã 
hội hoá một cách tự giác, có chủ định tức là học tập, tiếp thu giáo dục của nhà 
trường, gia đình, các tổ chức khác... Người gửi là những thế hệ trước, họ chọn lọc 
và lưu truyền lại qua sách vở. Đó là những giá trị văn hoá dân tộc của nhân loại để 
chuyển lại cho thế hệ sau, lựa chọn phương tiện... Để đối tượng được gửi tiếp thu 
và thừa nhận những giá trị đó có ý nghĩa đối với bản thân và tiếp thu chúng một 
cách tích cực.
 Một xã hội muốn phát triển bền vững và đi lên thì phải lấy giáo dục làm 
hàng đầu, mà muốn có nền giáo dục phát triển, đào tạo con người toàn diện, có 
khả năng suy luận cao, hiểu biết nhiều lĩnh vực, chúng ta phải xây dựng thư viện 
đạt chuẩn và trên chuẩn theo Quyết định 01 của Bộ giáo dục và Đào tạo, vì thư 
viện là một kho tàng tri thức . Chúng ta không hy vọng đọc sách sẽ làm nên một 
điều gì thật lớn lao, nhưng chắc chắn là: thông qua việc đọc sách và duy trì thường 
xuyên văn hoá đọc trong thư viện nhà trường, sẽ góp phần quan trọng bồi dưỡng 
nhân cách và tri thức ... giúp các em trở thành người có ích cho xã hội và đất nước.
 Kinh nghiệm trong công tác quản lí, chỉ đạo hoạt động thư viện ở trường Tiểu học 1 Bùi Văn Huấn Trường TH Lý Tự 
Trọng
 1. Cơ sở lí luận
 Năm học 2016-2017, toàn ngành giáo dục tiếp tục tập trung kế hoạch hành 
động thực hiện Nghị quyết số 29/NQ-TW về "Đổi mới căn bản toàn diện giáo dục 
và Đào tạo, đáp ứng yêu cầu, công nghiệp hóa, hiện đại hóa trong điều kiện kinh tế 
thị trường xã hội chủ nghĩa và hội nhập quốc tế". Mục tiêu trong giai đoạn hiện 
nay là phải tăng cường tính thực tiễn, kỹ năng thực hành, năng lực tự học coi trọng 
kiến thức khoa học xã hội và nhân văn, bổ sung những thành tựu khoa học công 
nghệ hiện đại phù hợp với khả năng tiếp thu của học sinh.
 Trong Điều 2. Chương 1, Quyết định số 61/1998/QĐ/BGD&ĐT ngày 06 
tháng 11 năm 1998 về qui chế tổ chức và hoạt động thư viện trường phổ thông đã 
nêu: “Thư viện có nhiệm vụ cung cấp cho giáo viên và học sinh đầy đủ các loại 
SGK, sách tham khảo, sách nghiệp vụ, các loại từ điển, tác phẩm kinh điển để tra 
cứu, các loại sách báo cần thiết khác, góp phần nâng cao chất lượng giảng dạy, 
học tập và tự bồi dưỡng thường xuyên của giáo viên và học sinh”.
 Sưu tầm và giới thiệu rộng rãi trong cán bộ, giáo viên và học sinh những 
sách báo cần thiết của Đảng, Nhà nước và của ngành giáo dục - Đào tạo, phục vụ 
giảng dạy, học tập, nghiên cứu khoa học giáo dục, bổ sung kiến thức của các bộ 
phận khoa học, góp phần vào việc nâng cao chất lượng giảng dạy toàn diện “Công 
tác tổ chức và hoạt động của thư viện phải là một nội dung quan trọng trong đánh 
giá để công nhận trường chuẩn quốc gia và Danh hiệu thi đua hàng năm” (Quyết 
định số 61/1998/QĐ – BGD&ĐT). 
 Trong sự nghiệp đổi mới của đất nước, giáo dục là quốc sách hàng đầu của quốc 
gia trong việc đào tạo con người mới phát triển toàn diện ... Không thể nào hình dung 
được một chiến lược phát triển giáo dục phổ thông mà không có sự tham gia tích cực 
của thư viện trường học cũng như các cơ quan thông tin. Thư viện còn giúp cho cán bộ 
- giáo viên – nhân viên – học sinh xây dựng phương pháp học tập, phong các làm việc 
khoa học, biết kỹ năng sử dụng sách, báo, tài liệu... 
 2. Thực trạng
 - Trước đây các điều kiện hoạt động, cách đánh giá kiểm tra và việc phân 
công người phụ trách thư viện trường tiểu học cũng chưa được quan tâm đúng 
mức. Có nhiều quan niệm cho rằng: Thư viện chỉ là kho chứa sách, thiếu đồ dùng 
vật chất cơ bản như : bàn, ghế và đặc biệt là đầu sách nghèo nàn chưa phong phú. 
Cán bộ phụ trách thư viện chuyên môn nghiệp vụ và kỹ năng tổ chức hoạt động 
còn hạn chế. Giáo viên và học sinh ở các trường Tiểu học hầu như không thực sự 
quan tâm đến với thư viện.
 - Do nhận thức vai trò của thư viện trong nhà trường chưa đầy đủ, còn phiến 
diện dẫn đến sự thiếu quan tâm và đầu tư thích đáng.
 - Do cán bộ Thư viện chưa qua các lớp đào tạo nghiệp vụ, hoặc bồi dưỡng 
thường xuyên.
 Kinh nghiệm trong công tác quản lí, chỉ đạo hoạt động thư viện ở trường Tiểu học 3 Bùi Văn Huấn Trường TH Lý Tự 
Trọng
 - Kịp thời giới thiệu được các loại sách báo có trong thư viện, các danh mục, 
các TBDH mà trường hiện có hoặc mới được cung cấp.
 - Tập huấn các phương pháp dạy học cải tiến có hiệu quả, trong đó phải sử 
dụng TBDH.
 - Biểu diễn các tính năng đưa lại hiệu quả dạy học đối với các TBDH đang có.
 - Trong kế hoạch năm học, nhà trường phải đưa ra những qui định về sử 
dụng, bảo quản sách báo thư viện; kế hoạch sử dụng, bảo quản TBDH. Đây là một 
việc làm rất cần thiết cho công tác quản lí, vừa bắt buộc, vừa khích lệ giáo viên 
phải sử dụng TBDH trong các giờ lên lớp.
 - Đầu năm học tôi luôn yêu cầu các tổ chuyên môn họp lại, kiểm tra và tổng 
hợp những tiết trong chương trình môn học cần sử dụng TBDH để từ đó cán bộ 
phụ trách thiết bị dựa vào đó để chuẩn bị thì hiệu quả sử dụng sẽ cao hơn. Đây 
cũng là cơ sở để Ban giám hiệu nhà trường giám sát tốt hơn việc giáo viên có sử 
dụng TBDH trong tiết dạy hay không.
 - Tổ chức hội thảo thường xuyên công tác đổi mới phương pháp dạy học, 
trao đổi kinh nghiệm, học hỏi lẫn nhau về cách khai thác sách báo trong thư viện, 
việc sử dụng TBDH có hiệu quả trong công tác dạy và học.
 - Tổ chức các đợt tham quan học hỏi về lĩnh vực này tại các đơn vị có kinh 
nghiệm, có thành tích trong huyện, tỉnh, ngoại tỉnh.
 b.2. Bồi dưỡng và tự bồi dưỡng để nâng cao trình độ, kĩ năng nghiệp vụ 
cho cán bộ, giáo viên, nhân viên phụ trách thư viện, TBDH
 * Đối với công tác tự bồi dưỡng của cán bộ quản lí
 - Nắm vững cơ sở pháp lí, cơ sở khoa học để chỉ đạo công tác thư viện, TBDH.
 - Lập ra kế hoạch, biện pháp quản lí thư viện, TBDH khoa học và có hiệu quả.
 - Lập hồ sơ, sổ sách theo dõi thư viên, TBDH trên các mặt: xây dựng, bảo 
quản, sử dụng.
 - Chỉ đạo, tổ chức thực hiện những kế hoach đã đề ra theo tuần, tháng, quí, kì, năm.
 - Kiểm tra việc thực hiện kế hoạch của nhân viên thư viện, TBDH, của giáo 
viên để kịp thời uốn nắn, sửa chữa.
 - Đánh giá việc triển khai, thực hiện kế hoạch. Rút ra kinh nghiệm để quản lý 
tốt hơn các năm học kế tiếp.
 * Đối với nhân viên phụ trách thư viện, TBDH.
 Nhân viên thư viện vừa là người quản lý trực tiếp thư viện, TBDH vừa là 
người phụ tá giúp việc cho giáo viên thực hiện tốt bài giảng với việc sử dụng, khai 
thác tốt thư viện, TBDH. Vì vậy, để đáp ứng nhu cầu dạy và học hiện nay, điều 
cấp thiết là phải đào tạo, bồi dưỡng kĩ năng, nghiệp vụ cho nhân viên, giáo viên 
phụ trách thư viện, TBDH.
 Kinh nghiệm trong công tác quản lí, chỉ đạo hoạt động thư viện ở trường Tiểu học 5 Bùi Văn Huấn Trường TH Lý Tự 
Trọng
 Để thực hiện tốt các vấn đề đã được đề cập trong nội dung sáng kiến kinh 
nghiệm. Với cương vị là người quản lí, bản thân tôi luôn xác định cho mình những 
điều kiện thực hiện giải pháp, biện pháp sau đây:
 * Về cơ sở vật chất:
 Phòng Thư viện - TBDH phải đủ rộng, đảm bảo đủ ánh sáng, các trang thiết 
bị và sách giáo khoa và các tài liệu tham khảo đầy đủ để phục vụ cho việc giảng 
dạy.
 * Đối với cán bộ làm công tác Thư viện - TBDH: Cần xác định được tầm 
quan trọng của cán bộ làm công tác Thư viện - TBDH trong nhà trường để có kế 
hoạch cụ thể, xây dựng được một thư viện xuất sắc.
 * Đối với cán bộ quản lí:
 - Nắm vững cơ sở pháp lí, cơ sở khoa học để chỉ đạo công tác thư viện, TBDH.
 - Lập ra kế hoạch, biện pháp quản lí thư viện, TBDH khoa học và có hiệu quả.
 - Chỉ đạo, tổ chức thực hiện những kế hoach đã đề ra theo tuần, tháng, quí, kì, năm.
 - Lập hồ sơ, sổ sách theo dõi thư viên, TBDH trên các mặt: xây dựng, bảo 
quản, sử dụng.
 - Kiểm tra việc thực hiện kế hoạch của nhân viên thư viện, TBDH, của giáo 
viên để kịp thời uốn nắn, sửa chữa.
 d) Kết quả khảo nghiệm, giá trị khoa học của vấn đề nghiên cứu
 Sau 2 năm thực hiện quản lí thư viện theo cách nêu trên mô, thư viện trường 
Tiểu học Lý Tự Trọng chia làm hai bộ phận : phòng đọc giáo viên và phòng đọc 
học sinh, trong đó phòng đọc học sinh chính là một điểm nhấn. Phòng đọc học 
sinh chia làm hai dãy, một dãy dành cho học sinh khối lớp 1-2, một dãy dành cho 
học sinh khối lớp 3-4-5. Với sự phân chia này, từng độ tuổi có thể có cách tiếp 
nhận sách theo cách riêng của mình. Khối 3-4-5, các em học sinh đã có thể chủ 
động đọc và lựa chọn sách, vì vậy sách được xếp dày hơn, có trật tự và theo chủ 
đề. Riêng với các em học sinh lớp 1, 2 việc lựa chọn sách còn gặp nhiều khó khăn, 
sự tập trung cũng chưa cao, nên các thầy cô đã kết hợp hình thức vừa chơi vừa 
đọc. Phòng đọc có tới 5 tủ sách với nhiều chủ đề phong phú như : Tủ sách em yêu 
khoa học, em yêu lịch sử, tìm hiểu các danh nhân, truyện cười, truyện cổ tích, tác 
phẩm văn học nước ngoài và trong nước, tủ sách đạo đức, thơ, tủ sách Bác Hồ 
kính yêu, truyện dân gian Việt Nam, em yêu động vật... 
 Hàng năm, thư viện bổ sung rất nhiều đầu sách của nhà xuất bản giáo dục, 
nhà xuất bản Kim Đồng và một số nhà xuất bản khác. Cộng với tinh thần góp một 
cuốn sách để được đọc nhiều cuốn sách, phong trào quyên góp trong nhà trựờng 
rất được các phụ huynh học sinh, các em học sinh và các thầy cô giáo ủng hộ. Từ 
những năm 2015-2016, lượng sách đã tăng lên theo cấp số nhân: sách tham khảo: 
212 cuốn, sách nghiệp vụ: 198 cuốn, sách giáo khoa: 1100 cuốn; truyện đọc: 650 
cuốn. Số sách tham khảo tăng lên: 346 cuốn, sách nghiệp vụ 250 cuốn và sách 
 Kinh nghiệm trong công tác quản lí, chỉ đạo hoạt động thư viện ở trường Tiểu học 7 Bùi Văn Huấn Trường TH Lý Tự 
Trọng
 Cần quan tâm duy trì và chỉ đạo tốt hơn nữa về công tác nâng cao chất 
lượng ở các trường học. Quan tâm đầu tư cơ sở vật chất, trang thiết bị, đồ dùng 
dạy học, sách báo chuyện đọc...
 * Đối với nhà trường:
 Để phong trào đọc sách được phát huy và đạt kết quả cao hơn nữa. Tôi nghĩ 
các đoàn thể trong nhà trường, các đồng chí giáo viên, học sinh cần phải đáp ứng 
yêu cầu sau : 
 - Ban giám hiệu nên xếp các hoạt động của thư viện vào phong trào thi đua 
của giáo viên. 
 - Giáo viên và học sinh luôn luôn ủng hộ các phong trào của thư viện phát 
động như phân phối sách giáo khoa, đặc biệt là công tác tuyên truyền giới thiệu 
sách, đọc sách và tự học tập bồi dưỡng của giáo viên, học sinh.
 - Tổng phụ trách đội cần đưa phong trào đọc sách của học sinh vào thi đua 
theo từng đợt mà hoạt động đoàn đội phát động . 
 - Ban giám hiệu nhà trường cần quan tâm sâu sắc đến hoạt động dạy và học, 
phải thường xuyên theo dõi, giám sát việc thực hiện của đội ngũ giáo viên. Có kế 
hoạch cụ thể và chi tiết đến từng nội dung công việc từng ngày, từng tuần, từng 
tháng, triển khai đến đội ngũ giáo viên và học sinh. Từ đó tổ chức thực hiện theo 
kế hoạch, đồng thời kiểm tra, đánh giá thường xuyên.
 Qua sáng kiến này tôi chỉ mong góp một phần nhỏ bé của mình với các bạn 
đồng nghiệp cùng chung tay xây dựng thư viện trường học đạt chuẩn nhằm đáp ứng 
yêu cầu ngày càng cao của ngành Giáo dục hiện nay. 
 Đây là ý kiến chủ quan của cá nhân tôi nên không tránh khỏi những hạn chế, 
thiếu sót. Rất mong nhận được sự tham gia góp ý của các cấp lãnh đạo, của bạn bè 
đồng nghiệp để sáng kiến của tôi hoàn thiện hơn.
 Tôi xin cám ơn Ban giám hiệu trường Tiểu học Lý Tự Trọng cùng giáo viên, 
học sinh và cán bộ thư viện đã tạo điều kiện giúp đỡ để tôi hoàn thành đề tài này. 
 Tôi xin chân thành cảm ơn !
 Buôn Trấp, ngày16 tháng 02 năm 2017
 Người viết
 Bùi Văn Huấn
 Kinh nghiệm trong công tác quản lí, chỉ đạo hoạt động thư viện ở trường Tiểu học 9