Sáng kiến kinh nghiệm Hình thành ở trẻ một số hành vi trong lễ giáo cho trẻ mẫu giáo 4-5 tuổi ở trường Mầm non

 UBND HUYỆN KRÔNG NÔ
 TRƯỜNG MẦM NON HỌA MI
 *******    *******
 SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
 ĐỀ TÀI:
 HÌNH THÀNH Ở TRẺ MỘT SỐ HÀNH VI
TRONG LỄ GIÁO CHO TRẺ MẪU GIÁO 4 – 5 TUỔI 
 GIÁO VIÊN : TRẦN THỊ TIỄN
 ĐƠN VỊ : TRƯỜNG MN HỌA MI
 NĂM HỌC : 2016 – 2017 
 Krông Nô, ngày 20 tháng 12 năm 2016
 1 1. MỞ ĐẦU: 
 1.1. Lý do chọn đề tài: 
 Bác Hồ dạy: 
 “Vì lợi ích mười năm trồng cây
 Vì lợi ích trăm năm trồng người”
 - Đúng vậy có thể nói việc chăm sóc giáo dục trẻ trong những năm đầu 
đời là giai đoạn đặt nền móng đầu tiên rất quan trọng cho việc hình thành nên 
nhân cách con người, mà đặc biệt là đối với lứa tuổi mầm non. Nếu không 
làm tốt việc chăm sóc giáo dục trẻ trong những năm này thì việc giáo dục trẻ 
những năm kế tiếp theo lại càng hết sức khó khăn, phức tạp. Trong hàng trăm 
vấn đề cần phải giáo dục cho trẻ biết thì điều quan trọng trước nhất giáo dục 
lễ giáo cho trẻ.
 - Đối với mỗi con người chúng ta cũng như đối với trẻ không chỉ học để 
tiếp thu nhiều kiến thức hay mà điều quan trọng đầu tiên giúp con người có 
nhân cách tốt là phải biết học lễ giáo. Lễ giáo là nét đẹp văn hóa và đặt lên 
hàng đầu khi nhìn nhận và đánh giá về một ai đó mà chúng ta thường bàn 
luận, nó còn là một trong năm mục tiêu của ngành giáo dục nước ta đề ra 
nhằm phát triển toàn diện nhân cách cho trẻ, giúp trẻ hiểu biết có những hành 
vi ứng xử có văn hoá phù hợp với những người xung quanh và thể hiện tình 
cảm đúng với các sự vật hiện tượng xung quanh. Đối với lứa tuổi mầm non 
giáo dục lễ giáo cần được coi là một nhiệm vụ khá quan trọng trong việc thực 
hiện chủ trương giải pháp của nền giáo dục hiện nay, để gìn giữ và phát huy 
giáo dục đạo đức truyền thống của dân tộc và đồng thời giúp trẻ làm quen với 
một số chuẩn mực và mẫu hành vi đạo đức đơn giản, phổ biến cần thiết phù 
hợp với lứa tuổi mầm non trong quan hệ của trẻ với bản thân, những người 
xung quanh, gia đình, nhà trường, môi trường thiên nhiên, vật nuôi, cây trồng, 
và toàn xã hội. 
 - Trong quá trình thực hiện nhiệm vụ lớn lao này đội ngũ giáo viên là 
người cầm lái quyết định cho sự thành công hay thất bại của việc hình thành 
nhân cách cho trẻ. Do vậy muốn hình thành lễ giáo ở lứa tuổi mầm non đạt 
 3 1.3 Đối tượng nghiên cứu:
 Tôi tiến hành nghiên cứu đề tài tại lớp Chồi 5 (Trẻ 4 - 5 tuổi) Trường 
Mầm Non Họa Mi. Lớp tôi chủ nhiệm năm học: 2015 – 2016.
 1.4 Phương pháp nghiên cứu:
 Suốt quá trình nghiên cứu, tôi đã đưa ra một số phương pháp sau:
 - Phương pháp quan sát, theo dõi
 - Phương pháp thực nghiệm trong sư phạm
 - Phương pháp tổng kết kinh nghiệm giáo dục
 - Phương pháp thống kê 
 1.5 Giới hạn phạm vi nghiên cứu:
 Hình thành một số thói quen hành vi trong lễ giáo để giúp trẻ hiểu biết , 
có hành vi ứng xử và thái độ đúng, đối với cuộc sống hàng ngày của trẻ, có 
mối liên quan trực tiếp đến lứa tuổi mẫu giáo . 
 5 2.2 Thực trạng của vấn đề:
 * Đặc điểm chung của trường:
 - Trường Mầm non Họa Mi nằm trên địa bàn xã Đăk Drô của huyện 
Krông Nô, trường thuộc xã vùng 2, có khoảng 65% dân tộc kinh sinh sống. 
Trường được thành lập năm 2005, có 21 lớp mẫu giáo trong đó có 5 lớp chồi 
trung tâm. Trường tổ chức lễ đón bằng công nhận trường mầm non đạt chuẩn 
quốc gia mức độ 2 vào ngày 17/11/2014 và liên tục đạt được những thành tích 
đáng kể trong các năm học qua.
 - Đa số giáo viên trong trường đạt trình độ chuẩn và trên chuẩn. Đội ngũ 
giáo viên đã nắm vững được mục đích yêu cầu và phương pháp chung khi tổ 
chức các hoạt động giáo dục.
 - Về cơ sở vật chất và trang thiết bị phục vụ cho việc dạy và học đầy đủ, 
có các phòng đa chức năng như: Phòng múa, phòng đàn, phòng hội nghị, 
Đặc biệt khu vực vệ sinh cá nhân của trẻ rộng rãi, sạch sẽ, có máng nước rửa 
tay đầy đủ, 
 - Năm học 2015-2016, tôi được phân công đứng lớp Chồi 5 trung tâm 
với sĩ số học sinh là 35 cháu, trong đó có 1 cháu dân tộc tại chỗ. Qua quá trình 
đứng lớp, tôi gặp phải những thuận lợi và khó khăn như sau: 
 * Thuận lợi:
 - Về giáo viên:
 + Được sự quan tâm, giúp đỡ của các cấp lãnh đạo, tinh thần động viên 
cổ vũ của các chị em đồng nghiệp. 
 + Lớp học rộng rãi, thoáng mát, đủ ánh sáng, được trang bị đồ dùng, đồ 
chơi tương đối đầy đủ .
 + Dưới sự phân công của nhà trường hai cô phụ trách trên một lớp nên 
cũng có nhiều thời gian quan tâm đến cháu nhiều hơn và có thời gian trao đổi 
với phụ huynh về việc chăm sóc giáo dục trẻ cũng như giáo dục lễ giáo cho 
trẻ và được phụ huynh nhiệt tình ủng hộ rất nhiều.
 7 - Trẻ suốt ngày tiếp xúc với môi trường bên ngoài cuộc sống khá phức 
tạp, nhiều trẻ chơi tự do lêu lỗng bên ngoài, trẻ không biết phân biệt điều xấu 
điều tốt.
 * Kết quả khảo sát đầu năm học:
 Khảo sát và đánh giá những biểu hiện lễ giáo của trẻ ở lớp đầu năm như 
sau:
 T TỔNG SỐ TRẺ TỈ LỆ 
 NỘI DUNG GIÁO DỤC
 T SỐ TRẺ ĐẠT %
 1 - Trẻ biết xưng hô, chào hỏi. 35 18 51,4%
 - Mạnh dạn, tự tin giao tiếp với mọi 
 2 35 18 51,4%
 người.
 - Chủ động tham gia vào các hoạt động 
 3 35 18 51,4%
 trong lớp.
 - Tự giác giúp đỡ người lớp những 
 4 35 16 46%
 công việc có thể làm được.
 - Biết nhường nhịn, vui chơi hòa thuận 
 5 35 19 54,2%
 và biết giúp đỡ bạn.
 6 - Biết nhận lỗi khi làm sai và sửa sai. 35 16 46%
 - Có thói quen nề nếp ăn uống văn 
 7 35 16 46%
 minh lịch sự.
 - Biết giữ gìn bảo quản đồ dùng đồ 
 8 35 18 51,4%
 chơi, biết lấy và cất đúng nơi quy định.
 9 - Biết tự phục vụ vệ sinh cá nhân. 35 19 54,2%
 10 - Biết nhận quà bằng 2 tay và cảm ơn. 35 19 54,2%
 * Nguyên nhân của thực trạng:
 Qua khảo sát ban đầu như trên, tôi thấy kết quả trẻ chưa cao là điều tôi 
cần phải suy nghĩ làm như thế nào để có cách dạy trẻ đạt được hiệu quả cao 
và tạo cho trẻ một cách thoải mái, tự tin, không gò bó, khi tiếp xúc với bạn bè, 
gia đình và những người xung quanh 
 9 hiệu cô đã làm và cất đúng nơi qui định.
 - Trẻ biết giữ vệ sinh, không xả rác, biết nhặt rác bỏ 
 vào thùng.
 - Biết chào người lớn tuổi hơn mình một cách tự 
 giác.
Tháng - Trẻ ăn uống gọn gàng, không đổ ra ngoài, không 
 85%
 10 nói chuyện cười đùa trong khi ăn.
 - Trẻ biết cách chơi cùng bạn, không tranh giành đồ 
 chơi của bạn.
 - Trẻ biết cách chuẩn bị cho giờ ăn trưa, ăn chiều 
 (Kê bàn ghế, chia thìa cho bạn..)
Tháng 
 - Trẻ biết cách giữ gìn vệ sinh cá nhân 90%
 11
 - Trẻ biết xin lỗi, cảm ơn, trao và nhận quà bằng hai 
 tay.
 - Trẻ biết phát biểu, trả lời trọn câu.
 - Dọn dẹp đồ chơi, đồ dùng, bán ghế nhẹ nhàng.
Tháng 
 - Trẻ biết cách giữ vệ sinh trong và ngoài lớp học, 90%
 12
 vệ sinh môi trường, giữ nguồn nước sạch.
 - Trẻ biết tự giác thực hiện giờ nào việc ấy.
Tháng - Giáo dục trẻ thích tham gia vào các hoạt động.
 87%
 01 - Trẻ có nề nếp ăn uống sạch sẻ, hợp vệ sinh.
 - Trẻ mạnh dạn phát biểu ý tưởng của mình. 
Tháng 
 - Tham gia tích cực, sáng tạo trong các hoạt động. 90%
 02
 - Giữ gìn, bảo vệ môi trường, có ý thức tiết kiệm.
 - Trẻ có hành vi văn minh, lịch sự qua ứng xử lễ 
 phép, chào hỏi người lớn tuổi .
Tháng 
 - Mạnh dạn, ý thức, tự tin trong giao tiếp. 90%
 03
 - Có hành vi ứng xử đúng với bản thân và những 
 người xung quanh.
 11 - Trong các giờ chơi, giờ học tôi thường xuyên theo dõi và sửa sai kịp 
thời cho trẻ để giúp cho nề nếp lớp ngày càng tốt hơn.
 - Đối với một số trẻ thường xuyên đi học chưa đúng thời gian của nhà 
trường qui định, tôi luôn nhắc nhở cháu cố gắng dậy sớm đi học đúng giờ để 
được cô khen và nhận nhiều phiếu bé ngoan, đồng thời cũng trao đổi với phụ 
huynh để phụ huynh dành nhiều thời gian quan tâm tới con và đưa trẻ đi học 
đúng giờ giúp nề nếp lớp ngày càng tốt. Chính vì những lý do trên tôi đã suy 
nghĩ đưa ra nhiều chuẩn bé ngoan trong tháng, tuần, ngày. Tùy theo tình hình 
lớp mà tôi đưa ra tiêu chuẩn để cho trẻ phấn đấu.
 Ví dụ 1: Tháng 9 tuần thứ nhất: Tôi đưa ra yêu cầu trẻ biết chào cô, chào 
ba mẹ trước khi đến lớp và sau khi ra về , Vào mỗi ngày cuối buổi chiều 
khoảng 3h45 phút, tôi thường tổ chức cho trẻ “Nêu gương” theo các tiêu 
chuẩn cô đã đề ra, để trẻ có thể tự nhận xét bản thân mình và nhận xét bạn, 
sau đó cô nhận xét lại, chú ý khi nhận xét không nên một cách chung chung, 
đại khái, qua loa mà đi vào tiêu chuẩn cô đã đưa ra đầu buổi bạn nào làm tốt 
thì khen và cho nhận phiếu bé ngoan, bạn nào chưa ngoan nên động viên nhắc 
nhở hôm sau sẽ ngoan hơn cô sẽ tặng cờ bé ngoan chứ không được chê trẻ, vì 
lứa tuổi trẻ là lứa tuổi thích khen hơn chê. Tiếp tục ngày hôm sau cũng như 
vậy cho hết một tuần tôi thấy các cháu có nhiều tiến bộ là các cháu đi học 
đều, đúng giờ, không bạn nào khóc nhè khi đến lớp, trong giờ học nghiêm 
túc, giơ tay phát biểu bài, không nói leo. Trong một tuần bạn nào đạt từ ba 
đến năm cờ bé ngoan sẽ được cô tặng một phiếu bé ngoan. Với việc làm đơn 
giản này tôi thấy trẻ có nhiều cố gắng để được cô tặng cờ và phiếu bé ngoan. 
Tôi tiếp tục đưa ra tiêu chuẩn khác và cách khen thưởng khác nhau.
 13 Hình 04: Nêu gương người làm việc tốt
 - Đối với những trẻ như đi học khóc nhè, không chịu vào lớp mà chạy về 
theo bố mẹ, thì tôi tự tìm những nguyên vật liệu phế thải: vỏ chai, nắp chai, lá 
dừa, lá mít, vải vụn để làm những đồ dùng tự tạo như: con chim, con trâu, 
bông hoa, chiếc mũ tặng cho cháu và cho cháu mang sản phẩm đó về nhà 
khoe với bố mẹ. Qua những món quà đơn sơ cô tặng tôi thấy trẻ có sự tiến bộ 
rõ rệt, trẻ ham thích đi học và phụ huynh cũng rất phấn khởi.
 c. Biện pháp 3: Cô giáo phải là tấm gương tốt 
 - Bao giờ cũng vậy, là giáo viên mầm non cô giáo phải gương mẫu trong 
mọi hoạt động. Chính vì đó mà tôi thường đến lớp sớm để vệ sinh lớp sạch sẽ, 
thông thoáng phòng học, sắp xếp bàn ghế, đồ dùng đồ chơi cho gọn gàng, 
ngăn nắp, sạch sẽ. Vì vậy tôi có thời gian để đón trẻ chu đáo và có thời gian 
trò chuyện với trẻ cũng như với phụ huynh .
 Ví dụ: Giờ đón trẻ cô gần gũi và hỏi trẻ: Hôm nay con đi học con có thưa 
bố mẹ đi học không? Trẻ phải trả lời “Dạ! Thưa cô có ạ”.
 15 d. Biện pháp 4: Xây dựng góc tuyên truyền ở lớp
 - Góc lễ giáo của lớp là một phần không thể thiếu, đây là biện pháp rất 
hữu ích đối với chuyên đề lễ giáo, bởi vì trẻ có đặc điểm dễ nhớ nhưng lại cực 
kỳ mau quên, có khi nói lúc sáng đến chiều sẽ quên mất. Tuy không giáo dục 
bằng lời nói, nhưng nhìn qua tranh ảnh, hình vẽ cũng gây cho trẻ sự chú ý và 
học tập. 
 Hình 06: Giáo dục trẻ thông qua hình ảnh ở góc tuyên truyền
 - Tôi tìm tòi và sưu tầm tranh ảnh có nội dung giáo dục lễ giáo cho trẻ 
xem, kèm theo bài thơ có nội dung giáo dục lễ giáo và sau những chủ điểm là 
tôi thay đổi nội dung.
 + Ví dụ: Tôi sưu tầm bài thơ "Giữa vòng gió thơm" có hình ảnh minh 
họa hoặc câu chuyện "Cô giáo Họa Mi". Qua bài thơ, câu chuyện này có thể 
cho trẻ xem từ đó giáo dục trẻ biết yêu quí ông và biết vâng lời cô giáo. Đây 
cũng là một cách để giáo dục lễ giáo cho trẻ.
 - Ngoài ra, tôi còn sưu tầm tranh truyện, sách báo nhi đồng có hình ảnh 
và nội dung về lễ giáo làm một album để ở góc học tập. Đến giờ hoạt động 
góc trẻ có thể mở ra xem.
 17