Sáng kiến kinh nghiệm Hiệu trưởng với công tác quản lý, chỉ đạo Tổ chuyên môn ở trường THCS

 Đề tài : Hiệu trưởng với công tác quản lý chỉ đạo Tổ chuyên môn ở trường THCS
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------
 HIỆU TRƯỞNG VỚI CÔNG TÁC 
 QUẢN LÝ, CHỈ ĐẠO TỔ CHUYÊN MÔN Ở TRƯỜNG THCS
 I.Phần mở đầu
1.Lí do chọn đề tài :
 Người quản lí giáo dục nói chung và người hiệu trưởng trường 
THCS nói riêng là người lãnh đạo toàn diện, là người tổ chức các hoạt 
động giáo dục và dạy học nên đòi hỏi người Hiệu trưởng không những 
cần có tính tổ chức cao mà còn phải biết thực hiện việc tổ chức lao động 
hợp lý trong tập thể nhà trường nhất là việc tổ chức quản lý Tổ chuyên 
môn . Bởi trong hoạt động quản lý thì quản lý chuyên môn là nhiệm vụ vô 
cùng quan trọng và được đặt lên hàng đầu. Trong công tác quản lý của 
Hiệu trưởng việc quản lý hoạt động Tổ chuyên môn là mắt xích đầu tiên 
trong chuỗi các mắt xích quản lí nhà trường của mình . Vì hoạt động 
chuyên môn của Tổ chuyên môn là một hoạt động chủ lực cho tất cả hoạt 
động giáo dục. Vai trò quản lý của tổ trưởng góp phần không ít vào việc 
nâng cao chất lượng giáo dục. 
 Mặt khác Tổ chuyên môn là một đơn vị trong trường học, nơi thực 
thi các nhiệm vụ,chính sách, các phương pháp đổi mới giáo dục, đồng 
thời cũng là nơi phản hồi một cách chính xác nhất tính hiệu tại đơn vị cơ 
sở. Vậy việc quản lý, chỉ đạo các hoạt động cuả Tổ chuyên môn trong 
trường THCS phải chú ý đến những mảng công việc nào? Đối tượng nào? 
Phương tiện gì? v..v..
 Thực tế ở huyện Krông Ana tỉnh Đắc Lắc trong những năm gần 
đây đã có những đổi mới nhất định về công tác quản lý chỉ đạo hoạt động 
chuyên môn của Phòng Giáo Dục và Đào tạo, song việc quản lí chỉ đạo 
của các Hiệu trưởng , phó hiệu trưởng đến Tổ chuyên môn ở các trường 
cũng còn nhiều vấn đề phải làm rõ . Mỗi hiệu trưởng có cách quản lý tổ 
chuyên môn khác nhau, hoạt động của tổ chuyên môn ở mỗi trường cũng 
khác nhau .
 Trong quá trình làm công tác quản lí của mình khi nghiên cứu cũng 
như quan sát thực tế, trao đổi cùng các đồng nghiệp tôi thấy công tác 
quản lí các Tổ chuyên môn có nhiều vấn đề cần nhìn nhận thấu đáo, cần 
trao đổi, cùng rút kinh nghiệm, học hỏi lẫn nhau để có sự điều chỉnh và 
nhằm mục đích giúp nhiệm vụ quản lý của hiệu trưởng trong các trường 
THCS ngày càng tốt hơn. Vì vậy tôi viết đề tài “ Hiệu trưởng với công 
tác quản lý, chỉ đạo Tổ chuyên môn ở trường THCS”. 
 Ở đây tên đề tài nghe có vẻ rất cổ điển nhưng nội dung bản thân 
muốn đề cập đến sự đổi mới quản lý của người Hiệu trưởng trong giai 
đoạn hiện nay.
 1
-------------------------------------------------------------------------------------------------------
 Hoàng Thị Thanh – Hiệu trưởng – THCS Lê Văn Tám huyện Krông Ana –Đak Lak Đề tài : Hiệu trưởng với công tác quản lý chỉ đạo Tổ chuyên môn ở trường THCS
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Hiệu trưởng. Về cơ sở pháp lý có Thông tư số: 12/2011/TT-BGDĐT 
ngày 28/3/2011 của Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo ban hành điều lệ 
Trường trung học cơ sở, trường trung học phổ thông và trường phổ thông 
có nhiều cấp học; Thông tư số 28 /2009/TT-BGDĐT ngày 21 tháng 10 
năm 2009 của Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo ban hành Chế độ làm 
việc đối với giáo viên phổ thông cũng như một số văn bản hướng dẫn 
khác liên quan giúp người Hiệu trưởng thực thi nhiệm vụ .
 Nhiệm vụ của tổ chuyên môn được quy định tại điều 16 Điều lệ 
trường trường THCS, trường THPT và trường phổ thông có nhiều cấp 
học, ban hành kèm theo thông tư số: 12/2011/TT-BGD ĐT ngày 
28/3/2011 của Bộ trưởng bộ GD-ĐT. 
 Chức năng Tổ chuyên môn :Tổ chuyên môn giúp Hiệu trưởng điều 
 hành các hoạt động nghiệp vụ chuyên môn liên quan đến dạy và học; 
 Tổ chuyên môn trực tiếp quản lý giáo viên trong tổ theo nhiệm vụ 
quy định. Tổ chuyên môn là đầu mối để Hiệu trưởng quản lý nhiều mặt, 
nhưng chủ yếu vẫn là hoạt động chuyên môn, tức là hoạt động dạy học 
trong trường.
 Nội dung quản lý hoạt động Tổ chuyên môn của Hiệu trưởng là 
công tác chỉ đạo việc bầu chọn người làm Tổ trưởng , xây dựng kế hoạch, 
tổ chức thực hiện chuyên môn của các tổ bộ môn, chỉ đạo hoạt động 
chuyên môn của giáo viên. Biện pháp quản lý hoạt động Tổ chuyên môn 
của hiệu trưởng: là những cách thức cụ thể của người Hiệu trưởng tiến 
hành để tác động đến đội ngũ giáo viên nhằm mục tiêu quản lý hoạt động 
chuyên môn của nhà trường đề ra. 
 Trong thực tế khi triển khai các thông tư, các hướng dẫn tại các 
trường học đều phải căn cứ vào tình hình thực tiễn để vận dụng sao cho 
phù hợp.
2.Thực trạng 
 a.Thuận lợi – khó khăn :
-Thuận lợi : Khi nói đến công tác quản lý,chỉ đạo Tổ chuyên môn trong 
trường học thì Hiệu trưởng đã có các thông tư, các văn bản của Nhà nước, 
của Ngành quy định như : Điều lệ trường học ; thông tư quy định định 
mức lao động ; thông tư về chuẩn hiệu trưởng, chuẩn giáo viên Mặt 
khác cũng có những đề tài ngiên cứu về công tác tổ chức quản lý Tổ 
chuyên môn trong trường THCS .
Trường THCS Lê Văn Tám có 100% cán bộ quản lý, giáo viên , nhân 
viên đạt trình độ chuẩn. Trong đó có 58, 3 % có trình độ trên chuẩn 
.Trong tổng số 36 Công chức viên chức thì có 6 nhân viên, 2 lãnh đạo và 
28 giáo viên trong đó có 2 giáo viên kiêm nhiệm (Tổng phụ trách và bổ 
 3
-------------------------------------------------------------------------------------------------------
 Hoàng Thị Thanh – Hiệu trưởng – THCS Lê Văn Tám huyện Krông Ana –Đak Lak Đề tài : Hiệu trưởng với công tác quản lý chỉ đạo Tổ chuyên môn ở trường THCS
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------
chuyên môn cũng là điều rất trăn trở của ban lãnh đạo rồi chọn người làm 
tổ trưởng , tổ phó đến việc quản lý hoạt động tổ cũng là nỗi trăn trở của 
ban lãnh đạo! Thế nhưng nhờ vận dụng phương pháp đổi mới nên công 
việc quản lý của tôi cũng đỡ vất vả mà hoạt động của Tổ chuyên môn vẫn 
tiến triển nhịp nhàng , hiệu quả .
Hạn chế : Để đạt được sự thành công trong quản lí của mình bản thân 
người Hiệu trưởng phải đầu tư nhiều thời gian và trí tuệ vào việc đánh giá 
năng lực cụ thể của từng nhân viên của mình. Việc quản lý tổ chuyên 
môn ở mỗi một năm học cũng có những khác nhau và sự thay đổi nhân sự 
cũng ảnh hưởng lớn trong việc quản lý của hiệu trưởng. Vì thế việc vận 
dụng các giải pháp cũng phải thật linh hoạt mới đem lại kết quả như 
mong muốn .
 c.Mặt mạnh – mặt yếu 
Mặt mạnh: Nếu công tác tổ chức và sự phân công hợp lý lao động sẽ tạo 
điều kiện phát huy sáng kiến của người cán bộ nâng cao được tinh thần 
trách nhiệm về phần việc được giao.
Mặt yếu: Biện pháp này yêu cầu người Hiệu trưởng phải tìm hiểu và nắm 
chắc năng lực của từng đối tượng mình quản lý chứ không chỉ căn cứ vào 
bằng cấp. Phải thường xuyên kiểm tra kết quả lao động của các cá nhân 
Tổ trưởng cũng như từng bộ phận để kịp thời điều chỉnh nếu không hiệu 
quả đem lại không như mong muốn. Nếu khâu kiểm tra không đến nơi 
đến chốn thì dễ dẫn đến tính tự giác bị mai một và dần dần hiệu quả công 
việc sẽ kém 
 d. Các nguyên nhân và yếu tố tác động 
 Quản lý giáo dục là một loại hình quản lý hết sức khó khăn và phức 
tạp, vì đối tượng quản lý là con người với những đặc điểm tâm sinh lý, 
đặc điểm xã hội phong phú và đa dạng. Do đó để nâng cao hiệu quả quản 
lý trong nhà trường người Hiệu trưởng phải tổ chức phân công hợp 
lý,phân quyền hạn và trách nhiệm hết sức rõ ràng, cụ thể cho các Tổ 
trưởng và hướng dẫn họ thực hiện tốt chức năng của mình. 
 e.Phân tích, đánh giá các vấn đề về thực trạng mà đề tài đặt ra 
 Hiện nay trong trường phổ thông nói chung và trường THCS nói riêng 
bộ máy hoạt động của trường dựa trên quy định phần cứng là hướng dẫn 
thực hiện Điều lệ trường học. Tuy nhiên thực tế đặt ra là có nhiều vấn đề 
nảy sinh khi thực thi nhiệm vụ của người Hiệu trưởng mà nhất là ở 
trường THCS có quy mô hạng 2, hạng 3. Các vấn đề nảy sinh ở đây là gì 
? tại sao lại có các nảy sinh đó ? người Hiệu trưởng phải làm gì để khắc 
phục các bất cập về quản lý hoạt động tổ chuyên môn .
 5
-------------------------------------------------------------------------------------------------------
 Hoàng Thị Thanh – Hiệu trưởng – THCS Lê Văn Tám huyện Krông Ana –Đak Lak Đề tài : Hiệu trưởng với công tác quản lý chỉ đạo Tổ chuyên môn ở trường THCS
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------
đổi mới phương pháp dạy học, đổi mới kiểm tra, đánh giáqua các hoạt 
động cụ thể như bồi dưỡng giáo viên, học sinh, dự giờ, thăm lớp
+Đối với công tác chủ nhiệm 
 Các thành viên trong Tổ chuyên môn cũng thực hiện công tác chủ 
nhiệm. Mối quan hệ này sẽ giúp giáo viên trao đổi chuyên môn và trao 
đổi về công tác quản lý học sinh, hiểu rõ hơn học sinh, từ đó góp phần 
vào công tác giáo dục toàn diện học sinh và như vậy sẽ giúp công tác 
giảng dạy đạt kết quả tốt hơn.
+ Đối với Chi bộ Đảng, Công đoàn, Đoàn thanh niên Cộng sản Hồ Chí 
Minh:Trong Tổ chuyên môn có các thành viên là đảng viên sẽ góp phần 
truyền đạt chủ trương, nghị quyết của Chi bộ Đảng đến Tổ chuyên môn 
kịp thời, chính xác . Các tổ viên là đảng viên sẽ gương mẫu, thúc đẩy các 
thành viên khác thực hiện nhiệm vụ tốt hơn. Tổ chuyên môn cũng hỗ trợ 
hoạt động của Công đoàn, Đoàn Thanh niên bằng cách truyền đạt các chủ 
trương của các đoàn thể này để phối hợp chặt chẽ và từ đó góp phần giáo 
dục toàn diện học sinh, thực hiện kế hoạch nhà trường và thực hiện được 
mục tiêu giáo dục đề ra.
 Tổ chuyên môn không thể hoạt động độc lập mà có quan hệ chặt 
chẽ với các Tổ chuyên môn khác, với Ban Giám hiệu nhà trường, với 
Công đoàn, Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh. Các mối quan hệ 
trên nếu được thực hiện tốt, chặt chẽ, đồng bộ thì chắc chắn hoạt động 
của Tổ chuyên môn sẽ đạt hiệu quả tốt hơn.
Trong nội dung đề tài tôi xin đề cập đến các vấn đề : 
 - Việc chia tổ và bổ nhiệm tổ trưởng 
 - Xây dựng các quy định nội bộ và hướng dẫn các nội dung trong 
 công tác hành chính cho Tổ trưởng: Làm hồ sơ tổ, theo dõi các hoạt 
 động của tổ 
 - Biện pháp nâng cao chất lượng trong quản lý tổ chuyên môn 
Trong quá trình quản lí của mình tôi đã thực hiện các giải pháp sau đây: 
 3. Giải pháp - biện pháp 
 a. Mục tiêu của giải pháp – biện pháp 
 Chỉ ra các cách làm giúp người Hiệu trưởng làm tốt công tác quản lý, 
chỉ đạo Tổ chuyên môn . Nhằm đưa hoạt động của nhà trường đi vào nề 
nếp từ đó giúp nâng cao chất lượng và hiệu quả giáo dục .
 b. Nội dung và cách thức thực hiện biện pháp – giải pháp 
Giải pháp thứ nhất : Làm tốt công tác chia tổ, bầu chọn để bổ nhiệm 
chức danh tổ trưởng.
 7
-------------------------------------------------------------------------------------------------------
 Hoàng Thị Thanh – Hiệu trưởng – THCS Lê Văn Tám huyện Krông Ana –Đak Lak Đề tài : Hiệu trưởng với công tác quản lý chỉ đạo Tổ chuyên môn ở trường THCS
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------
thuyết trình thì có thể phụ trách mảng hướng nghiệpCó thể nói, 
TTCM sẽ là chuyên gia tư vấn tin cậy nhất cho hiệu trưởng trong công 
tác dùng người. Tuy nhiên, TTCM rất cần là người có tâm, chỉ khi nào 
“tâm sáng, lòng trong”, xét công việc dựa trên năng lực thực sự, dựa trên 
tình cảm chân thành thì mới thu được thành công.
 Có khả năng kết nối, khích lệ, động viên anh em làm việc
 Có thể nói, TTCM là người anh cả, là người kết nối các thành viên 
trong tổ. TTCM là người theo sát từng hoàn cảnh anh chị em, có biện 
pháp giúp đỡ khi tổ viên gặp khó khăn. TTCM biết xây dựng môi trường 
thân thiện trong trường học, tạo sự đồng thuận nhất trí cao với các công 
việc trong tổ. Bên cạnh đó, TTCM cũng phải là người biết khơi gợi lòng 
đam mê giảng dạy, học tập, trau dồi kiến thức, là người biết truyền và giữ 
ngọn lửa nhiệt tình trong công tác trồng người tới tổ viên.
 Có khả năng tiên phong đi đầu trong công tác đổi mới giáo dục
 Trong điều kiện giáo dục hiện nay hoạt động sinh hoạt chuyên môn 
hầu hết ở các trường học hiện nay vẫn mang nặng yếu tố hình thức, các 
buổi giảng dạy dự giờ chủ yếu quan sát giáo viên rồi đưa ra nhận xét chứ 
chưa nhìn nhận một cách khách quan hiệu quả bài dạy. Bên cạnh đó, các 
buổi sinh hoạt tổ chuyên môn còn thụ động, chỉ đơn thuần triển khai các 
công việc của nhà trường giao, hoạt động sinh hoạt chuyên đề chưa thực 
sự được chú trọng. 
 Trong bối cảnh như vậy, TTCM phải là người đi đầu tiên phong 
trong công tác đổi mới. TTCM phải là người tìm hiểu về lý luận, cách 
thức thực hiện các phương pháp đổi mới giáo dục qua nhiều kênh phổ 
biến lại cho tổ viên cùng thực hiện thậm chí phải trực tiếp giảng dạy các 
giờ dạy mẫu để giáo viên tham khảo. TTCM phải là cầu nối thông tin hai 
chiều kết nối giáo viên, học sinh với lãnh đạo nhà trường, đề xuất những 
yêu cầu hợp lý, những điều chỉnh cần thiết nếu phương pháp giáo dục 
mới chưa thực sự phù hợp. 
 Có thể nói, TTCM là một mắt xích rất quan trọng trong bộ máy giáo 
dục của trường phổ thông. Nếu biết chú trọng khai thác, phát triển mắt 
xích này thì công tác chuyên môn trong trường học sẽ thu được nhiều kết 
quả . Do đó khi quyết định bổ nhiệm TTCM người Hiệu trưởng phải cân 
nhắc lấy cái đích là công việc không được vì một khía cạnh riêng tư nào 
để ảnh hưởng đến quyết định của mình. Một thực tế là có những giáo viên 
rất vững về chuyên môn nhiều người kể cả lãnh đạo cấp trên nhìn vào cứ 
cho là người đó có thể làm tốt vị trí tổ trưởng nhưng thực tế thì có thể 
không như thế . Bởi người giỏi nhưng lại thiếu óc tổ chức, giỏi nhưng lại 
không tận tụy, không dám hy sinh vì cái chung, giỏi nhưng lại không có 
khả năng kết nối, động viên khích lệ anh em làm việc, giỏi nhưng đụng 
 9
-------------------------------------------------------------------------------------------------------
 Hoàng Thị Thanh – Hiệu trưởng – THCS Lê Văn Tám huyện Krông Ana –Đak Lak