Sáng kiến kinh nghiệm Hiệu trưởng phát huy tính tự chủ, sáng tạo trong sinh hoạt tổ chuyên môn nhằm nâng cao hiệu quả công tác dạy và học

 SKKN: Hiệu trưởng phát huy tính tự chủ, sáng tạo trong sinh hoạt tổ chuyên môn nhằm nâng 
 cao hiệu quả công tác dạy và học.
 MỤC LỤC
A. Phần mở đầu ...............................................................................................................................2
 I. Lí do chọn đề tài:......................................................................................................................2
 II. Mục tiêu, nhiệm vụ của đề tài:................................................................................................3
 III. Đối tượng nghiên cứu:...........................................................................................................3
 IV. Phạm vi nghiên cứu:..............................................................................................................3
B. Nội dung......................................................................................................................................3
 I. Cơ sở lý luận: ...........................................................................................................................3
 II. Thực trạng:..............................................................................................................................4
 III. Những giải pháp, biện pháp quản lý chỉ đạo của hiệu trưởng nhằm phát huy tính tự chủ, 
 năng động, sáng tạo trong sinh hoạt của tổ chuyên môn.............................................................4
 IV. Kết quả đạt được, bài học kinh nghiệm: ...........................................................................13
 1. Kết quả đạt được: ..............................................................................................................13
 2. Bài học kinh nghiệm:.........................................................................................................14
C. Kết luận, kiến nghị:...................................................................................................................15
 I. Kết luận: .................................................................................................................................15
 II. Kiến nghị, đề xuất:................................................................................................................15
Tài liệu tham khảo: ........................................................................................................................17
 1 SKKN: Hiệu trưởng phát huy tính tự chủ, sáng tạo trong sinh hoạt tổ chuyên môn nhằm nâng 
 cao hiệu quả công tác dạy và học.
 II. Mục tiêu, nhiệm vụ của đề tài:
 Qua nhiều năm làm hiệu trưởng ở các trường trung học cơ sở, tiểu học và 
qua thực tiển lãnh đạo, quản lý công tác “Dạy và học”. Tôi mạnh dạn đưa ra 
những gỉai pháp: “Hiệu trưởng phát huy tính tự chủ, sáng tạo trong sinh hoạt 
của tổ chuyên môn nhằm nâng cao hiệu quả công tác dạy và học”. Trong đó vị 
trí, vai trò của người tổ trưởng tổ chuyên môn được xác định là mắt xích, cầu 
nối quan trọng của nhà quản lý ( Hiệu trưởng).
 Để phát huy, tạo điều kiện cho các tổ trưởng, tổ chuyên môn hoạt động 
đạt được ý tưởng và mục đích đã đề ra, người tổ trưởng, tổ chuyên môn cần 
thực hiện các giải pháp chung đặt ra và phát huy sự sáng tạo của mọi thành viên 
trong tổ nhằm đưa sinh hoạt tổ đi tới mục đích, mục tiêu cần đạt.
 III. Đối tượng nghiên cứu:
 Tập thể giáo viên các tổ chuyên môn và học sinh trong các trường học 
và các nhà quản lý giáo dục
 IV. Phạm vi nghiên cứu:
 Việc tổ chức sinh hoạt tổ chuyên môn trong các trường học.
 B. Nội dung
 I. Cơ sở lý luận:
 Trước tiên cần có nhận thức đầy đủ về sinh hoạt của tổ chuyên môn theo 
điều lệ trường học đã quy định.
 Tổ chuyên môn là một bộ phận cấu thành trường học, là một bộ phận như 
một cánh tay của hiệu trưởng để triển khai các hoạt động giáo dục, hoạt động 
dạy và học của nhà trường.
 Tổ trưởng là người đứng đầu trong một khối (hoặc hai khối chuyên môn) 
chịu sự quản lý của hiệu trưởng.
 Tổ trưởng chuyên môn tổ chức sinh hoạt tổ theo điều lệ trường học, và 
được hiệu trưởng giao thêm các quyền tự chủ trong quản lý chỉ đạo hoạt động 
của tổ như: quyền sắp xếp thời khóa biểu phù hợp với hoàn cảnh của từng giáo 
viên, phù hợp với đặc điểm của trường có nhiều điểm lẻ
 Tổ trưởng cùng giáo viên chủ động xây dựng kế hoạch dạy học, chủ động 
các hoạt động như: Chuyên đề, bồi dưỡng giáo viên thông qua thao giảng dự giờ 
góp ý trao đổi, Tổ trưởng được phép sắp xếp cho giáo viên nghỉ đột xuất 1 
buổi dạy sau đó báo cáo về Ban Giám Hiệu để đảm bảo không để lớp trống. 
Được ủy quyền cùng các giáo viên nồng cốt, giáo viên giỏi có kinh nghiệm 
kiểm tra toàn viện giáo viên trong tổ đánh giá kết quả và báo cáo về hiệu trưởng 
và chuyên môn nhà trường. Nhiệm vụ khó khăn đặt ra để tổ trưởng tổ chuyên 
 3 SKKN: Hiệu trưởng phát huy tính tự chủ, sáng tạo trong sinh hoạt tổ chuyên môn nhằm nâng 
 cao hiệu quả công tác dạy và học.
 Hiệu trưởng
 Người đứng đầu và là người lập kế hoạch 
 công tác Dạy & học của trường (sau khi đã 
 có phản hồi góp ý của các tổ chuyên môn) 
 ↕
 Phó hi ệu trưởng
 Lập kế hoạch cụ thể theo kế hoạch Hiệu 
 trưởng. có phân công và biện pháp thực hiện 
 đối với các tôt chuyên môn
 ↕
 Các tổ trưởng chuyên môn lập kế hoạch 
 thực hiện của chuyên môn phân công cụ thể 
 nhiệm vụ công việc của các thành viên trong 
 tổ và ghi nhận kết quả hang tháng báo cáo 
 về cho chuyên môn và Hiệu trưởng 
 2. Thành lập và chọn các tổ trưởng tổ chuyên môn 
 Vào đầu năm học, hiệu trưởng căn cứ biên chế lớp để bố trí, phân công 
giáo viên chủ nhiệm lớp và giáo viên giảng dạy bộ môn. Thành lập tổ chuyên 
môn theo khối chuyên môn (hoặc 2 khối chuyên môn) theo quy định của điều lệ 
trường học.
 Tiến hành thăm dò tín ngiệm để ra quyết định cử tổ trưởng (tổ phó) 
chuyên môn, (tổ trưởng chuyên môn là giáo viên có kinh nghiệm, có uy tín và 
có đạo đức tốt, tổ trưởng phải là người đồng hành thân thiện cùng hiệu trưởng.
 3. Hiệu trưởng công bố quyết định và giao quyền tự chủ trong sinh hoạt 
tổ chuyên môn trước toàn thể cơ quan.
 4. Chỉ đạo và đồng nhất việc xây dựng kế hoạch, năm học, học kỳ, tháng, 
tuần (Mẫu kế hoạch được thống nhất từ chuyên môn nhà trường đến tổ chuyên 
môn).
 a. Chỉ đạo viêc xây dựng kế hoạch hoạt động của tổ chuyên môn.
 Trước tiên tổ trưởng dự thảo kế hoạch thông qua tổ chuyên môn để góp ý 
đồng nhất và hoàn chỉnh. (Dựa theo nhiệm vụ năm học của ngành theo bậc học, 
lớp học và của trường).
 b. Quá trình xây dựng kế hoạch có thể theo trình tự sau:
 5 SKKN: Hiệu trưởng phát huy tính tự chủ, sáng tạo trong sinh hoạt tổ chuyên môn nhằm nâng 
 cao hiệu quả công tác dạy và học.
 5. Sau khi triển khai kế hoạch của tổ. Tổ trưởng chuyên môn tổ chức sinh 
hoạt tổ để hướng dẫn các giáo viên làm kế hoạch cá nhân (Hoạt động dạy và 
học, chủ nhiệm lớp, lớp học tiên tiến, chất lượng học sinh) Theo kế hoạch của 
tổ chuyên môn và của trường để giáo viên lập kế hoạch hoạt động của cá nhân 
một cách thiết thực, phù hợp với đối tượng học sinh của lớp mình dạy.
 6. Tự chủ trong các buổi sinh hoạt chuyên môn:
 Hiệu trưởng hoặc phó Hiệu trưởng trực tiếp tham gia sinh hoạt vói một tổ 
chuyên môn nhưng với danh nghĩa là một thành viên của tổ, qua sinh hoạt để 
tiếp thu, lắng nghe ý kiến của giáo viên để phối hợp cùng tổ trưởng chỉ đạo hoạt 
động của tổ. Tổ trưởng chuyên môn chủ động triển khai các hoạt động một cách 
tự nhiên không gò ép để phát huy tính sáng tạo của các thành viên trong tổ.
 * Nội dung các buổi sinh hoạt của tổ chuyên môn có thể theo các hoạt 
động như sau:
 - Sinh hoạt tổ chuyên môn (Họp tổ chuyên môn) mỗi tháng 02 lần (Mỗi 
lần có thể từ 45- 150 phút).
 Trình tự một buổi sinh hoạt chuyên môn có thể vận dụng theo nội dung, 
trình tự như sau:
 + Đánh giá công tác thời gian đã qua (Kế hoach đã triển khai cuộc họp 
lúc trước đó) đánh giá kết quả đạt được và những tồn tại cần phải tiếp tục điều 
chỉnh để hoàn thành đúng tiến trình theo kế hoạch đã đề ra.
 + Triển khai công tác mới: Triển khai công tác mới sau khi đã có ý kiến 
chỉ đạo của lãnh đạo trường, tổ trưởng chuyên môn cần phân công nhiệm vụ cụ 
thể công việc cho các thành viên và gợi ý cho họ cách tổ chức thực hiện.
 + Thảo luận ý kiến đưa ra giải pháp thực hiện kế hoạch
 Các thành viên trong tổ có ý kiến đề xuất, các giải pháp, biện pháp thực 
hiện theo kế hoạch đã đề ra.
 Sau khi không còn ý kiến thì tổ trưởng tổng hợp, thống nhất chung trước 
khi mời lãnh đạo trường tham dự sinh hoạt có ý kiến (Lúc này ý kiến của Hiệu 
trưởng (Phó hiệu trưởng) là ý kiến lãnh đạo không còn là ý kiến của một thành 
viên của tổ). Quá trình này được thư kí cuộc họp ghi đầy đủ vào sổ nghị quyết 
và có những công việc quan trọng thì phải thông qua trước khi cuộc sinh hoạt 
kết thúc.
 * Tổ chức sinh hoạt chuyên đề cấp tổ có thể theo các bước sau:
 + Công tác chuẩn bị:
 Xác định những vấn đề cần thiết, bức xúc cần phải được giãi quyết trong 
công tác dạy và học để thu thập tài liệu chuẩn bị chuyên đề.
 + Làm bản thảo chuyên đề (Nếu là chuyên đề dưới dạng SKKN)
 7 SKKN: Hiệu trưởng phát huy tính tự chủ, sáng tạo trong sinh hoạt tổ chuyên môn nhằm nâng 
 cao hiệu quả công tác dạy và học.
 * Các tổ chuyên môn phát huy tính sáng tạo của tập thể giáo viên để 
làm đồ dùng dạy học:
 Qua các hội thi tự làm đồ dùng dạy học đều đạt giải cao. Trong kỳ thi làm 
đồ dùng cho trẻ khuyết tật do tỉnh tổ chức. Trường được Phòng GD& ĐT huyện 
Krông Ana cử làm 5 đồ dùng dạy học dự thi đã đạt 3 giải nhất, nhì, ba và đạt 
giải nhất toàn đoàn về làm đồ dùng dạy học.
 • Những hình ảnh trong lễ trao giải tại hội thi:
 Tập thể cán bộ, giáo viên tham gia hội thi làm ĐDDH cho trẻ khuyết tật
 9 SKKN: Hiệu trưởng phát huy tính tự chủ, sáng tạo trong sinh hoạt tổ chuyên môn nhằm nâng 
 cao hiệu quả công tác dạy và học.
 * Những hình ảnh sinh hoạt tổ chuyên môn:
 - Một buổi sinh hoạt của tổ chuyên môn khối 1:
 - Tổ chuyên môn khối 2, 3 đang triển khai kế hoạch tháng:
 11 SKKN: Hiệu trưởng phát huy tính tự chủ, sáng tạo trong sinh hoạt tổ chuyên môn nhằm nâng 
 cao hiệu quả công tác dạy và học.
 Năm học 2013 – 2014, trường đăng kí dự thi 3 giáo viên và đạt 3 giáo 
viên giỏi cấp huyện. 
 Trường đã có trên 2/3 giáo viên trình độ trên chuẩn, còn 2 giáo viên là 
dân tộc thiểu số đang theo học đại học. Đội ngũ giáo viên của trường đang từng 
bước thực hiện ứng dụng công nghệ thông tin vào dạy học.
 Chất lượng học sinh là minh chứng rõ ràng nhất. Năm 2008 chất lượng 
học sinh thấp nhất huyện. Trường đã có báo cáo chuyên đề: “Giải pháp chống 
học sinh bỏ học - ngồi nhầm lớp”, tại thời điểm đó tỷ lệ ngồi nhằm lớp chiếm 
xấp xĩ 50%.
 Đến nay tỷ lệ học sinh khá giỏi năm sau cao hơn năm trước. Học sinh lên 
lớp hàng năm đạt từ 87 90%.
 Học sinh hoàn thành chương trình tiểu học trong 3 năm gần đây đạt 
100%, học sinh dự thi giao lưu tiếng việt, thi học sinh giỏi, phát hiện học sinh 
năng khiếu đều đạt giải.
 Năm 2012 - 2013 dự thi phát hiện học sinh giỏi văn- Tiếng việt trường 
dự thi 6 học sinh đạt công nhận 5 học sinh – 100% học sinh dân tộc. Trong lúc 
đó các trường xung quanh học sinh dự thi 6 học sinh chỉ đạt 4 em (2 trường tiểu 
học trong xã). 
 Năm học 2013 - 2014 qua kì thi phát hiện năng khiếu đã có 2 em được 
công nhận và đạt giải. 
 Năm học 2014 – 2015 và năm 2015-2016 số học sinh hoàn thành chương 
trình năm học được lên lớp đạt 97,3%. Có nhiều học sinh đạt giải qua cuộc thi 
Violimpic, Ioe cấp huyện và dự thi cấp tỉnh
 Riêng học sinh giỏi môn thể dục thể thao đã đạt nhiều giải nhất, nhì, ba.
 Các cuộc thi tiếng hát dân ca đều đạt giải nhất, nhì, ba.
 Trong ba năm liền trường đều được uỷ ban nhân dân huyện tặng giấy 
khen và công nhận tập thể lao động tiên tiến
 Rõ ràng phát huy tính tự chủ năng động sáng tạo trong sinh hoạt tổ 
chuyên môn đã tạo nên những thành công, kết quả tốt.
 2. Bài học kinh nghiệm:
 Phát huy tính tự chủ trong sinh hoạt chuyên môn của tổ chuyên môn cần 
phối hợp tốt hơn sự “ Thân thiện – Hợp tác” của các nhà quản lý để kết quả đạt 
tốt hơn.
 Phát huy cao hơn, tốt hơn tính tự chủ, sáng tạo, năng động của giáo viên 
thông qua hoạt động trên lớp và ngoài giờ lên lớp nhằm làm cho học sinh thêm 
yêu trường, yêu lớp, mến yêu thầy cô và học tập tốt hơn.
 13