Sáng kiến kinh nghiệm Giúp học sinh hứng thú khi học tiết trang trí ứng dụng trong môn Mỹ thuật cấp THCS

 Sáng kiến kinh nghiệm: Kinh nghiệm giúp học sinh hứng thú khi học tiết trang trí ứng dụng 
 trong môn Mỹ thuật cấp THCS
 I. PHẦN MỞ ĐẦU:
 1. Lý do chọn đề tài:
 Chương trình Mĩ thuật ở THCS bao gồm nhiều phân môn: Vẽ theo mẫu, 
vẽ trang trí, vẽ tranh đề tài và thường thức mỹ thuật. Nhưng theo nhận định của 
tôi, phân môn vẽ trang trí giúp cho học sinh ứng dụng nhiều trong cuộc sống, 
đặc biệt sẽ phát huy tính sáng tạo, khả năng tư duy, trừu tượng của học sinh. 
 Khi dạy môn mĩ thuật, đặc biệt phân môn vẽ trang trí - trang trí ứng dụng, 
ngoài việc truyền thụ kiến thức về mĩ thuật, người giáo viên cần phải biết khơi 
gợi hướng dẫn cho học sinh phát huy hết tính tích cực, sáng tạo, ứng dụng các 
kiến thức đó để làm ra các sản phẩm sáng tạo của mình, tạo cho các em có sự 
hứng thú qua các tiết học.
 Bằng những kinh nghiệm và kiến thức đã được học, tôi đã xây dựng ý 
tưởng và thực hiện đề tài Kinh nghiệm giúp học sinh hứng thú khi học tiết trang 
trí ứng dụng trong môn Mĩ thuật cấp THCS. Thực hiện đề tài này, tôi có mong 
muốn sẽ giúp các em phát huy những kỹ năng, sự sáng tạo của các em học sinh 
trong việc học bài trang trí ứng dụng trong phân môn vẽ trang trí. 
 2. Mục tiêu, nhiệm vụ của đề tài: 
 Tôi thấy có thể áp dụng sáng kiến này trong tất cả các bài dạy thuộc phân 
môn vẽ trang trí với tất cả học sinh ở các trường phổ thông. Bởi lợi ích từ sáng 
kiến này mang lại rất nhiều:
+ Các kiến thức trong bài học thuộc phân môn vẽ trang trí được các em áp dụng 
tốt trong thực tiễn cuộc sống. 
+ Tạo điều kiện học tập tích cực cho các em phát triển thể chất và trí tuệ.
+ Tái sử dụng để làm ra cái mới có thể dùng được .
+ Các em học sinh có ý thức hơn trong việc bảo vệ môi trường. 
+ Giáo dục các em thêm yêu các vốn quý của dân tộc (các hoa văn, họa tiết dân 
tộc), từ đó thúc đẩy các em ý thức giữ gìn, bảo tồn và phát huy các giá trị nghệ 
thuật của người Việt.
 3. Đối tượng nghiên cứu:
Người thực hiện: Nguyễn Thị Kim Yến - Trường THCS Lê Đình Chinh Trang 1 Sáng kiến kinh nghiệm: Kinh nghiệm giúp học sinh hứng thú khi học tiết trang trí ứng dụng 
 trong môn Mỹ thuật cấp THCS
em chưa có sự cố gắng, chưa tìm tòi và chưa thực sự yêu thích môn học. Vì vậy 
nếu giáo viên không hướng dẫn cụ thể hoặc không có phương pháp rèn luyện kỹ 
năng, không tạo được sự yêu thích môn học cho học sinh thì không đạt được kết 
quả như yêu cầu. 
 Vì những nguyên nhân trên mà tôi xin đưa ra một số kinh nghiệm trong 
quá trình giảng dạy đã đúc kết được của bản thân về việc giúp học sinh hứng thú 
khi học tiết trang trí ứng dụng để giúp học sinh yêu thích môn học hơn.
 2. Thực trạng vấn đề nghiên cứu:
- Riêng đối với phân môn vẽ trang trí, hầu hết học sinh chưa nhận ra được giá trị 
thẩm mĩ của các bài vẽ trang trí, chưa tích cực, chủ động trong học tập, chưa 
phát huy được tính sáng tạo trong thực hành bài vẽ của mình (các em thích sao 
chép hơn).
 3. Nội dung và hình thức của giải pháp:
 a) Mục tiêu của giải pháp:
 Giúp học sinh nắm vững được những kiến thức cơ bản về vẽ trang trí: 
Những kiến thức chung, cách sử dụng màu vẽ, cách vẽ họa tiết, phân biệt được 
và thực hiện được bài trang trí cơ bản và trang trí ứng dụng. Từ đó thúc đẩy khả 
năng tư duy, sự sáng tạo, tính tò mò sự hiếu kì của các em trên mọi chất liệu. 
Giúp học sinh hứng thú hơn khi học tiết học trang trí ứng dụng.
 b) Nội dung và cách thức thực hiện giải pháp:
 Trong quá trình thực hiện đề tài, giáo viên cần nhấn mạnh và khái quát lại 
một số nội dung sau:
* Khái niệm về trang trí:
 Trang trí là nghệ thuật sắp xếp đường nét, hình mảng, hình khối, đậm 
nhạt, màu sắc lên mặt phẳng hay trong không gian để tạo nên sản phẩm hay hình 
thể đẹp với nội dung, yêu cầu của từng loại.
* Bố cục trang trí:
 Bố cục trang trí là sự sắp xếp các yếu tố trang trí (hình mảng, đường nét,
Người thực hiện: Nguyễn Thị Kim Yến - Trường THCS Lê Đình Chinh Trang 3 Sáng kiến kinh nghiệm: Kinh nghiệm giúp học sinh hứng thú khi học tiết trang trí ứng dụng 
 trong môn Mỹ thuật cấp THCS
* Các yếu tố của nghệ thuật trang trí:
- Nền:
+ Là khoảng trống giữa các họa tiết.
+ Phần nền có khi là các khoảng trống thoáng, rộng rãi mà các họa tiết chỉ là 
những điểm phụ, đơn giản hay có khi là những khoảng trống nhỏ còn sót lại do 
các họa tiết tạo ra.
 + Màu của nền thường là một màu thống nhất sắc tố chính cho sự hòa sắc.
- Hoạ tiết:
+ Là một kiểu hình thể nào đó được sáng tạo, chọn lựa để trang trí. Đó có thể là 
hình hoa, lá, con vật được cách điệu hay các hình ảnh khác lấy thực tế cuộc 
sống. 
+ Màu của các họa tiết thường không giống màu của nền.
- Màu sắc:
+ Là yếu tố thiết yếu trong nghệ thuật trang trí.
+ Trong một mặt phẳng trang trí cần lưu ý đến các sắc chính (chủ sắc) không 
nên phối hợp hai sắc trái ngược như nóng - lạnh chiếm cùng diện tích như nhau. 
Sự phối hợp màu sắc tùy theo sở thích của mỗi cá nhân, mỗi dân tộc nhưng cần 
phải tránh bớt dùng nhiều màu nguyên chất như đỏ, vàng, xanh lam... để bài vẽ 
bớt sự nặng nề hay nhìn chói mắt, khó xem. 
+ Hình thể trong trang trí rõ ràng, dứt khoát. Do đó, màu sắc lúc nàu cũng phải 
nằm gọn trong một mảng hình nào đó. Các mảng màu thường ở dạng bẹt, không 
vờn bóng sáng - tối. Tuy nhiên đôi khi hoạ sĩ cũng thích dùng kỹ thuật vờn bóng 
sáng - tối để làm họa tiết có chiều sâu không gian nhưng điều đó cũng không 
làm mất đi tính dứt khoát của mảng trang trí.
+ Dù dùng loại hòa sắc nào, nhẹ nhàng hay gay gắt, vui tươi hay trầm lặng cũng 
cần phải thể hiện được một hòa sắc thuận mắt, ưa nhìn, hòa được với hoàn cảnh 
xung quanh, với tự nhiên.
Người thực hiện: Nguyễn Thị Kim Yến - Trường THCS Lê Đình Chinh Trang 5 Sáng kiến kinh nghiệm: Kinh nghiệm giúp học sinh hứng thú khi học tiết trang trí ứng dụng 
 trong môn Mỹ thuật cấp THCS
 Khăn đặt lọ hoa bằng len móc họa tiết theo cách sắp xếp đối xứng
- Lớp 7:
+ Bài tạo dáng và trang trí lọ hoa:
 Giáo viên hướng dẫn học sinh cách tạo các kiểu lọ hoa từ các loại chai, lọ, 
cốc, hộp sữa, sau đó có thể trang trí các họa tiết trên các lọ hoa (tái chế) đó. 
+ Bài trang trí đồ vật có dạng hình chữ nhật:
 Thiệp chúc mừng làm từ giấy, vải và len sợi.
Người thực hiện: Nguyễn Thị Kim Yến - Trường THCS Lê Đình Chinh Trang 7 Sáng kiến kinh nghiệm: Kinh nghiệm giúp học sinh hứng thú khi học tiết trang trí ứng dụng 
 trong môn Mỹ thuật cấp THCS
+ Bài trang trí đĩa tròn:
 Các em có thể sử dụng đĩa giấy trắng, sau đó vẽ họa tiết trang trí trên đĩa 
theo các hình thức bố cục trang trí mà đã được học:
+ Bài trang trí đầu báo tường và trang trí tự do:
 Ngoài cách vẽ báo tường thông thường giáo viên hướng dẫn khơi gợi sự sáng 
tạo của học sinh, sử dụng rơm, dây ruy băng, giấy xốp, dây dù, lá cây để làm 
đầu báo tường theo lối trang trí tự do:
+ Bài trang trí tự do: Với sự hướng dẫn của giáo viên, các em đã sử dụng ống 
hút và chai nhựa để sáng tạo ra một chiếc đèn ngủ đẹp mắt và tiện dụng. Hoặc từ 
những tờ giấy xốp các em có thể cắt dán tạo thành lọ hoa xinh xắn:
Người thực hiện: Nguyễn Thị Kim Yến - Trường THCS Lê Đình Chinh Trang 9 Sáng kiến kinh nghiệm: Kinh nghiệm giúp học sinh hứng thú khi học tiết trang trí ứng dụng 
 trong môn Mỹ thuật cấp THCS
+ Bài trình bày bìa sách:
 Giáo viên gợi ý học sinh tạo ra các cuốn sách cho riêng mình bằng cách 
sưu tầm các nhân vật hay hình ảnh trong các cuốn sách đã cũ, sau đó cắt những 
hình ảnh đã sưu tầm được đó để trang trí cho bìa sách của mình.
 Ngoài ra giáo viên cũng có thể hướng dẫn các em sử dụng những tấm bìa 
cứng cát tông, hộp bánh bằng giấy, giấy màu, keo dán tạo nên những cuốn sách 
đẹp mắt, hấp dẫn người xem.
+ Bài tạo dáng và trang trí mặt nạ:
 Với sự tìm tòi sáng tạo cùng với sự hướng dẫn của giáo viên, các em đã tự 
làm ra được những chiếc mặt nạ ngộ nghĩnh để đón Tết trung thu.
Người thực hiện: Nguyễn Thị Kim Yến - Trường THCS Lê Đình Chinh Trang 11 Sáng kiến kinh nghiệm: Kinh nghiệm giúp học sinh hứng thú khi học tiết trang trí ứng dụng 
 trong môn Mỹ thuật cấp THCS
- Tiết 15,16 : Tạo dáng và trang trí thời trang.
 Giáo viên khơi gợi óc sáng tạo của học sinh trong việc việc tái chế những 
chiếc quần áo đã cũ thành những chiếc quần áo mới độc đáo và hợp thời trang:
 Có thể cắt những họa tiết yêu thích lên tờ giấy, sau đó úp tờ giấy lên quần 
hoặc áo, sử dụng màu vẽ chuyên dùng cho vải hoặc sơn phun vẽ phủ lên những 
họa tiết đã được cắt trống lỗ:
Người thực hiện: Nguyễn Thị Kim Yến - Trường THCS Lê Đình Chinh Trang 13 Sáng kiến kinh nghiệm: Kinh nghiệm giúp học sinh hứng thú khi học tiết trang trí ứng dụng 
 trong môn Mỹ thuật cấp THCS
 7A3 35 14 12 9 0
 7A4 35 17 12 6 0
 TỔNG SỐ 142 58 53 46 0
 TỈ LỆ % 41.5 % 37.3 % 21.2 % 0 %
 Bảng thống kê cho thấy số lượng học sinh đạt điểm từ 8 trở lên sau các 
bài vẽ trang trí đã có sự gia tăng so với bài khảo sát trước khi áp dụng sáng kiến. 
Có những em rất sáng tạo, có trí tưởng tượng vô cùng phong phú và tinh tế, tạo 
ra những sản phẩm đẹp, vô cùng ý nghĩa, có ích và tiện dụng, đặc biệt hơn là các 
em vô cùng hứng thú khi học những tiết học này.
- Giá trị khoa học: Với đề tài tôi chọn nghiên cứu hy vọng được đóng góp một 
phần nhỏ bé của mình vào việc dạy và học môn Mĩ thuật ở Trường THCS đạt 
kết quả cao. Mặt khác sẽ là cơ sở cho các đồng nghiệp của tôi ở trong huyện, 
tỉnh vận dụng vào từng bài để nâng cao chất lượng bộ môn Mĩ thuật.
 III. PHẦN KẾT LUẬN, KIẾN NGHỊ:
 1. Kết luận:
 Qua quá trình áp dụng sáng kiến vào trong các bài dạy tôi thấy các em học 
sinh thích thú, yêu thích môn học hơn, các em say mê tìm tòi sáng tạo để làm 
mới các đồ vật và số lượng các đồ vật được các em tái chế, làm mới ngày một 
nhiều lên. Qua một thời gian áp dụng sáng kiến, tôi đã nhận được sự động viên, 
quan tâm khích tệ từ các đồng nghiệp, các bậc phụ huynh học sinh. Và thực sự 
các đồ vật được các em làm ra có giá trị sử dụng rất hiệu quả trong cuộc sống, 
cho chính bản thân và gia đình các em. 
 Tôi hi vọng khi đọc xong đề tài này các bạn cũng sẽ tìm ra cho mình cách 
hướng dẫn học sinh vận dụng các phương pháp vào bài một cách có hiệu quả.
 Tuy nhiên với thời gian không nhiều và tài liệu tham khảo chưa được 
phong phú chắc chắn rằng đề tài này còn có những thiếu sót, hạn chế mà bản 
thân tôi không phát hiện ra. Để đề tài này thực sự hoàn thiện và có hiệu quả cao 
Người thực hiện: Nguyễn Thị Kim Yến - Trường THCS Lê Đình Chinh Trang 15 Sáng kiến kinh nghiệm: Kinh nghiệm giúp học sinh hứng thú khi học tiết trang trí ứng dụng 
 trong môn Mỹ thuật cấp THCS
 NHẬN XÉT CỦA HỘI ĐỒNG SÁNG KIẾN
.
 CHỦ TỊCH HỘI ĐỒNG SÁNG KIẾN
 (Ký tên, đóng dấu)
Người thực hiện: Nguyễn Thị Kim Yến - Trường THCS Lê Đình Chinh Trang 17