Sáng kiến kinh nghiệm Giáo dục kĩ năng sống cho học sinh Lớp 3 trường Tiểu học Hà Huy Tập

 Một vài kinh nghiệm giáo dục kĩ năng sống cho học sinh lớp 3 – Trường TH Hà Huy Tập
MỤC LỤC. Trang 1
I. Phần mở đầu.............................................................................................. Trang 2
I.1. Lý do chọn đề tài. .................................................................................... Trang 2
I.2. Mục tiêu, nhiệm vụ của đề tài.................................................................. Trang 3
I.3. Đối tượng nghiên cứu............................................................................... Trang 3
I.4. Giới hạn của đề tài................................................................... Trang 3
I.5. Phương pháp nghiên cứu.......................................................................... Trang 3
II. Phần nội dung ......................................................................................... Trang 3
II.1. Cơ sở lý luận........................................................................................... Trang 3
II.2.Thực trạng vấn đề nghiên cứu ............................................................ Trang 4
II.3. Nội dung và hình thức của giải pháp.. Trang 5
a. Mục tiêu của giải pháp Trang 5
b. Nội dung và cách thức thực hiện giải pháp. Trang 5
c. Mối quan hệ giữa các giải pháp, biện pháp. Trang 18
d. Kết quả thu được qua khảo nghiệm, giá trị khoa học của vấn đề .. Trang 19
III. Phần kết luận, kiến nghị . Trang 19
III.1. Kết luận .......................................................................................... Trang 19
III.2.Kiến nghị ......................................................................................... Trang 20
Giáo viên:Trần Thị Thanh Bình Trang: 1 Một vài kinh nghiệm giáo dục kĩ năng sống cho học sinh lớp 3 – Trường TH Hà Huy Tập
 4. Giới hạn của đề tài 
 Biện pháp giáo dục phù hợp gắn liền với thực tế có hiệu quả cao trong công tác 
chủ nhiệm cho học sinh lớp 3 trường Tiểu học Hà Huy Tập, huyện Krông Ana, tỉnh 
Đắk Lắk.
 5. Phương pháp nghiên cứu
 a, Nhóm phương pháp nghiên cứu lý luận
 - Phương pháp phân tích - tổng hợp tài liệu
 b. Nhóm phương pháp nghiên cứu thực tiễn
 - Phương pháp tổng kết kinh nghiệm giáo dục
 - Phương pháp quan sát, điều tra 
 - Phương pháp nghiên cứu các sản phẩm hoạt động
 II. Phần nội dung 
 1. Cơ sở lí luận:
 “Giáo dục kĩ năng sống” hiện nay vô cùng quan trọng đối với thầy và trò trong 
trường học. Giáo dục kĩ năng sống nhìn chung đều khẳng định: “Kĩ năng sống là hành 
vi con người thể hiện khi ứng phó với những tình huống diễn ra trong cuộc sống, dựa 
trên những phẩm chất tâm lí và kinh nghiệm cá nhân”. Vậy làm thế nào để những học 
sinh của chúng ta khi bước vào đời có thể tự tin trong mọi tình huống nảy sinh ở cuộc 
sống? Đó là câu hỏi không phải của riêng ai mà đó chính là của những người giáo viên 
phải suy nghĩ và tìm cách giải quyết 
 Như cố Thủ tướng Phạm Văn Đồng từng nói : “Nghề dạy học là nghề cao quý 
nhất trong những nghề cao quý”. Lời đánh giá, ngợi ca của tiền nhân khiến chúng ta 
những người đứng trong Ngành giáo dục, cảm thấy thật vinh dự và tự hào với nghề 
nghiệp mà mình đã chọn. Nhưng sự vinh dự đó luôn gắn liền với trách nhiệm lớn lao 
của mỗi giáo viên. Dạy học không chỉ là giúp cho các em vốn kiến thức mà còn cho 
các em cách làm người trong cuộc sống. Tương lai của các em tươi sáng hay tối tăm 
một phần phụ thuộc vào những nét vẽ của người thầy. Bác Hồ đã dạy rằng: “Có tài mà 
không có đức là người vô dụng, có đức mà không có tài làm việc gì cũng khó”. Vậy 
làm sao để thế hệ con em chúng ta vừa là những người có tài đồng thời cũng có đủ đức 
để trở thành những người chủ nhân tương lai của đất nước? Chỉ có một câu trả lời là 
chúng ta hãy giáo dục cho các em không chỉ với trí óc mà còn cả tâm hồn, giúp các em 
trở thành những con người hoàn thiện để gánh vác trọng trách xây dựng đất nước trong 
tương lai. Muốn làm được điều đó thì người giáo viên phải nhiệt huyết với nghề, hết 
lòng yêu thương học sinh, luôn quan tâm giáo dục các kĩ năng sống cho học sinh như 
chính con em mình mới có thể giúp các em ngày càng tiến bộ và phát triển một cách 
toàn diện.
 Giáo dục học sinh ở cấp Tiểu học vô cùng quan trọng vì nó ảnh hưởng rất lớn 
đến sự hình thành, phát triển nhân cách cũng như rèn luyện kĩ năng sống có văn hoá 
của học sinh. Việc hình thành ở người được giáo dục là cơ sở ban đầu cho sự phát triển 
đúng đắn và lâu dài về đạo đức, trí tuệ, thể chất, thẩm mĩ và các kĩ năng sống cơ bản để 
học sinh tiếp tục học các bậc học tiếp theo.
 Giáo viên:Trần Thị Thanh Bình Trang: 3 Một vài kinh nghiệm giáo dục kĩ năng sống cho học sinh lớp 3 – Trường TH Hà Huy Tập
 Giúp cho học sinh rèn luyện và phát huy được tiềm năng vốn có đồng thời khắc 
phục điểm yếu còn mắc phải ở mỗi em.
 Công tác tự học, tự rèn của giáo viên ngày càng được nâng cao, trách nhiệm 
giáo viên chủ nhiệm ngày một có trách nhiệm tốt hơn, biết cập nhật thông tin kịp thời 
để có biện pháp giáo dục phù hợp, khoa học. 
 b. Nội dung và cách thức thực hiện giải pháp
 Giáo dục kĩ năng sống cho học sinh là một việc làm không thể thiếu được trong 
dạy học. Quá trình làm công tác chủ nhiệm là một hệ thống có kế hoạch, biện pháp cụ 
thể mà người giáo viên đưa ra nhằm tổ chức hướng dẫn học sinh thực hiện tốt các hoạt 
động. Đây là việc nên làm của giáo viên.
 Giải pháp 1: Vai trò của người thầy
 Đối với giáo viên phải luôn khẳng định vai trò của người thầy vô cùng quan 
trọng đối với học sinh. Chính vì lẽ đó mà mỗi giáo viên phải thực sự là một tấm gương 
tự học tự rèn và sáng tạo để các em noi theo. Có như vậy mới xứng đáng là người định 
hướng, là nơi các em đặt niềm tin, là người bạn cùng đồng hành đáng tin cậy của các 
em. Từ đó các em sẽ làm tốt bổn phận của người học mà không cần phải nhắc nhở 
nhiều. Mỗi người thầy cần xem con trẻ như con của mình thì bất kì khó khăn nào cũng 
vượt qua. Chúng ta tuyệt đối không được coi nhẹ tinh thần trách nhiệm của người thấy. 
Biết sử dụng nhiều hình thức, biện pháp phong phú, phù hợp với lứa tuổi của các em. 
Trong quá trình giáo dục phải vừa dạy, vừa dỗ nhưng phải có tính kỉ luật cao để giáo 
dục có hiệu quả mà không làm tổn thương đến thể xác và tinh thần học sinh, có sự thỏa 
thuận giữa giáo viên - học sinh, xử lý các tình huống phù hợp với đặc điểm tâm sinh lí 
của từng em. Thường xuyên khích lệ các em thi đua với các lớp khác về kết quả học, 
kết quả tham gia các phong trào và nề nếp tự quản của lớp.
 Lên kế hoạch hoạt động cụ thể, phù hợp với tình hình thực tế của lớp mình đang 
dạy dựa trên kế hoạch chung của trường. Luôn công tâm với học sinh, không được 
phân biệt đối xử học sinh theo cảm tính. 
 Thường xuyên trao đổi với các giáo viên dạy bộ môn và giáo viên Tổng phụ 
trách , phụ huynh để nắm bắt tình hình của lớp đồng thời trao đổi ý kiến để có được 
cách giáo dục phù hợp đối với từng đối tượng học sinh của lớp có hiệu quả cao.
 Tâm sự và trình bày những ý kiến, nguyện vọng của gia đình học sinh về sự 
đồng tình hay chưa đồng tình đối với những chủ trương, quy định của nhà trường trong 
các hoạt động giáo dục để Ban giám hiệu có sự xem xét, giải quyết hoặc sửa đổi cho 
phù hợp với thực tế các lớp nói riêng và của trường nói chung. 
 Giải pháp 2: Giáo dục kĩ năng sống thông qua đối tượng học sinh.
 Bước đầu nhận lớp giáo viên tìm hiểu, nắm bắt từng đối tượng học sinh trong 
buổi đầu tiên. Từ đó thông qua hồ sơ học bạ, giáo viên chủ nhiệm trước, qua học sinh 
trong lớp, qua phụ huynh học sinh để có biện pháp giáo dục phù hợp.
 Tiến hành phân loại đối tượng học sinh, cụ thể:
 + Học sinh có hoàn cảnh gia đình khó khăn.
 + Học sinh còn rụt rè.
 Giáo viên:Trần Thị Thanh Bình Trang: 5 Một vài kinh nghiệm giáo dục kĩ năng sống cho học sinh lớp 3 – Trường TH Hà Huy Tập
 Mẫu giới thiệu bản thân của các em giáo viên đưa ra phải chi tiết, cụ thể như sau:
 GIỚI THIỆU VỀ BẢN THÂN
 1. Họ và tên học sinh:..
 2. Năm sinh:
 3. Dân tộc:...
 4. Đặc điểm gia đình (con thương binh – liệt sĩ, có công với cách mạng, 
 con hộ nghèo)...
 5. Gia đình có mấy conEm là con thứ mấy
 6. Sống chung:.
 7. Họ tên cha, mẹ hoặc người thân.
 8. Địa chỉ của gia đình:...
 9. Số điện thoại để liên lạc:
 10. Kết quả học tập năm lớp 2:..
 11. Môn học yêu thích:...
 12. Môn học cảm thấy khó:
 13. Góc học tập ở nhà (có, không).
 14. Em sợ nhất điều gì?:.
 15. Những người bạn thân nhất của em:
 16. Sở thích:.
 + Đối với học sinh có hoàn cảnh gia đình khó khăn giáo viên động viên, chia sẻ 
và giúp các em. Nếu thiếu đồ dùng, giáo viên có thể liên hệ với thư viện để hỗ trợ các 
em. Phát động các phong trào “Vòng tay bè bạn”, Với tinh thần “lá lành đùm lá rách”. 
Thường xuyên quan tâm theo dõi giúp đỡ các em khi các em gặp phải khó khăn. Gặp 
riêng phụ huynh để trao đổi, động viên họ khắc phục khó khăn tạo điều kiện tốt nhất để 
các em học tập. 
 Ví dụ: Em Đặng Văn Kiệt, em: Nguyễn Thị Huyền Trang thuộc diện hộ nghèo. 
Trong thời gian học tập, giáo viên đã giúp đỡ 2 em về sách, vở đồng thời trao đổi với 
hiệu trưởng nhà trường về hoàn cảnh của hai gia đình để các em được miễm giảm các 
khoản tiền đóng góp và được hưởng các chế độ của Nhà nước ban hành. 
 + Đối với những em thiếu tình yêu thương của bố mẹ giáo viên phải là người 
gần gũi để các em chia sẻ vui buồn trong cuộc sống.
 Ví dụ: Em Nguyễn Ngọc Phương ( Tú Thọ là tên gọi ở chùa) em có hoàn cảnh 
đặc biệt nên em phải ở lại chùa để nương tựa. Khi biết em thiếu tình yêu thương của 
gia đình nhất là bố mẹ không có bên cạnh khi tuổi thơ để chăm sóc em nên em thường 
có biểu hiện rụt rè, ít nói chuyện với mọi người. Giáo viên trực tiếp sang gặp sư cô để 
nắm bắt tình hình của em ở chùa cũng như tính cách của em khi sống tại chùa. Sau khi 
gặp giáo viên đã được Sư cô cho biết cách sinh hoạt và dạy dỗ của nhà chùa. Từ đó tôi 
thường xuyên gần gũi và chia sẻ với em như một người mẹ. Khi em có lỗi, giáo viên 
 Giáo viên:Trần Thị Thanh Bình Trang: 7 Một vài kinh nghiệm giáo dục kĩ năng sống cho học sinh lớp 3 – Trường TH Hà Huy Tập
cũng nên tư vấn với phụ huynh mua sách tham khảo “các bài toán khó, những bài văn 
hay, ” cho các em. Động viên khích lệ các em tham gia giải Toán qua mạng. Hướng 
dẫn cách ứng xử người lớn,với thầy cô và nhất là bạn bè. Luôn thực hiện phương châm 
“ Thắng không kiêu – thua không nản”. Từ đó các em thực sự trở thành cánh tay phải 
hỗ trợ đắc lực trong việc giúp giáo viên hướng dẫn, đôn đốc, kiểm tra các bạn trong 
quá trình thực hiện các hoạt động ở lớp, ở trường và cũng là những tấm gương sáng 
cho các bạn noi theo. 
 Giải pháp 3: Giáo dục kĩ năng sống qua công tác ổn định tổ chức lớp
 Mỗi thầy giáo, cô giáo muốn hoàn thành nhiệm vụ của người giáo viên chủ 
nhiệm trước hết phải có tình yêu thương con người, có sự độ lượng, bao dung, đồng 
thời phải hiểu về tâm lý lứa tuổi, phải có cái nhìn tinh tế, bao quát lớp. Cũng từ đó, 
giáo viên chủ nhiệm cần am hiểu đối tượng học sinh và có cách sắp xếp, ổn định tổ 
chức lớp hợp lý để phát huy tối đa khả năng của từng học sinh. Sau khi nhận lớp, qua 
công tác nắm thông tin học sinh, giáo viên đã tiến hành công tác ổn định tổ chức lớp, 
cụ thể:
 Xây dựng ban cán sự được tập thể lớp tín nhiệm dưới sự định hướng đúng đắn 
của giáo viên. Giao nhiệm vụ dựa vào khả năng và năng lực của từng em.
 Chủ tịch hội đồng tự quản chọn học sinh có uy tín; mạnh dạn; có kĩ năng nói to, 
rõ ràng, lưu loát trước lớp; được các bạn cả lớp yêu mến; có tinh thần trách nhiệm cao 
trong công việc.
 Phân công các ban học tập: 
 Trưởng ban học tập chọn học sinh có kiến thức kĩ năng tốt.
 Trưởng ban lao động chọn học sinh có ý thức tự giác, yêu lao động.
 Trưởng ban văn thể mỹ chọn học sinh có năng khiếu về văn nghệ và năng nổ 
nhiệt tình trong các hoạt động tập thể.
 Chia lớp thành các nhóm học tập, sắp xếp nhóm hợp lý. Trong mỗi nhóm đều có 
đầy đủ các đối tượng học sinh (Hoàn thành Xuất sắc – Hoàn thànhTốt – Hoàn thành – 
Chưa hoàn thành ). Luân phiên nhau giữ nhiệm vụ nhóm trưởng để rèn kĩ năng tổ 
chức, chỉ đạo hoạt động của các em. Các nhóm trưởng chọn học sinh có khả năng 
hướng dẫn được các bạn trong nhóm thực hiện tốt nhiệm vụ được giao.
 Mỗi tháng giáo viên hướng dẫn thi đua giữa các nhóm tham gia học một hoạt 
động theo ba hình thức cá nhân - cặp - nhóm. Các nhóm nhận xét sau đó bình bầu chọn 
ra nhóm xuất sắc nhất. 
 Giáo viên hướng dẫn học sinh thiết kế sổ theo dõi riêng từng ngày học của mỗi 
cá nhân học sinh trong nhóm của mình. Sau đó giáo viên giao về từng nhóm để tiện 
theo dõi. Dưới sự tư vấn của giáo viên chủ nhiệm dựa trên cơ sở nội quy của trường, 
lớp sẽ tự lập ra một sổ thi đua phù hợp với năng lực và mức độ phấn đấu của lớp. Giáo 
viên cùng với hội đồng tự quản lớp đưa ra các tiêu chí, nội dung để đánh giá và hình 
thức khen thưởng vào cuối mỗi tháng học.
 Khi khen thưởng cần có sự công bằng để các em thấy được sự cố gắng phấn đấu 
là một việc làm đầy ý nghĩa khi thành công.
 Giáo viên:Trần Thị Thanh Bình Trang: 9