Sáng kiến kinh nghiệm Giáo dục học sinh bằng kỷ luật tích cực trong trường Tiểu học Đinh Tiên Hoàng

 Giáo dục học sinh bằng kỷ luật tích cực trong trường Tiểu học Đinh Tiên Hoàng
MỤC LỤC
 TT NỘI DUNG TRANG
 1 Phần mở đầu 3
 2 Lý do chọn đề tài 3
 3 Mục tiêu, nhiệm vụ của đề tài 5
 4 Đối tượng, phạm vi và phương pháp 5
 nghiên cứu
 5 Cơ sở lý luận 6
 6 Thực trạng 8
 7 Giải pháp, biện pháp 10
 8 Kết quả 20
 9 Kết luận, kiến nghị 21
 Hồ Thị Mỹ Hạnh, trường Tiểu học Đinh Tiên Hoàng 1 Giáo dục học sinh bằng kỷ luật tích cực trong trường Tiểu học Đinh Tiên Hoàng
 I. Phần mở đầu
 "Kỷ luật là tự do". Có thể nhiều người không đồng ý với câu nói này, chắc 
chắn là như thế bởi với hầu hết mọi người, kỷ luật là một điều gì đó gò bó, nặng nề 
và nó đồng nghĩa với việc thiếu tự do. Nhưng trên thực tế, điều ngược lại mới 
đúng. Stephen R. Covey từng nói: “Những người không có kỷ luật là nô lệ cho 
cảm xúc, dục vọng, và đam mê“. Và xét về lâu dài, những người không có kỷ luật 
sẽ không có được sự tự do đi kèm với một số kỹ năng và năng lực cụ thể nào cả.
 Vì sao lại như thế? Bởi hiện nay, nhiều người, nhiều thầy cô hiểu rằng kỷ luật 
là trừng phạt. Kỷ luật học sinh là trừng phạt các em. Trừng phạt thân thể, trừng 
phạt tinh thần. Trừng phạt thân thể thì đánh, véo, tát, dùng thước, roi để đánh, bắt 
quỳ gối, úp mặt vào tường,...Trừng phạt tinh thần thì nạt nộ, la mắng, chưởi rủa, 
làm cho nhục, làm cho bị tổn thương, làm cho khó xử,...
 Tất cả các biện pháp trên đều đưa học sinhvào một trạng thái cảm xúc vô cùng 
xấu, khiến các em đau đớn, mặc cảm, buồn chán, căm phẫn, tức giận,...
 Nhưng nếu không có kỷ luật, nếu lớp học, trường học không áp dụng bất cứ 
hình thức kỷ luật nào tì làm sao để giáo dục học sinh. Thế kỷ luật là gì? Kỷ luật 
tích cực là gì và làm sao để áp dụng kỷ luật với học sinh chúng ta vừa hiệu quả, 
vừa nhẹ nhàng và phù hợp với học sinhTiểu học?
 Kỷ luật trong trường học hiện nay là vấn đề nhức nhối, đó cũng là vấn đề 
muôn thuở và cấp bách. Làm sao để giáo dục học sinh hiệu quả, nhẹ nhàng và phù 
hợp nhất với các em mà không dùng đến bạo lực. Làm sao để tất cả các em có kỷ 
luật và tự giác chấp hành kỷ luật. Làm sao để giáo viên lên lớp nhẹ nhàng mà 
không phải trừng phạt, không phải dùng bạo lực với học sinh và vẫn có được 
những tiết dạy hiệu quả nhẹ nhàng và để lại nhiều kỷ niệm tốt đẹp trong lòng các 
em.
 Lịch sử phát triển của giáo dục và nhà trường đã chứng minh giáo dục có vai 
trò to lớn trên mọi lĩnh vực của đời sống xã hội đối với sự hình thành và phát triển 
nhân cách của con người. Thế nhưng làm sao để giáo dục tất cả các đối tượng học 
sinh có hiệu quả, điều đó luôn là câu hỏi khiến nhiều giáo viên trăn trở, đặc biệt 
đối với những em thường được coi là bướng bỉnh, hay mắc lỗi. Trong nhiều trường 
hợp học sinh mắc lỗi giáo viên thường dùng các hình phạt hà khắc như đánh đập, 
trách mắng để mong muốn các em thay đổi, sửa chữa. Thế nhưng kết quả lại hoàn 
toàn ngược lại, không như mong muốn của giáo viên. Thay vì làm theo ý của giáo 
viên thì các em trở nên khó bảo hơn, chống đối, khép mình hơn hoặc trầm cảm, 
thiếu tự tin. Kết quả các em thường học tập kém, phát triển không toàn diện về thể 
chất và tinh thần. Mối quan hệ giữa học sinh và giáo viên ngày càng trở nên căng 
thẳng. Nhiều khi các em bị dồn ép gây tâm lý chống đối, bỏ học. 
 Từ thực tiễn những chú trọng gần đây của ngành Giáo dục và Đào tạo về sự 
quan tâm đổi mới phương pháp giáo dục cũng như đi tìm kiếm những phương pháp 
 Hồ Thị Mỹ Hạnh, trường Tiểu học Đinh Tiên Hoàng 3 Giáo dục học sinh bằng kỷ luật tích cực trong trường Tiểu học Đinh Tiên Hoàng
cũng chưa được như mong muốn nhưng trong giáo viên đã có nhiều chuyển biến 
tích cực về nhận thức và hành động. Tình trạng bạo lực học sinh không còn, việc la 
hét, chưởi mắng học sinh giảm đáng kể và thay vào đó là việc các thầy cô đã áp 
dụng hiệu quả các hình thức kỷ luật tích cực. Các biện pháp, hình thức đã áp dụng 
chắc chắn không tránh khỏi thiếu sót và hạn chế. Tôi cũng mong muốn phổ biến để 
nhiều người, nhiều giáo viên rút kinh nghiệm cũng như bổ sung nhiều cách làm hay 
hơn, hiệu quả hơn. Chính vì thế, lần này tôi mạnh dạn chọn đề tài Giáo dục học 
sinh bằng kỷ luật tích cực để làm đề tài nghiên cứu và phổ biến chút kinh nghiệm 
mình đã tích lũy và áp dụng hiệu quả.
 2. Mục tiêu, nhiệm vụ của đề tài
 Mục tiêu: Giáo viên áp dụng hiệu quả các kỷ luật tích cực trong trường học 
để thay thế kỷ luật trừng phạt học sinh.
 Nhiệm vụ: 
 Chỉ ra được điểm hạn chế của việc dùng bạo lực và trừng phạt học sinh dẫn 
đến những hệ lụy đáng tiếc trong giáo dục.
 Phân tích được thế nào là kỷ luật tích cực trong giáo dục. Các hình thức kỷ 
luật tích cực có thể áp dụng hiệu quả trong dạy học. Các kỹ năng cơ bản cần có để 
áp dụng hiệu quả nhất các hình thức kỷ luật tích cực để thay thế kỷ luật trừng phạt 
học sinh.
 3. Đối tượng nghiên cứu
 - Các biện pháp kỷ luật tích cực.
 - Một số kỷ luật tích cực áp dụng hiệu quả trong nhà trường.
 - Mối quan hệ giữa kỷ luật tích cực và sự phát triển nhân cách học sinh.
 - Các kỹ năng áp dụng biện pháp kỷ luật tích cực trong dạy học.
 4. Giới hạn của đề tài
 Học sinh trường Tiểu học Đinh Tiên Hoàng các năm học 2015-2016, 2016-
2017 và 2017-2018.
 Giáo viên trường Tiểu học Đinh Tiên Hoàng các năm học 2015-2016, 2016-
2017 và 2017-2018
 5. Phương pháp nghiên cứu.
 - Phương pháp phân tích - tổng hợp tài liệu;
 - Phương pháp khái quát hóa các nhận định độc lập;
 - Phương pháp điều tra, khảo sát;
 - Phương pháp tổng kết kinh nghiệm giáo dục; 
 - Phương pháp nghiên cứu các sản phẩm hoạt động;
 Hồ Thị Mỹ Hạnh, trường Tiểu học Đinh Tiên Hoàng 5 Giáo dục học sinh bằng kỷ luật tích cực trong trường Tiểu học Đinh Tiên Hoàng
nhân cách mà còn tổ chức dẫn dắt sự hình thành và phát triển nhân cách của Học 
sinh theo chiều hướng đó. Thực tiễn giáo dục cũng đã chứng minh sự phát triển 
tâm lý của trẻ em chỉ có thể diễn ra một cách tốt đẹp trong những điều kiện của dạy 
học và giáo dục.
 Đảng và nhà nước ta đã khẳng định “giáo dục đào tạo là quốc sách 
hàng đầu, là sự nghiệp của Nhà nước và toàn dân”. Theo Luật giáo dục tháng 
12 năm 1999 quy định ở điều 2 đã nêu rõ: “Mục tiêu giáo dục là đào tạo con người 
Việt Nam phát triển toàn diện, có đạo đức, tri thức, sức khỏe, thẩm mỹ và nghề 
nghiệp, trung thành với lý tưởng dân tộc và chủ nghĩa xã hội; hình thành và bồi 
dưỡng nhân cách, phẩm chất và năng lực của công dân, đáp ứng yêu cầu xây dựng 
và bảo vệ Tổ quốc”. 
 Điều 23 Luật giáo dục năm 1999 cũng nêu rõ: “Phương pháp giáo dục phổ 
thông phải phát huy tính tích cực, tự giác, chủ động, sáng tạo của học sinh; phù hợp 
với đặc điểm của từng lớp học, môn học; bồi dưỡng phương pháp tự học, rèn luyện 
kỹ năng vận dụng kiến thức vào thực tiễn; tác động đến tình cảm, đem lại niềm vui, 
hứng thú học tập cho Học sinh”. 
 Không có trẻ em hư, chỉ có người lớn đã thành công hay chưa thành công 
trong công tác giáo dục mà thôi. Điều đó cho thấy việc áp dụng đúng đắn các biện 
pháp giáo dục có vai trò rất quan trọng quyết định đến hiệu quả của quá trình giáo 
dục. Xuất phát từ bối cảnh xã hội hiện nay đang có những biến đổi mạnh mẽ, việc 
giáo dục Học sinh ở nhà trường đang ngày càng đặt ra nhiều khó khăn và thách 
thức đối với nhà giáo dục. Đa số phụ huynh và giáo viên đều mong muốn học sinh 
có ý thức kỷ luật, giữ gìn nề nếp tốt, tự tin chủ động học giỏiTuy nhiên làm thế 
nào để đạt được điều đó là cả một quá trình.
 Chỉ thị số 2737/CT – BGDĐT cũng đã bàn về vấn đề này và được nhấn 
mạnh trong nhiệm vụ trọng tâm của giáo dục phổ thông năm học 2012 – 
2013, Bộ trưởng bộ GD – ĐT chỉ thị về nâng cao chất lượng và hiệu quả hoạt 
động giáo dục đã nêu “Tăng cường công tác quản lý, phối hợp đảm bảo an 
ninh, trật tự trường học, phòng chống tội phạm, bạo lực, tệ nạn xã hội trong 
học sinh, sinh viên. Áp dụng phương pháp kỷ luật tích cực, xây dựng mối 
quan hệ thân thiện giữa thầy và trò”. 
 John Medina chỉ ra rằng: não bộ của trẻ chỉ có thể phát triển tối ưu khi trẻ cảm 
nhận được rằng mình "an toàn". Khi trẻ bị trừng phạt và đe dọa, chức năng “học 
hỏi” của não bị tắt đi; thứ duy nhất trong não trẻ phát triển là sự đối phó để bảo vệ 
bản thân, trong đó có cả việc hình thành sự chống đối, nói dối, hoặc lầm lì.
 Vậy để giáo dục học sinh đạt kết quả như mong muốn thì không thể không có 
kỷ luật. Nếu không có bất cứ mọt hình thức kỷ luật nào áp dụng trong trường, trong 
lớp thì rõ ràng giáo viên không thể nào tổ chức được lớp học, nhà trường không thể 
nào vận hành. Nhưng nếu áp dụng các biện pháp, các hình thức kỷ luật trừng phạt 
 Hồ Thị Mỹ Hạnh, trường Tiểu học Đinh Tiên Hoàng 7 Giáo dục học sinh bằng kỷ luật tích cực trong trường Tiểu học Đinh Tiên Hoàng
huống sư phạm không được khéo léo.
 Đã có nhiều giáo viên đem cả bực tức với chồng, với con, với hàng xóm hay 
thậm chí với đồng nghiệp lên trút hết vào học sinh. Có cô, vì bực tức mà buổi học 
đó đã đánh nhiều em, không giảng, không nói, không tổ chức hoạt động để học 
sinh tham gia. Nhiều cô, sau khi nóng nảy, ra tay với học sinh rồi phân bua, đỗ lỗi 
do bức xúc chồng, bức xúc việc gia đình nên không kìm chế được.
 Toàn trường có 22 giáo viên trực tiếp làm công tác giảng dạy, trong đó giáo 
viên bộ môn là 06, giáo viên tiểu học là 16. 
 Hầu hết giáo viên bộ môn là giáo viên trẻ, có trình độ đào tạo tốt, có trình độ 
chuyên môn vững vàng, có kỹ năng sư phạm xuất sắc và khả năng xử lý các tình 
huống sư phạm phù hợp, được học sinh yêu thương, gần gũi.
 Trong 16 giáo viên tiểu học thì độ tuổi trên 45 tuổi có 7 giáo viên, chiếm 
43,8%. Độ tuổi 40 đến 45 là 4 giáo viên, chiếm 25%. Số giáo viên trẻ dưới 40 là 5 
giáo viên, chiếm 31,2%. Khả năng ứng xử và mức độ áp dụng khéo léo các hình 
thức kỷ luật học sinh phân định rõ ràng theo độ tuổi. 
 Tất cả các giáo viên trẻ dưới 40 tuổi đều chưa lần nào bị cha mẹ học sinh phàn 
nàn về cách đối xử với học sinh. Khả năng làm công tác chủ nhiệm lớp ở nhóm 
giáo viên này rất tốt. Học sinh thường gần gũi và thân thiện với thầy cô, giữa giáo 
viên và học sinh có sự chia sẻ, giúp đỡ, yêu thương.
 Nhóm giáo viên có độ tuổi từ 40 đến 45 là những giáo viên có chuyên môn 
vững vàng. Có khả năng ứng xử tốt. Các giáo viên này thường nghiêm khắc với 
học sinh nhưng rất quan tâm, gần gũi học sinh. Đặt biệt nhóm giáo viên này rất 
được cha mẹ học sinh và cộng đồng tín nhiệm. Họ đủ chín mùi về chuyên môn, đủ 
khéo léo trong ứng xử và đủ yêu thương, cảm thông sâu sắc từng hoàn cảnh học 
sinh mình chủ nhiệm. Các thầy cô ở nhóm lứa tuổi này là các thầy cô cốt cán trong 
trường. Nhóm thầy cô này không hòa đồng lắm với học sinh nhưng là nhóm giáo 
viên rất được học sinh tin yêu, cảm mến.
 Trong số các thầy cô ở lứa tuổi trên 45 thì có một số thầy cô có khả năng 
chuyên môn tốt, vững vàng nhưng cũng có nhiều người còn hạn chế về năng lực sư 
phạm. Đa số có khả năng áp dụng các hình thức kỷ luật học sinh không phù hợp. 
Nhiều người hay dùng hình thức kỷ luật trừng phạt hay thậm chí là bạo lực. Cá biệt 
có một số ít thầy cô thường xuyên vi phạm, thường bị cha mẹ học sinh phàn nàn về 
cách thức đối xử, trách phạt con họ. Về việc làm cho học sinh bị tổn thương, bị sợ 
không dám đến lớp, bị chán nản không muốn học hay thậm chí ghét thầy cô đó, 
không muốn đến trường, không muốn vào lớp lúc thầy cô đó dạy.
 Đặc biệt, đối với học sinh là người Ê-đê thì biện pháp giáo dục cần phải nhẹ 
nhàng và khéo léo hết sức bởi các em không có bất kỳ một nguồn động viên hay 
một áp lực nào từ phái gia đình là phải đi học. Chỉ cần có một điều phật ý, các em 
sẵn sàng bỏ học. Các em bỏ học ở nhà, cha mẹ không bao giờ có ý kiến. Các em 
 Hồ Thị Mỹ Hạnh, trường Tiểu học Đinh Tiên Hoàng 9