Sáng kiến kinh nghiệm Giải pháp nâng cao hệu quả chuyển đổi số ở trường THPT

 SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO NGHỆ AN
 TRƯỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG ĐÔNG HIẾU
 SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
GIẢI PHÁP NÂNG CAO HỆU QUẢ CHUYỂN ĐỔI SỐ
 Ở TRƯỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG
 Lĩnh vực: Quản lý
 Họ và tên: Nguyễn Văn Cường Chức 
 vụ: Hiệu trưởng
 Đơn vị: Trường THPT Đông Hiếu Số 
 điện thoại: 0972967359
 NGHỆ AN, 4/2022 DANH MỤC CÁC CỤM TỪ VIẾT TẮT
THPT : Trung học phổ thông
CNTT : Công nghệ thông tin
DHTT : Dạy học trực tuyến
KT,ĐG : Kiểm tra, đánh giá : 
CĐS Chuyển đổi số
GV : Giáo viên
HS : Học sinh
GD&ĐT : Giáo dục và đào tạo
GDPT : Giáo dục phổ thông
CSVC : Cơ sở vật chất
CBQL : Cán bộ quản lý chuyển đổi số phù hợp, kịp thời ứng phó với đại dịch Covid-19 để công tác dạy 
và học được triển khai theo kế hoạch, thực hiện phương châm: “Dừng đến 
trường nhưng không dừng việc học”, “Không để em học sinh nào bị bỏ lại phía 
sau”.
 Nền tảng cơ bản của chuyển đổi số trong giáo dục dựa vào nhiều yếu tố 
như đường lối, chủ trương chính sách, đội ngũ lãnh đạo, giáo viên, người học, 
cơ sở vật chất, hạ tầng thông tin, cơ sở dữ liệu số.... Là một hiệu trưởng trường 
THPT, bản thân tôi xác định vai trò và trách nhiệm của cá nhân trong việc thực 
hiện nhiệm vụ thúc đẩy chuyển đổi số trong trường học rất quan trọng. Nhận 
thức được tầm quan trọng của CĐS nhằm đáp ứng yêu cầu giáo dục đào tạo, từ 
thực tiễn hoạt động chuyển đổi số tại trường THPT Đông Hiếu trong những năm 
gần đây, bản thân đã triển khai đề tài sáng kiến kinh nghiệm “Giải pháp nâng 
cao hiệu quả chuyển đổi số ở trường trung học phổ thông”. Đề tài này được 
nhìn từ góc độ của một nhà quản lý giáo dục, đề tài không đi sâu vào kiến thức 
chuyên ngành công nghệ, vấn đề chuyển đổi số được nhìn nhận ở những khái 
niệm cơ bản, phù hợp với thực tiễn bối cảnh giáo dục phổ thông đại trà hiện nay. 
Mong muốn của tác giả là tìm cách thay đổi tư duy, hướng tiếp cận và tìm kiếm 
các giải pháp góp phần thúc đẩy, nâng cao hiệu quả chuyển đổi số trong trường 
học hiện nay.
2. Mục đích nghiên cứu
 Trên cơ sở nghiên cứu các văn bản của nhà nước, của ngành Giáo dục và 
Đào tạo và các tài liệu khác về chuyển đổi số; từ thực trạng của chuyển đổi số 
tại trường THPT Đông Hiếu (thị xã Thái Hòa), sáng kiến kinh nghiệm đã đề 
xuất các giải pháp cụ thể nhằm nâng cao hiệu quả chuyển đổi số tại trường trung 
học phổ thông và từ đó, xin được chia sẻ kinh nghiệm đến các đồng nghiệp là 
cán bộ quản lý nhà trường trong bối cảnh hiện nay.
3. Phương pháp nghiên cứu
 Đề tài sử dụng các phương pháp nghiên cứu như: phân tích - tổng hợp, 
hệ thống hóa, khái quát hóa...; từ đó đưa ra các giải pháp nhằm điều chỉnh, tăng 
cường CĐS, góp phần nâng cao chất lượng dạy học hiện nay tại một trường 
THPT miền núi như trường THPT Đông Hiếu (thị xã Thái Hòa) nói riêng và các 
trường THPT nói chung.
4. Tính mới của đề tài
 Từ góc độ của một nhà quản lý, đề tài đề xuất được những giải pháp nâng 
cao chất lượng chuyển đổi số ở trường THPT dựa trên cơ sở lý luận và thực tiễn, 
dựa trên những kinh nghiệm thực tế cụ thể, khoa học. Đề tài thuộc lĩnh vực 
Quản lý giáo dục, nhìn nhận vấn đề CĐS từ góc độ của nhà quản lý trường học. PHẦN NỘI DUNG
1. Cơ sở lý luận về chuyển đổi số
1.1. Khái niệm chuyển đổi số
 Chuyển đổi số (Digital transformation) là quá trình thay đổi tổng thể và 
toàn diện của cá nhân, tổ chức về cách sống, cách làm việc và phương thức hoạt 
động dựa trên công nghệ số. Chuyển đổi số là bước phát triển tiếp theo của tin 
học hóa, nó có được nhờ sự tiến bộ vượt bậc của những công nghệ mới mang 
tính đột phá, nhất là công nghệ số. Microsoft lại cho rằng: “Chuyển đổi số là 
việc tư duy lại cách thức các tổ chức tập hợp mọi người, dữ liệu và quy trình để 
tạo những giá trị mới.” Một số chuyên gia cho rằng chuyển đổi số là việc sử 
dụng các công nghệ số để thay đổi mô hình hoạt động, tạo ra những cơ hội, hiệu 
quả và giá trị mới.
 Nhìn chung, các định nghĩa trên đều có điểm chung, CĐS thực chất là 
chuyển các hoạt động của con người từ thế giới thực, từ phương pháp, cách thức 
truyền thống sang phương pháp, cách thức mới ở trên môi trường mạng dựa trên 
công nghệ số. Trên thực tế, chuyển đổi số đóng vai trò rất quan trọng trong việc 
thay đổi tư duy, phương thức điều hành, văn hóa tổ chức,... của một lĩnh vực 
nào đó. Chuyển đổi số là xu thế tất yếu, đặc biệt trong bối cảnh của cuộc cách 
mạng công nghệ 4.0 hiện nay.
1.2. Dạy học trực tuyến và chuyển đổi số trong ngành giáo dục- đào tạo.
 - Dạy học trực tuyến là hoạt động dạy học được tổ chức thực hiện trên 
hệ thống dạy học trực tuyến. Hệ thống dạy học trực tuyến bao gồm hệ thống 
phần mềm dạy học trực tuyến và hạ tầng công nghệ thông tin cho phép quản lý 
và tổ chức dạy học thông qua môi trường Internet, bao gồm: phần mềm tổ chức 
dạy học trực tuyến trực tiếp; hệ thống quản lý học tập trực tuyến; hệ thống quản 
lý nội dung học tập trực tuyến. Phát triển năng lực sử dụng công nghệ thông tin 
và truyền thông trong dạy và học chính là thúc đẩy chuyển đổi số trong ngành 
giáo dục.
 - Chuyển đổi số trong ngành giáo dục là quá trình áp dụng công nghệ 
thông tin, những thành tựu của công nghệ số vào việc quản lý và dạy - học nhằm 
thay đổi phương pháp, cách thức hoạt động truyền thống, tạo ra những cơ hội, 
hiệu quả và giá trị mới trong ngành giáo dục. Chuyển đổi số chính là để vận 
hành giáo dục hiệu quả, chất lượng hơn. Cụ thể, CĐS trong giáo dục được làm 
rõ trong Chương trình CĐS quốc gia, cụ thể đó là: “phát triển nền tảng hỗ trợ 
dạy và học từ xa, ứng dụng triệt để công nghệ số trong công tác quản lý, giảng 
dạy và học tập; số hóa tài liệu, giáo trình; xây dựng nền tảng chia sẻ tài nguyên 
giảng dạy và học tập theo cả hình thức trực tiếp và trực tuyến". Hiện nay, CĐS 
trong giáo dục và đào tạo tập trung vào hai nội dung chính: Chuyển đổi số trong 
quản lý và chuyển đổi số trong dạy - học, kiểm tra, đánh giá. Chuyển đổi số 
trong quản lý là số hóa thông tin quản lý, tạo ra những hệ thống - Chuyển đổi số trong ngành giáo dục mang lại nhiều lợi thế cho người 
học. Trước hết là tiết kiệm chi phí, dễ dàng sắp xếp thời gian cho người học. 
Học trực tuyến giúp người học thoải mái hơn trong việc lựa chọn không gian 
cũng như thời gian.. Thay vì tham gia các buổi học trên lớp, người học có thể 
đăng ký các khóa học E-Learning với chi phí thấp hơn phù hợp với thời gian và 
sở thích cá nhân. Điều này không chỉ giúp tiết kiệm thời gian, chi phí mà còn 
giúp người học học tập chất lượng hơn. Hơn nữa, lợi thế của CĐS trong giáo 
dục là người học có thể truy cập nguồn tài liệu không giới hạn ở trong nước và 
trên thế giới với vài thao tác nhanh trên máy tính trực tuyến. Kho tài liệu khổng 
lồ này có thể dễ dàng tìm kiếm và dễ dàng khai thác, sử dụng phục vụ cho quá 
trình dạy- học. Chuyển đổi số giúp rút ngắn quá trình trao đổi tài liệu giữa học 
sinh và giáo viên khi cả hai ở trong môi trường trực tuyến. Ngoài ra, người học 
có thể linh hoạt trong quá trình học tập, người học có thể học tập mọi lúc, mọi 
nơi, tiếp thu kiến thức thuận tiện và dễ dàng hơn.
 Với người dạy, việc ứng dụng CNTT và làm quen với CĐS trong hoạt 
động dạy học đã dần làm thay đổi tư duy, thay đổi cách thức, phương pháp giảng 
dạy. CĐS buộc GV phải tích cực, năng động, sáng tạo để đạt hiệu quả cao.
 CĐS còn hỗ trợ người dạy trong quá trình tự học, tự bồi dưỡng nâng cao 
kiến thức chuyên môn, nghiệp vụ. Giáo viên có thể sắp xếp thời gian cá nhân 
để tham gia rất nhiều các lớp học bồi dưỡng ngoài giờ. CĐS khiến cho GV phải 
luôn học hỏi, trau dồi thêm về CNTT, đổi mới phương pháp dạy học cho phù 
hợp, nỗ lực để theo kịp phong trào CĐS hiện nay. Khi ứng dụng công nghệ số, 
GV có thể dễ dàng tìm hiểu, giao lưu, trao đổi kiến thức cùng các đồng nghiệp 
trên mọi miền, có thể tìm kiếm, lưu trữ tài tài liệu thông qua kho tài liệu số trên 
mạng internet. Ngoài ra, CĐS còn giúp GV quản lý hồ sơ giáo dục, thông tin 
của học sinh; quản lý, chia sẻ dữ liệu từ các trường khác nhau; quản lý bảng 
điểm đảm bảo được tính công khai, minh bạch; theo dõi hoạt động của học sinh; 
quản lý, giám sát quá trình học tập của học sinh.
 Phát biểu khẳng định tính cấp thiết, thời sự nhưng cũng lâu dài của 
chuyển đổi số trong ngành giáo dục, Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn, Chủ tịch Ủy 
ban giáo dục và phát triển nhân lực cho biết: ngành Giáo dục xác định ứng dụng 
công nghệ thông tin và chuyển đổi số là một trong những khâu có tính đột phá, 
hướng đến tạo ra những thay đổi quan trọng trong giáo dục và đây là công việc 
không phải một sớm một chiều có thể thực hiện được, song cần phải bắt đầu 
ngay và phải được làm thường xuyên, với hy vọng 5 -10 năm sau công cuộc 
chuyển đổi số của ngành sẽ đạt kết quả.
 Theo Bộ trưởng, chuyển đổi số trong giáo dục không chỉ dừng lại ở việc 
dạy và học, mà phạm vi vô cùng rộng lớn, ở đó tất cả các hoạt động, quan hệ, 
thao tác đang thực hiện sẽ được đặt trong nền tảng số để vận hành. Chuyển đổi 
số cũng không phải để thay cho yếu tố thực tại, trực tiếp, sinh động mà các yếu chuyển đổi số”, giáo dục là lĩnh vực ưu tiên đứng ở vị trí thứ 2, sau ngành y tế. 
về CĐS trong ngành giáo dục, Chương trình nêu rõ các nhiệm vụ: “Phát triển 
nền tảng hỗ trợ dạy và học từ xa, ứng dụng triệt để công nghệ số trong công tác 
quản lý, giảng dạy và học tập; số hóa tài liệu, giáo trình; xây dựng nền tảng chia 
sẻ tài nguyên giảng dạy và học tập theo cả hình thức trực tiếp và trực tuyến. Phát 
triển công nghệ phục vụ giáo dục, hướng tới đào tạo cá thể hóa”3.
 Là một lĩnh vực được ưu tiên trong CĐS, ngành GD&ĐT đã cụ thể hóa 
“Chương trình Chuyển đổi số quốc gia đến năm 2025, định hướng đến năm 
2030” bằng Thông tư 09/2021/TT- BGDĐT ngày 30/3/2021 quy định về quản 
lý và tổ chức dạy học trực tuyến trong cơ sở giáo dục phổ thông và cơ sở giáo 
dục thường xuyên. Trước yêu cầu khách quan của thời đại cách mạng công 
nghiệp 4.0 và tình hình dịch bệnh Covid-19 diễn ra nghiêm trọng trên thế giới 
và Việt Nam trong những năm gần đây, những quy định cụ thể, sát thực về quản 
lý và tổ chức dạy học trực tuyến trong cơ sở giáo dục phổ thông trong Thông tư 
này thực sự đã tạo ra sự chuyển đổi rõ rệt của việc sử dụng công nghệ vào quá 
trình quản lý và dạy học ở các trường phổ thông. Thông tư nêu rõ mục đích dạy 
học trực tuyến đó là: (1) Hỗ trợ hoặc thay thế dạy học trực tiếp tại cơ sở giáo 
dục phổ thông giúp cơ sở giáo dục phổ thông nâng cao chất lượng dạy học và 
hoàn thành chương trình giáo dục phổ thông. (2) Phát triển năng lực sử dụng 
công nghệ thông tin và truyền thông trong dạy và học; thúc đẩy chuyển đổi số 
trong ngành Giáo dục. (3) Mở rông cơ hôi tiếp cận giáo dục cho học sinh, tạo 
điều kiện để học sinh được học ở mọi nơi, mọi lúc. Thông tư này nêu rõ các nôi 
dung của tổ chức dạy học trực tuyến bao gồm: hoạt đông dạy học trực tuyến, 
kiểm tra, đánh giá trong dạy-học trực tuyến, học liệu trực tuyến và quản lý và 
lưu trữ hồ sơ trong dạy-học trực tuyến. Ngoài ra, Thông tư còn yêu cầu cụ thể 
về hạ tầng kỹ thuật trong dạy-học trực tuyến bao gồm hạ tầng phần mềm và hạ 
tầng CNTT đối với các cơ sở giáo dục.
 Ngày 9/12/2020, tại Hà Nôi, Bô GD&ĐT tổ chức hôi thảo “Chuyển đổi 
số trong giáo dục và đào tạo”. Để đẩy mạnh và thực hiện hiệu quả chuyển đổi 
số trong GDĐT giai đoạn 2021-2025, Thứ trưởng Hoàng Minh Sơn cho biết, 
Bô GD&ĐT sẽ chú trọng triển khai ở 4 vấn đề cơ bản: Phát triển hệ thống dữ 
liệu toàn quốc về GDĐT; phát triển, khai thác hệ thống học liệu và môi trường 
học tập số; xây dựng và triển khai khung năng lực số cho học sinh phổ thông; 
phát triển nhân lực trình đô cao trong lĩnh vực công nghệ thông tin và chuyển 
đổi số.4
 Trong bối cảnh đó, Sở Giáo dục và Đào tạo Nghệ An cũng đã có chỉ đạo 
kịp thời và ưu tiên triển khai CĐS trong toàn ngành qua các văn bản hướng dẫn 
thực hiện nhiệm vụ năm học 2021-2022.
3 Chương trình " Chuyển đổi số quốc gia đến năm 2025, định hướng đến năm 2030” của Chính phủ.
4 https://moet.gov.vn/giaoducquocdan/tang-cuong-ung-dung-cntt