Sáng kiến kinh nghiệm Giải pháp hiệu quả để huy động và duy trì sĩ số học sinh làm tốt công tác Phổ cập giáo dục Tiểu học

 I. PHẦN MỞ ĐẦU 
I.1. Lý do chọn đề tài .
 Phổ cập giáo dục là nhiệm vụ chính trị và là một trong những mục 
tiêu quan trọng trong chiến lược phát triển kinh tế xã hội của địa phương 
cũng như toàn xã hội. Mọi trẻ em sinh ra đều có quyền và nghĩa vụ học 
tập, được học tập để đạt được trình độ giáo dục phổ thông. Với một đất 
nước đang trong thời kì hội nhập kinh tế thì mục tiêu đầu tiên là giáo dục. 
Giáo dục phát triển gắn với một xã hội học tập và bắt đầu ngay từ độ tuổi 
mầm non, tiểu học. Nhiệm vụ chính trị quan trọng này được toàn Đảng, 
toàn dân quan tâm và không ai khác, chính những nhà giáo là đội ngũ tiên 
phong trong nhiệm vụ này. Ở bậc tiểu học, phổ cập giáo dục tiểu học 
đúng độ tuổi luôn được đặt lên hàng đầu; tạo mọi điều kiện, cơ hội để các 
em được đến trường thực hiện quyền được học tập, giáo dục. Để thực 
hiện tốt công tác PCGDTH ĐĐT, đòi hỏi người cán bộ quản lí phải có kế 
hoạch cụ thể, rõ ràng thì công tác PCGDTHĐĐT- CMC mới đạt kết quả 
và chất lượng mới PCGD mới được duy trì và nâng cao.
 Là người cán bộ quản lí trực tiếp phụ trách mảng PCGDTH, tôi 
thấy công tác huy động 100% trẻ em vào lớp 1 và 100% trẻ trong độ tuổi 
ra lớp ở một số nơi trong địa phương còn gặp một số trở ngại đặc biệt là 
vùng đồng bào HSDTTS cũng như ở những nơi, những vùng kinh tế mới, 
với dân cư là tất cả các dân tộc anh em cùng về đây sinh sống và lập 
nghiệp. Thực tế cho thấy việc thống kê, xử lí số liệu cũng như việc huy 
động trẻ đến trường còn gặp nhiều bất cập.
 Nhằm góp phần đáp ứng yêu cầu tiếp tục đổi mới quản lý và nâng 
cao chất lượng giáo dục mà ngành đã đặt ra, có điều kiện chia sẻ cũng 
như trao đổi một vài kinh nghiệm về công tác quản lý, chỉ đạo thực hiện 
nhằm góp phần làm tốt và duy trì kết quả PCGDTH hàng năm với tất cả 
đồng nghiệp.
 Với suy nghĩ luôn thôi thúc tôi nên tôi đã mạnh dạn chọn đề tài : 
 " GIẢI PHÁP HIỆU QUẢ ĐỂ HUY ĐỘNG VÀ DUY TRÌ SĨ SỐ 
HỌC SINH LÀM TỐT CÔNG TÁC PCGD TIỂU HỌC."
I.2. Mục tiêu, nhiệm vụ của đề tài:
 Đề xuất một số giải pháp nhằm chỉ đạo thực hiện tốt công tác Phổ 
cập Giáo dục Tiểu học, duy trì và nâng cao chất lượng giáo dục đúng độ 
tuổi và Đạt PCGDTH ĐĐT MĐ II.
I.3. Đối tượng nghiên cứu
 - Thực trạng thực hiện Phổ cập Giáo dục tiểu học, nâng cao chất 
lượng giáo dục đúng độ tuổi tại địa bàn trường điều tra.
 - Các quy trình, biện pháp trong công tác PCGD.
 - Công tác Phổ cập Giáo dục ĐĐT ở tại địa phương .
I.4. Giới hạn, phạm vi nghiên cứu
 Nghiên cứu việc Chỉ đạo thực hiện tốt công tác Phổ cập Giáo dục 
Tiểu học, nâng cao chất lượng giáo dục đúng độ tuổi tại 5 thôn, buôn 
 1 - Cơ sở vật chất từng bước được kiên cố hóa, các trang thiết bị 
được cung ứng đầy đủ cho việc dạy và học.
 - Công tác xã hội hóa giáo dục ngày càng có nhiều tác động tích 
cực đến công tác PCGD, các ngành đoàn thể đều tích cực tham gia công 
tác này.
 Được sự phối hợp tích cực với Ban tự quản thôn buôn, Hội 
CMHStại các thôn buôn.
 * Khó khăn :
 Các thôn buôn thuộc địa bàn trường điều tra là những thôn, buôn 
có điều kiện kinh tế đặc biệt khó khăn trong xã Ena. Với nhiều dân tộc 
anh em cùng sinh sống nhưng địa bàn quản lý không tập trung, dân cư 
trong các thôn buôn sống rải rác trong các rẫy cà phê, qua sông, đường đi 
lại khó khăn, nhất là vào mùa mưa nên gặp không ít khó khăn cho công 
tác phổ cập Giáo dục.
 Một số gia đình người đồng bào DTTS có cuộc sống tạm bợ, nay ở 
mai đi, không ổn định cuộc sống nên HS đang học tập bỗng nhiên lại nghỉ 
học không cần lí do cũng không biết nơi ở mới là ở đâu.
 Nhân dân chủ yếu làm nông nghiệp là chính, thu nhập thấp, tỉ lệ 
nghèo vẫn còn cao, đặc biệt là vùng đồng bào dân tộc. Nhiều gia đình 
chưa nhận thức đúng đắn, chưa quan tâm đến việc học tập của con em 
mình. Trên địa bàn trường vẫn còn một số hộ sống không ổn định, thường 
xuyên chuyển đi, chuyển về, thay đổi chỗ ở nên gặp khó khăn trong việc 
điều tra, quản lý, cập nhật số liệu và tổ chức học tập.
 Hiện nay cơ sở vật chất của trường đã và đang bị xuống cấp. Đây 
là vấn đề khó khăn trong việc củng cố cơ sở vật chất để nâng cao chất 
lượng giáo dục.
 Một số GV chưa hiểu đúng vai trò trách nhiệm trong công tác Điều 
tra Phổ cập nên công tác này còn gặp một số khó khăn.
 Kinh phí cho công tác điều tra và làm Phổ cập chưa được quan tâm 
nên ít nhiều có phần khó khăn trong việc làm tốt Công tác Phổ cập.
b. Thành công - Hạn chế
 * Thành công:
 GV nhiệt tình trong công tác điều tra, cập nhật các thông tin. Đa số 
người dân địa phương đã có cách nhìn nhận về công tác điều tra phổ cập 
một cách tích cực hơn, nhẹ nhàng, thoải mái hơn. 
 Được sự tư vấn, giúp đỡ tận tình từ các bạn đồng nghiệp cùng làm 
công tác phổ cập cũng như chuyên trách phổ cập của xã, của PGD và 
huyện Krông Ana.
 Nghiệp vụ thống kê số liệu, các mẫu báo cáo mới cũng như cách 
tổng hợp các mẫu báo cáo cụ thể, rõ ràng hơn.
 Đã làm tốt công tác duy trì sĩ số , học sinh học đúng độ tuổi, các 
lớp đã giảm tỉ lệ HS học không đúng độ tuổi.
 * Hạn chế:
 3 năm, nhà trường phối hợp với các ban ngành của địa phương để vận động 
trẻ ra lớp đúng độ tuổi: đến từng thôn buôn để điều tra, vận động và tuyển 
sinh, tạo mọi điều kiện giúp đỡ các gia đình khi gặp khó khăn về kinh tế 
hoặc hoàn cảnh gia đình,..; sự tuyên truyền của các thành viên như già 
làng, trưởng buôn, thôn trưởng.
 Tuy nhiên đây là một vùng xây dựng kinh tế mới, người dân ở 
đâychủ yếu là ở khắp mọi miền đất nước về tụ hội với nhiều lý do; với 2 
buôn là 100% đồng bào Êđê nhưng cái nghèo đói vẫn còn đeo đẳng vào 
những ngày giáp hạt. Ở các thôn người DT Kinh, còn nhiều gia đình sống 
rải rác trong các lô cà phê hoặc ở nhờ đất vì cái nghèo nên việc lo cho con 
em họ đến trường bị hạn chế; cũng có những gia đình được chuyển từ bắc 
vào với những suy nghĩ cố hữu nên cả gia đình vẫn mù chữ trong xã hội 
ngày nay, thậm chí những đứa con của họ không có giấy khai sinh. Với 
buôn Drai và buôn Eana, 2 buôn đồng bào DTTS, tuy ngày nay đã hạn 
chế nạn di canh di cư nhưng vẫn còn những tập quán riêng nên chuyển 
đổi nơi ở để sinh sống. Dân trí nơi đây còn thấp, việc huy động trẻ đến 
trường để duy trì tốt công tác PCGD gặp nhiều khó khăn, đặc biệt vào 
mùa vụ. 
 Trẻ em có quyền và nghĩa vụ học tập, quyền vui chơi nhưng thiết 
nghĩ 
các em không đến trường để học cái chữ thì các em làm gì ? Và xã hội sẽ 
ra sao khi lớp lớp mầm non tương lai ấy nghèo cái chữ.
II.3. Giải pháp, biện pháp:
 II.3.1. Mục tiêu của gải pháp, biện pháp
 Phân tích và đưa ra các minh chứng cụ thể để giải quyết các mâu 
thuẩn hay các vấn đề còn vướng mắc trong việc thực hiện công tác phổ 
cập ở địa phương, đơn vị trường học.
 II.3.2. Nội dung và cách thức thực hiện giải pháp, biện pháp 
 a. Đẩy mạnh công tác tuyên truyền, phổ biến nhiệm vụ Phổ cập 
giáo dục Tiểu học
 - Thực hiện tốt công tác triển khai nhiệm vụ năm học của các cấp 
dể các thành viên hiểu được nhiệm vụ chính trị quan trọng này.
 - Xây dựng kế hoạch cụ thể về công tác duy trì sĩ số, tuyển sinh 
đúng độ tuổi, động viên HS học Phổ cập ra lớp.
 - Hướng dẫn cho GV lập kế hoạch tổ chức cuộc họp phụ huynh đầu 
năm trong đó có nội dung tuyên truyền sâu sắc về vận động trẻ ra lớp 
đúng độ tuổi.
 - Cán bộ quản lí làm công tác phổ cập tích cực gặp gỡ Ban tự quản 
thôn buôn, Hội phụ nữ, Trưởng buôn để tăng cường công tác phối hợp 
tuyên truyền trong các cuộc họp thôn; sinh hoạt trong buôn giúp người 
dân hiểu đúng việc đưa trẻ đến trường cũng nư phát triển công tác xã hội 
hóa giáo dục. 
 b. Thực hiện tốt công tác điều tra, huy động trẻ ra lớp 
 5 Phó hiệu trưởng và nhân viên văn thư phụ trách công tác 
PCGDTH. Để thực hiện tốt công tác này, văn thư theo dõi và nắm, báo 
cáo số HS chuyển đi chuyển đến, số HS lưu ban hằng năm,..lấy cơ sở và 
căn cứ để ghi vào sổ đăng bộ.
 Trước khi bước vào năm học mới, rà soát kết quả điều tra bổ sung, 
đối chiếu. Liên hệ với các trường THCS, TH, Mầm non trong xã để kiểm 
tra, đối chiếu số trẻ trong độ tuổi ( 6 tuổi, 11 tuổi), khi cần nhờ đến chính 
quyền địa phương, các đoàn thể để giúp đỡ, huy động trẻ ra lớp. Các loại 
sổ: theo dõi phổ cập, đăng bộ luôn được lãnh đạo nhà trường kiểm tra và 
kí khóa sổ hằng năm. 
 + Các đoàn thể :
 Phối kết hợp với các thành viên làm công tác phổ cập đưa ra các 
giải pháp, biện pháp; tham gia góp ý kiến vào cuộc họp Hội CMHS đầu 
năm để tuyên truyền công tác Phổ cập giáo dục tiểu học. 
 + Đối với giáo viên trực tiếp giảng dạy: Địa bàn trường điều tra có 
5 thôn buôn, mỗi thôn buôn có vị trí địa lý đặc trưng cũng như có sự 
thuận lợi khó khăn riêng vì vậy phân công điều tra phù hợp với địa bàn 
sinh sống của mỗi GV, những GV có kinh nghiệm hoặc có điều kiện, hiểu 
mốt số tiếng của người bản địa thì phân công ở các buôn. Tùy theo tình 
hình thực tế của từng thôn buôn, mỗi địa bàn đều có GV phụ trách, mỗi 
thôn buôn có trưởng nhóm làm công việc báo cáo, tổng hợp. Trước khi tổ 
chức tổng điều tra, nhà trường đã liên hệ với Trưởng buôn, Trưởng thôn 
để bàn kế hoạch, liên hệ với hội phụ nữ phối hợp điều tra, nắm số liệu.
 Trong quá trình điều tra, yêu cầu GV liên hệ với các thành viên có 
trách nhiệm nêu trên để nắm tổng số hộ phải điều tra. Đặc biệt là phải đi 
thực tế xuống các hộ gia đình để đối chiếu, có như vậy mới ghi chép 
chính xác theo yêu cầu của việc điều tra.
 Từ sổ điều tra, GV ghi qua phiếu, từ phiếu lên danh sách độ tuổi, 
vào số theo dõi phổ cập, thống kê số liệu báo cáo tổng hợp. Hằng năm, 
trong kì nghỉ hề, tổ chức điều tra bổ sung; trước khi bước vào năm học 
mới, rà soát kết quả điều tra bổ sung, đối chiếu giữa danh sách và sổ điều 
tra;chú ý hơn đến trẻ 6 tuổi và các đối tượng nư học sinh lưu ban, khuyết 
tậ học hòa nhập, HS có hoàn cảnh khó khăn,... để huy động 100% trẻ 
phải phổ cập ra lớp.
 + Đối với Hội cha mẹ học sinh:
 Phối kết hợp với Nhà trường nhằm tuyền truyền trong dân thực 
hiện tốt việc huy động trẻ đến trường đúng độ tuổi và vậ động học sinh 
bỏ học ra lớp, kịp thời động viên học sinh có nguy cơ bỏ học tích cực đến 
trường, duy trì sĩ số, tìm hiểu nguyên nhân và hoàn cảnh khó khăn của 
HS có nguy cơ bỏ học, lưu ban để có sự hõ trợ về tinh thần và vật chất.
 c. Thực hiện công tác tổng hợp, xử lí số liệu:
 Hằng năm, PGD&ĐT tổ chức tập huấn cho cán bộ quản lí và các 
thành viên làm công tác phổ cập trước khi tiến hành điều tra xử lí số liệu, 
 7 HTCTTH ở địa phương khác thì lập danh sách riêng và có xác nhận của 
Hiệu trưởng nơi đến học)
 * Các danh sách trẻ: khuyết tật nặng không đi học được, chết (gọi 
chung là trẻ được miễn hoãn), trẻ cắt khẩu đi nơi khác, trẻ tạm vắng dài 
hạn, trẻ ở địa phương đi học nơi khác, trẻ ở địa phương khác đến học:
 - Mỗi danh sách phải có xác nhận của cấp có thẩm quyền
 - Mỗi loại danh sách nếu có nhiều tờ thì đóng thành 01 tập và có 
bảng thống kê ở trước
 - Ngoài ra đối với độ tuổi 06 tuổi, 11 tuổi có các đối tượng trên 
thì lập thêm một danh sách riêng. 
 * Các bảng biểu thống kê tổng hợp kết quả PCGDTHĐĐT:
 - Từ năm 2010 trở đi: Thực hiện 3 biểu mẫu theo phần mềm 
 - Từ năm 2008 đến năm 2010: (theo các mẫu 1, 2, 3 và 5)
 + Mẫu 1 gồm cả mẫu 1-6 đến 1-14. Khi nhập số liệu cho các mẫu 1-
6 đến 1-14 thì sẽ có kết quả ở mẫu 1 cho nên không trực tiếp nhập số liệu 
ở mẫu 1.
 + Mẫu 2: Nhập danh sách giáo viên theo từng trường, từng cơ sở 
theo đầy đủ các cột mục yêu cầu (không tính CBQL và nhân viên). Thống 
kê số lượng ở dòng cuối bảng.
 + Mẫu 3: Nhập số liệu lần lượt của từng trường, từng điểm trường, 
có dòng tổng cộng ở cuối bảng
 * Sổ đăng bộ
 - Ghi diễn biến trình độ văn hoá của học sinh từng năm, ghi đầy đủ 
các cột
 - Số đăng bộ nhập 03 chữ số (Số thứ tự/năm vào trường)
 VD: Một học sinh vào trường năm 2008 và có số thứ tự trong sổ 
đăng bộ là 3 thì ghi số đăng bộ là 003/08
 * Các báo cáo: 
 - Báo cáo tình hình thực hiện, kết quả PCGDTHĐĐT năm 20... 
và Phương hướng nhiệm vụ năm 20... (theo mẫu đính kèm)
 - Báo cáo tình hình thực hiện, kết quả PCGDTH- CMC năm 20... 
và Phương hướng nhiệm vụ năm 20... 
 Các báo cáo trên của Ban chỉ đạo PCGD xã nên phần kí đóng dấu 
cuối bản phải ghi đúng chức danh như sau: 
 * Quyết định thành lập Ban chỉ đạo PCGDTH-CMC xã (có bổ sung, 
củng cố khi nhân sự thay đổi) và biên bản phân công nhiệm vụ của Ban 
chỉ đạo.
 9