Sáng kiến kinh nghiệm Công tác tự đánh giá kiểm định chất lượng giáo dục

 SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
 CÔNG TÁC TỰ ĐÁNH GIÁ KIỂM ĐỊNH CHẤT LƯỢNG GIÁO DỤC 
 I. Đặt vấn đề:
 Chất lượng giáo dục là một vấn đề rất quan trọng được đặt lên hàng đầu và 
được xã hội quan tâm đối với sự nghiệp phát triển của đất nước nói chung, sự 
nghiệp phát triển giáo dục nói riêng. Chất lượng giáo dục nhà trường là sự đáp ứng 
mục tiêu của nhà trường đề ra, đảm bảo các yêu cầu về mục tiêu giáo dục của Luật 
Giáo dục, phù hợp với yêu cầu đào tạo nguồn nhân lực cho sự phát triển kinh tế - 
xã hội của địa phương và cả nước. Có thể nói, chất lượng giáo dục là sự đáp ứng 
mục tiêu của giáo dục. Như vậy, một nền giáo dục ở bất kì quốc gia nào đều phải 
phấn đấu để trở thành một nền giáo dục chất lượng cao.
 Quản lý về chất lượng bao gồm hệ thống các biện pháp, phương pháp nhằm 
đảm bảo chất lượng, được tiến hành ở tất cả quá trình tạo ra sản phẩm và là trách 
nhiệm của tất cả thành viên.
 Kiểm định chất lượng giáo dục (KĐCLGD) là một trong những hoạt động 
của hệ thống giáo dục nhằm đảm bảo chất lượng để nâng cao chất lượng giáo dục. 
Kiểm định chất lượng thường được quan niệm là một hoạt động đánh giá để xác 
định mức độ cơ sở giáo dục phổ thông đáp ứng các tiêu chuẩn đánh giá chất lượng 
giáo dục và việc công nhận cơ sở giáo dục phổ thông đạt tiêu chuẩn chất lượng giáo 
dục của cơ quan quản lý nhà nước.
 Đây là một công việc hết sức cần thiết và phải được nhận thức đúng đắn bản 
chất của kiểm định chất lượng. Kiểm định chất lượng không phải để so sánh trường 
này với trường kia hay xếp hạng hơn thua nhau mà nhằm xác định Cấp độ nhà 
trường có đáp ứng được mục tiêu đề ra trong từng giai đoạn để không ngừng nâng 
cao chất lượng giáo dục, để cơ quan chức năng đánh giá và công nhận trường đạt 
tiêu chuẩn chất lượng. Như vậy, công tác kiểm định chất lượng thường thật sự là 
một khoa học bởi nó gắn liền với thực tiễn của nhà trường. Nó đòi hỏi những minh 
chứng phải cụ thể, rõ ràng có sức thuyết phục để khẳng định được đơn vị đạt được 
ở Cấp độ nào.
 Trong mô hình đánh giá chất lượng giáo dục, để phân biệt các loại đánh giá 
trường học, người ta thường dựa vào tính chất của các thành phần tham gia đánh 
giá. Có bốn nhóm chính tham gia đánh giá trường học là:
 - Các tổ chức đánh giá độc lập/các nhà tài trợ hoặc cơ quan quản lí đề xướng 
việc đánh giá;
 - Các cán bộ đánh giá (có chuyên môn);
 - Những người có thể cung cấp thông tin;
 - Người sử dụng hoặc tiếp nhận các kết quả đánh giá. 
 Nếu cả bốn nhóm trên ở trong cùng một tổ chức, người ta gọi đó là “đánh giá 3
hướng dẫn số 5932/BGDĐT-QLCL.
 Tóm lại: Hoạt động KĐCLGD là một hoạt động thường xuyên, liên tục và 
không có điểm dừng. Bởi vì chất lượng ngày càng phải được nâng lên. Có thể nói 
đây là hoạt động rất cần thiết, không thể thiếu trong bất kỳ một cơ sở giáo dục nào. 
Nếu nhận thức đầy đủ và đúng mục đích, vai trò và ý nghĩa của công tác KĐCLGD 
thì các nhà quản lý sẽ thực hiện tốt chủ trương "Đổi mới quản lý và nâng cao chất 
lượng giáo dục" trong giai đoạn hiện nay.
 Với vai trò là Phó Hiệu trưởng, tôi mạnh dạn xây dựng đề tài: "Công tác tự 
đánh giá chất lượng giáo dục tại trường tiểu học Phong Tân, thị xã Giá Rai, tỉnh 
Bạc Liêu năm học 2021-2022." Tôi hy vọng sau khi thực hiện đề tài này sẽ giúp 
cho tôi có thêm nhiều kinh nghiệm trong công tác TĐG tại đơn vị và có thể khắc 
phục những hạn chế để giúp nhà trường nâng cao chất lượng công tác TĐG năm 
học 2021-2022và phát triển tốt hơn trong những năm tiếp theo, khẳng định được 
thương hiệu của nhà trường trong suốt lộ trình phát triển.
 II.Nội dung:
 1. Thực trạng
 1.1. Thuận lợi:
 Trường Tiểu học Phong Tân tọa lạc tại ấp 16A xã Phong Tân Thị xã Giá Rai 
tỉnh Bạc Liêu, trực thuộc Phòng GDĐT thị xã Giá Rai. Hiện tại, trường có 01 điểm 
trường chính và 04 điểm trường lẻ. Điểm trường chính tại ấp 16A xã Phong Tân 
với diện tích 4200,80m2 có hàng rào kiên cố khép kín; điểm trường lẻ thứ nhất tại 
ấp 05 có 4 phòng học, điểm trường lẻ thứ hai tại ấp 19 có 3 phòng học; điểm 
trường lẻ thứ ba tại ấp 16B có 8 phòng học và điểm trường lẻ thứ tư tại ấp 20 có 5 
phòng học.Cơ sở vật chất trang thiết bị của nhà trường từng bước được đầu tư và 
nâng cấp, chất lượng giáo dục của nhà trường cũng không ngừng được nâng lên, 
với ý trí quyết tâm cao của Nhà trường, của địa phương đến tháng 5 năm 2019 
trường đã được công nhận đạt chuẩn Quốc gia Mức độ 2. Trường thuộc hạng I, có 
33 lớp, tổ chức lớp 2 buổi/ngày là 30 lớp đạt90,91%. Tổng số phòng học là 29, 
phòng bộ môn, khối phòng phục vụ học tập và hành chính - quản trị là 15. Thư 
viện được công nhận xuất sắc tháng 5 năm 2022. Hiện tại, nhà trường dạtkiểm định 
chất lượng Cấp độ 3. 
 Năm học 2021-2022, trường có 48 giáo viên trực tiếp giảng dạy, trình độ đạt 
chuẩn 100%. Trong đó có 44 giáo viên có trình độ cao đẳng và đại học; tỉ lệ 
91,67%. Số học sinh là 813 em chia thành 33 lớp; bình quân 24,63 học sinh/lớp. 
Trường có tổ chức Chi bộ Đảng độc lập gồm 39 đảng viên, liên tục đạt Chi bộ 
Đảng trong sạch vững mạnh, luôn giữ vai trò hạt nhân lãnh đạo trong toàn bộ hoạt 
động của nhà trường. Công đoàn, Đoàn thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh, Đội 
thiếu niên tiền phong Hồ Chí Minh, Ban đại diện CMHS đều hoạt động tích cực, 
góp phần cùng nhà trường hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ.
 * Thành tích nổi bật của nhà trường. 5
dành thời gian nghiên cứu kỹ các văn bản hướng dẫn, chỉ đạo của cấp trên để triển 
khai thực hiện TĐG đúng quy định. Đồng thời phải rà soát tất cả các điều kiện về 
(vật lực, nhân lực, tài lực và thông tin) để chuẩn bị cho công tác TĐG. 
 2.2. Tập huấn và triển khai thực hiện quy trình TĐG đến các thành viên trong 
hội đồng TĐG.
 Nhà trường triển khai thực hiện quy trình TĐG chất lượng giáo dục theo 
Thông tư số 17/2018/TT-BGDĐT ban hành ngày 22 tháng 8 năm 2018 ban hành 
quy định về kiểm định chất lượng giáo dục và công nhận đạt chuẩn quốc gia đối với 
trường tiểu học. Nhà trường đã tiến hành TĐG chất lượng giáo dục gồm 7 bước 
như sau: 
 Bước 1: Thành lập hội đồng TĐG
 Hiệu trưởng tổ chức cuộc họp mở rộng các bộ phận chủ chốt gồm Phó Hiệu 
trưởng, Chủ tịch công đoàn, Bí thư chi đoàn, giáo viên tổng phụ trách Đội, các Tổ 
trưởng chuyên môn, tổ trưởng văn phòng. Hiệu trưởng đề xuất nhân sự tham gia 
Hội đồng TĐG nhà trường trên cơ sở là các thành viên hội đồng TĐG cũ có điều 
chỉnh bổ sung, thảo luận đi đến nhất trí, sau đó Hiệu trưởng ra Quyết định thành 
lập Hội đồng TĐG theo Công văn 5932/BGDĐT-QLCL ngày 28 tháng 12 năm 
2018 của Bộ GDĐT về việc hướng dẫn TĐG và đánh giá ngoài cơ sở giáo dục phổ 
thông, gồm:
 - Chủ tịch hội đồng (Hiệu trưởng)
 - Phó Chủ tịch hội đồng (Phó Hiệu trưởng)
 - Thư ký hội đồng (Thư ký hội đồng trường)
 - Các thành viên: Các Tổ trưởng chuyên môn, Tổ trưởng tổ văn phòng, Kế 
toán, Chủ tịch công đoàn cơ sở, GV TPT Đội, cán bộ thư viện thiết bị và đại diện 
giáo viên).
 Hội đồng TĐG làm việc theo nguyên tắc thảo luận để đi đến thống nhất. Mọi 
 2
vấn đề được quyết định khi có ít nhất thành viên trong Hội đồng nhất trí.
 3
 Chủ tịch Hội đồng thành lập 1 thư ký. Nhiệm vụ của thư ký: chịu trách 
nhiệm thu thập các dữ liệu thông tin minh chứng, in ấn các phiếu tiêu chí, bảng 
tổng hợp kết quả TĐG của nhà trường, lập danh mục mã thông tin minh chứng, 
trình bày bản báo cáo TĐG. Hội đồng TĐG có nhiệm vụ: Xây dựng kế hoạch 
TĐG; thu thập, xử lý và phân tích các minh chứng; viết báo cáo TĐG; bổ sung, 
hoàn thiện báo cáo TĐG. 
 Thành lập cụ thể 5 nhóm công tác: nhóm trưởng chịu trách nhiệm của 
nhóm, cùng nhóm thư ký tìm các thông tin minh chứng, viết phiếu TĐG, tham gia 
góp ý báo cáo cuối cùng bản TĐG của nhà trường cụ thể như sau:
 + Nhóm 1: TĐG tiêu chuẩn 1 (Tổ chức và quản lý nhà trường);
 + Nhóm 2: TĐG tiêu chuẩn 2 (Cán bộ quản lý, giáo viên, nhân viên và học 
sinh); 7
thư ký có theo dõi kế hoạch làm việc của từng nhóm và hỗ trợ giải quyết khó khăn 
kịp thời. Sau khi thu thập minh chứng các nhóm báo về thư kí hội đồng để tổng 
hợp và xử lý. Họp các nhóm để thống nhất cách ghi mã hóa ở minh chứng đã thu 
thập được. Còn trường hợp không tìm thấy minh chứng thì đưa ra nhiều hướng giải 
quyết phù hợp như: Phục hồi minh chứng; truy lục; giải trình; hay giải trình 
nguyên nhân. Tuy nhiên, nhóm chuyên trách chưa có kinh nghiệm trong việc thiết 
kế bảng biểu, chọn mẫu khảo sát. Khi thu thập được minh chứng lại chưa có kĩ 
năng phân tích, đánh giá để lựa chọn minh chứng cốt lõi. Một số nhóm không lập 
kế hoạch cụ thể dẫn đến thụ động trong công tác thu thập thông tin, minh chứng. 
Đồng thời công tác thu thập thông tin, minh chứng qua 3 năm đến 5 năm học là rất 
vất vả cho nhà trường vì có nhiều loại thông tin, minh chứng bị thất lạc, hư hỏng, 
mờ, hoen ố hoặc tài liệu tản mát, không tập trung mà được cất giữ ở khắp mọi nơi. 
Mặc khác, chi phí hoạt động cho Hội đồng TĐG kiểm định chất lượng giáo dục 
của nhà trường không đáp ứng được. 
 Mỗi nhóm lập danh mục và phân công tìm minh chứng theo bộ phận chức 
năng, theo tổ nhóm chuyên môn.
 * Lập biểu liệt kê các minh chứng cần thu thập trong tiêu chí/chỉ số
 Dựa vào bảng biểu ta xác định được những minh chứng cần thu thập và 
những minh chứng đó thuộc bộ phận/cá nhân nào có trách nhiệm cung cấp.
Ví vụ:Nội dung: Tiêu chuẩn 1: Tổ chức và quản lý nhà trường
 Tiêu chí 1.4: HT, PHT, tổ CM và tổ văn phòng.
Mức 1:
 a) Có HT, số lượng phó HT theo quy định;
 b) Tổ CM và tổ văn phòng có cơ cấu tổ chức theo quy định;
 c) Tổ CM, tổ văn phòng có kế hoạch hoạt động và thực hiện các nhiệm vụ 
theo quy định.
Mức 2:
 a) Hằng năm, tổ CM đề xuất và thực hiện được ít nhất 01 (một) chuyên đề 
CM có tác dụng nâng cao chất lượng và hiệu quả giáo dục;
 b) Hoạt động của tổ CM, tổ văn phòng được định kỳ rà soát, đánh giá, điều 
chỉnh.
Mức 3:
 a) Hoạt động của tổ CM, tổ văn phòng có đóng góp hiệu quả trong việc nâng 
cao chất lượng các hoạt động của nhà trường;
 b) Tổ CM thực hiện hiệu quả các chuyên đề CM góp phần nâng cao chất 
lượng giáo dục.
 Các thông tin và minh chứng cần thu thập: (chỉ số a)
 - Quyết định bổ nhiệm HT, PHT; 9
 - Cá nhân được phụ trách từng tiêu chí, tiến hành viết báo cáo cho tiêu chí, 
chỉ số đó.
 - Báo cáo cho thư ký nhóm tổng hợp.
 - Thư ký nhóm tổng hợp báo cáo cho trưởng nhóm.
 - Trưởng nhóm tổ chức phản biện chéo về cấu trúc (chính tả, hành văn), nội 
dung (nội hàm, thực trạng, minh chứng phù hợp, điểm mạnh, điểm yếu, kế hoạch 
cải tiến chất lượng, TĐG).
 - Thư ký nhóm tổng hợp lại báo cáo cho thư ký Hội đồng.
 - Thư ký Hội đồng tổng hợp lại báo cáo cho Chủ tịch Hội đồng.
 - Chủ tịch Hội đồng tổ chức phản biện chéo giữa các nhóm với nhau.
 Sau cùng đánh giá mức độ đạt của tiêu chí: Nếu tất cả các chỉ số trong một 
tiêu chí đều đạt thì tiêu chí đó đạt. Mỗi chỉ số đạt khi có đầy đủ minh chứng và phù 
hợp.
 Phiếu đánh giá tiêu chí là cơ sở để viết báo cáo TĐG và đánh giá mức độ đạt 
hay không đạt của tiêu chí đó. Sau khi các nhóm thu thập thông tin, minh chứng, 
tiến hành viết phiếu đánh giá tiêu chí (phụ lục 4 Phiếu đánh giá tiêu chí trong Công 
văn 5932/BGDĐT-QLCL. 
 Sau đó Chủ tịch hội đồng TĐG sẽ thành lập Hội đồng phản biện các phiếu 
đánh giá tiêu chí nhằm mục đích chuẩn hoá các phiếu đánh giá để phản ánh đúng 
thực trạng của nhà trường.
 Bước 5: Viết báo cáo TĐG
 Nhóm trưởng viết báo cáo bằng văn bản về tiêu chuẩn, bám sát đầy đủ các 
yêu cầu báo cáo TĐG theo từng tiêu chí rồi nộp về thư ký Hội đồng. Đến nay, nhà 
trường đã viết xong báo cáo TĐG. Kết quả TĐG của nhà trường được trình bày 
dưới dạng một bản báo cáo theo cấu trúc và hình thức theo quy định của Công văn 
số 5932/BGDĐT-QLCL. Báo cáo được trình bày theo thứ tự các tiêu chuẩn. Đối 
với mỗi tiêu chí có đầy đủ các mục: Mô tả hiện trạng, điểm mạnh, điểm yếu, kế 
hoạch cải tiến chất lượng, TĐG.
 Bản dự thảo báo cáo TĐG của nhà trường đã được gửi Email và văn bản 
đến các bộ phận CB GV NV, chính quyền địa phương, đoàn thể chuyên viên của 
Phòng, Sở để góp ý. 
 Bước 6: Công bố báo cáo TĐG
 Để quyển báo cáo TĐG được hoàn chỉnh, trước hết phải lập bản dự thảo báo 
cáo. Hiệu trưởng yêu cầu thư ký Hội đồng pho to thành nhiều quyển gửi cho tất cả 
các bộ phận trong nhà trường, và đề nghị trong thời gian ngắn nhất tất cả các bộ 
phận đó phải góp ý gửi về cho thư ký Hội đồng. Sau đó thư ký Hội đồng tập hợp 
những ý kiến đó báo lên Chủ tịch Hội đồng. Nếu cần thiết Chủ tịch Hội đồng triệu 
tập cuộc họp để thống nhất những góp ý đó và điều chỉnh khi cần thiết.
 Để bản báo cáo TĐG có độ tin cậy và giá trị cao hơn, thì nhà trường công bố